PHÔI THAI HỌC LÀ GÌ?
Nghiên cứu quá trình phát triển từ 1 tế bào đến
khi thành 1 em bé (trước thời điểm sinh).
Có sự tham gia của các ngành: sinh học tế bào,
sinh học phân tử.
Ứng dụng:
Chẩn đoán và điều trị trước sinh
Chẩn đoán và điều trị vô sinh (hỗ trợ sinh sản, IVF)
Ngăn chặn dị tật bẩm sinh
GĐ phôi: 8 tuần đầu của thai kỳ
GĐ thai: tuần thứ 9 đến lúc sinh
Tuổi thai theo thụ tinh ≠ tuổi thai trên lâm sàng.
BÀI 1
SỰ TẠO GIAO TỬ
VÀ SỰ THỤ TINH
MỤC TIÊU
1.
2.
3.
4.
Kể được 3 giai đoạn hình thành giao tử.
Mô tả chi tiết sự hình thành giao tử ở người
nữ qua các giai đoạn.
Mô tả chi tiết quá trình hình thành tinh trùng
qua các giai đoạn.
Mô tả được quá trình trứng được thụ tinh.
3 giai đoạn hình thành giao tử
Sự di cư tế bào mầm
Nguyên phân tăng số lượng tế bào mầm
Giảm phân thay và thay đổi cấu trúc, chức
năng của giao tử.
Giai đoạn 1: di cư tế bào mầm
Tế bào mầm
nguyên thủy
(thượng bì)
Thành túi noãn hoàng
Mạc treo ruột sau
Tuyến sinh dục
nguyên thủy
Di cư sai vị trí
Tế bào mầm sẽ chết
Tạo u quái (teratoma)
Giai đoạn 2:
nguyên phân
Nguyên phân ở nữ
Bắt đầu từ tháng thứ 2 đến tháng thứ 5 của thai kỳ
Đạt tối đa là 7 triệu TB, bắt đầu thoái hóa.
Tháng thứ 7 phần lớn đã bị thoái hóa.
Nguyên phân ở nam
Bắt đầu ở tinh hoàn nguyên thủy/ thai
Diễn ra suốt cuộc đời người nam
Đến dậy thì: từng nhóm tinh nguyên bào bắt
đầu tạo tinh trùng.
Giai đoan 3: giảm phân tạo giao tử
Giảm phân ở nữ
Xảy ra chậm.
Dừng lại kỳ trước của giảm phân I
Nghỉ ở trạng thái diplotene, NST:
Ngưng tụ thấp
Tồn tại từng cặp đôi (NST kép)
Chromatic liên kết nhau ở vị trí bắt chéo
Chất ức chế giảm phân được tạo ra do tb nang
dẹt.
Thoát khỏi trạng thái diplotene: dậy thì.
Differentiation of primordial germ cells into oogonia begins
shortly after their arrival in the ovary. By the third month of
development, some oogonia give rise to primary oocytes that enter
prophase of the first meiotic division. This prophase may last 40 or more
years and finishes only when the cell begins its final maturation. During
this period it carries 46 double-structured chromosomes.
Đến tuổi dậy thì
Các nang trứng nguyên thủy lần lượt phát
triển
Nang trứng nguyên thủy, nang trứng sơ cấp,
thứ cấp, trước khi chín, chín.
Tế bào mầm
nguyên thủy
Nguyên phân
(SL khoảng 7 triệu tb)
Thoái triển
(ở trung tâm)
Bắt đầu
giảm phân
Thoái triển
Trạng thái diplotene
Giảm phân ở nam
Bắt đầu lúc dậy thì.
Có giai đoạn nghỉ ở kỳ trước của giảm phân I
khoảng 22 ngày.
Hoàn thành giảm phân I tạo tinh bào II.
Tinh bào II nhanh chóng đi vào giảm phân II tạo
tinh tử.
Tế bào mầm
Tinh nguyên bào A
Tinh nguyên bào B
(tinh bào I)
Tinh bào II
Tiền tinh trùng
(tinh tử)
Tinhh trùng