Tổng quan về nghiệm pháp gắng sức thảm chạy

ts.bsCC. TrÇn v¨n §ång

ViÖn tim m¹ch ViÖt
nam


 Nghiệm pháp gắng sức là một thăm dò không
xâm có giá trị trong chẩn đoán và tiên lượng một số
bệnh lý nhất là bệnh mạch vành
 Được sử dụng rộng rãi trong lâm sàng từ nhiều
thập kỷ trước
 Mặc dù NPGS là thủ thuật an toàn nhưng NMCT
và chết đột ngột có thể xảy ra
 Tần xuất xảy ra: 1/2500 (0.04%)


 BN bị đau ngực: phát hiện bệnh động mạch vành
 Đánh giá mức độ nặng của bệnh mạch vành
 Dự báo các biến cố tim mạch
 Đánh giá khả năng gắng sức và quyết định mức độ
gắng sức cho BN bị bệnh mạch vành và các lực sĩ
 Đánh giá các triệu chứng liên quan với GS
 Đánh giá các rối loạn nhịp tim và sự đáp ứng với các
thiết bị cấy
 Đánh giá sự đáp ứng với các biện pháp điều trị
thuốc
AHA Scientific Statement: Exercise Standards for Testing and Training 2013


1. NPGS bằng thảm chạy, xe đạp lực kế

2. Siêu âm gắng sức (Stress Echocardiography)
 Dobutamine Echocardiography (CSE)
 Exercise Stress Echocardiography (ESE)

3. NPGS hình ảnh phóng xạ - hóa chất
(Nuclear Imaging – Chemical Stress – MPI)

 Dobutamine Nuclear Stress

 Adenosine Nuclear Stress
 Persantine Nuclear Stress


Xe đạp lực kế

Thảm chạy




 Tiếp xúc điệncực với da tốt
 Do thầy thuốc được đào tạo tốt thực hiện và có đủ phương
tiện cấp cứu kịp thời
 Theo dõi cẩn thận và ghi chép đầy đủ diễn biến từng giai
đoạn GS
 Điện tâm đồ (ĐTĐ)
 Tần số tim
 Huyết áp
 Và khi có thay đổi bất thường ST và khi đau ngực.
 BN nên được theo dõi liên tục

 Các RLNT thoáng qua, thay đổi đoạn ST và
 Những biểu hiện ĐTĐ của thiếu máu cơ tim cục bộ.




Bruce stage

Speed and Gradient

Minutes

METs

Stage 1

1.7 mph + 10% Gradient

3

5

Stage 2

2.4 mph + 12% Gradient

6

7

Stage 3

3.1 mph + 14% Gradient

9

10

Stage 4

3.8 mph + 16% Gradient

12

13

Stage 5

4.6 mph + 18% Gradient

15

17

Stage 6

5.5 mph + 20% Gradient

18

20

Stage 7

6.0mph + 22% Gradient

21

23


Chống chỉ định tuyệt đối
 NMCT cấp (trong vòng 2 ngày)
 Đau thắt ngực không ổn định
 RLNT không kiểm soát được
 Hẹp van ĐMC nặng có triệu chứng
 Suy tim mất bù
 Tắc mạch phổi, nhồi máu phổi cấp
 Viêm nội tâm mạc nhiễm khẩn đang tiến triển
 Lóc tách ĐMC cấp
 Viêm cơ tim và màng ngoài tim cấp
AHA Scientific Statement: Exercise Standards for Testing and Training 2013


Chống chỉ định tương đối






Hẹp thân chung ĐMV trái
Hẹp van ĐMC từ vừa tới nặng
Rối loạn điện giả máu
THA nặng
Rối loạn nhịp nhanh không kiểm soát được tần số
thất
 Block N-T hoàn toàn hoặc độ cao
 BCT phì đại có chênh áp nặng khi nghỉ
 Tổn thương trí tuệ hoặc thể lực
 Đột quỵ mới hoặc cơn thiếu máu não thoáng qua
AHA Scientific Statement: Exercise Standards for Testing and Training 2013


Chỉ định tuyệt đối
 ST chênh lên > 1mm ở các chuyển đạo không có sóng Q
do NMCT từ trước (trừ aVR, aVL, V1)
 HATTh giảm >10 mm Hg so với HA lúc trước GS
 Xuất hiện ĐTN từ mức độ vừa tới nặng

 Các t/ch hệ thần kinh như mất điều hòa, chóng mặt tăng
 Các dấu hiệu và t/ch tưới máu kém (Xanh tái, tái nhợt)
 Những khó khăn về kỹ thuật theo dõi ĐTĐ, HA

 Người bệnh muốn dừng
 Nhịp nhanh thất bền bỉ, block nhĩ thất cấp 2,3…
AHA Scientific Statement: Exercise Standards for Testing and Training 2013


Chỉ định tương đối

 HATT giảm >10mmHg không kèm dấu hiệu thiếu máu cơ tim
 Những thay đổi của ST hoặc QRS: - ST chênh xuống (>2 mm
và đi ngang hoặc đi dốc xuống) hoặc thay đổi trục điện tim
 Các RLNT: NNT; NTT đa ổ, NTT chùm , NNTT
 Block nhĩ thất; nhịp chậm; block nhánh
 Mệt mỏi, khó thở, chuột rút, đau các hồi chân
 Đau ngực tăng lên
 HA tăng quá cao: HATTh >250 HATTr>115mmHg

AHA Scientific Statement: Exercise Standards for Testing and Training 2013


 Tim mạch
 Rối loạn nhịp chậm
 Rối loạn nhịp nhanh
 Hội chứng mạch vành cấp
 Suy tim
 Hạ HA, ngất, sốc
 Chết (hiếm gặp 1/100.000)

 Ngoài tim
 Chấn thương cơ xương
 Tổn thương phần mềm

 Mệt mỏi nặng: Có thể kéo dài nhiều ngày,
chóng mặt, đau mỏi toàn thân
AHA Scientific Statement: Exercise Standards for Testing and Training 2013


Thay đổi ĐTĐ trong gắng sức ở người bình thường

 Sóng P: - Tăng biên độ
- Thời gian: không thay đổi
 Đoạn PR - Hơi ngắn lại và chênh xuống nhẹ ở CĐ dưới
 Phức bộ QRS
- Biên độ tăng GS dưới tối đa và giảm khi GS tối đa
- Thời gian giảm nhẹ
 Sóng Q vách tăng nhẹ về biên độ
 Điểm J và đoạn ST
- Điểm J  nhẹ khi GS tối đa và trở về BT ở GĐ hồi phục
- ST  và đi dốc lên ở GS tối đa
 Sóng T: Giảm biên độ khi mới GS và tăng khi GS cao
 Sóng U: Thay đổi không đáng kể


Sự thay đổi bất thường của ST
 ST chênh xuống: đi ngang, dốc xuống hoặc
dốc lên
 ST chênh lên
 ST luân phiên


Điểm J chênh xuống 2-3 mm
ở V4 -V6 và đoạn ST đi dốc
lên chỉ còn chênh xuống 1
mm tại điểm 80 msec sau
điểm J .
This response should not be
considered abnormal.

Ngay sau gắng sức