NGHIÊN cứu kĩ NĂNG tự học của SINH VIÊN NGÀNH QUẢN lí GIÁO dục TRƯỜNG đại học VINH

NGHIÊN CỨU KĨ NĂNG TỰ HỌC CỦA SINH
VIÊN NGÀNH QUẢN LÍ GIÁO DỤC TRƯỜNG
ĐẠI HỌC VINH
NGHIÊN CỨU KĨ NĂNG TỰ HỌC CỦA SINH VIÊN NGÀNH QUẢN
LÍ GIÁO DỤC TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH
NGHIÊN CỨU KĨ NĂNG TỰ HỌC CỦA SINH VIÊN NGÀNH QUẢN LÍ GIÁO
DỤC TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH

Tác giả: Hồ Thị Hoài
Lớp: 53B - Quản lí giáo dục
Khoa: Giáo dục
Nhóm ngành: Khoa học xã hội
1.
Mở đầu

Tổng quan tình hình nghiên cứu thuộc lĩnh vực đề tài
1.
Ở nước ngoài
Tự học và các kĩ năng tự học là một trong những vấn đề mang tính lịch sử
được nhiều nhà giáo dục trên thế giới quan tâm dưới nhiều góc độ khác
nhau ngay từ khi giáo dục chưa trở thành một khoa học.
- Montaigne từng khuyên rằng: “Tốt hơn là ông thầy để cho học trò
tự học, tự đi lên phía trước, nhận xét bước đi của họ, đồng thời giảm bớt
tốc độ của thầy cho phù hợp với sức học của trò”.
- Đặc biệt nhà tâm lý học Mỹ Carl Roger đã cho ra đời
cuốn "Phương pháp dạy và học hiệu quả" trong đó trình bày chi tiết, tỉ mỉ
với dẫn chứng minh hoạ và thực nghiệm về các phương pháp dạy học để
hình thành KN tự học cho sinh viên (SV) như: cung cấp tài liệu, dùng bảng
giao ước, chia nhóm dạy học, hướng dẫn cho người học cách nghiên cứu
tài liệu, tự xem xét nguồn tài liệu, tự hoạch định mục tiêu, tự đánh giá việc
học của mình.

- Ngoài ra, A.A. Goroxepxki – M.I.Lubixowra (1987) với công trình nghiên
cứu “Tổ chức công việc tự học của sinh viên đại học”, NXB ĐHSP Hà Nội
cũng đánh giá cao vai trò tự học, kĩ năng tự học của sinh viên.
2.
Ở Việt Nam
- Tại Việt Nam, tự học đã trải qua một giai đoạn phát triển nghiên
cứu lâu dài cả về lí luận và thực tiễn. Mặc dù đi sau so với giáo dục thế




giới, nhưng những thành quả nghiên cứu về hoạt động tự học nói chung
và tự học dành cho SV cũng rất phong phú.
- Tác giả Nguyễn Cảnh Toàn là một trong những nhà nghiên cứu
về tự học tích cực nhất. Hàng loạt cuốn sách, công trình nghiên cứu của
ông đã ra đời để thuyết phục giáo viên ở các cấp học, bậc học thay đổi
cách dạy của mình nhằm phát triển khả năng tự học cho học sinh ở mức
độ tối đa. Ông phân tích sâu sắc bản chất tự học, xây dựng khái niệm tự
học chuẩn xác, đưa ra mô hình dạy - tự học tiến bộ với những hướng dẫn
chi tiết cho giáo viên thực hiện mô hình này.
- Đi sâu hơn vào bản chất của vấn đề tự học trên cơ sở tâm lí học và giáo
dục học, đã có các nghiên cứu của tác giả Thái Duy Tuyên với “Bồi dưỡng
năng lực tự học cho học sinh”, tác giả Nguyễn Kỳ với việc nghiên cứu
“Biến quá trình dạy học thành quá trình tự học”, tác giả Đặng Vũ Hoạt với
nghiên cứu “Một số nét về thực trạng, phương pháp dạy học đại học”.
- Tác giả Phan Quốc Lâm (2010) với công trình “Tiếp cận vấn đề kĩ năng
theo quan điểm tâm lí học hoạt động”, tạp chí Giáo dục, số Đặc biệt, tháng
11.
- Tác giả Dương Thị Linh (2010), “Một số vấn đề về hoạt động tự học của
sinh viên trong giai đoạn hiện nay”, tạp chí Giáo dục, số Đặc biệt, tháng 1.

Tính cấp thiết của vấn đề nghiên cứu
Đối với SV bậc đại học tróng đó có SV ngành Quản lí giáo dục (QLGD), tự
học, tự nghiên cứu giữ vai trò quan trọng. Tuy nhiên, đối với hình thức đào
tạo theo HTTC, vấn đề tự học ngoài giờ lên lớp của SV có thể xem là điều
kiện tiên quyết quyết định chất lượng, hiệu quả của quá trình đào tạo trong
nhà trường. Tự học là một mắt xích, yếu tố quan trọng quyết định chất
lượng, sự thành công của đào tạo theo HTTC. Chất lượng, hiệu quả quản
lí (QL) hoạt động tự học (HĐTH) của sinh viên là động lực đẩy nhanh quá
trình chuyển đổi từ niên chế sang tín chỉ, làm cho quá trình đào tạo theo
HTTC chỉ đi vào đúng bản chất của nó: biến quá trình đào tạo thành quá
trình tự đào tạo của người học.
Đào tạo theo HTTC là một phương thức đào tạo còn rất mới mẻ đối với
nhiều trường đại học Việt Nam. Từ năm học 2007 - 2008, thực hiện Nghị
quyết 14/2005/NQ - CP Về đổi mới cơ bản và toàn diện giáo dục đại học
Việt Nam, giai đoạn 2006 - 2020; thực hiện chủ trương của Bộ Giáo dục -


Đào tạo về việc tất cả các trường đại học và cao đẳng phải chuyển sang
đào tạo theo HTTC chậm nhất vào năm 2012; thực hiện nghị quyết
234/NQ - ĐU của Đảng ủy Trường Đại học Vinh Về đào tạo theo tín chỉ,
Trường Đại học Vinh chính thức chuyển sang đào tạo theo HTTC. Sau 5
năm triển khai đào tạo theo HTTC ở Trường Đại học Vinh (2007- 2013),
bên cạnh những kết quả đạt được còn có những bất cập, khó khăn, vướng
mắc cần có các giải pháp quản lí giải quyết, tháo gỡ nhằm nâng cao chất
lượng và hiệu quả đào tạo. Một trong những nguyên nhân chủ yếu ảnh
hưởng đến chất lượng đào tạo là các kĩ năng tự học của SV trong đó có
SV ngành QLGD chưa đáp ứng yêu cầu đổi mới GDĐH trong giai đoạn
hiện nay.

Mục tiêu

Tìm hiểu những vấn đề lí luận về kĩ năng tự học của sinh viên ngành
QLGD và thực trạng các kĩ năng này trong thực tiễn; đề xuất một số giải
pháp quản lí nâng cao hiệu quả tự học của sinh viên ngành QLGD trong
đào tạo theo hệ thống tín chỉ ở Trường Đại học Vinh nhằm nâng cao chất
lượng đào tạo.

Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu lí luận: chúng tôi sử dụng các phương pháp
phân tích - tổng hợp tài liệu: Nghiên cứu (đọc, phân tích, tổng hợp,khái
quát hóa, hệ thống hóa lí luận) các tài liệu (các văn bản quy phạm pháp
luật, các văn bản chỉ đạo và quản lí giáo dục, các công trình, các tài liệu
khoa hoc...) nhằm xác lập cơ sở lí luận của đề tài.
Phương pháp nghiên cứu thực tiễn: tổng kết kinh nghiệm, điều tra, lấy ý
kiến chuyên gia, thống kê toán học.

Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.
Đối tượng nghiên cứu: Kĩ năng tự học của sinh viên ngành Quản lí giáo
dục trong đào tạo theo hệ thống tín chỉ.
Phạm vi nghiên cứu: Sinh viên ngành Quản lí giáo dục ở Trường Đại học
Vinh
1.
Nội dung nghiên cứu và các kết quả nghiên cứu đạt
được
A. Nội dung nghiên cứu
2.1. Cơ sở lí luận về kĩ năng tự học của sinh viên


2.1.1. Tổng quan về vấn đề nghiên cứu
2.1.2. Các khái niệm cơ bản
2.1.2.1. Kĩ năng

Bàn về khái niệm kỹ năng, có rất nhiều tác giả đã đưa ra các quan điểm
khác nhau, tiêu biểu: “Kỹ năng là sự thực hiện có kết quả của một động
tác nào đó hay một hoạt động phức tạp hơn bằng cách lựa chọn hay áp
dụng những cách thức đúng đắn có chiếu cố đến những điều kiện nhất
định”(Lêvitop).
Còn A.G.Covaliop cho rằng: kỹ năng là phương thức thực hiện hành động
phù hợp với mục đích và điều kiện của hành động; hay A.V.Petrovxki định
nghĩa: kỹ năng là sự vận dụng những tri thức, kỹ xảo đã có để lựa chọn
thực hiện những phương thức hành động tương ứng với mục đích đề ra.
Tác giả Bùi Văn Huệ đưa ra khái niệm: kỹ năng là khả năng vận dụng tri
thức, khái niệm, định nghĩa, định luật vào thực tiễn.
Từ đó về bản chất chúng ta có thể hiểu: “Kỹ năng là khả năng thực hiện
có kết quả một hành động nào đó bằng cách vận dụng những tri thức,
những kinh nghiệm đã có để hành động phù hợp với những điều kiện cho
phép”. Kỹ năng không chỉ đơn thuần về mặt kỹ thuật của hành động, mà
còn là biểu hiện năng lực của con người.
2.1.2.2. Tự học
Theo Từ điển Giáo dục học “Tự học là quá trình tự mình lĩnh hội tri thức
khoa học và rèn luyện KN thực hành không có sự hướng dẫn của giáo
viên và sự quản lý trực tiếp của cơ sở giáo dục đào tạo”.
Tác giả Nguyễn Kỳ cũng bàn về khái niệm tự học: Tự học là hoạt động
trong đó người học tích cực chủ động, tự mình tìm ra tri thức kinh nghiệm
bằng hành động của mình, tự thể hiện mình. Tự học là người học tự đặt
mình vào tình huống học, vào vị trí nghiên cứu, xử lí các tình huống, giải
quyết các vấn đề, thử nghiệm các giải pháp.
Từ những định nghĩa như trên về tự học, chúng ta đều nhận thấy điểm
chung của tự học là sự tự giác, chủ động và độc lập của người học trong
quá trĩnh lĩnh hội tri thức. Bản chất của tự học là quá trình chủ thể người
học cá nhân hóa việc học nhằm thỏa mãn các nhu cầu học tập, tự giác
tiến hành các hành động học tập như: phân tích, so sánh, tổng hợp, khái

quát, giao tiếp, thực hành, kiểm tra, đánh giá… để thực hiện có hiệu quả


mục đích và nhiệm vụ học tập đề ra.Tự học của SV đại học mang đầy đủ
các đặc điểm của tự học nói chung nhưng cũng phản ánh đặc trưng riêng
của hoạt động học tập ở đại học là tính tự chủ cao và tính nghiên cứu vừa
sức.
2.1.2.3. Kĩ năng tự học
KN tự học là khả năng thực hiện thành thục và có kết quả các thao tác,
hành động tự học trên cơ sở vận dụng những tri thức tích luỹ được về
hoạt động và KN tự học; là biết cách tổ chức công việc, hoạt động tự học
một cách khoa học, hợp lý, tiết kiệm thời gian và chất lượng.
2.1.3. Một số vấn đề về kĩ năng tự học của sinh viên ngành Quản lí
giáo dục trong đào tạo theo hệ thống tín chỉ
2.1.3.1. Vai trò kĩ năng tự học của sinh viên trong đào tạo theo hệ thống tín
chỉ
- Kĩ năng tự học giữ vai trò lớn lao trong việc nâng cao khả năng hiểu biết
và tiếp thu tri thức mới của SV, nhiều nhà giáo dục nổi tiếng đã nêu lên sự
cấp thiết phải khéo léo tổ chức việc tự học cho SV. Tự học với sự nỗ lực,
tư duy sáng tạo đã tạo điều kiện cho việc tìm hiểu tri thức một cách sâu
sắc, hiểu rõ bản chất của chân lý. Trong quá trình tự học, SV sẽ gặp nhiều
vấn đề mới và việc đi tìm giải đáp cho những vấn đề ấy là cách tốt nhất để
kích thích hoạt động trí tuệ cho SV. Nếu thiếu đi sự nỗ lực tự học của bản
thân SV thì kết quả không thể cao cho dù có điều kiện ngoại cảnh thuận
lợi đến mấy (thầy giỏi, tài liệu hay). Theo Aditxterrec: "Chỉ có truyền thụ tài
liệu của giáo viên mà thôi thì dù có nghệ thuật đến đâu chăng nữa cũng
không đảm bảo được việc lĩnh hội tri thức của học sinh. Nắm vững kiến
thức thực sự lĩnh hội chân lý, cái đó học sinh phải tự mình làm lấy bằng trí
tuệ của bản thân".
- Không chỉ có vậy, kĩ năng tự học còn có vai trò to lớn trong việc giáo dục,

hình thành nhân cách cho sinh viên. Việc tự học rèn luyện cho SV thói
quen độc lập suy nghĩ, độc lập giải quyết vấn đề khó khăn trong nghề
nghiệp, trong cuộc sống, giúp cho họ tự tin hơn trong việc lựa chọn cuộc
sống cho mình. Hơn thế, tự học thúc đẩy SV lòng ham học, ham hiểu biết,
khát khao vươn tới những đỉnh cao của khoa học, sống có hoài bão, ước
mơ.
2.1.3.2. Các kĩ năng tự học của sinh viên ngành Quản lí giáo dục


- Kĩ năng kế hoạch hóa và mục tiêu
Trong thực tiễn, bất kì ai muốn thành công điều đầu tiên là làm bất kỳ
việc gì dù lớn hay nhỏ cũng cần phải có kế hoạch và mục tiêu rõ ràng. Với
việc học cũng vậy, SV phải lên cho mình một kế hoạch học tập thật khoa
học, xác định được khối kiến thức cần phải trau dồi, phân bổ thời gian cho
từng loại kiến thức cụ thể nếu không muốn lãng phí thời gian cho một mớ
kiến thức hỗn độn trong đầu.
Có kế hoạch thì phải có mục tiêu, mục tiêu sẽ là động lực học tập
của sinh viên. Bởi lúc đó sinh viên biết mình cần phải học vì cái gì, những
loại kiến thức bạn học sẽ phục vụ vào công việc gì; Khi đó sẽ chủ động
học và tự học để có đủ kiến thức thực hiện mục tiêu mà bản thân đã đề ra.
Kỹ năng này cần tuân thủ các nguyên tắt sau: Đảm bảo thời gian
tự học tương xứng với lượng thông tin của môn học; xen kẽ hợp lý giữa
các hình thức tự học, giữa các môn học, giữa giờ tự học, giờ nghỉ ngơi;
thực hiện nghiêm túc kế hoạch tự học như biết cách làm việc độc lập, biết
tự kiểm tra, đánh giá.
- Kĩ năng đọc giáo trình, tài liệu tham khảo
Phải xác định rõ mục đích đọc sách, chọn cách đọc phù hợp như tìm hiểu
nội dung tổng quát của quyển sách, đọc thử một vài đoạn, đọc lướt qua
nhưng có trọng điểm, đọc kĩ có phân tích, nhận xét, đánh giá; Khi đọc
sách cần phải tập trung chú ý, tích cực suy nghĩ và ghi chép.

Để việc đọc sách có chất lượng và hiệu quả, cần đọc theo một quy trình
nhất định, nếu không chúng ta sẽ mất thời gian mà không thu được nhiều
kết quả và không lưu giữ được những thông tin cần thiết. Vì vậy, việc đọc
sách cần được thực hiện nghiêm túc và tuân theo các yêu cầu sau:
+ Đọc có suy nghĩ
+ Đọc có hệ thống
+ Đọc có chọn lọc
+ Đọc có ghi nhớ
- Kỹ năng nghe và ghi bài trên lớp
Quy trình nghe giảng gồm các khâu như ôn bài cũ, làm quen với bài mới,
hình dung các câu hỏi đối với bài mới. Khi nghe giảng cần tập trung theo
dõi sự dẫn dắt của thầy, liên hệ với kiến thức đang nghe, kiến thức đã có
với các câu hỏi đã hình dung trước.


KN ghi chép gắn bó chặt chẽ với KN đọc sách vì nếu đọc mà không ghi
chép thì gần như các thông tin đã học sẽ dần biến mất khỏi trí não. Việc
ghi chép giúp chúng ta nhớ lại thông tin tốt hơn. Trí óc sẽ lưu giữ tất cả
những gì nhìn thấy, nghe thấy và cảm thấy. Nếu không ghi chép và xem
xét sự kiện thì con người chỉ có khả năng nhớ một phần rất nhỏ những gì
nghe hoặc đọc được cách đó một ngày. Ghi chép hiệu quả sẽ tiết kiệm
thời gian do người học có thể sắp xếp thông tin và nhớ lại chúng khi cần.
- Kỹ năng ôn tập (gồm kỹ năng ôn bài và kỹ năng tập luyện)
Kỹ năng ôn bài là hoạt động có ý nghĩa quan trọng trong việc chiếm lĩnh
kiến thức bài giảng của thầy. Đó là hoạt động tái nhận bài giảng như xem
lại bài ghi, mối quan hệ giữa các đoạn rời rạc, bổ sung bài ghi bằng những
thông tin nghiên cứu được ở các tài liệu khác, nhận diện cấu trúc từng
phần và toàn bài. Việc tái hiện bài giảng dựa vào những biểu tượng, khái
niệm, phán đoán được ghi nhận từ bài giảng của thầy, từ hoạt động tái
nhận bài giảng, dựng lại bài giảng của thầy bằng ngôn ngữ của chính

mình, đó là những mối liên hệ lôgic có thể có cả kiến thức cũ và mới. Từ
đó hoàn chỉnh việc tổ chức tư liệu học và đưa vào bộ nhớ.
Kỹ năng tập luyện có tác dụng trong việc hình thành kỹ năng tương ứng
với những tri thức đã học. Từ việc giải bài tập của thầy đến việc người học
tự thiết kế những loại bài tập cho mình giải; từ bài tập củng cố đơn vị kiến
thức đến bài tập hệ thống hóa bài học, chương học, cũng như những bài
tập vận dụng kiến thức vào cuộc sống.
- Kĩ năng tự kiểm tra, đánh giá hoạt động tự học
Các nhà giáo dục đã khẳng định, kiểm tra, đánh giá trong học tập là quá
trình thu thập và xử lý thông tin về tình hình lĩnh hội kiến thức, bồi dưỡng
tư tưởng đạo dức, hình thành KN, kỹ xảo của người học so với mục tiêu,
yêu cầu học tập. Sự hiểu biết về các nguyên nhân và ảnh hưởng của tình
hình học tập của SV giúp GV có những biện pháp sư phạm thích hợp
nhằm nâng cao chất lượng dạy học và giúp SV ngày càng tiến bộ hơn.
Tự kiểm tra đánh giá góp phần hình thành các KN và thói quen trong học
tập như nhận thức về vấn đề đặt ra, nhạy bén, biết vận dụng kiến thức,
KN vào các hoạt động thực tiễn, thực tập… Việc tự kiểm tra, đánh giá nhìn
nhận kết quả học tập qua quá trình tự học có thể được thực hiện bằng
nhiều hình thức: dùng các thang đo mức độ đáp ứng yêu cầu của GV, bản


thân tự đánh giá, sự đánh giá nhận xét của tập thể thông qua thảo luận, tự
đối chiếu so sánh với mục tiêu đặt ra ban đầu… Tất cả các hình thức này
đều mang một ý nghĩa tích cực, cần được quan tâm thực hiện thường
xuyên. Thông qua nó người học tự đối thoại để thẩm định mình, hiểu được
cái gì làm được, điều gì chưa thỏa mãn nhu cầu học tập nghiên cứu để từ
đó có hướng khắc phục hay phát huy, góp phần rèn luyện các thao tác dư
duy nhanh, sâu, độc lập, sáng tạo.
2.1.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến kĩ năng tự học của sinh viên
ngành Quản lí giáo dục

2.1.4.1. Các yếu tố chủ quan
- Ý thức học tập và động cơ tự học của sinh viên
- Vốn tri thức hiện có của sinh viên
- Năng lực trí tuệ và tư duy
- Phương pháp tự học của người học
2.1.4.2. Các yếu tố khách quan
- Phương pháp dạy của người dạy
- Nội dung, chương trình đào tạo
- Các yếu tố khác: sách giáo khoa,tài liệu học tập, các điều kiện về cơ sở
vật chất, gia đình và xã hội
- Hệ thống giám sát quá trình tự học (cán bộ quản lí, giáo viên, sinh viên).
2.2. Thực trạng kĩ năng tự học của sinh viên ngành Quản lí giáo dục
Trường Đại học Vinh
2.2.1. Khái quát về ngành Quản lí giáo dục trình độ đại học ở Trường
Đại học Vinh (ĐHV)
2.2.1.1 Về quy mô
Bắt đầu từ năm 2011, khóa đào tạo đầu tiên ngành QLGD Trường ĐHV
thuộc quản lí trực tiếp của Bộ môn QLGD, Khoa Giáo dục được mở, có
chức năng đào tạo cử nhân chuyên ngành cung cấp nguồn nhân lực cho
hệ thống giáo dục quốc dân. Sau 4 năm đào tạo, hiện nay nhà trường đã
có khóa cử nhân đầu tiên tốt nghiệp và đang trong quá trình tìm việc làm.
Hiện nay, Trường ĐHV đang đào tạo khoảng 200 sinh viên ngành QLGD
với các khóa 53, 54, 55, 56, trong đó vào tháng 5 tới đây, sinh viên khóa
53 sẽ ra trường.
2.2.1.2. Về chất lượng





Mặc dù là một ngành đào tạo mới, còn non trẻ nhưng với sự quyết tâm và
đồng lòng từ cán bộ, chuyên viên, giảng viên và sinh viên, ngành đang
từng bước đi lên về chất lượng. Điều đó thể hiện trong việc số lượng sinh
viên giỏi hàng năm của các khóa sau nhiều hơn khóa trước, các hoạt động
về văn hóa, văn nghệ cũng đạt được nhiều thành tích đáng kể hơn.
2.2.2.Thực trạng kĩ năng tự học của sinh viên ngành Quản lí giáo
dục Trường Đại học Vinh
2.2.2.1. Thực trạng về nhu cầu, động cơ, hứng thú tự học của sinh
viên
Để đánh giá thực trạng về nhu cầu, động cơ, hứng thú tự học của sinh
viên, tác giả đã tiến hành cuộc điều tra sử dụng các câu hỏi mở thông qua
phiếu điều tra.
Đối tượng điều tra: Sinh viên ngành QLGD năm thứ 3 Trường Đại
học Vinh.
Số lượng: 50 sinh viên.
Kết quả thu được cho thấy: Phần lớn sinh viên đã thấy được tầm quan
trọng của việc tự học trong đào tạo tín chỉ, (có 47/50 sinh viên chọn rất
quan trọng, chiếm 94%) nhưng chỉ có một số ít sinh viên hứng thú trong
học tập (20/50 sinh viên, chiếm 40%). Trong khi đó có nhiều sinh viên cho
rằng động cơ tự học của mình là muốn tiếp thu kiến thức để phục vụ cho
công việc sau này chứ không phải tự học nhằm mục đích đạt kết quả cao
trong các kỳ thi đây chính là điều đáng mừng trong nhận thức của sinh
viên (có 45/50 sinh viên, chiếm 90%).
Số sinh viên học trước khi thi còn khá nhiều (có 37/50 sinh viên, chiếm
74%). Điều này cho thấy sinh viên vẫn học theo kiểu “nước đến chân mới
nhảy” chưa chú trọng đến việc tích lũy dần kiến thức mà học dồn đặc biệt
là vào giai đoạn thi cử. Chính vì lý do đó mà các kiến thức này sau khi thi
xong cũng từ từ bị mai một dần. Thời gian dành cho việc tự học của sinh
viên còn khá khiêm tốn với từ 1 - 3giờ /ngày (33/50 sinh viên, chiếm 66%).
2.2.2.2. Thực trạng xây dựng kế hoạch học tập gắn với kĩ năng tự học của

sinh viên.
Để việc tự học đạt kết quả, thì việc lập kế hoạch học tập gắn với kĩ năng
tự học cho bản thân là rất cần thiết, đây là điều mà hầu hết các bạn sinh
viên đều nhận thấy được. Tuy nhiên, nhận thức được và làm được lại là 2


chuyện hoàn toàn khác nhau. Hầu như các bạn sinh viên chưa xây dựng
được kế hoạch học tập gắn với kĩ năng tự học của bản thân, do đó chất
lượng của việc tự học là chưa cao (có 15/50 sinh viên, chiếm 30% là đã
xây dựng kế hoạch học tập gắn liền với kĩ năng tự học).
2.2.2.3. Thực trạng sử dụng tài liệu và phương pháp sử dụng tài liệu tự
học của sinh viên
Trong quá trình tự học sinh viên cũng gặp phải rất nhiều khó khăn nhưng
phần lớn xác định khó khăn lớn nhất là chưa có phương pháp và kỹ năng
tự học đúng đắn. Ngoài ra, yếu tố gây khó khăn không ít cho sinh viên là
thiếu tài liệu và phương tiện phục vụ cho việc tự học của bản thân. Hơn
nữa do đây là một ngành học mới nên đầu sách, giáo trình và tài liệu tham
khảo cho sinh viên của ngành còn hạn chế.
2.2.3. Đánh giá thực trạng
2.2.3.1. Thành công
- Nhiều sinh viên có nhận thức đúng đắn về tầm quan trọng của việc tự
học
- Nhà trường luôn tạo điều kiện và khuyến khích sinh viên tự học- Điều
kiện cơ sở vật chất tương đối tốt
- Các giảng viên luôn có ý thức đổi mới phương pháp giảng dạy.
2.2.3.2. Hạn chế
- Đa số sinh viên vẫn chưa làm quen được với môi trường giáo dục đại
học. Phương pháp học tập từ thời phổ thông vẫn chưa thể thoát ly trong
suy nghĩ và thực hành của sinh viên.
- Trong điều kiện được tự do thoải mái khi không còn áp lực của gia đình

bên cạnh, đa số sinh viên chưa ý thức được vai trò tự giác của bản thân
trong học tập và rèn luyện.
- Thiếu môi trường học tập cạnh tranh, thiếu “người đồng hành” trong quá
trình tự học, tự nghiên cứu.
- Thiếu các phương tiện hỗ trợ cho quá trình tự học.
- Chưa được trang bị đầy đủ về kỹ năng tự học, thiếu tài liệu hướng dẫn
quá trình tự học.
- Bản thân một số giảng viên trong quá trình lên lớp cũng chưa đề cao
yếu tố tự học của sinh viên.
2.2.3.3. Nguyên nhân


- Còn một bộ phận không nhỏ sinh viên nhận thức về việc tự học chưa
cao.
- Các kỹ năng nghe, ghi chép và đọc tài liệu còn nhiều hạn chế.
- Chưa có phương pháp tự học đúng đắn
- Chưa phát huy được vai trò của giảng viên trong việc hình thành kỹ
năng tư học cho sinh viên. Phương pháp giảng dạy của giáo viên chưa
kích thích tính tự học của sinh viê
- Chưa đảm bảo các điều kiện phục vụ cho việc tự học của sinh viên.
2.2.4. Đề xuất một số biện pháp nâng cao hiệu quả tự học của sinh
viên ngành Quản lí giáo dục Trường Đại học Vinh
- Nâng cao nhận thức của cán bộ quản lí, giảng viên, sinh viên về kĩ năng
tự học trong đào tạo tín chỉ.
- Cải tiến, đổi mới hoạt động dạy học
- Động viên, khuyến khích tính tích cực - chủ động tự học, tự nghiên cứu
của sinh viên, biến hoạt động này thành kĩ năng.
- Nâng cao hiệu quả hoạt động tư vấn, hỗ trợ sinh viên trong quá trình rèn
luyện kĩ năng tự học.
- Thường xuyên kiểm tra, giám sát và đánh giá chất lượng kĩ năng tự học

của sinh viên trong đào tạo tín chỉ tại trường Đại học Vinh.
- Tăng cường, mở rộng mạng lưới liên kết giữa trường Đại học Vinh với
các trường có đào tạo tín chỉ về xây dựng hệ thống kĩ năng tự học của
sinh viên có chất lượng, hiệu quả (trao đổi kinh nghiệm, bài học...); Xây
dựng mạng lưới cơ sở thực hành – thực tập để sinh viên rèn luyện các kĩ
năng trong đó có kĩ năng tự học.
B. Các kết quả nghiên cứu đạt được
- Nắm được sơ lược về tình hình nghiên cứu vấn đề kĩ năng tự học của
SV trong và ngoài nước của các nhà khoa học giáo dục, giảng
viên...thông qua việc tìm hiểu tài liệu trên internet, sách báo, tập san...Từ
đó hiểu được rằng kĩ năng tự học luôn là vấn đề quan trọng và được các
nhà giáo dục quan tâm đến.
- Trình bày được một số khái niệm liên quan đến đề tài làm cơ sở để hiểu
các vấn đề một cách rõ nét hơn.
- Làm rõ vai trò của kĩ năng tự học, các kĩ năng của tự học, giúp SV nhận
thức được điều đó và lên kế hoạch rèn luyện kĩ năng tự học cho bản thân.


- Phân tích được các yếu tố ảnh hưởng đến kĩ năng tự học của SV ngành
QLGD bao gồm cả yếu tố chủ quan và yếu tố khách quan. Từ đó giúp cho
sinh viên, giảng viên và cán bộ quản lí giáo dục nhận ra được điểm mạnh,
điểm yếu trong việc rèn luyện kĩ năng tự học và điều chỉnh sao cho hợp lí
nếu cần thiết.
- Thông qua việc điều tra, phỏng vấn SV ngành QLGD về kĩ năng tự học
của trường, đề tài đã nêu lên thực trạng vấn đề kĩ năng tự học hiện nay,
đó là: mặc dù hầu hết sinh viên đều nhận thức được vai trò của tự học
nhưng lại chưa có kĩ năng, chưa có phương pháp học hợp lí.
- Từ thực trạng đã điều tra được, đề tài đã đưa ra được một số biện pháp
nâng cao hiệu quả tự học của SV ngành QLGD Trường Đại học Vinh. Mặc
dù những biện pháp này chưa được kiểm chứng nhưng nó cũng góp một

phần nào đó trong việc giải quyết thực trạng về kĩ năng tự học của SV
ngành QLGD tại trường hiện nay.
1.
Kết luận và kiến nghị
3.1. Kết luận
- Kĩ năng tự học bao giờ cũng là một nhân tố quyết định trong giáo dục đại
học. Trong đào tạo theo phương pháp tín chỉ, kĩ năng tự học lại càng quan
trong hơn. Đó là con đường duy nhất đúng đắn để người học hoàn thiện
bản thân trên con đường chiếm lĩnh tri thức cũng như nhà trường hoàn
thành sứ mệnh của mình.
- Hiện nay đa số SV ngành QLGD Trường ĐH Vinh đều nhận thức đúng
đắn về tầm quan trọng của kĩ năng tự học tuy nhiên nó chỉ mới dừng lại ở
mặt nhận thức, nhiều SV còn thiếu kĩ năng tự học, chưa có phương pháp
tự học và chưa dành nhiều thời gian cho vấn đề tự học.
- Kĩ năng tự học phụ thuộc vào nhiều yếu tố bao gồm cả yếu tố chủ quan
và khách quan; do đó cần điều chỉnh và áp dụng nó một cách phù hợp
nhằm đạt kết quả cao.
- Mỗi SV cần phải tự xây dựng kế hoạch tự học gắn với kĩ năng tự học cho
bản thân, hãy thay đổi thái độ tự học, xem tự học là hoạt động tự thân,
suốt đời.
- Tự trang bị cho mình những kĩ năng cần thiết, không chỉ là kĩ năng tự
học, mà còn là kĩ năng giao tiếp, kĩ năng sử dụng ngoại ngữ, kĩ năng sử


dụng các phần mềm Tin học... để hoạt động tự học có hiệu quả, chất
lượng hơn.
3.2. Kiến nghị
- Nhà trường cần quan tâm hơn tới việc đầu tư cơ sở vật chất, tài liệu,
giáo trình cho sinh viên. Vì là một ngành mới nên số lượng đầu sách phục
vụ cho sinh viên trong ngành QLGD còn rất hạn chế.

- Giảng viên nên đổi mới phương pháp dạy học, quan tâm tới SV nhiều
hơn, giúp SV hình thành kĩ năng tự học ở mọi lúc, mọi nơi.
- Thay đổi phương pháp học truyền thống, áp dụng học đi đôi với
hành, xây dựng nhiều hơn nữa mạng lưới cơ sở thực hành - thực tế để
SV rèn luyện kĩ năng tự học và các kĩ năng cần thiết khác.
Phát triển các năng lực tự học của SV, hình thành củng cố các kĩ
năng tự học cho SV đòi hỏi thời gian lâu dài. Vì vậy, để thực hiện các biện
pháp nâng cao khả năng tự học của SV đã đề xuất trong đề tài, Nhà
trường cần đưa ra chiến lược cụ thể để thực hiện. GV đóng vai trò trọng
yếu trong quá trình đào tạo của nhà trường, do đó, các biện pháp liên
quan đến GV nên được ưu tiên thực hiện trước.
2.
Tài liệu tham khảo
[1]. Đặng Vũ Hoạt (1994), "Một số nét về thực trạng, phương pháp dạy
học đại học", Tạp chí Giáo dục, (số 1).
[2]. Hà Thị Đức (1993), "Về hoạt động tự học của sinh viên sư phạm", Tạp
chí Giáo dục, (số 5).
[3]. Nguyễn Cảnh Toàn (1999), “Luận bàn và kinh nghiệm về tự học”, Nxb
Giáo dục.
[4]. Nguyễn Hiến Lê (2007), “Tự học- một nhu cầu của thời đại”, Nxb Văn
hoá- Thông tin, Hà Nội.
[5]. Nguyễn Kỳ (2006), "Biến quá trình dạy học thành quá trình tự
học", Tạp chí Giáo dục, (số 2).
[6]. Nguyễn Thị Thu Ba (2013), “Phát triển kỹ năng tự học cho học sinh
phổ thông”, Viện Nghiên cứu Giáo dục, ĐH Sư phạm TP. HCM. Truy cập
từ />[7]. Nguyễn Thị Xuân Thuỷ (2012), "Rèn luyện kỹ năng học tập cho sinh
viên đáp ứng yêu cầu đào tạo theo học chế tín chỉ", Tạp chí Giáo dục, (số
đặc biệt tháng 3).

[8]. Thái Duy Tuyên (2003), "Bồi dưỡng năng lực tự học cho học sinh", Tạp
chí Giáo dục, (số 74).
[9]. Trần Thị Minh Hằng (2011), “Tự học và yếu tố tâm lý cơ bản trong tự
học của sinh viên Sư phạm”, Nxb Giáo dục.
[10]. Vũ Trọng Rỹ (1994), “Một số vấn đề lý luận về rèn luyện kỹ năng học
tập cho học sinh”, Viện KHGD, Hà Nội.

Phụ lục
Phiếu điều tra, phỏng vấn sâu thực trạng kĩ năng tự học của sinh
viên ngành Quản lí giáo dục Trường Đại học Vinh
Họ và tên:
Ngành học:
Năm thứ:
1. Theo bạn, kĩ năng tự học có vai trò như thế nào trong việc quyết định
đến chất lượng học tập?
.......................................................................................................................
...............
2. Bạn có cảm thấy hứng thú trong việc tự học và rèn luyện kĩ năng tự
học?
.......................................................................................................................
...............
3. Động cơ tự học của bạn là gì? là muốn tiếp thu kiến thức để phục vụ
cho công việc sau này hay là nhằm mục đích đạt kết quả cao trong các kỳ
thi?
.......................................................................................................................
...............
4. Bạn đã xây dựng kế hoạch tự học gắn với kĩ năng tự học chưa?
.......................................................................................................................
...............
5. Bạn dành thời gian bao nhiêu giờ/ngày cho việc tự học và rèn luyện kĩ

năng tự học?


.......................................................................................................................
...............
6. Số lượng giáo trình, sách tham khảo từ thư viện, từ giảng viên cung cấp
đã đáp ứng đủ nhu cầu tự học chưa?
.......................................................................................................................
...............
Cảm ơn các bạn đã giúp tôi hoàn thành phiếu khảo sát này?