Sáng kiến kinh nghiệm, Một số phương pháp rèn đọc diễn cảm cho học sinh Tiểu học

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN PHÚ BÌNH
TRƯỜNG TIỂU HỌC TT HƯƠNG SƠN

Sáng kiến kinh nghiệm
Một số phương pháp rèn đọc diễn cảm cho học sinh Tiểu học.

Giáo viên: Lương Thị Minh Nguyệt
Trường tiểu học TT Hương sơn
Tổ chuyên môn:Tổ 2+3

NĂM HỌC 2013 – 2014


BÁO CÁO NỘI DUNG SÁNG KIẾN
Họ và tên tác giả: Lương Thị Minh Nguyệt
Trình độ chuyên môn: Đại học
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị công tác: Trường tiểu học Thị trấn Hương Sơn - Phú Bình - Thái
Nguyên.
1. Lĩnh vực áp dụng của sáng kiến:
Sáng kiến kinh nghiệm "Một số phương pháp rèn đọc diễn cảm cho học sinh
Tiểu học " ( cụ thể là học sinh lớp 3) thuộc lĩnh vực chuyên môn Tiểu học, môn
Tiếng Việt, phân môn Tập đọc.
2. Sự cần thiết, mục đích của việc thực hiện sáng kiến:
2.1: Sự cần thiết của việc thực hiện sáng kiến:
Giáo dục Tiểu học là nền tảng của hệ thống giáo dục quốc dân, giáo dục
Tiểu học có nhiệm vụ giúp học sinh hình thành những cơ sở ban đầu cho sự phát
triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kĩ năng cơ
bản, góp phần hình thành nhân cách con người Việt Nam XHCN. Vì vậy việc học
tập nghiên cứu Tiếng Việt để nói đúng và viết đúng, nói hay và viết đẹp là nhu
cầu cần thiết của học sinh, đặc biệt là đối với học sinh bậc Tiểu học .

Để những chủ nhân của thế kỉ 21 đưa nước ta trở thành một nước “Công
nghiệp hóa- Hiện đại hóa ”có nền kinh tế phát triển hiện đại, nền văn hóa phong
phú đa dạng. Vậy thì song song với việc lo cho trẻ tới trường, giảm tỉ lệ lưu ban ở
mức thấp nhất, cần đặc biệt quan tâm tới việc nâng cao chất lượng giáo dục Tiểu
học, coi chất lượng là mục tiêu phấn đấu hàng đầu của mỗi nhà trường .
Một trong những vấn đề nhằm nâng cao chất lượng Tiểu học là ngay từ khi
trẻ bắt đầu cắp sách tới trường phải dạy và rèn cho trẻ kĩ năng đọc đúng, viết
đúng. Vì có đọc đúng thì mới hiểu được cái hay, cái đẹp. Do vậy rèn đọc cho học


sinh Tiểu học là một vấn đề cần thiết và quan trọng. Bởi vì thông qua việc rèn
đọc cho học sinh góp phần rèn luyện cho các em tính cẩn thận, tính kiên trì, tính
kỉ luật, óc thẩm mĩ, tư duy sáng tạo …Hơn nữa đọc đúng, đọc hay còn quyết định
đến kết quả học tập của các em.
Với mong muốn được góp phần nâng cao chất lượng đọc diễn cảm cho học
sinh Tiểu học, tôi đã nghiên cứu và tìm ra một số biện pháp rèn đọc diễn cảm cho
học sinh Tiểu học. Những biện pháp mà tôi nghiên cứu và thực hiện đã đạt được
kết quả tương đối cao.Tôi hy vọng những biện pháp này sẽ là tài liệu tham khảo
cho giáo viên Tiểu học để rèn đọc cho các em học sinh Tiểu học đạt kết quả cao
hơn. Đó là sự cần thiết để tôi thực hiện sáng kiến kinh nghiệm : “Một số phương
pháp rèn đọc diễn cảm cho học sinh Tiểu học” ( cụ thể là học sinh lớp 3).
Nhằm giúp các em đọc đúng, đọc hay, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục
Tiểu học.
Tuy bản thân đã có nhiều thời gian nghiên cứu kinh nghiệm này, nhưng trong
quá trình viết sáng kiến còn có nhiều yếu tố ảnh hưởng nên không tránh khỏi
những thiếu sót. Tôi rất mong nhận được sự giúp đỡ và những ý kiến đóng góp
quý báu của các cấp lãnh đạo, bạn bè đồng nghiệp để sáng kiến kinh nghiệm của
tôi được hoàn thiện hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn !
2.2: Mục đích của việc thực hiện sáng kiến:

- Giúp học sinh thấy được vị trí quan trọng của phân môn Tập đọc, từ đó có ý
thức học tập.
- Giúp học sinh lớp 3 có những bài đọc đúng, đọc hay.
- Góp phần nâng cao chất lượng dạy và học môn Tiếng Việt ở Tiểu học nhất là
phân môn Tập đọc.
3. Mô tả nội dung sáng kiến:
3.1:Tính mới:


Các môn học trong nhà trường nói chung và trong trường Tiểu học nói riêng
đều có vị trí quan trọng khác nhau. Chúng có những nét riêng biệt nhưng đồng
thời cũng có mối quan hệ tương trợ lẫn nhau trong việc xây dựng nên nội dung
giáo dục. Môn học có khối lượng kiến thức và thời lượng học nhiều nhất là môn
Tiếng Việt. Môn Tiếng Việt ở bậc Tiểu học có nhiệm vụ hình thành những năng
lực hoạt động ngôn ngữ cho học sinh. Năng lực hoạt động ngôn ngữ thể hiện
trong bốn dạng hoạt động tương ứng với chúng là bốn kỹ năng: nghe, nói, đọc,
viết. Nhưng ưu tiên nhất là kỹ năng đọc, viết. Tập đọc là phân môn quan trọng,
có ý nghĩa to lớn trong chương trình môn Tiếng Việt ở Tiểu học. Đọc để giúp trẻ
chiếm lĩnh được ngôn ngữ dùng trong giao tiếp của học tập. Nó là công cụ để các
em học tập tốt các môn học khác.Có đọc được thì các em mới biết, mới hiểu yêu
cầu của bài tập, từ đó mới giải được bài tập đó. Ngoài ra đọc tốt giúp các em mở
rộng sự hiểu biết trong cuộc sống, giáo dục mỹ cảm, bồi dưỡng tư tưởng tình
cảm, tâm hồn... làm cho các em thêm yêu trường, yêu lớp, yêu bạn bè, yêu quê
hương đất nước.
Chính vì tầm quan trọng của phân môn Tập đọc nên các nhà trường Tiểu học đã
rất trú trọng đến việc rèn đọc cho học sinh. Không những rèn đọc đúng mà còn
tiến tới đọc lưu loát, đọc hay, đọc diễn cảm. Nhiều thầy cô có những sáng kiến
kinh nghiệm đã áp dụng và đã có những thành công trong việc rèn đọc cho học
sinh. Tuy nhiên trong xã hội ngày càng phát triển như ngày nay thì sự hiểu biết
của học sinh có nhiều thay đổi. Các em thông minh hơn xong cũng hiếu động

hơn, nghịch hơn...Đặc biệt là các em rất nhạy bén trong lĩnh vực công nghệ thông
tin. Vậy để đáp ứng với nhu cầu của xã hội, với sự phát triển của học sinh. Tôi đã
nghiên cứu phát huy những ưu điểm và khắc phục những mặt hạn chế những kinh
nghiệm của đồng nghiệp trong vấn đề rèn đọc diễn cảm cho học sinh lớp tôi như
sau:


- Ngay đầu năm học, từ khi nhận lớp, tôi tiến hành điều tra để nắm vững tình
hình của học sinh trong lớp.
- Tiến hành điều tra khảo sát chất lượng học tập, đặc biệt là chất lượng đọc của
học sinh.
- Tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến thực trạng đó.
- Tiến hành thử nghiệm và cuối cùng đúc rút thành những kinh nghiệm:
*) Một số biện pháp rèn đọc diễn cảm cho học sinh Tiểu học ( cụ thể là học
sinh lớp 3).
- Giáo viên đọc mẫu:
Trong quá trình rèn đọc cho học sinh, việc đọc mẫu của giáo viên có tác dụng
rất lớn. Giáo viên có thể đọc mẫu từ, cụm từ, câu, đoạn hoặc cả bài. Mỗi lần đọc
mẫu có một mục đích nhất định.
Đọc mẫu toàn bài nhằm để giới thiệu, gây cảm xúc, tạo hứng thú gây cho học
sinh chú ý vào bài học. Ngoài ra trước khi cho học sinh luyện đọc củng cố đoạn,
bài, giáo viên có thể đọc mẫu để học sinh nắm lại cách đọc toàn bài.
Đọc mẫu câu, đoạn thường nhằm để minh họa, hướng dẫn, gợi ý, tạo tình
huống giúp học sinh nhận xét, tự tìm ra cách đọc, phát hiện vị trí ngắt hơi, nghỉ
hơi, lên giọng, xuống giọng, nhấn giọng...
Đọc mẫu cụm từ thường nhằm sửa lỗi phát âm cho học sinh. Vì vậy giáo viên
cần phát âm chuẩn để hướng dẫn học sinh đọc đúng.
- Rèn đọc từ - cụm từ:
Ở mỗi địa phương, do đặc điểm phương ngữ nên có nhiều em phát âm theo
tiếng địa phương, phát âm sai do đặt sai vị trí phát âm. Phát âm sai dẫn đến viết

sai chính tả hoặc khiến người nghe hiểu sai ý nghĩa của từ, hay nội dunh văn bản
khi đọc. Mục đích của rèn đọc từ, cụm từ là nhằm luyện sửa phát âm sai. Rèn cho
học sinh đọc đúng chính âm, phân biệt với cách đọc dễ lẫn. Vì thế ở mỗi tiết tập
đọc, giáo viên phải lựa chọn ra những từ ngữ mà nhiều em trong lớp hay phát âm
sai để rèn đọc, không nhất thiết phải chọn những từ ngữ theo như hướng dẫn của
sách giáo viên. Trước tiên giáo viên cần đọc mẫu những từ đó để đưa ra cách phát
âm chuẩn rồi cho học sinh luyện đọc.


- Rèn đọc câu:
Mục đích của rèn đọc câu là hướng dẫn học sinh ngừng, nghỉ, ngắt hơi, ngắt
nhịp đúng chỗ, biết lên giọng, xuống giọng, nhấn giọng...ở những từ ngữ thích
hợp trong tiết tập đọc. Giáo viên cần chọn ra những câu văn dài, những câu thơ
khó ngắt nhịp, sau đó giáo viên đọc mẫu cho học sinh phát hiện vị trí ngắt hơi,
ngắt nhịp trong các câu đó, dùng bút màu hoặc phấn màu đánh dấu chỗ ngắt hơi,
ngắt nhịp, nhấn giọng...Sau đó cho các em luyện đọc cá nhân.
- Rèn đọc đoạn:
Phương pháp dạy phân môn Tập đọc hiện nay chủ yếu là theo phương pháp bổ
dọc. Giáo viên hướng dẫn học sinh luyện đọc xong rồi mới tìm hiểu bài, sau đó
tiếp theo là phần luyện đọc lại. Thực tế học sinh lúc đầu chưa hiểu hết nội dung
bài nên có em còn đọc chưa đúng, chưa diễn cảm. Giáo viên lúc đó phải đọc mẫu
( làm cầu nối ) cho học sinh tiếp xúc với tác phẩm. Sau khi luyện đọc từ, câu khó
trong đoạn xong giáo viên mới hướng dẫn luyện đọc đoạn. Giáo viên cần nêu
cách đọc cụ thể như: Nhấn giọng, lên cao giọng, hạ thấp giọng, đọc nhanh, chậm,
vui, buồn...
Tóm lại giáo viên cần phải rèn cho học sinh đọc có ngữ điệu, giọng điệu phải
phù hợp với từng loại câu ( kể, hỏi, cảm, cầu khiến). Giáo viên hướng dẫn đọc
một cách cụ thể, rõ ràng, tránh hướng dẫn chung chung. Đối với các bài thơ để
rèn học sinh đọc diễn cảm, giáo viên phải biết khai thác những nét đặc trưng của
thơ: dòng thơ, nhịp thơ, vần thơ, thể thơ. Cần hướng dẫn kỹ về cách ngắt nhịp,

cách ngắt nghỉ hơi ở cuối mỗi dòng thơ, cách reo vần...sao cho phù hợp với thể
thơ, nội dung của từng khổ thơ, đoạn thơ.
- Rèn đọc lại:
Mục đích chính của việc rèn đọc lại là giúp học sinh biết cách đọc diễn cảm
đoạn văn hay học thuộc được bài thơ. Vì vậy giáo viên cần đọc mẫu, sau đó giúp
học sinh phát hiện cách ngắt nghỉ hơi, cách nhấn giọng, lên giọng, hạ giọng và
giọng đọc các câu văn, câu thơ, lời nói của của nhân vật.Từ đó yêu cầu các em
thực hành đọc cá nhân, nhóm rồi báo cáo kết quả thực hành trước lớp. Khuyến
khích các em báo cáo bằng cách sắm vai các nhân vật để phát huy tính sáng tạo,
đồng thời thu hút được sự chú ý của học sinh. Giáo viên cần đưa ra tiêu chí để


học sinh biết cách nhận xét cách đọc, cách thể hiện của bạn, nhóm bạn, từ đó rút
ra được cho bản thân những bài học kinh nghiệm. Bên cạnh đó giáo viên cần
động viên khuyến khích học sinh để các em mạnh dạn và tự tin hơn.
- Tổ chức trò chơi:
Mục đích của việc tổ chức trò chơi trong giờ tập đọc là tạo không khí học tập
sôi nổi, vui vẻ, nhưng phải rèn đọc có hiệu quả. Các trò chơi chủ yếu là " Đọc
tiếp sức": giáo viên yêu cầu mỗi em đọc 1 hoặc 2 câu, sau đó em khác đọc 1 hoặc
2 câu tiếp theo, cứ như vậy cho đến hết. Em nào đọc đúng câu, đọc hay câu của
mình sẽ được tuyên dương. Trò chơi " Truyền điện": giáo viên tổ chức lớp thành
2 hoặc 3 đội chơi. Lần lượt các em trong mỗi đội tìm từ ngữ( hoặc câu) có chứa
tiếng mà các em hay mắc lỗi ( l/ n, thanh sắc/ thanh ngã, anh/ ăn...). Đội nào có
tìm và phát âm đúng được nhiều từ ngữ ( câu) sẽ là đội chiến thắng.
- Rèn đọc qua các giờ học khác:
Giáo viên cần phối hợp nhịp nhàng, thường xuyên việc rèn đọc cho học sinh
trong các giờ tập đọc và các giờ học khác.(Ví dụ như: đọc nội dung bài toán, đọc
nội dung bài tập trong giờ Luyện từ và câu, giờ Tự nhiên và Xã hội, đọc bài viết
trong giờ Chính tả...) Có như vậy thì các em mới có ý thức tích cực rèn đọc ở mọi
nơi, mọi lúc, góp phần nâng cao chất lượng đọc. Tuy nhiên giáo viên cũng không

quá chú ý đến rèn đọc ở những giờ học này, tránh làm mờ nhạt mục tiêu của các
bài học đã đề ra.
* Đặc biệt khi sử các biện pháp trên, tôi luôn có gắng để có những bài giảng sử
dụng công nghệ thông tin, sử dụng tranh ảnh, đồ dùng dạy học... nhằm thu hút sự
chú ý và phát huy sự nhạy bén, tính sáng tạo của học sinh.
Đó là những biện pháp rèn đọc cho học sinh thông qua các giờ học. Ngoài ra
trong năm học này tôi đã mạnh dạn sử dụng một biện pháp mà những năm học
trước chưa áp dụng:
- Xây dựng góc đọc trong lớp: Ngoài những buổi tự đọc sách trong thư viện
của nhà trường. Tôi đã xây dựng trong lớp một góc đọc nho nhỏ được trang trí
đẹp để các em học sinh có thể tự rèn đọc trong những thời gian đầu buổi học, giờ
ra chơi... Trong góc đọc này tôi sưu tầm những quyển truyện, quyển sách có hình


thức đẹp, có nội dung hay để thu hút học sinh ( nhưng những cuốn truyện đó
cũng phải mang tính giáo dục đạo đức cho học sinh ). Đó có thể là những câu
chuyện kể về những tấm gương học tập tốt, có thể là những bài toán vui, những
câu chuyện cười, những câu chuyện lịch sử...Từ khi có góc đọc này tôi thấy tất cả
các em học sinh ham đọc sách hơn. Không những là các em học khá giỏi có ý
thức học tập mà cả những em học sinh đọc yếu cũng đã tích cực luyện đọc hơn,
chất lượng đọc của các em có phần tiến bộ. Như chúng ta đã biết muốn giáo dục,
dạy dỗ học sinh trở thành những học sinh giỏi không phải là cứ nhồi nhét kiến
thức cho các em mà điều quan trọng là phải biết khơi dậy, tạo dựng cho các em
niềm say mê hứng thú, sự ham học. Từ đó các em sẽ có ý thức tự giác học tập.
Đây là một điểm thành công mang tính đột phá trong sáng kiến kinh nghiệm của
tôi trong năm học này. Và đây là hình ảnh của góc đọc trong lớp tôi:
3.2: Tính khoa học
Trong các trường Tiểu học nói chung và trường Tiểu học Thị trấn Hương Sơn
nói riêng thì môn học nào cũng quan trọng, nó có liên quan mật thiết và hỗ trợ lẫn
nhau. Một trong những môn học quan trọng và được coi như là môn học chủ đạo

của mỗi nhà trường đó là môn Tiếng việt. Những mục tiêu quan trọng mà môn
Tiếng Việt ở Tiểu học cần phải hướng tới là: Hình thành và phát triển ở học sinh
các kĩ năng hoạt động ngôn ngữ như nghe, nói, đọc, viết. Đó là cơ sở nền tảng có
tính chất công cụ giúp các em học sinh học tốt các môn học khác. Nếu có kĩ năng
đọc đúng, đọc hay, rõ ràng, đúng tốc độ thì các em có điều kiện ghi chép bài, ghi
nhớ nội dung bài tốt, nhờ vậy mà kết quả học tập ở tất cả các môn khác sẽ cao
hơn. Tập đọc giúp cho việc rèn kĩ năng đọc đúng, đọc rõ ràng, đúng tốc độ, tiến
tới đọc hay để làm chủ tiếng nói về mặt văn tự. Do vậy mỗi học sinh không
những tự rèn cho mình năng lực đọc thông, viết thạo mà còn phải rèn cho mình
những phẩm chất đạo đức tốt như tính cẩn thận, tinh thần kỉ luật, giữ gìn sách vở
đẹp và khiếu thẩm mĩ.


Môn Tiếng Việt ở Tiểu học gồm các phân môn: Tập đọc, Luyện từ và câu,
Chính tả, Tập viết, Tập làm văn. Mỗi phân môn đều có một chức năng riêng.Tập
đọc là môn học mang tính chất tổng hợp vì ngoài nhiệm vụ dạy học nó còn có
nhiệm vụ trau dồi kiến thức về Tiếng việt cho học sinh (về phát âm, từ ngữ, câu
văn...), kiến thức bước đầu về văn học, đời sống và giáo dục tình cảm thẩm mỹ.
Phân môn Tập đọc ở Tiểu học nói chung và ở lớp 3 nói riêng đặt ra một nhiệm vụ
quan trọng. Trong các giờ tập đọc học thuộc lòng học sinh biết đọc diễn cảm bài
văn, bài thơ sẽ tạo cho các em sự say mê hứng thú và để lại một vốn văn học
đáng kể cho trẻ em. Cũng thông qua các bài văn, học sinh được hiểu thêm về các
vùng miền của đất nước, hiểu được công sức của các tầng lớp nhân dân đang ra
sức xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, hiểu được các truyền thống quý báu của dân
tộc.
Phân môn Tập đọc có tác dụng mạnh mẽ trong giáo dục mỹ cảm, học sinh yêu
cái đẹp, rung cảm trước cái đẹp trong thiên nhiên, cái đẹp trong xã hội, cái đẹp
trong văn chương. Phân môn này có thể rèn luyện cho học sinh tư duy trừu tượng
và cả tư duy logic. Giờ tập đọc ngoài việc dẫn dắt học sinh và cho học sinh tìm
được nội dung chính để phát triển óc tổng hợp, tìm bố cục để phát triển óc phân

tích. Ngoài ra học sinh còn được rèn luyện óc tưởng tượng, phán đoán, ghi nhớ.
Phân môn Tập đọc không chỉ có nhiệm vụ trên mà còn kết hợp chặt chẽ với
chương trình Tiếng việt. Qua các bài văn chọn lọc học sinh vừa cảm thụ được cái
hay, cái đẹp vừa học được cách sử dụng từ chính xác, cách đặt câu gọn gàng sinh
động, được luyện về nghĩa âm, chính tả, tập làm văn.
Phân môn Tập đọc lớp 3 có mục đích, yêu cầu sau:
a. Phát triển các kĩ năng đọc và nghe cho học sinh, cụ thể là:
*) Đọc thành tiếng:
- Phát âm đúng.
- Ngắt nghỉ hơi hợp lí.
- Cường độ đọc vừa phải ( không đọc quá to hay đọc lí nhí).
- Tốc độ đọc vừa phải ( không ê a, ngắc ngứ hay liến thắng), đạt yêu cầu tối
thiểu 70 tiếng / 1 phút.
*) Đọc thầm và hiểu nội dung:


- Biết đọc thầm, không mấp môi.
- Hiểu được nghĩa của các từ ngữ trong văn cảnh ( bài đọc ), nắm được nội
dung các câu, đoạn và ý nghĩa của bài.
- Có khả năng trả lời ( nói hoặc viết) đúng các câu hỏi liên quan đến nội dung
từng đoạn hay toàn bài đọc, phát biểu ý kiến của bản thân về một nhân vật hoặc
một vấn đề trong bài học.
*) Nghe:
- Nghe và nắm được cách đọc đúng các từ ngữ, câu, đoạn, bài.
- Nghe - hiểu các câu hỏi và yêu cầu của thầy cô.
- Nghe - hiểu và có khả năng nhận xét ý kiến của bạn.
b. Trau dồi vốn Tiếng Việt, vốn văn học, phát triển tư duy, mở rộng sự hiểu biết
của học sinh về cuộc sống, cụ thể là:
- Làm giàu và tích cực hóa vốn từ, vốn diễn đạt.
- Bồi dưỡng vốn văn học ban đầu, mở rộng hiểu biết về cuộc sống, cung cấp

mẫu để hình thành một số kĩ năng phục vụ cho đời sống và việc học tập của bản
thân.
- Phát triển một số thao tác tư duy cơ bản( phân tích, tổng hợp, phán đoán...)
c. Bồi dưỡng tư tưởng, tình cảm và tâm hồn lành mạnh, trong sáng; tình yêu cái
đẹp, cái thiện và thái độ ứng xử đúng mực trong cuộc sống; hứng thú đọc sách và
yêu thích Tiếng Việt.
Trong phân môn Tập đọc, việc đọc và cảm thụ là hai khâu có quan hệ mật
thiết với nhau, gắn bó hỗ trợ đắc lực cho nhau. Cảm thụ tốt giúp cho việc đọc
diễn cảm tốt. Ngược lại việc đọc diễn cảm tốt giúp cho việc cảm thụ bài văn thêm
sâu sắc. Thật vậy học sinh có đọc thông thạo được và trên cơ sở đã hiểu nội dung
câu thơ, câu văn, đoạn thơ, đoạn văn thì các em mới thể hiện được cảm xúc có
nghĩa là đã hiểu tường tận về nội dung và nắm được ý nghĩa giáo dục của bài.
Điều đó khẳng định rằng trong tiết dạy tập đọc lớp 3, việc luyện rèn kĩ năng đọc
diễn cảm cho học sinh là rất cần thiết. Trong giờ học, học sinh biết đọc diễn cảm
thì tiết học mới có hiệu quả cao và mới thể hiện được tầm quan trọng của bộ
môn.
3.3 Tính thực tiễn:


Việc dạy học phân môn Tập đọc ở Tiểu học nói chung và lớp 3 nói riêng hiện
nay, bên cạnh những thành công vẫn còn nhiều hạn chế. Một số học sinh đọc
chưa đạt yêu cầu của môn học. Kết quả đọc của các em chưa đáp ứng được yêu
cầu của việc hình thành kỹ năng đọc. Thực tế trong lớp tôi, học sinh có sức học
cao thấp khác nhau. Đối với học sinh khá giỏi thì các em đọc tương đối lưu loát,
nhanh. Còn đối với học sinh trung bình và học sinh yếu khi đọc tốc độ còn chậm,
đọc còn ê a, chưa trôi chảy, thậm chí có nhiều em đọc ngắt rời từng tiếng do phải
đánh vần thầm từng tiếng một. Nhìn chung các em còn phát âm sai nhịp, ngắt
nghỉ hơi chưa đúng, giọng đọc lúc nào cũng đều đều như nhau, không có ngữ
điệu. Với cách đọc như thế sẽ làm giảm ý nghĩa giá trị của tác phẩm văn học,
không gây được sự thu hút đối với người nghe. Đặc biệt ngày nay xã hội ta ngày

càng phát triển thì nhu cầu đòi hỏi về tri thức con người ngày càng cao, trong đó
ngôn ngữ nói và viết là vô cùng cần thiết cho mỗi người. Mỗi thành công không
phải tự nhiên mà có được mà phải trải qua một quá trình rèn luyện kiên trì ngay
từ đầu.
a: Vài nét về học sinh lớp 3A:
*Tổng số học sinh: 36 em: trong đó :
- Nam : 14 em, nữ : 22 em.
- Học sinh có hoàn cảnh éo le: 1 em.
- Học sinh thuộc diện hộ nghèo: 14 em
+) Thuận lợi :
- Tất cả các em học sinh đều cùng độ tuổi nên tâm lí lứa tuổi của các em đều
giống nhau.
- Đa số phụ huynh học sinh đều quan tâm đến việc học tập của con em mình.
- Cơ sở vất chất đảm bảo phục vụ cho việc dạy và học.
- Ban giám hiệu nhà trường tạo mọi điều kiện cho việc dạy và học.
- Hàng năm nhà trường tổ chức hội thi " Đọc diễn cảm " để giáo viên có điều
kiện học hỏi kinh nghiệm và phát huy năng lực của mình.
- Phong trào rèn đọc diễn cảm được học sinh tích tham gia.


+ ) Khó khăn :
Bên cạnh nhưng thuận lợi còn có những khó khăn:
- Cơ sở vật chất còn thiếu thốn, lớp học chưa có bục giảng...ảnh hưởng đến
việc học của các em.
-Tuy là một trường trung tâm của huyện song dân trí của một phần ít nhân dân
còn thấp, số học sinh con hộ đói nghèo còn cao, một số phụ huynh còn phó mặc
con em cho nhà trường. Có học sinh khuyết tật học hòa nhập. Các em ở lứa tuổi
nhỏ, tâm lí còn ham chơi, chưa tự giác.
- Một số phụ huynh học sinh đi làm xa nên không quan tâm được đến việc học
của con mình.

b:Thực trạng việc đọc của học sinh lớp 3A:
Qua các giờ dạy tập đọc ở lớp, tôi thấy việc tập đọc của học sinh lớp 3A có một
số vấn đề sau:
- Có em còn phát âm còn chưa chuẩn.
Ví dụ: thanh thì đọc là thăn, xanh thì đọc là xăn, khách thì đọc là khắt...
- Có em còn đọc ngọng giữa thanh sắc và thanh ngã.
Ví dụ: Ngã xuống thì đọc là ngá xuống, giúp đỡ thì đọc là giúp đớ...
- Nhiều em chưa còn đọc chưa đúng tốc độ, đọc còn ê a, chưa trôi chảy, ngắt
nghỉ hơi chưa đúng vị trí.
Ví dụ:
Nhưng từ lúc chú ngồi vào bàn, cả nhà cứ chứng kiến hết bất ngờ này đến bất
ngờ khác.// Xô - phi lấy một cái bánh, đến / lúc đặt vào đĩa lại thành hai cái.// Lúc
mẹ mở nắp lọ đường, / có hàng trăm mét dải băng / đỏ / xanh, / vàng bắn ra. //
- Nhiều em đọc chưa đúng ngữ điệu, chưa đọc đúng giọng câu hỏi, câu cảm, đọc
đều đều như nhau , không lên giọng, xuống giọng, không bộc lộ được cảm xúc.


- Bên cạnh đó, do tư duy của các em còn hạn chế nên việc đọc thầm để cảm thụ
được bài văn, bài thơ còn gặp nhiều nhó khăn. Do vậy các em chưa nêu được ý
chính của bài, chưa biết đọc diễn cảm toàn bài văn.
Qua điều tra khảo sát chất lượng học sinh ngay từ đầu năm học. Cụ thể điều
tra chất lượng đọc của học sinh lớp 3A trong 2 giờ Tập đọc.
1. Tập đọc - kể chuyện ( Tuần 2)
Bài: Ai có lỗi
2. Tập đọc ( Tuần 3)
Bài: Quạt cho bà ngủ
Tôi có số liệu cụ thể như sau:
Tổng số học
sinh

Đọc sai, nhỏ, ấp
úng, chưa đúng
tốc độ

Đọc to, rõ, lưu loát

Đọc diễn cảm

36

16 = 44,4 %

16 = 44,4 %

4 = 11,2 %

c: Nguyên nhân dẫn đến việc các em đọc sai, chưa diễn cảm:
- Do học sinh chưa nhận thức được tầm quan trọng của chữ viết.
- Do lứa tuổi nhỏ, còn hiếu động nên các em chưa có ý thức tự giác luyện đọc.
- Do lỗi phát âm của địa phương.
- Do khi phát âm, các em đặt vị trí các bộ phận phát âm chưa đúng ( đầu lưỡi,
ngạc cứng, luồng hơi phát ra ).
- Do các em chưa biết cách ngắt nghỉ hơi đúng vị trí, chưa biết giọng đọc của
các kiểu câu, giọng đọc của các tuyến nhân vật.
d:Tiến hành thử nghiệm:
Từ yêu cầu thực tiễn của phân môn Tập đọc nói chung và rèn luyện kỹ năng
nói cho học sinh lớp 3, tôi đã tự đặt cho mình phải nhận thức đầy đủ tầm quan


trọng, yêu cầu của bộ môn, đặc biệt về nội dung và phương pháp rèn kĩ năng đọc

diễn cảm để đáp ứng với yêu cầu đề ra.
Trong giảng dạy phân môn Tập đọc, qua nhiều năm gần đây, tôi đã tích cực
nghiên cứu, học hỏi kinh nghiệm giảng dạy, cách truyền thụ kiến thức, đặc biệt là
việc rèn luyện kĩ năng đọc diễn cảm cho học sinh. Muốn rèn cho học sinh đọc
diễn cảm tốt, trước hết trong mọi giờ tập đọc giáo viên cần hướng dẫn học sinh
cách phát âm chuẩn, đọc đúng đắn, có ý thức, trôi chảy, sau đó mới yêu cầu học
sinh đọc diễn cảm. Trong phương pháp dạy học những yêu cầu đó gọi là chất
lượng đọc được thể hiện đồng thời và chi phối lẫn nhau. Tính đúng đắn sẽ nâng
cao tốc độ đọc và cho phép đọc có ý thức hơn. Nếu không hiểu cái đang đọc thì
không thể đọc lưu loát và diễn cảm được.
Đọc diễn cảm thể hiện ở kĩ năng dùng ngữ điệu, biết nghỉ hơi ở dấu chấm,
ngắt hơi ở dấu phẩy, hoặc chỗ cần tách ý, biết đọc liền các tiếng trong từ ghép, từ
láy hoặc cụm từ cố định. Ngoài ra cần biết đọc đúng giọng câu kể, câu hỏi biết
phân biệt giọng người dẫn chuyện với từng tuyến nhân vật có tính cách khác
nhau. Đọc diễn cảm là biểu hiện cao của đọc có ý thức và chỉ thực hiện đựơc trên
cơ sở đọc đúng và đọc nhanh. Do vậy dù đọc ở mức độ nào cũng phải yêu cầu
phát âm đúng song cũng không nên qúa nhấn mạnh ở các phụ âm: tr – ch; r – gi;
n – l; s – x làm giọng đọc mất tự nhiên.
Để đạt được những yêu cầu trên tôi đã tiến hành phương pháp rèn đọc diễn
cảm cho học sinh như sau:
Phương pháp tiến hành.
- Sau khi nhận lớp, tôi đã cho lớp ổn định chung về cách tổ chức lớp. Qua
tìm hiểu điều tra để nắm chắc đối tượng học sinh và lựa chọn, đặc biệt là về kĩ
năng đọc sau đó phân loại học sinh theo ba đối tượng:
+ Đối tượng 1: Học sinh biết đọc diễn cảm
+ Đối tượng 2: Học sinh mới chỉ biết đọc to, rõ, lưu loát.


+ Đối tượng 3: Học sinh đọc sai, đọc nhỏ, chậm, ấp úng, ngọng.
Dựa vào đó, tôi đã sắp xếp chỗ ngồi cho học sinh, những em đọc yếu ngồi

cạnh những em đọc khá, đọc tốt để có những đôi bạn cùng tiến. Tôi tiến hành
công việc tiếp theo là giới thiệu cấu tạo chương trình phân môn Tập đọc để các
em nắm được các chủ đề chính trong từng học kì và cả năm học. Đồng thời nêu
tầm quan trọng, yêu cầu cơ bản về việc rèn luyện kỹ năng đọc diễn cảm giúp các
em cảm thụ bài văn, bài thơ của từng chủ đề. Hướng dẫn mỗi em đóng một quyển
sổ để ghi những câu, những đoạn, bài văn, bài thơ hay có giá trị về nội dung và
nghệ thuật.
Sau khi tiến hành như vậy, tôi tiến hành vào giảng dạy theo các bước sau:
a. Hướng dẫn học sinh luyện đọc trong các giờ Tập đọc:
- Trước khi học bài tập đọc, tôi dặn học sinh tập đọc nhiều lần ở nhà và chuẩn
bị trước phần câu hỏi, tìm hiểu nội dung bài trong sách giáo khoa.
- Những học sinh đọc sai ( thanh đọc là thăn, xanh đọc là xăn, khách đọc là
khắt...) đó là lỗi phát âm do các em đặt sai vị trí phát âm. Đối với những học sinh
này hàng ngày trong các giờ học, tôi hướng dẫn các em đặt đúng vị trí phát âm
như: đầu lưỡi, ngạc cứng, luồng hơi phát ra.
-Trong các tập đọc, tôi luôn chú ý hướng dẫn học sinh đọc đúng chính âm,
không đọc theo ngôn ngữ địa phương. Khi đọc phải chú trọng cách nghỉ hơi ở
dấu chấm, dấu hai chấm, ngắt hơi ở dấu phẩy, chấm phẩy. Đặc biệt phải biết ngắt
hơi ở chỗ không có dấu câu nhưng đó là chỗ tách ý ( các cụm từ).
Ví dụ: Khi dạy bài: “Chiếc áo len” - Tiếng việt 3 - tập 1.
“Nằm cuộn tròn / trong chiếc chăn bông ấm áp,/ Lan ân hận quá.//Em
muốn ngồi dậy / xin lỗi mẹ và anh,/ nhưng lại xấu hổ / vì mình đã vờ ngủ.//
Áp mặt xuống gối,/ em mong trời mau sáng / để nói với mẹ :// “Con không
thích chiếc áo ấy nữa.// Mẹ hãy để tiền/ mua áo ấm cho cả hai anh em”//.
Cần đọc với giọng nhẹ nhàng, ngắt hơi đúng vị trí. Đặc biệt câu nói của
Lan khi đọc học sinh thể hiện dưới sự ân hận, có như vậy mới biểu đạt được
trạng thái cảm xúc của tác giả.
+ Đối với các bài thơ, tuỳ theo từng thể loại thơ mà tôi hướng dẫn học sinh cách
đọc sao cho đúng nhịp câu thơ.

Rủ nhau/ xem cảnh/ Kiếm Hồ (2/2/2)
Xem cầu Thê Húc, / xem chùa Ngọc Sơn (4/4)
Đài Nghiên, / Tháp Bút, / chưa mòn (2/2/2)
Hỏi ai xây dựng / nên non nước này (4/4)
(Cảnh đẹp non nước - Tiếng Việt 3)
Thường thì các bài thơ được sáng tác theo thể thơ lục bát mang một âm điệu
mượt mà, tình cảm của thể thơ truyền thống dân tộc. Tuy vậy cũng phải dựa vào
các dòng cụ thể để ngắt dòng cho đúng. Chỉ có ngắt nhịp đúng câu thơ thì ý nghĩa
đoạn thơ mới được bộc lộ cho người nghe thấy được vẻ đẹp của đất nước Việt
Nam cụ thể là vẻ đẹp của Hồ Gươm ở thủ đô Hà Nội.
Trong chương trình có rất nhiều bài thơ thuộc thể thơ 4 chữ. Nên việc
luyện đọc thể thơ này cũng rất cần thiết.
Ví dụ: Bài “Anh Đom Đóm” (Tiếng Việt - lớp 3)
Mặt trời / gác núi
Từng bước,/ từng bước
Bóng tối / lan dần
Vung ngọn đèn lồng
Anh Đóm / chuyên cần
Anh Đóm quay vòng
Lên đèn đi gác.
Như sao bừng nở.
Theo làn gió mát
Gà đàn rộn rịp
Đóm đi rất êm
Gáy sáng đằng đông
Đi suốt một đêm
Tắt ngọn đèn lồng
Lo cho người ngủ.
Đóm lui về nghỉ.

Bài thơ “Anh Đom Đóm” thuộc thể thơ 4 chữ mang âm hưởng của một bài
đồng giao vui nhộn, tươi mát, hồn nhiên. Khi đọc học sinh cần thể hiện âm điệu
của một bài ca tuổi thơ nhí nhảnh, thể hiện tình cảm đối với các con vật .
- Bên cạnh đó tôi chú ý hướng dẫn học sinh nhấn giọng ở các từ ngữ mang tính
trọng tâm của câu văn, câu thơ kết hợp với giọng đọc của câu hỏi, câu cảm. Từ
đó làm nổi bật tình tiết của bài đọc.
Ví dụ: Khi dạy bài “Cậu bé thông minh”
Bài văn được viết theo thể kể chuyện - kể về một cậu bé thông minh, tài
giỏi, nhanh trí. Tình tiết câu chuyện hấp dẫn, sinh động. Khi đọc học sinh cần


làm rõ những chi tiết đó bằng cách đọc nhấn giọng vừa phải ở các từ ngữ: “ầm ĩ”,
“tìm được”, “trọng thưởng”
Đặc biệt những câu đối thoại giữa Đức vua và cậu bé, ngữ điệu đọc phải
toát lên vẻ ngộ nghĩnh, ngây thơ nhưng thể hiện sự thông minh của cậu bé.
- “Cậu bé kia, sao dám đến đây làm ầm ĩ?”
Và câu trả lời hồn nhiên vô tư của cậu bé:
- “Muôn tâu Đức vua - cậu bé đáp - bố con mới đẻ em bé, bắt con đi xin
sữa cho em”.
Vua quát:
- Thằng bé này láo, dám đùa với trẫm! Bố ngươi là đàn ông/ thì đẻ sao
được!
Giáo viên cần hướng dẫn học sinh đọc câu hỏi và câu cảm trong bài tập
đọc thật tốt.
+Với câu hỏi cần hỏi cao giọng ở cuối câu đồng thời nhấn giọng “ầm ĩ”.
+ Với câu cảm, giáo viên phải hướng dẫn học sinh lưu ý sự khác nhau khi đọc
câu cảm thứ nhất.
Thằng bé này láo, dám đùa với trẫm!
(Thể hiện sự uy quyền của nhà vua).
Với câu thứ hai.

“Bố ngươi là đàn ông / thì sao đẻ được!”
(Khi đọc gần như là một câu hỏi - tiếng “được” hỏi cao giọng).
- Việc đọc diễn cảm thường gắn liền với ngữ điệu. Ngữ điệu có giá trị lớn để
bộc lộ cảm xúc. Sử dụng ngữ điệu rất quan trọng trong đọc diễn cảm. Người nghe
cảm nhận được cái hay, cái đẹp, giá trị của bài chính là nhờ một phần lớn ở giọng
điệu của người đọc. Vì vậy nên các em phải thường dùng cử chỉ, nét mặt, để làm
tăng thêm tính gợi cảm của câu văn thân mật, vui vẻ, ngạc nhiên, căm giận…
- Đoạn thơ có nhiều ý hóm hỉnh, vui vẻ, khi đọc cần nhấn giọng một số từ ngữ
kèm theo cử chỉ nét mặt để thể hiện sắc thái đó:
+ Vui tươi, phấn khởi như khi dạy đọc bài “Bộ đội về làng”
Các anh về
Mái ấm/ nhà vui/


Đọc liền vắt dòng từ câu 1 sang câu 2
Tiếng hát/ câu cười
Rộn ràng xóm nhỏ.//
Câu 3 đọc liền vắt dòng sang câu 4
Các anh về
Tưng bừng trước ngõ
Lớp lớp đàn em hớn hở theo sau.
Mẹ gìa bịn rịn áo nâu
Vui đàn con ở rừng sâu mới về.
+ Với bài: “Chú ở bên Bác Hồ” cần đọc với giọng trầm lắng pha chút trang
nghiêm. Kết hợp với cách ngắt nhịp, nhấn giọng kéo dài ở một số từ và cao giọng
ở cuối câu hỏi. Để tạo nên âm hưởng biểu lộ sự xúc động niềm thương nhớ của
Nga và bố mẹ trước sự hi sinh của người chú.
Chú ở đâu, / ở đâu?
Trường Sơn / dài dằng dặc?
Trường Sa / đảo nổi,/ chìm?

Hay Kon Tum,/ Đắc Lắc?.
Mẹ đỏ hoe / đôi mắt
Ba ngước lên / bàn thờ
Đất nước không còn giặc
Chú ở bên Bác Hồ.
Vì vậy khi học sinh luyện đọc giáo viên phải tạo được trong lớp một không
khí thoải mái để học sinh dễ trực cảm với bài văn, có tâm trạng chờ đợi và chú ý
nghe giáo viên đọc và cũng từ đó các em có thể học tập và bắt chước thầy.
• Trong khi rèn đọc diễn cảm tôi thường xuyên chú ý đến:
- Những học sinh rụt rè nhút nhát, tôi thường xuyên khuyến khích không gắt
gỏng để các em luống cuống.
- Đối với học sinh nghịch ngợm phân tán tư tưởng, không chú ý đến tiết học,
tôi thường để ý chỉ định các em đọc tiếp.
- Đối với học sinh đọc yếu, ngoài việc hướng dẫn đọc dứt khoát từng từ, cụm
từ, với câu dài cho học sinh ngắt hơi đúng chủ đề, ra yêu cầu rèn đọc ở nhà, kiểm


tra lại những yêu cầu đã đề ra đối với học sinh, việc này phải được tiến hành
thường xuyên không được ngắt quãng.
Tóm lại sau mỗi giờ tập đọc tôi thường kiểm tra chất lượng đọc của học sinh
thông qua đọc thành tiếng (cả 3 đối tượng giỏi, khá, trung bình) xem các em đã
đọc diễn cảm chưa.
b.Hướng dẫn học sinh luyện đọc qua các giờ học khác:
Ngoài việc hướng dẫn học sinh luyện đọc trong các giờ tập đọc, tôi còn chú ý
yêu cầu các em đọc đúng trong các giờ học của các phân môn khác trong môn
Tiếng Việt như: Tập viết, Chính tả, Luyện từ và câu, Tập làm văn...Cũng như cần
yêu cầu các em chú ý đọc đúng trong các giờ học của môn học khác.
* Đặc biệt tôi luôn yêu cầu học sinh phải có ý thức tích cực luyện đọc, không
những ở lớp mà còn tự luyện đọc ở nhà. Trong các giờ Tập đọc tôi luôn yêu cầu
và dám sát các em theo dõi bạn đọc, vì theo tôi một lần theo dõi bạn đọc là một

lần luyện đọc. Có theo dõi bạn đọc thì mới nhận xét và học tập được những điểm
tốt của bạn.
Trong quá trình rèn đọc, tôi luôn khuyến khích động viên các em thi đua nhau,
thành lập các đôi bạn cùng tiến, các nhóm học tập để các em có điều kiện giúp đỡ
và thi đua lẫn nhau.
3.4. Tính hiệu quả:
Với các phương pháp rèn đọc cho học sinh như trên, tôi thấy các em đọc có
nhiều tiến bộ rõ rệt hơn. Đến tuần 29 và 30 tôi thống kê chất lượng đọc của các
em qua 2 bài như sau:
1. Tập đọc - kể chuyện ( Tuần 29)
Bài: Buổi học thể dục
2. Tập đọc ( Tuần 30)
Bài: Một mái nhà chung
Tôi có số liệu cụ thể như sau:


Tổng số học
sinh

Đọc nhỏ, ấp úng,
chưa đúng tốc độ

Đọc to, rõ, lưu loát

Đọc diễn cảm

36

4 = 11,1%

22 = 61,0 %

10 = 27,8 %

4. Phạm vi áp dụng:
Sáng kiến kinh nghiệm này, tôi đã áp dụng với 36 em học sinh lớp 3A trường
Tiểu học Thị trấn Hương Sơn, huyện Phú Bình, tỉnh Thái Nguyên.
5.Kết quả, hiệu quả mang lại:
Qua một năm học trực tiếp vận dụng những biện pháp mà tôi đã tiến hành thực
nghiệm ở lớp 3A, tôi thấy kết quả đọc của học sinh tiến bộ rõ rệt. Nhiều học sinh
đọc to, rõ ràng, diễn cảm hơn. Đó là các em: Ngô Quang Hiếu, Đinh Công
Hoàng, Nguyễn Thúy Hường, Dương Văn Quyết, Nguyễn Thị Thu Trang, Dương
Thị Lan, Dương Thị Kiều Trang, Nguyễn Ngọc Linh, Dương Thế Huân... Hiện
tượng phát âm sai đã giảm hơn rất nhiều. Đến giờ Tập đọc học sinh rất thích thú
học tập, nhất là được thi đua theo tổ, nhóm, được sắm vai báo cáo kết quả luyện
đọc. Chính điều đó đã thúc đẩy chất lượng học tập của học sinh được nâng. Mặc
dù vậy, còn một số ít học sinh trong lớp còn nhút nhát nên đọc còn nhỏ nhưng so
với đầu năm các em đã tiến bộ hơn nhiều.
Kết quả cụ thể như sau:
Lớp 3A:
Thời điểm

Sĩ số: 36 học sinh
Tổng số học Đọc còn nhỏ, Đọc to, rõ Đọc diễn cảm
sinh
ấp úng, chưa ràng, lưu loát
đúng tốc độ

Đầu năm

36

Cuối học kì I

36

Cuối học kì II

36

16 = 44,4 %

16 = 44,4 %

4 = 11,2 %

10 = 27,8 %

19 = 52,8 %

7 = 19,4 %

4= 11,2 %

22 = 61,0 %

10 = 27,8 %


6. Khả năng áp dụng của sáng kiến:

Với các biện pháp trên của sáng kiến kinh nghiệm, tôi áp dụng vào lớp 3A
trong năm học 2013 - 2014 và thấy chất lượng đọc của các em học sinh tiến bộ rõ
rệt.Từ đó tôi đã phổ biến, triển khai tới các đồng nghiệp trong khối trong tổ và
được các đồng nghiệp đồng tình hưởng ứng. Qua đó tôi thấy sáng kiến kinh
nghiệm này của tôi có thể được nhân rộng tới các trường Tiểu học trong toàn
huyện, toàn tỉnh ( đối với phân môn Tập đọc lớp 3).
Qua việc rèn kỹ năng đọc diễn cảm cho học sinh, bản thân tôi thấy để làm tốt
nhiệm vụ này một cách có hiệu quả, cần làm tốt một số vấn đề sau:
1/ Xác định mục tiêu, nội dung tối thiểu của việc rèn đọc cho học sinh.
2/ Phân loại mức độ đọc của học sinh để lập kế hoạch xây dựng chương
trình rèn đọc cho các em.
3/ Tiến hành thử nghiệm một vài em, sau đó tiến hành đại trà cho cả lớp
theo các bước sau:
- Hình thành và xây dựng cách phát âm theo từng nhóm giống nhau về vị trí
của đầu lưỡi, ngạc cứng, luồng hơi. Giúp các em nắm chắc được cách phát âm
các phụ âm dễ lẫn.
- Củng cố, hoàn thiện cách phát âm thông qua các hình thức luyện đọc như:
Luyện đọc từ, luyện đọc câu, luyện đọc đoạn, cao hơn là luyện đọc diễn cảm.
- Phân công cho học sinh đọc tốt kèm cặp giúp đỡ những học sinh còn đọc yếu.
- Tổ chức thi đua đọc giữa các nhóm nhằm tạo hứng thú học tập cho các em.
- Xây dựng một số trò chơi học tập như: Tiếp sức, truyền điện,...để cho học
sinh củng cố lại cách phát âm và phát huy tính tích cực chủ động, sáng tạo của
học sinh.
- Kịp thời động viên, khen thưởng những học sinh có tiến bộ, dù đó chỉ là một
tiến bộ nhỏ, tạo cho các em có một niềm tin và hứng thú học tập.
Trong quá trình rèn đọc, giáo viên phải chú ý các điểm sau:


- Muốn rèn cho học sinh đọc diễn cảm tốt trước hết người thầy phải có nghiệp
vụ sư phạm tốt, đặc biệt khâu đọc mẫu của thầy phải chuẩn, hay, có sức cuốn hút

học sinh vì trong khâu rèn đọc thì việc đọc mẫu của thầy giáo có ảnh hưởng rất
lớn đối với học sinh. Các em sẽ theo dõi lắng nghe thầy đọc và coi đó là chuẩn
mực để bắt chước, để so sánh đánh giá với giọng đọc của mình. Chính vì vậy
thầy cô cũng phải có sự chuẩn bị chu đáo, mỗi từ ngữ thầy, cô đọc, nói đều phải
chuẩn mực.
- Giáo viên phải nắm chắc đối tượng học sinh để có những biện pháp dạy học
đạt kết quả cao nhất nhằm phát huy tính tích cực trong học tập, tổ chức điều
khiển khéo léo gây bầu không khí sôi nổi kích thích hứng thú học tập và nâng cao
ý thức tự giác của học sinh.
- Giáo viên cần phải tìm hiểu chắc nội dung cơ bản của chương trình sách giáo
khoa, sách hướng dẫn, sách tham khảo để nắm vững nội dung bài, hướng dẫn rõ
cách đọc từng đoạn văn, đoạn thơ cho học sinh hiểu. Thực tế cho thấy sách giáo
khoa Tiếng việt và sách hướng dẫn phải thừa nhận là có nhiều ưu điểm nổi bật.
Tìm hiểu phần hướng dẫn chung trong sách đa số giáo viên đã nắm được cơ bản
của phương pháp giảng dạy mới song đi sâu vào từng bài cụ thể thì sự lúng túng
và vấp váp lại không ít. Do vậy nắm vững sách, hiểu ý đồ của người biên soạn là
quan trọng song chưa đủ còn đòi hỏi đến vai trò chủ động sáng tạo và ứng xử linh
hoạt đối với từng đối tượng học sinh khác nhau của giáo viên .Có như vậy mới
đem lại hiệu quả cao.
- Giáo viên phải giàu lòng yêu nghề mến trẻ, nhiệt tình gương mẫu trong
phương pháp soạn giảng, phát hiện kịp thời lỗi đọc sai, đọc ngọng trong học sinh.
Giáo viên phải kiên trì uốn nắn, sửa chữa cách phát âm sai cho học sinh thật tận
tình chu đáo.
- Giảm bớt hoặc sửa lại câu hỏi cho sát với từng đối tượng học sinh, tránh
giảng triền miên, nói nhiều, viết nhiều trong khi học sinh đọc còn yếu.


- Luôn động viên khuyến khích học sinh khi các em có tiến bộ. Rèn cho các
em đọc trước đám đông, tổ chức thi kể chuyện, ngâm thơ, đọc diễn cảm trong
lớp, trong trường vào những ngày sinh hoạt tập thể, kỷ niệm ngày lễ lớn. Yêu cầu

mỗi học sinh phải có quyển sổ ghi chép để chép những câu thơ, câu văn, bài thơ,
bài văn hay dưới sự hướng dẫn của giáo viên.
- Phối hợp nhịp nhàng về chương trình phân môn Tập đọc với các phân môn
khác như: Tập làm văn, kể chuyện...
*Kết quả việc luyện đọc của học sinh không phải ngày một, ngày hai mà có
được. Mà đó là kết quả của quá trình dày công và khổ luyện của học sinh, dưới
sự dìu dắt, chăm sóc tận tình của các thầy giáo, cô giáo.
Trên đây là một số suy nghĩ và việc làm cụ thể của tôi về vấn đề rèn đọc diễn
cảm cho học sinh Tiểu học ( đặc biệt là học sinh lớp 3). Với phương pháp rèn
đọc này sẽ có tiền đề để tiếp tục dạy Tập đọc ở lớp 4, lớp 5 đạt kết quả tốt.
Vì thời gian thực nghiệm chưa nhiều nên kết quả đạt được chỉ là bước đầu.
Rất mong được sự đóng góp ý kiến của các ban ngành, các cấp lãnh đạo và các
đồng nghiệp để sao cho chất lượng đọc của học sinh ngày càng nâng cao, đáp
ứng được yêu cầu của ngành và chất lượng đào tạo trong nhà trường Tiểu học.
7. Mục đích và những điểm khác biệt được áp dụng của sáng kiến:
( Chưa rõ, chưa làm được)
8. Thời gian thực hiện sáng kiến:
- Năm học 2013 - 2014
9.Kiến nghị, đề xuất:
- Đối với giáo viên: Tích cực bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ để nâng cao
trình độ chuyên, nâng cao kiến thức.


- Đối với tổ chuyên môn và bộ phận chuyên môn của nhà trường: Thường
xuyên tổ chức các chuyên đề, hội thảo, các cuộc thi đọc diễn cảm, ngày hội đọc
sách … để bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho giáo viên.
- Đối với các cấp lãnh đạo: Tạo mọi điều kiện về cơ sở, vật chất, trang thiết bị
dạy học, tài liệu, sách giáo khoa, sách tham khảo, tổ chức các cuộc thi đọc diễn
cảm, ngày hội đọc sách…để giáo viên, học sinh có điều kiện học hỏi, nâng cao
trình độ chuyên môn và hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình.

Hương Sơn, ngày 20 tháng 05 năm 2014
Người viết

Lương Thị Minh Nguyệt