DSpace at VNU: Nhìn lại làng Việt

T Ạ P CHÍ KHOA n ọ c ĐẠI I I Ọ C T Ỏ N G HỢI> HÀ N ộ i Sổ 1, 1987

ỉ BB1' - V ừ a qua, T r ư ờ n g Bại học T ông b ợ p Hả Nôi đã tiến
h à n h c u ộ c Hò i thảo k h o a họ c LẢNG XÃ VIÊT N a m v à v a n
1
x -^ỴDỰNG NÔNG THÔN’ MỚI XA HỘI CHỦ NGHĨA (4.1986)
C uộc hẠi th ào đã đ ư ợ c s ự h i r ờ n g ứ n g và th a m gia tích c ự c cua
n h ié u g i a o sir, nh ièu đ ồ n g chí cán bộ cbi đạ o và nghiên c ử u à
ng o à i vá troiiíỉ tr ư ởng . Đặc biệt, đ ò n g chí * g u y f n Ngoe T r i o .
L y v i ê n 'í rung ư ơ n g Bả ng. Bộ í n r ở n g N ò n g n g h i ệ p rà đ ò n g chi
n í “ y T hàn ,h * ủ y v i ê n T r u n g ư ơ n g Đàng, B i' t h ư thành uy •
Hat P h ò n g đâ g ử i tới c u ộ c hội thảo các bài phát biều ỷ k i ễ n
cua m in h. r«7 p chí Khoa h ọ c xin tràn trọng g i ó i th iệu hai bài
phát b iề u của các đ ồ n g chí Ng uyễn Ngọc T r i n và Đoàn D ny
í hành c ùn g mộ t s6 báo c áo kh oa h ọ c th am gia c u ộ c hội t h i o đố

NHÌN LẠI L À N G VIỆT
T ó m lư ợ c báo cáo de dán tại h ộ i n g h ị k h o a bọc « Lảng x a V ỉệ l N am
Và v á n đ è x â y d ự n g n ô n g t h ô n m ớ i X H C N *
P H A N BẠI DOÃ N
Kĩ Việt N a m ' c h o đ ế ” n8 ày n*-v n h i ề u bộ phạn đã bị giải i h ề . T u y n h i ê n
( u ,:’àiíh PhầD cùa l à n g v ẫ n đu ng tòn t«i và sẽ còn d u y t r tr o n g thời « i a n
d à i VÈ sau. N g h i ê n c ứ u ] m g xã Jà n g h i ê n c ứ u q u á kh ứ, hiộn lại Ví. cả l ư ơ n g laI.
lẽ i ý

m~ l thự c l h ề x S hộ i đă Phát ' r i ề n đ ố n hoàn c h in h trọn v ẹ n . T ừ
đen piira thế kỷ này, I r ê n đ ã t I1 UỨC tu đS x ả y ra bao n h iê u hiến đò i

‘.nu : I l ị ' qUản s ự nh!rng làD? v;m l l ẽ P t,lc d u y tr l- p |l él I n ề n . C h i ẻ n tranh
A nAT hủy d , ệ í f inhý xă hộl l ử n fỊ ^
lỞD * 1 ™ Vực s o n g H o n s ,

ỉ
. ' !?8
m Tá n h ữ n s * h i * n tai lán. n h ữ n g nạn đói kh ùn g khiếp dã lảm
c h o m á y nghìn làng bị p h iê u tán, nhirng làng v â n lái s i n h , tái lập.
ĩ n ơ ViAf ƯÍ1 fl'in vn'if mUA
.r.

1


t h ư ơ n g . Đó là kết c ắ u đa n g u y ê n . Diồu này kh ác vời n l l ì ò .1 Tày \ u vào th< i
c u ổi T r u n g đại TàCẠu đại. V ào n h ử n y thế kỷ XVII ve i a u , nor.fcj 11: »11 Pháp, An ì
Ý c h ủ y ổ u là n h ữ n g c ò n g x ẵ n ò n g n g h i ệ p n ô n g đ ả n k h á c biệi VỞ1 íỉìr-uĩi thị M
p h ụ t h u ộ c Tào t h à n h thị.

Diều n ố i bật về cho đ ộ sở hừu ru ộ n g (Hỉ trong làng Vụ t lù r u ộ n g đát côi jn
l à n g xẵ y ầ c h ẽ í ĩ ộ q u ả n đ iề n . Loại ruộng (làl này bị thu hẹ p nh u : ^ vòi lại đ ư r c s
tải s i n h bộ phân. Ở m iề n Bắc, nỏ bị thủ tiêu trong cải eổch ruộng ííái (I9.rì,)). ĩ f
m i ề n N am , n ó t ò n tại đ ế n g i ữ a n ă m 1975. Riông cầc tĩnh khu V cũ ruọug dắt t
c ô n g làng x ă c ò n đễ n 19% t ò n g d i ệ n tích ca nh tấc(2).
Kinh lễ h à n g h ó a —tiền tệ ở l à n g Việt phát triền rãt s ớ m , lấ y c h ợ ià có' . íốrV
c h í n h . C h ợ l à n g ha y là c h ạ p h iên là nơi trao đò i n h ữ n g mặt h à n g nò n g phầm,!,
n h u yế u p h à m c ủ i n g ư ờ i n ô n g dầ n .
Ở đ ồ n g b ằ n g B í c Bộ, từ th ế kỷ XVIII f è s au xuắt hiện mộ t ềổ l àng buôn. Phù ù
L ư u , Đa N g ư u , Đ a n L oan vồ Bá o Đ á p là n h ữ n g lồng bu ôn chuyt-n ng h iệp . ơ ) ‘
r iên g đ ấ t phla N a m (từ đ è o H ải Vân trở v à o ) thì xuấ t h iệ n m ộ t s ố t hị tư. l i ò n g g
Sơ n, An T h ả i Tà Sà i Gòn tr ư ớ c kia là n h ữ n g đi ề m tbị tứ cỏ lịch s ử lâu đ òi . Thị:ị
t ứ là p h ổ n h ỏ v e n sông, Ten l ộ b u ô n bán cổ định.
Chợ làn g, làng buôn, thị tứ là m ả n g thành thị hòa í r ong n ò n g thỏn, là s i a a
p h ầ m c ủ a quá trình mỏr r ộ n g của ki nh tfe hàii |4 hóa . C h ợ lùng vồ cã lảng b u ố n a,

thị tứ đã g ó p phằn gi ải q u j ể t n h ữ n g hạn ch ế, bế tắc cùa kinh iè i i e u n ô n g , lậiậi
t i ế p tực d u y trì và bồ s u n g cho k i n h tế tiễu n ôn g. Hai m ặ t n ồ y c ù n g tòn tại, c ù o g ig
phát h u y tác dựng, gổ p phằn to l ở n tạo nên tinh b è n v ữ n g c ủ a k i n h tễ triayềriỉn
th ố n g l à n g Việt.
C h ú n g tôi cho rằng kiều k i n h tế tự túc tự căp là k h é p kín t r o n g một đ o m vivị
gia đ i n h tiều n ô n g h a y k h é p kín tr ò n g m ộ t làng là k h ổ n g thật c h in h xá c. Cò t h ề chcio
r ằ n g tự túc tự cấp đ ư ợ c k h ép trong một v ù n g liên là ng k h o ả n g 5 h a y 6 l à n g bẳn gig
m ộ t c h u kỳ h ạ p c h ợ liên li ế p YỚi nhau. Xin l ấ v m ộ t câu ca dao YÌing V ĩ n h B i ( i o
(Hải P h ò n g ) lìỏi v ề raột v ò n g c h ợ n h ư s a u :
f Một R â u , hái Mét, ba Ngà,
T ư Câu, n ồ m T á n g , s áu Ngà, lại Hâu.
B ă y N g à , tám Mét, c h í n Càu
Mòng m ư ờ i c h ạ l án g , mộ t Rảu lại v ề ầ
ở v ù n g đđt Q u y n h a n cù c ũ n g c 6 hiện t ư ợ n g buòn hán Iheo chu kỳ c h ợ ntaihư
t r ẽ n . C ứ nhir Yậy, lần lư ợỉ q u a n h năn) su6t th ảng ngà y nào n g ư ờ i n ô n g (lân t:romng
5, 6 l ả n g sát nh au đẽ u có thê đi chợ.
L iê n quan đế n kinh tế h à n g hóa la vấn (ì'ù đỏ thị hóa KH vCìiì kinh t ế đ đa
n g u y ê n h ạ n c h ế s ự phần c ỏ n g la o đỘDị*
bội, hạn c h ỉ quả trình (lò thị bổióa*
V à o các Ihẻ kỷ XVII, x y i l l , XIX tron đấl nirởc ta (1ă cỏ m ộ t
thành thị mở iởi ,
n h ư n g khAng gỉrtng Ihành thị phiraníỊ T á y oùng thời gia n. T r o n g là n g gia đÌDÌDh
tiều fixing là (lorn vị , là
c h ứ c sản xuíít và tiêu thu. Tải sản x uẵ l nhỏ iiế u 'n ồ ir t n g
• htrõnn ỉh : ò n g đ ơ ạ c x e m là lái sàn xuát giản đ ơ n . Títi s an xuíit của t i è u BÔrông
n ư ớ c ta rò Iììặi k h ô n g hoàn to àn n h ư v ậ y . Cũng nlìir r h i è u n u ờ c trên t h ế g iớ ịớ i,
s n n x u ã l liỏu n ô n g phụ th uộc n h i e u v ào Ihiè n n h i é n và xà hội. (.'hiến tranhi, g ig ió
b ão, sâu k e o . hạn lụt x ằv ra làm c h o tải sản xuất ti?u n ò n g !ụ thu ỈÌỌ|>, thệrai c! chỉ

có nni co Ị,ục bị

1UV rJi;'t

\ Thirrjị : ■ <:ả qua tỉ ĩnb lịch s ử hiu dài vù t ò n g l h ề cả

” ư,Vt t;,i ■'/ “ *■ ' x,lfí! rù;i lK'u " ữ o s i ư ở c ta là có tinh c h í t m ờ /ộn<; ( t u y k h ổ n g
■’ 1” ' llỏ,,íí C;m đối và hạn c h ẽ I r o n g d i è u kiện ic II tư bản chủ nfciua).
s?

nhan ! dán

‘í n g . C!^a t:,i s ’*m XIIỐt !i' u u ỏ n 8 llh(> b(‘ íroníí lúc nhản k h i u lụi tồuơ
( lì (li d ủ n , k h a i h o a n g V,; l ậ p l à ’ig. X u h ư ớ n g t ă n g n h â n ì h ầ u n i ư ờ n ằ

XÙVVf.ri. l;>0ra h i -'1 tư(^n« ,lủ,l sổ lh>a fi*m
D ân aổ Ihừa khflng i i ư ặ c Mianh
thị thu húi 111ì phải di d à n , khai h o a n g và tái lạp )i,r.g xã. Đó ià quá Irinb ró
tính quv ỉ uột.
V í tư ítmiụ; kmh tễ tr uySu t h ó r g của người Viêí, theo c h ú n g tòi có m á y
đ i e m sau :
J
« r . ~ T ư ịưJ 1ul l r ọ n y n ỏ n y' l r o n V r u <"ưJ đỉit. Sg i r à i Việt rất coi h ọ n g r u ộ n g đăt
È ‘.if- ĩiẻừ ph ó biến co càu «tấc đát, tác v a n ,» .
- Coi t h ư ơ n g nghi ệp lá mạ t nghệ, k h i n h t hương. Bâ y là tư t u ử n g n h o g i á o
c h in h t h ố n g rhằrn ỉ rói b u ộc ng ư ờ i nô n g d;ìn vào ruộng đat. T ư tườ ng n à ỵ c u n g
c ỏ ả i n h ư ở n g kh ổng nhỏ trong Dồng dãn. Ở Tây Âu t ừ i h ế kỷ XV đă t ỏ tir t ư ở n g
trọng t h ư ơ n g , \ è sau írôr thành m ộ t kh uy nh hư ởn g, mộ i clìủ n g h ĩa ỏ n ư ó c ta
ch o đ?n thề kỷ XIX vẫn c h ư a có chủ l ụ h ì a trọnj> thương.
- Q u ý n g h ĩ a , k h ỉ n h lợi. an bần lục đạo, c ũ n g ■,6fi là tư t ư ờ n g nh o g i ả o <‘ó

nil I. rrrpư sàn ti on g n ò n g dan. Một s ò k h o r i g í l n^ư ời thườníỊ CÍI ngơi t c h ữ n h à n v
g h Ể í b i cái Cf:,h !ranh, khinh bỉ cái g ọ i là « b o n chon danh ]ợi». Tư t ư ở n g mìy
pho h)ến trong l í n # lớp (rung g ia n xS hội.
-• Ưrọngt it. t ki ệm, phê p h á n Vói l à m ăn .va xỉ. l ãng Ị.hi. S o n g đồi khi lại q uá
tiẽt k ií m thành ra hà ỉiộn, cút dău rủa .'.ảị. c o i đ à v là kiều tích lũv tài sẳn. T iề n
cua do đó k h ỏ n g 1’n ồnh vón hrn !hồng. k h ông được đưa vào sân xu í t .
2. 'ơ chế l à n g x S là vấn (lè rất p h ứ c lạp. Máy (răm năm qua làng Việt đà vậ n
hànn cơ chế nào ]à c hủ y ế u ? Có người cho giáp lả c ơ s ở ; có n g ư ờ i c h o d ò n g họ
là chfih. T h e o c h ú n g lỏi, v ậ n hành c m l à n «4 Viột phải dựa và o dồ n g họ. r à n
tiổ p
khínn phá Ihẻni c h ứ c nă n g cùa họ, nhunfi I'õ r àng họ là một k iề u li é n
kẽt pb í biến cùa n g ư ò l sản xuíít n h ò trong làng.
Sin xuất li?u n ô n g khftng thè t h ư ờ n g x u y ê n liến hành đơ n độc. N g o à i d ù n g
họ IV. nịịười liêu n ô n g c ỏ n có n h i r u bình th ức lièn kểt khác là xó m ngõ , p h ư ờ n g
hội. . C ũ ;ồ nliửc n à y đã g iú p c h o nò»íí c!An k h ắc ph ục n h ữ n g k h ố khfin í n r
ngại ỉro.iư sàn xuăt và ainh hoạt mà gia (Tinh riénp biệt k h 6 nj4 thò virợl qua.
'Ac i ! h ứ c n à y c ứ c h ồ n g xế p (lan xen v à o nhau đò lỏn nyưỏri n ò n g d i n
Do
KA í t , n Ị_c $ " * đĐỘ Ia icin đà nhẵt, c à n g v à o phía N a m c àng nhạt dán.
•
Trong cơ c h ế tiOẠl đ ộ n g rủa làiiị' còn c ó h ư , m ơ ư ớ c . Hirrrng ư ó c lử biện
phập I.nĩièu khien, tự đ iề u c hỉn h của làng Việt í t o n g k h : ổn k h ồ c i i a chế (lọ p h o n g
kiệ n, q i a n liêu. H ư ơ n g ướ c k h ỏ n g p h á i là hiếu hiện của tinh chăt dân chủ D i ỉ
chi hi s r tự trị cua làng ở raứi’ độ nà o đỏ. Ngày nay, inrơnií ư ờ c cũ cùa m ộ t s ố
làng vả 1 c òn lác dựng. T h ậ m chi cỏ làiiịỊ Cun ti p iục làm th èm m ộ t »Ò đièu
khoản Bh.r lủũịi S ự ọ c T han (Q uổ c oai, ĩĩà s ;n Bìuli) (3)
Lài 4 Việt có kết c ă n g ai cấp, dẫu-; cáp. khá pliức tạ p . Cítc iiin 1 m i è n v.&r
th ướn g -ó rqu.,n vièiii., « q a a u lèn h . >à nhíồu n h ó n xã bộ i k ;I c . C c ỉ á n g m i e n
3

N a m cổ gl ẵ n đ ơ n hưn. C hú ng tỏi c h o rằ ng s ự tòi) lại làu (lài cùa ruộ ng cồ n g ;
l à n g xẵ, t i nh t r ạ n g k i n h té h à n g h ó a phát t r i ề n k h ố n g c a o v à t á c Iii.au l ố ( h í n h i
trị kinh !ế kề cả h u y ế t thíSng t ô n # t ộ c 'lan x«n và tác đ ộ n g 1ẫn nltau (lũ l à m c ho )
m ộ t »6 m ậ t về kết cấu của g i a i C IỊ), đ ả n g c ấp k h ổ n g có s ự chia tách rõ ràng.
N ế u đ ố i c h iế n xã hộ i Việt N a m v à T â y Âu tử s a u tlũ' kv XV, ciiupn tòi t h ầ \ v
l à n g Việt có m ộ t số nét giÂn giố ní ị V i thành tl)Ị P h á p , V. L i li t '"‘í* <■'’ m ột SỎ5
mặt

l ự trị. ( Ị u a n l ạ i

ngliĩ v i ộ c

đều

hị x e m

là

ơbếl

quail

hoàn

(ìii

ch.nil

qu) ềm

tronjj l à n g xã (xã tr ường, lý địc h) đ ẽ u d o đàn đi nh hàu c i . p ì.li nỉìiíi: I h à n h n h i ị
P h á p , Ỷ t h ò i c u ố i trung đại c ũ n g vạy, đ u c ó tính tự trị, cỏ cl.c <M> L:)u t ủ (ccổ
n h i ê n c a o h ư n là n g Việt n h i è u ) .
Do cơ c ế rùa lồng Việt phíin mV cô tinh tự trị, c b o n è n t r o n g xã hội !>honjg
k i ễ u . m ộ t số nhân i6 văn hố a ỉ ư tưcrng phi p h o n g Viến cỏ thi' l ả y s nil \ à phi'll l
triề n ờ làng. V ă n h ọ c Dịỉhệ thiiột d à n g ia n cỏ t i u v i n íhổr.g tiliân d ạ o và phi pi o m g
ki ế n đinrc lưu t r u v è n tr o n g l ồ n g q u ê.
3.
Vè văn h ỏ a , xét c h u n g k h ô n g có sự dổ i lập g iũ a l à r g và liiỉiỊí. g i ữ a í t ' ĩ".ịị
và n ư ớ c . ( ì i a o lư u k i n h (ẽ vă n h ó a đã lã m c h o vă n l óa l à n g (t rop Ịỉ t o à n q u 'úc)
c ó n h i ề u n é t c h u n g v ỉ tín n g ư ỡ n ý , hộ tu ì i r ỏ n g v ề ồ n, (V, mặ c . . .
Vân hỏ a l à n g Việ t lá mộ t t ô n g họ p <ỈH u g i . y ê u . N h ù n g t. n ciir in n g i r õ m g
địa c h ò n g x ẽ p v ó i tổn g iá o n g o ạ i n h ậ p ( P ỉ ậ , !; , (} ). T ồ iii r, iJ);,n t h ố m h
l i ê n , p h ị t c ứ đ ồ n g t h ò i t ồ n tại t r o n g mộ l à n g cà Iron*; rn(
ia l i n k Có n h i c í u
t r ư ờ n g họ p t á c lo ạ i bièu t ư ợ n g tin n g ỡ n g đ ư ợ c 1)6 tri ÍI O! Ặị t ù i g ìr.ộí n £ ỏ i c l è ề n
( R i ê n g tại c á c l à n g Cơ d ố c g i á o th ua n túy thi các íin n g ư ỡ n g (rén bị l o ạ i t r ừ r ) .

bản

Kết c ấ u tư t ư ở n g tin n g ư ỡ n g trên k h ô n g g l ổ n g nỉnr n h i e u nirởc trên t h é g ; i ú ó i
chỉ tin m ộ t loại t ò n g i á o — kết cãu đ ơ a I i g i n ê n . Xgtrời A r ì p lhe:> Hỏ i g i á o uhhờ
ch ú a Ala ; n g ư ờ i cháu Au p h ầ n 1ỐI1 theo Cư đ ố c g i á o ; nliK U nu ó c Đ ò r g N à n i Ả
t h e o Phàl giảo. T in h trạng đ(»n n g u y ê n dễ đ ư a đ ế n b iệ n liỉỌHí-; c u ò n g tín.
T r o n g tín n"irỡn«, n g ư ừ i V iệ t k h ôn g fill ử bàn cliát ph ải « i ư n i : ! ộ » và cầu chúa «rìia tộii) (trừ n h ũ n g lànịị Cư đốCLÌáo). N ^ ư ừ i t y i iệt
tin ờ m ìn h và eồu thánh t h a n phú liộ thèm ('ố IP vi \ V mà 1,11 i ỊỊUỠM|Ị ngiMÒri
Việt cố p h ầ n Ihực (lụng, c ó p h à n nh ân văn Lơn.

Báng
lả ỉr m i è n
đề c a o họ
l ư tirửng

l ư u ỉ lá lư t ư ò n g N h o g i á o thi , 111 nhịip v à o !ànjí Viị-t kha sân s i c , nihhẫt
Eỉấr. NIio giáo t u v ệ t đ ố i h('» c h ữ biếu, cùĩ)g <6 ịịia (lình p h ụ (JU y c è n
hà ny l ỏ n g tộc. Sư t h à m n h ậ p (ủa N h o g iố o \ è au lá 11! t h o t r ứ n g t Ví n baón
! è n g xã.

1. lJi s ả n l à n g xă. Bíiy hi m ụ c t i ê u cỏ V r g l ì ĩ a i h ụ c í ị ẻ n . N h i ỉ u y ế u tí) c ú i i l l ề ầ n g
Iiliur thiết c h ế c b i n h í rị, kế t Ưẳiu g i a i cSp
c ố p da bị t h ù t i ỏ u h n y t h a v đ đồi
c ơ bản. n h ư n g nh iều yếu tổ k i n h tế, vàn hóa tư íưởn^ , ílóDị; bọ và cá l ó p ngỊ ưườ i

£Ịiồ cùa lá ng xà cũ văn (tang cò n. Di sàn của làng xfì (ỉí lại kbá đ ậ m đ à .
Hit'll rõ di s ả n của l à n g xã ỉà v ă n đề cùa n g à y nay . T h e o c h ú n g t ô i ỉ i i n toiúều
di »ân lá ng xã c ân (ĩẽ c ập i n í y đ i ề m sau d â y :
— Oni h o ạ c h l»Dfl xẵ v á dấn cư. mối t ưi r ng q u a i ’ I»iũ :i l á n g , đố n s 6 v à i 1 l ự c
lu ợ n ự .«ản xuất.
— N h ữ n g tri t i m e V<| k h o a h ọ c kỹ thuật, Iri t h ứ c ihAm c a n h tăn g năn<Ị svsuAl
c â y , c o n VÌ! í ri t h ứ c V h ọ c d í l n l ộc.

4


— Moi q u a n h ệ - ĩ i h à - ! à n g m r õ c m ố i
xS v à t ư tir.Vỉì^ q u 6 • .*41a ( l â n í ộ?.

qu.ui hệ

gi Tra i-r í irỏ-.iơ cộ n ơ ( l ồ n g là n ơ

U' nrư.i 4 -v:Ui h >a nh ư lè hội (lán ki m, VHnh ọciighệ (liìiật dâii [ịian, phoiụ*
i p ịtiá :

(Ụ

— V

!

■ đ ỏ iìi. h ỏ a t r o n g xã h ội Vi(‘t \ a n i .

V . V...

X g iicj] c ứ u 1.11)1» xà k h òng thề d ừ n g ỉại Irẻn nhận th ứ c hiện tụi m ã c òn
PỊiài tiê;>
if-.u ilã. lì.rro V ộị N a m . B i i u t L à n g xã va ván K' xảv dựng n ó n g ihỏn xnừi xã
hội
chu n^u ĩa» Ị-ãn p!,;ii đ ư ọ c đ ầ y mạ n h h ơ n .
K ;ihá kinh điiVi c i I chủ Ìghĩa Má ' chỉ ra n h ữ n g n g u y ê n lý c hu n g tứ chả
ngù i í ur hán lèn chủ n gh ĩa xa líọi: N h ư n g uiòi n ư ớ c tiếii lê n chủ n>>hĩa xã hội
CỈÙ1 iìịh.-d ■)<.',£ sân lại có hoàn cả nh ri ền g biệt . Lỏn chù ngiiĩa xã hội i à p h ô b i e í i
nliỊTi:^ phươi) . th ức tiến lèn cùa m ỏ i n ư ờ c là đ ặ c
U.Ù. T ié p tục nglứồn c ử u Jốn<)
Việt ln uúếí t hực g ó p p h ầ n tìm ỉiiều c á c đặc chù
đó.

CHÚ t h í c h
ỉ ) l ỉ ỏ C h í M i n h ỉnụPri t ậ p , NXIỈ S ự t hậí , ĩ Ị à .Nội, 198).
nhẫn Iiiạìih là tr o n g n g u y ê n văn).

t ạp II tr 159.

(chữ

(2) I heo N g u y ê n H ồ n g Cliàu. Giải ụuyẽt v ẫ n dề r uộ ng đ ă t ử rác lình k h u V
cũ, I/o Học- lập, sỏ 11-1976, ÍI- 24.
3) Tíieo Vũ í) ii v Mèn, T i m h ữ u h ư ơ n g ư ớ c l ảng s g ạ c T h a n báo cáo kh oa
liọc tại iioi ngiiị IA n g x ã Việt num, t r ư ở n g Bại họ o T ỏ n g h ọ p Hà N ộ i, t háng 4 - í 98«

Ph

111

Dll i ' )oan
W H E N LO OKIN G BACK AT V I E T N A M E S E L A N ii

I ii . author puts for th f o r m p r o b l e m s c o n i e n i n g V i e t n a m e s e lung T h e e c o n om ( s ru.-tmv, Ihe m.'t ha ai st ii , tiie c u l l u r e a n d i d e o l o g y , the legacy. He th in k
tha. x i-’!iianic*se lan/j has a pluralist e c o n o m i c s tr uct ure, c ul tu re a n d i d e o lo g y
and its nt vlK iii is m is i a i r j y strict

/ U i I 30AM
P A C C M O T P E H H E « / I A H r » BO B b E T H A M E

AB i 0 p paCCMarpilUilCT 1 Bonpoca, CBH 3 ŨHHUX c BbCTHiiMCKilM

3 to

5KO,® M ‘ !í-CKUíỉ o T p y K T y p a , a 4 M[nincTpaTiiBHbiỉi aimapax, Ky.ibTypa 11 iuc-u.TOrnf]

0 h cqilTaf-T» qr0 SKOHOMjinecKaH cxpyKTvpa, Ky.ibTVpa H IÍ i,co.;orii>!
b l c - h . m • :oro «.ianr» HMHIOT n.U0pa.nicT;i«iecKUf[ xapaiíTep H e r o Mc.xaHi.3M Ao-

5