DSpace at VNU: Về cội nguồn quan hệ đoàn kết chiến đấu giữa nhân dân ba nước Đông Dương

TẠP CHÍ KHOA HỌC No 2 - 1992

VỀ CỘI NGUỒN QUAN HỆ ĐOÀN KẾT CHIẾN ĐẤU
GIỮA NHÂN DÂN BA N ư ớ c ĐÔNG DƯƠNG
Đỏ ĐÌNH HÂNG

M ột tro n g n h ữ n g đ ặc đi£m lớn nhẩt của lịch sử các n ư ớ c Đ ổ o g Dưom g là IroDg su ổl
q u á trìn h t ố a tạ i và p h á t triền , nhân d ân b a a ư ở c sống trên b ắ n d ả o Đ ô n g Dưcrng lu ô n
lu ố n ph ải đv om g đ ầ u vổi các t h ỉ lự c xâm Ivợ c từ bên ngoài d ến . D o h oàn cảnh địa lý và
lic h s ử d ặ c b iộ t c ủ a b a o ư ứ c m à v ậ n m ệnh sítn g CÒD c ủ a b a d ẳ n tộ c V iệ t N am , L à o ,

C a m - p a -c h ia g án bó chặt c h ẽ với Dhau. Đ ỉ chiến thắng các t h í iực xâm Iv ợ c vì sự s ố n g
cò n c ủ a d ã n tộ c mỉnh, d ồ n g th ờ i vì sự sống còn chung cAa các dân tộ c tr ẽ n b á n đ ả o , t ừ
r ỉ t sớ m b a d ân tộc anh em Việt Nam, Lầo, C am -pu-chia đ ă tim đ ế n với n h au , liên h ệ,
giú p d ỡ và ủng h ộ nhau. M ối q uan hộ đ oàn k ỉ t ch iến đ ĩ u ấy, t r ư ớ c h í t là d o s ự gắn b ổ về
lợ l ích ch u n g cửa ba d ãn tộc ch ống kẻ thù cbung quyếl dịnh.
B ư ớ c vào th ờ i kỳ cận dại, xu th ể doàn k£t giữa các d â n tộc Đ ô n g D ư a n g d ư ự c lă o g
c v ờ n g ỉ£n m ộ t b ư ớ c m ớ i, d o c h ín h c u ộ c đ ấ u (ra n h chỔDg Ih ự c d â n P h á p x âm lư ợ c d ò i

hỏi.
Việt Nam, L ào, C am -pu-chia là ba quốc gia riỏng biộí, cố lịch sử lồ n tại lâu dài UỄn
bán đ ả o Đ ô n g Dưorng, n h ư n g sau khi cbiếm d ư ợ c D ỏng D ư a n g . Ihự c d â n P h á p đ á xỏa b ỏ
tín h c h ỉ t q u ổ c gia, á p d ặ t lẽn cả b a n ư ớ c một ch ế d ộ th ự c d ân viVi m ột bộ máy cai trị
th ố n g n hất cả v ĩ kinb t ỉ , chính tri, quân sự. tài chính..., dồng ihiVi chiỉng I9 Ì t h ự c hiện &m
m ưu thâm đ ộ c chia rẽ nội b ộ từ n g nư ứ c và giữa các n ư ứ c Đ ồ n g D ư irn g vcVi nhau đ ề
chún g dễ bẽ duy tri ách th ố n g trị của minh. Tình hình đỏ dòi hỏi: ’ M uốn d á n h du&i chứ ng
khòng chi c ó d â n tộc này hay d àn tộc khác mà dù, mà phải có mội lực lư ự n g th ữ ng n h ỉ t
của t ĩ t cả thảy các d ân lộc Đ ô n g D ư a n g h ợ p lại'
D o vậy, việc ra d ờ i của một D ảng cộng sản iV Dỏng D ư ơ n g là m ột lất yếu lich s ử ,
k h ố n g nhỮDg g iả i quyỄ t y£u c ầ u k h ủ n g h o ả n g vẽ đ ư ở n g lối lã n h đ ạ o c á c h m ạ n g ở D ồ n g

Dưirog, mà còn d á p ứng yCu cầu c ấ p bách, sống cỏn của cuộc đ ấ u (ranh giải p h ỏ n g d â n
lộc của tấ t cả các (lẳn tộc sống tro n g cừng một xứ 'D ỗ n g Dưirng thu ộc Pháp*.
Ngay l ừ ngày đ ầu th à a h lập, Đảng cộng sản Dỗng Dưcrng dả xác dinh đ ú n g đấn , r ỏ
ràng dỉỉi t ư v n g cách mạng, kẻ thù chủ yếu phùi đánh đồ là d ế qu(Nc, p h o n g k i í n , d ư ờ n g
lổi cách m ạng là giải phóng dân lộc, giành dộc lặp, tiến lẽn chủ nghĩa xã hội, b ỏ q u a giai
duạn phái I r i ỉ n t ư hản chủ nghĩa, lực lư ự ng cách ni^^ng ià loàn i h ỉ cá c d â n lộv ĐAng
D ư a n g , nòng CỐI lầ iiẾn minh cỏng nồng d ư á i sự lánh d ạo của D ả n g cộ o g sảo Đ 6 n g
D ưư ng. Đ ả n g nhận rõ muốn d ư a cuộc cách mạng Đ òng D ư a n g đ í n ih á n g lợi, p h o n g t r à o
47


d ( u tr a o h Ở b a n v ớ c p hải liỄn bệ chặt ché vứi nhau vi '.«! p h ư ơ n g diộn ch ính Irị, ba xứ
l y (V lệl N am - L ả o • C am -pu-chia. Dằm dvN í u m ột xứ vận d ộ n g cách m 9 Dg mà hai xứ khồng iham gia ihì khiVng dán h đ ồ d ư ự c c h ín h
q u y ĩ a cAa đ ỉ q n ổ c Pháp*
T ừ đ ư ở n g lối diỉng d ắ n và sự lảnh d ạ o sáng suốt cùa Đ ảng cộng sàn D ỏng D ư trng,
pboDg t r ả o đ í u Iran h cách m ạng ở V iệt Nam, cAng n h ư ở cả ba n ư ứ c DAng D ư irng p hát
t r i è o n g à y c à n g m ạ n h m ẽ . T r o a g k h ổ i l ử a c ù a CÍIỘC d ẩ u t r a n h d ó , m ố i l i ẻ n hộ c h ặ i c h ẽ , s ự

h ợ p tế c giứp đ ở và ửng hộ lần n hau tro n g cuộc d ấ u Iranh chốn g ké ihù ch u n g của ba d â n
l ộ c Đ ố n g DưiTDg v ư ợ t q u a giai đ oạo l ự phát, irtV thành lự giác, phái IriỄn ngày càng
a « a h m ẽ. B i o g cuộ c d í u tra n h kiên c v ờ n g , b ĩ n bi cửa minh, nhân d ả n Đ ồ n g Dưrrng d ư ở i
t ự l ỉ n h d« o củ a Đ ả n g đ ả từ n g b ư ớ c d á n h b^i k£ thỉi và làm n£o C ách miỊng T hán g T ám
n i m 1945.
T h i n g iựỉ của c4ch myng Ihấng TẴm nãna 194S ở Đ ông D v a n g là th ắn g lựi cửa
dvỜ D g lố i c á c h m ^ n g đ ú n g dắD c ủ a D à n g là ih à n h q u ả c u ộ c d ĩ u ir a o h a n h d ú n g cử a q u ỉ n

ch ứ ng nh&n d ẳ n & m&i nvdrc D ống Dvcrag, dồ ng ih ờ i còn là ih ắ n g lợi của linh d o à n kếl
c h iÍB d í u gifrs Bhãn <ỉin b a DVức Đ ồ n g D ừ ơ a g truDg cuộc d ấ u ira n h ch ổ n g kẻ ihù chun g,
vỉ đ ộ c lậ p về t ự do. Đ i y là th ề o h q u ả lo lỚB d ì u li£o cửa Liên minh đ o àn kếl c h i í n đSu

b a ntfức D ô o g D ư ơ n g d o Đ ả n g của giai c ỉ p công Dhẳn lảnh dy o Irong ihiVi đại mtVi.
N M » d&a ba n ư ớ c Đ ô o g D ư ơ n g giàob dưprc th ắng lựi l ừ tro n g C ách m«ng Iháng
T ấ m chira đ ư ợ c b a o lâu, ihì tS ự c é è » P háp d ư ự c đ í q u ố c Mỹ, A nh g iú p sứ c đ à miing
q u ầ a q uay I9 Ì xâm I v ợ c Đ ô n g D v ơ o g mội l ì n o ử a. MẠC dừ g ặ p niuAn ngàn khó khản
t ru n g tỉnli t h ỉ " ag àa câ n t r e o sựi tóc’, với lioh thSa *lhà hy sinh l ỉ t cả c h ứ không chịu
n í t B ư ớ c , n h ấ t d ịn h k h ố n g c h iu làm n ỏ lệ ‘ , cả ba d á n lộ c D ô n g D ư ư n g , tă n g cưỜDg đ o ^ a

kSt b ư ứ c vào cuộc kh ắng chiến lẳu dài, anh dũng. C uộc kháng c h i ỉ n khỏng cân sứ c cả v ỉ
kinh l í , q u ố c p h ồ n g và Irao g bỉ kỹ Ibuậl mà ba dán tộc D ồng D ư ơ n g b u ộ c p h ả i ch ẵ p nhận
d i làm c h o nhân d â n b a nưtVc k í l chặl viVi nhau, ih ố n g a h í l viVi nhau Iro n g chủ trưorng,
hin h Ih ứ c và nội duo g kháng c h iín . S ự t r ư ở n g Ihành của phong tr à o cách m ạọg ba n v ớ c
v i đ ò i hỏi k hách q u an của cách minng niAi nư ứ c đ ả dản d£n việc l ừ niộl Đ ả n g chung,
Đ ả n g c ộo g sản Đ ô n g Dffcrng, thàn h lập nẺn các chỉnh D ảng tnác xtl- L£-nin-oíl ờ ba
■ v ứ c D ồ n g D ư ơ n g . T ro n g &UỐI 21 nãm, k ỉ lừ nảni 1930 d ốn nâm
Đ ả n g cộng &ản
Đ ố n g D ư a a g luốn luỏn coi p h on g Irà o c ỉ c h m ạng ở Việt Nam, L ảo và C am -p u -c b ia là
■ h í o g b ộ ph ận h ự p ih àn h cùa p hong tr à o cách mụng D òng Dưtrng, d ặl dưiVi ii,ự lảnh
t ậ p tru n g . th 6 n g a h ỉ t , t r ự c l i í p của Đ i n g .
C ầ c p h o n g tr à o cách mạng d ư ớ i sự lãnh d«o của D ảng cộng sản D ô n g D ư a n g , dù
r a v ỉ p h á i irỉỄn iV Việt Nam, L ào hay C am -pu-chia d ỉ u nhăm iiiộl mục d íc h chu ng là liến
c ồ a g vảo
th ố n g Ihỗng irỊ cửa k ỉ ihừ, lừ n g bưtộc lr£ n b á n đ ả o D ỏ n g Oưtrng. T ru n g q u á Irinh xảni lư ự c và ihtSiig iri D ỏng Dưvrag, Ihực
dÌB P h á p luồn ầp dụng tr^n loản cỏi ĐAng D ư ư n g chiến lư ợ c q uân sự ih ố n g nhái, vì vậy
đ ỉ d à n h bựi các ảm m ư u và ihũ đoi^n c h ifn tra n h cùd dịch, phong Irảo d â u Iranh của
abftn d&n ba nưỚG pbải liẻn minh chật chẽ, phổi h ựp chiến d ấ u ih co mội kế hoạch chung,
thỔBg n h ỉ t . T ro n g Ihani luận dục l«i Đi)i hội d^i hiẽu lo àn qutV lăn i h ứ hai cũii D ảng
c ộ a g Kẳn ĐAag D ưtrng (2-1V5I), dồng chí Vô N g uyín ( ìlá p dả vạch rỏ;* DAng D ư ư n g l i
4H

DIỘI chiến t r ư ờ n g khAng i h ỉ phản chi:*'. r»ếCU đó dâ d ư ợ c ih ự c tế ch ứ n g minh.
V ỉ đich, Ihực dàn P h áp xâm lưực Viộl Nam, đòng ihời xâm lư ự c c h iím Miôn, Lào; 6
n â m nay ch ú n g d ã dùng M iẽn, Lào làm căa cứ d ự t r ử v ỉ người, về của đè d ánh Vl^t Nam.
H iộ n nay, IrưtVc npuy CIT t h ỉ l bạì n h í t là ờ Viộl Nam, chúng dan<Ị ra sức củng cữ Miủn,
úc aiội Ktij m ua ờ Việl Nam có thS rút về liếp tục chiến Iranh xâm lư ợ c D ỏng
D ưirng. Bụn đố quốc Mỹ can thiộp vảo D ỏng D ư ư n g cũng b i í n Viộl, MiCn, L à u thành
c i n c ứ chuSn h| chiến tra n h Ihế giới ba. (ìă n đây, bọn can th iệp Mỹ cũng chu ần bị ch o
q u à n phiột T hái Lan c h ự c nhảy vào Đ ỏng D ư ơ n g kéo dài chiốn Iranh xâm lược.
Vc ta, 6 năm nay. ba dân tộc Viộl-M iỏn-Lào dã sát cánh chiốn d ĩ u , phối h ợ p giúp
đ ở lẫn nhau ch ốn g ké thừ chung. Chính vi Ihế, mà chiỉng ta m ới liến đ ế n kết q u ả tổ t d c p
n h ư ngày n ay. V lột N am đ a n g c h u ẫ n bị chuyÈn san g lồ n g p h ả n cô n g , đ ú n g VỄ lợ i íc h c ủ a

l a cũng n h ư v ỉ lợi ích củ a cách mạng Miên, Lào, mội sự phối h ợ p tfch cực và mậl thiết
h a n nữ a giữa Viột- Miỏn - Lào, càng có đlSu kiộn và càng căn i h i í l
T rê n th ự c lế, Irong cuộc chiến tran h Đ ỏng D ư a n g , cả ta và địch đều thấy rỏ Đ ỏ n g
D ư irn g là một c h i í n irưiVng. VI t h ĩ , một cuộc dấu tran h riêng lẻ của từ n g d â n tộ c &£ khó
k h ã n n h i ỉ u tro n g quá trin h đi đ ến thắng lựi. 'L à o , Miẻn, không d ư ợ c d ộc lập thl o ĩ n đ ộ c
l ậ p củ a ViCt Nam cũng khó mà b ả o dàm ’
do vậy 'P h ả i có một lự c lư ợ n g th ố n g n h ỉ t
c ủ a tẫt cả Đ ông Dưorng họp lại"
ihi mới có đủ lực lư ợ n g dề đ ư a cuộ c kh áng c h i í n
ch ố n g xâm lư ự c P háp đi dốn thắn g lợi. T h ẩu suổi tinh ihàn dỏ, khối li£n minh đ o à n k í t
ch iế n đ ấ u Việt - Miẻn - L ào d ư ợ c ihành lập tháng 3 nãm 1951. Việc Ihành lập khổi li£n
m inh Viộl - Mi£n - L ào d ã nhãn sức mạnh kháng c h ifn của từ n g d ân tộc và c ủ a ha d ẳn
tộ c Đ ông Dưorng lên g ấ p bội. Nhậo xét v ỉ sức mạnh vầ vai t r ò của khối liên m ỉnh c h i í n
đ ấ u V iột-M iên-Lào, chủ tịch H ồ Chí Minh khẩng định;'ViVi sự đ ồn g lảm nhất trí củ a ba
d ẳ n lộc anh em, chúng la nhất định dánh lan lũ th ự c dán Pháp và bọn can t h iệ p Mỹ,
ch ú n g la nhãl định làm t h o ba n ư ử c dộc lập và thống n h ĩ t ihực sự
H ai nđm sau, khi đ án h giá v2 nhử ng nguyổn ohàn tháng lợi của n hăn dân

C am -pu-chia tro n g cuộc kháng chiến chống th ự c dân Pháp, ông K eo-M e-át, đạl b i ỉ u Mặl
t r ậ n ( h ổ n g n h ă l KhcT-mc, lại H ộ i nghị n h ă n d â n i h í g iới , b à o vệ h ỏ a b ỉ n h cQng ch í rò:

Sự đoản kết anh em giữa ba clản lộc Viột - Mién - Lào lảm cbo lực lưọrng cửa ba tlản
lộc chỏng kỏ thù chung ngày càng niìịnh, LỊch &ừ dả chứ n g minh nhiồu lăn vận m ệnh cùa
b a dân tộc gắn bỏ mật thiết cừng nhau. T h ự c dân Pháp t r ư ó c dăy, cũng n h ư bọn xâm
lư ự c P h á p - Mỹ bây gi«v ván cố tìm cách chia rc bu dản lộc, nh ưng m ưu mò của chú n g đ à
ih ẵl
nậng nồ tr ư ở c khối liên minh Việt - Miên - Lào
D>jcồng &ức của mình và sự phối h ợ p c h i í n dâu ihco mộl c h i í n lư ợ c chung, q uăn và d ăn ba
n ư ớ c anh em đã chiến đáu gian khồ, quyết liệl suốt
năm, đ ư a cuộc kháng chỉĨR ch ố n g
ihự c dân Pháp, can ihiộp Mỹ d í n ihắng lựi lịch sử mà dinh cao là c h i í n dịch 'Đ i ệ n biôn
P hủ', lừng lảy nám châu, chán động dịa cSu'.
T h ự c dân Pháp i h í l bại. Đố quiSc Mý hãl cẳng Pháp nhàv vào Đ ỏng D ư a n g xăm
lưực mlỉ-n Nam Việt Nam, Lào và C‘am -pu-chia, hiến Dỏng Dưirng ihản h ihuộ c dịa k iỉu
nuVi cùa dc quốc Mỷ. D í quíic' Mỷ dã sử dụng các lực lư ự n g phàn dộng ìr Đ ông Dưtvng,
4')


mụl vữ khí, kỷ (huặl Irang bi hiCn d;ji, liốn hành nhiẽu chiến l u ự i chiCn Iranh hiNng k h u ỉ l
p h ụ c nhân dán ba n ư ứ c. Chứng còn lôi kéo, xúi giuc, liên kếl bọn p h ản d ộn g «v các nưĐ ỏ n g Nam chau Á vừ irCn t h í giứi, d ỉ ihành lập liCn minh p hán dt>np ch ổ n g p h á cá ch
m ạng ba n ư ớ c D ỏng D ương. T ro n c cái gọi lả ‘cuộc chiến íran h D ỏng Dưrrnp l ỉ n i h ứ h a i '
này, đố qutfc Mỹ niOt lần nứa li>i coi Viội Num, Lào, C atn-pu-chia là mội chiOn trưtVng,
OIỘI đia bàn chiến lư ợ c tro a g Iham vọng bá chủ toàn cầu của chúng. Ngay t ừ nảm iy53,
Irong bài diỗn văn dọc tr ư ứ c O u ổ c hội Mỹ, lồng ihỉỉng Mỹ A i-xcn-hao dà nhận XCI vè vị
trí chiỄn lư ợ c quan ư ọ n g của Dôn(? Dưorng:'N ếu mấl Đ ỗng Dưomg Ihì Micn D iện cũ n g sê
khổng b à o vộ đ ư ự c mà cã Mã Lai cũng khỏng còn n ử a '

Đỏi với phong Irào cách m ạng
th ế giới, ảnh h ư ở n g của cách mạng Dỏng Dưorng rẫl lán . M i-sen-C ác-d e tro n g bài 'H ọ c
ih u y í l Ních-X«.rn' d â n g tron g (ạp chí Slratégic (háng 12-1972 dã mò là sự iỉánh giá c ủ a các
n hả chiến lư ợ c Mỹ v í vị trí cùa Đ ô ne D ưírng n h ư sau: 'N ế u con bài d ò -m i-n ô ờ Đ ỏ n g
D ư ư n g bi df> ihì Thái Lan SC bị đầy vào mộc cái thố khỏng d ứ n g vững d ư ự c mà cả
M a-Iay-xi-a cũng sê n h ư vậy, rồi cả Inđónéxla n ử a. và lâu dài T h ái Bình D ư a n g sẽ IrIhành một bicn dò
C ũng n h ư t h ự c d ản P h áp t r ư ớ c đây đối với Việt Nam, Lào, C am -p u -c h ia, tro n g cu ộc
c h i í n tra n h xâm lư ự c D òng D ư ư n g , đ f q uố c Mỹ d ả tìm mọi cách chia r«ỉ các nirtVc ĐAng
Dvorng, d ù n g n ư ớ c này làm địa bàn bao vây hòng phá th ế chiến l ư ợ c kháng c h ỉế n và cá ch
m ạng c ủ a n ư ớ c kia. Trồn ih ự c l í , chúng dã b i í n Đ ông D ư ư n g Ihành một c h i í n IrưtVng.
T ro n g tỉnh hình đỏ, một mặt nhãn dản ờ mỏi n ư ở c Đ ô n g Dircrng, bằng sức m ạnh l ự th ãn
v ư ư n lôn đ á n h ih ắng chiến iran h xâm lưực của Mỹ, vừa phải đ o àn k í t , phôi h ự p chặt chẽ
với n hau trê n q uan đ i ỉ m Đ ông Dưorng là một chiến t r ư ờ n g đ ỉ ch ống lại ké ihù chung.
Nhận xél v ỉ ăm m ưu chiến lư ợ c cùa d ế q u ố c Mỳ và &ự gẩn bó cùa p hon g tr à o cá c h m ạng
giữ a các n ư ớ c sống trê n bán dảo Đ ông DưiTng Irong cuộc kháng chiến cb ố o g Mỹ, cứ u
nưiVc, đ ồn g chí Cuy-xòn Phỏni-vi-hàn, Tồng bí th ư D àng nhân dủn C‘ách niỊ^ng L ào đã
vỉết:" MỎI ảm m ưu của đ ế q uố c Mỷ th ự c hiện (V tn/li n ư ớ c Lào. Việl Nam, C a m -p u -c h ia
đ c u c3n c ứ vào lình hình chung cùa ba nưtVc D ỏng D ư ư n g, nhằm mội mục J í c h c h i ỉ n
lưeyc thống nhẫl và (lirijrc ihự c hiện A íừng nư<Vc vAi những mức độ khíic nhau. r>ựl ném
bom đ àu (i£n vào vùng giùi phóng Lào băng lực lư<,rng khAng q uân Mỹ có licn q u a n chặl
chẽ d ế n việc th ự c hiện chiến lư ợ c chiến tran h phá hoại của Mỷ ở m iỉn Bắc Vlệl Nam,
vừ a đc uy h i ĩ p trự c liổp Lào, vừa (hủni dỏ phàn ứng của Viộl Nam và các nưiVc xá hội
cbủ nghĩa khác. Việc lậl
chính phủ irung l(G ỏ n roỏr rộng chiíín (ranh &ung đãi nưtVc' niVv, vừa đc dúnh một đỏn quyết dinh vào cách
m ạng Caai - pu- chia, vừa d f hao vây, ngăn chặn cách mang V'iệ( Nam, và uy h iế p mộ(
cách nghiêm Irọng, cản cứ của chúng lu (V Num l.ào. V'iC'c iiuV chiến dịch "I.am S a n 719* «v
d ư ờ n g ') - Nam Lào lả nhầm cắl đ ứ í hành lang chiến l ư ợ c của ha nưiVc, vừ a đè p h á Ihế
liôn hoàn cùa vùng giâi phúng Lào.

N h ử n g mỏi (|uan hộ trẽn đàv đã làm cho phong Irào Cách niụng cùa nhân d â n ba
nưtVc D óng D ưtrng anh em uán liỏ ch(il chẽ vtVi nhau từ lúc phỏi thai cho d ế n lúc t r ư ỏ n g
ih àn h , hình ihiình IIIỘI khiSi đdùn kêl lii}n niiiili chiCn đáu vừng ch á c đ ã đ ư ự c i h ử thách
I r o n g k h ỏ i l ử a đ ấ u I r a n h c ủ a ha itân l ộ c ' *

O u a cu ộ c chiến d ấ u quvôl liộl chiSiig ilô qu ố c Mỹ vừ bọn lay sai p h àn dộng, linh
M)


đ o à n k í l c h l í n d ĩ u đặc biộl giửa nhân ứàn ba n ư ứ c Đ ỏng Dưirng lụi một lần nửa d ư ự c
i h ử ih ách và lỏi luyện. D ư ớ i sự lảnh dạo cửa các chính dàng vỏ sản, nhân (lản ba n ư ứ c
ĐiSng D ưirng dã kiCn Irì cuộc chiốn dấu và giành d ư ợ c ihấng lợi vì dại ’đánh c h o Mỹ CÚI,
đ á n h cho ngụy nhảo*. Bằng cuộc lAng tiến cống và nồi dậy tnùa xuản năm 1975, n hãn dân
ha nưtVc Đỏii^ D ư ư n g dả k í t ihúc cuộc kháng chiiín chổng Mỹ, cứ u nư ở c. Vứi ih án g lựi
đố, n hản dản ba n ư ứ c Việl Nam, Lào, C am -pu-chia đi vảo kỷ nguyên phát trièn mứi của
dân lộ c mình, kỳ nguyCn d ộc lập, lự do và chủ nghia xã hội.
T h ắn g lợi cửa cuộc kháng chiến chống th ự c dãn P h áp (194S-1*>54) đ ã ch ứ n g minh:
’D o à n k í t là sứ c mạnh. Khối li£n minh ba dân lộc Viội- MiCn-Lào là mội sứ c m ạnh, là
một tro n g n hữ ng diều kiện q uan trọng, đ ỉ chúng ta chiỂn ihấng kẻ ihù chung
T h án g lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứ u n ư ở c của nhãn d ân ba n ư ớ c Đ ồ a g
D ưirng, lại một làn nử a ch ứ n g minh rằng: liỏn minh đ oàn k í l ch iến d ĩ u b a n ư ớ c là mộl
tro o g n hữ ng n hản tố quyết dinh tbấng lợi, là ’một vấn d ĩ có lính quy luật của sự l&n tại
và p hát triền của b a nưiVc Viột Nam, Lào, C am -pu-chia anh em Irung cuộ c d ấ u Iranh
ch ỗ n g ké thù chung vì Igri fch sống còn cửa ba dản lộc sống Irẽn bán d ả o D ô n g Dưomg.

CHÚ THÍCH
Tài liệ u th a m k h ả o lịch s ử D àng, tậ p III, T r ư ờ n g Dại h ọ c k in h t ẽ k ế h o ạ c h ,
Hà N ội, 1969, tr. 214.
Vản k iệ n D ả n g 1930-1945, tậ p I, B a n N g h iỗ n c ứ u lịc h s ử D ả n g T ru n g ư ơ n g ,
H. 1977, ư . 191.

Văn k iệ n D àng, 1930-1945, Tập I. B a n N C LSD TW , 1977. tr. 351.
(^)

(5) J ị ị

D àng, tậ p III, T r ư ờ n g đ ạ i h ọ c K in h t ỗ k ổ

h o ạ c h , H, 1969. u . 214 và 357.
B á o N h ân d â n . n g à y 2 5 - 3 - 1951.
B á o N h ản d â n . n g à y 15-3-1953.
T h eo N g õ T rọ n g B àn: A m m ư u c ủ a M ỷ ớ Đ ô n g D ư ơ n g , S T . H. 1955, tr.5.
*** C a y -x ỏ n P hồm -vi-H ản: M ột vài kin h n g h iệ m c h ín h và m ộ t s ố v ă n đ ề v ề
p h ư ơ n g h ư ớ n g m ớ i cử a c á c h m ạ n g Lào, ST , H, 1979, tr. 253-254.
B á o N hâ n d à n , n g à y 1 0 3-1954.

SI