Tuần 16. Người lái đò Sông Đà

TRƯỜNG THPT BÙI THỊ XUÂN – ĐÀ LẠT


Tieát 45-46

Đọc văn

NGUYỄN TUÂN
GVGD: Nguyễn Thị Sang

Lớp : 12A6


A. TÌM HIỂU CHUNG
I. NGUYỄN TUÂN : (1910 - 1987), Hà Nội
1. Những nét chính về cuộc đời, con người:
Nêu những nét cơ bản về cuộc đời, con
- người
Xuất Nguyễn
thân: Gia
đình
Tuân
? nhà Nho (khi Hán học đã tàn)

- Cách mạng tháng Tám thành công, ông tham gia
cách mạng và là cây bút tiêu biểu của nền văn học
mới
- Là người tài hoa, uyên
bác; Có cá tính độc
đáo, rất có ý thức về cá
nhân, phóng khoáng;

Là trí thức giàu lòng
yêu nước.



A. TÌM HIỂU CHUNG

I.NGUYỄN TUÂN
2. Sự nghiệp văn chương:

Hãy kể tên các sáng tác của Nguyễn Tuân
trước và sau Cách mạng tháng Tám ?


A. TÌM HIỂU CHUNG

I.NGUYỄN TUÂN
2. Sự nghiệp văn chương:
TRƯỚC CÁCH MẠNG

SAU CÁCH MẠNG

Tác phẩm:
Một chuyến đi ; Vang bóng một thời;
Thiếu quê hương; Chiếc lư đồng mắt
cua …

Đường vui ; Tình chiến dịch;
Sông Đà; Hà Nội ta đánh Mĩ
giỏi…

chủ nghĩa xê dịch; vẻ đẹp vang bóng
một thời; đời sống trụy lạc

Phục vụ sự nghiệp cách mạng,
theo sát nhiệm vụ chính trị của
đất nước, ca ngợi con người

Phản đối, bất hòa với xã hội “ Tây –
Tin yêu, gắn bó với đất nước,
Tàu nhố nhăng”
cuộc đời
Phong cách :
NGÔNG


Phong cách nghệ thuật
NGÔNG

Phát hiện
Thể hiện
Văn chương
con người và
một
nhân cách
“Ngông”
ở đây thực
là biểu hiện
những
tự do,chất

phóng
cảnh vật ở
nghệ sỹ tài hoa,
ý thức
đặcbác,
điểm
gì trongtúng,
phong
cách nghệ
thuật
uyên
khao
phương
diện văn
sâu sắc về
khát
đi
tìm
cái
hóa nghệ thuật,
Nguyễn Tuân? cái tôi cá nhân.
đẹp và cái thật.
tài hoa nghệ sỹ.
( Thảo luận nhóm)

( Thảo luận nhóm)

Nguyễn Tuân xứng đáng được xem
là một nghệ sĩ lớn, một nhà văn hoá
lớn

A. TÌM HIỂU CHUNG

II. Tác phẩm: NGƯỜI LÁI ĐÒ
SÔNG ĐÀ
• * Thể Tùy bút

loại:
*Hồn cảnh ra đời:
Đây là thành quả của
Nguyễn
Tn
tác
Nguyễn
Tn
trongsáng
chuyến
đi tùy
gianbút
khổnày
và hào
hứng
tới
trong
hồn
miền
Tâynào?
Bắc rộng lớn, xa
cảnh

xơi (1958) Được in trong
tập “Sơng Đà” ( 1960)
Tác phẩm tiêu biểu cho
phong cách nghệ thuật của
Nguyễn Tn
=>


Chúng thủy giai đông tẩu – Đà giang độc bắc lưu”
( thơ Nguyễn Quang Bích)


B. C - HIU VN BN
I . c:
II. Tỡm hiu vn bn:
1. Hỡnh tng sụng
:a. Sụng hung bo, d dn:

*Nc: Hỳt nc
+ Thụỷ
vaứ phỏp
keõungh
nhử
Tỏc
gi
ó
s
dng
nhng
hỡnh

nh,
bin
Theo em, tỏc phm ny ca
Dicoỏng
ngũi bỳt
cỏiiờu
b sc; c
thut
no
khc
cỏch
nca
tng
hỡnh
tng
cú my
nhõn
vt? ha mt c
nh
rút
du
sụi vo
luyn
Nguyn
Tuõn
con sụng hung bo, d dn?
(Thocon
lunsụng
nhúm)
hỡnh

tng
+ Con thuyn no
b
hinxung
lờn vithỡ
nhng
nột
hỳt
trng
ngay
cõy no?
chui ngc
tớnh cỏch
+ T di ỏy nhỡn lờn
nh khi thy tinh ỳc
dy, nh khi pha lờ xanh


B. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN

II. Tìm hiểu văn bản:

1. Hình tượng sơng Đà :

a. Sơng Đà hung bạo, dữ dằn:
* Nước: Thác nước

+ Ở xa: tiếng thác gầm
réo, như oán trách,
van xin, như khiêu khích

giọng gằn mà chế nhạo ….
+ Gần: rống lên - như
tiếng một ngàn con
trâu mộng trong
đám
lửa
cháy
… ( âm thanh nhiều cung bậc,
=> Miêu
tả rất
đặc biệt

liên tưởng, tưởng tượng đơc đáo), sơng nước sống
động như một sinh thể, dữ dội tột cùng ( nhân hóa,
vật hóa...)


B. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN

II. Tìm hiểu văn bản:

1. Hình tượng sông Đà :
a. Sông Đà hung bạo, dữ dằn:

*Đá : - Bờ đá dựng vách
thành …đúng ngọ mới
thấy mặt trời; vách đá
chẹt lòng sông như cái
yết hầu;
“ nước xô đá, đá xô

sóng, sóng xô gió cuồn
cuộn luồng gió gùn
ghe…

-Thạch trận: chân trời đáhòn nhỏ, hòn to từng hàng,
từng đám ẩn nấp, mai phục,
rình rập ..chúng sẵn sàng
nhổm dậy vồ lấy thuyền…
hòn nào cũng ngỗ ngược,
nhăn nhúm, méo mó…đòi
ăn chết con thuyền…
=> Như trận đồ bát quái


Bờ đá dựng vách thành


B. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN
II. Tìm hiểu văn bản:
1. Hình tượng sơng Đà :
a. Sơng Đà hung bạo, dữ dằn:

* Với sự quan sát tinh tường, trí tưởng
tượng phong phú, sự am hiểu nhiều
lónh vực kết hợp với các thủ pháp nghệ
thuật so sánh, nhân hóa sống động và cách
miêu tả thiên nhiên với vẻ đẹp
hùng vó của Nguyễn Tn, con sơng Đà hiện
lên thật hùng vĩ,đầy sức sống song hung bạo, dữ dằn
- con sơng như một sinh thể có hồn, có tâm trạng, có

tính cách trơng như con thủy qi khổng lồ đang


a. Sông Đà hung bạo, dữ dằn:
Sự quan sát tinh tường;
Liên tưởng, tưởng tượng;
Am hiểu nhiều lĩnh vực;
Thủ pháp so sánh, nhân hóa…
Sông Đà

Hùng vĩ, tràn đầy
sức sống

Hung bạo, dữ
dằn như thủy
quái đang quẫy
mình, như kẻ thù
số một của con
người.


B. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN

II. Tìm hiểu văn bản:

1. Hình tượng sông Đà :
a. Sông Đà hung bạo, dữ dằn:
b. Sông Đà thơ mộng, trữ tình:

b. Sông Đà thơ mộng, trữ tình:
- Hình
sôngnét
Đà:trữ
nhìn
từ của
trên sông
cao: Đà, tác giả đã
Khi dáng
ca ngợi
tình
Con
sông
Đà
tuôn
dài
tuôn
dài
như
một
áng
tóc
trữ
tình
nhìn dòng sông ở những góc độ nào? ( thảo luận
=> hiền hòa, mềm mại, huyền ảo như mái tóc người thiếu
nhóm)
nữ kiều diễm
- Màu sắc nước sông Đà:

Mùa xuân xanh ngọc bích; mùa thu lừ lừ chín đỏ…
=> biến đổi theo mùa, mỗi mùa có một vẻ đẹp riêng
- Gợi cảm :Như một cố nhân …
-Cảnh ven sông : chuồn chuồn, bươm bướm bay rợp trời; bờ
sông lặng tờ, nương ngô nhú lên mấy lá ngô non, cỏ gianh đồi
núi đang ra những búp nõn, một đàn hươu cúi đầu ngốn búp
cỏ gianh đẫm sương đêm.. .
đàn cá dầm xanh…như bạc thoi rơi .. .
=> hoang sơ, thơ mộng, nhuốm màu cổ tích…


b. Sông Đà thơ mộng, trữ tình:
Để khắc họa hình tượng con sông Đà thơ mộng,
Tiết
tấu
nhẹ
nhàng,
ruỗi
ra
rất
mực
êm
ả;
trữ tình, Nguyễn Tuân đã dùng những biện pháp
ngônthuật
ngữ,
hình ảnh chọn lọc, sự quan sát
nghệ
nào?

tinh tường, liên tưởng thú vị của Nguyễn
Tuân, con sông Đà lại hiện ra với vẻ đẹp
hoang sơ, nhuốm màu cổ tích, trù phú,
tràn trề nhựa sống.


Nguyễn Tuân chứng tỏ
được:
- Sự tài hoa, uyên bác ,
lịch lãm .
-Tình
thiết
tha đốiTuân miêu tả được con sông
Điều
gìyêu
khiến
Nguyễn
với
thiênhấp
nhiên
nước.
Đà đầy
dẫnđất
và thú
vị như vậy?
-Quá trình lao động công
phu, nghiêm túc.
Với ông thiên nhiên là
một tác phẩm nghệ thuật
vô song của tạo hóa

B. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN

II. Tìm hiểu văn bản:

2. Hình tượng ông lái đò:

Qua cách giới thiệu của
Nguyễn Tuân, em cảm
=>nhận
Miêu
thể,
chi
nhưtả
thếcụ
nào
về hình
tiết,
hìnhđò?
ảnh ông
ảnhgợi
của ông

a. Giới thiệu ông
*
70 tuổi, người Lai Châu,
đò:
mười năm gắn bó với nghề
chèo đò trên sông Đà

đò khỏe mạnh chắc
* Ngoại hình: Chân khuỳnh
khuỳnh, tay dài lêu nghêu, giọng nịch, tinh tường và
ào ào, đầu bạc trắng trên cơ thể dạn dày kinh nghiệm,
có hiểu biết sâu về
gọn quánh chất sừng chất mun;
luôn trong tư thế chèo đò
thác sông Đà.
*Công việc : Đưa đò vượt thác
dữ, đối đầu với thử thách, hiểm
nguy.


B. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN

II. Tìm hiểu văn bản:

2. Hình tượng ông lái đò:
b. Ông đò đưa đò vượt thác:

Ông đò:
Sông
Đà:
Sông
Đà:
Cuộc chiến giữa ông lái đò và sông
Đà diễn
như
thếkẹp
nào?

Bị
thương
vẫn
cố
nén,
chặt
-Vòng
Bày1:thạch
bốn cửa
trậntử,
khắp
mộtlòng
cửa
Qua
đó
em
thấy
gì
về
phẩm
chất
ông
lái
đò?
(thảo
luận
cuống
lái
và
chỉ

huy
bạn
thuyền
sinh
sông;
lệch
đá về
tạotảnhững
ngạn, boong
liên tiếp
–ke
nhóm)
ngắn gọn, tỉnh táo;
ra
chìm,
đòn và pháo đài đá nổi;
-Nắm chặt bờm sóng, ghì cương,
nước và đá phối hợp hung
bám chắc phóng nhanh vào cửa
-Vòng
hăng, 2:
hòtăng
la, thanh
cửa tử,
viện;
mộtsóng
sinh lái miết một đường chéo;lúc
cửa
nước
sinh

liềulệch
mạng
về hữu
đá trái
ngạn
thúc
rảo tránh đá, lúc đè sấn lên…
gối vào bụng và hông thuyền,
-có
Vòng
lúc đội
3: bên
cả thuyền
trái, bên
lênphải
-Thuyền vút qua cổng đá, vút vút
đều là luồng chết, luồng sống
cửa ngoài, cửa trong , thuyền như
ở sau bọn đá
mũi tên tre xuyên nhanh, vừa
xuyên vừa tự động lái được


B. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN

II. Tìm hiểu văn bản:

2. Hình tượng ông lái đò:
b. Ông đò đưa đò vượt thác:

 Sự tài hoa,tài
trí, ngoan
cường, dũng
cảm và kinh
nghiệm sông
nước



B. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN

II. Tìm hiểu văn bản:

2. Hình tượng ơng lái đò:
c. Ơng đò khi đò cập bến:
+ Cuộc sống
vẫn diễn ra bình
thường: đốt lửa trong
hang đá, nướng ống
cơm lam, bàn tán
về cá anh vũ, cá
dầm xanh…
+ Không
ai dị,
bàn
 Ông
đò bình
ung
tánlãng
vềmạn,

chiến
dung,
nghệ thắng
sĩ, …
vừa qua.