Tuần 11. Thực hành một số phép tu từ ngữ âm

THỰC HÀNH MỘT SỐ BIỆN
PHÁP TU TỪ NGỮ ÂM
I. TẠO NHỊP ĐIỆU VÀ ÂM HƯỞNG CHO CÂU

Một dân tộc đã gan góc chống lại ách nô lệ của Pháp
ơn 80 năm nay,một dân tộc đã gan góc đứng về phe
ng minh chống lại phát xít mây năm nay, Dân tộc đó
hải được tự do! Dân tộc đó phải được độc lập!”
-Đoạn văn có tính nhịp nhàng.
- Nguyên nhân :
+Các vế câu có hiện tượng lặp cú pháp.
+Từ ngữ có hiện tượng lặp từ ngữ.
Tạo ra sự nhịp nhàng cho lời văn, tạo âm hưởng hào
hùng đanh thép cho lời tuyên ngôn.


THỰC HÀNH MỘT SỐ BIỆN PHÁP TU TỪ NGỮ ÂM

I. TẠO NHỊP ĐIỆU VÀ ÂM HƯỞNG CHO CÂU

2.
“Bất kì đàn ông, đàn bà, bất kì người già, người trẻ,
không chia tôn giáo, đảng phái, dân tộc, hễ ai là
Người Việt Nam thì phải đứng lên đánh thực dân
Pháp để cứu Tổ quốc. Ai có súng thì dùng súng.
Ai có Gươm dùng gươm, không có gươm thì dùng
cuốc, thuổng, gậy gộc. Ai cũng phải ra sức chống
thực dân Pháp cứu nước.”
- Cách diễn đạt : Lặp cú pháp, đối xứng, lặp từ.
Lời văn nhịp nhàng, tạo sự hào hùng và khoẻkhoắn

cho lời kêu gọi .


THỰC HÀNH MỘT SỐ BIỆN PHÁP TU TỪ NGỮ ÂM

I. TẠO NHỊP ĐIỆU VÀ ÂM HƯỞNG CHO CÂU

3
“Gậy tre, chông tre chống lại sắt thép của quân thù.
Tre xung phong vào xe tăng, đại bác. Tre giữ làng,
giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín. Tre hy sinh
để bảo vệ con người. Tre, anh hùng lao động. Tre,
anh hùng chiến đấu.”
-Nhịp điệu khi nhanh khi chậm. Nhịp ngắn dứt khoát
mạnh mẻ.Thể hiện tình cảm say mê tự hào của tác giả
Đối với tre và đất nước được thể hiện qua các biện
pháp nghệ thuật:
+Lặp từ: tre, giữ.
+Lặp cú pháp.
+Tu từ nhân hoá.

Tô đậm nhấn mạnh được sức mạnh của tre.


THỰC HÀNH MỘT SỐ BIỆN PHÁP TU TỪ NGỮ ÂM

II. ĐIỆP ÂM, ĐIỆP VẦN, ĐIỆP THANH
1. a)
Dưới trăng quyên đã gọi hè
Đầu tường lửa lựu lập loè đâm bông

- Phụ âm đầu “l” được lập lại 4 lần.
-Gợi tả hình ảnh những bông hoa lựu lấp
ló trên cây như những đóm lửa lấp lánh, lung linh
như đang đùa giỡn trước gió.


THỰC HÀNH MỘT SỐ BIỆN PHÁP TU TỪ NGỮ ÂM

II. ĐIỆP ÂM, ĐIỆP VẦN, ĐIỆP THANH
1. b)
“Làn ao lóng lánh bóng trăng loe”
-Phụ âm đầu “l” được lập lại 4 lần.
-Miêu tả ánh trăng như lấp lánh và lung linh trên mặt
ao


THỰC HÀNH MỘT SỐ BIỆN PHÁP TU TỪ NGỮ ÂM

II. ĐIỆP ÂM, ĐIỆP VẦN, ĐIỆP THANH
2
“Lá bàng đang đỏ ngọn cây
Sếu giang mạng lạnh đang bay ngang trời
Mùa đông còn hết em ơi
Mà con én đã gọi người sang xuân”
-Vần được lặp lại nhiều lần là vần “ang”với 7 lần.
-Tạo cảm giác rộng mở của không gian trong thời
khắc chuyển mùa.


THỰC HÀNH MỘT SỐ BIỆN PHÁP TU TỪ NGỮ ÂM

II. ĐIỆP ÂM, ĐIỆP VẦN, ĐIỆP THANH
3 . “Dốc lên khúc khưỷu dốc thăm thẳm
Heo hút cồn mây súng ngửi trời
Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống
Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi”

-Nhịp 4/3hai câu đầu.
-Từ láy: khúc khuỷu, thăm thẳm, heo hútgợi sự vất vã khó nhọc,
hoang vắng, sự quanh co, độ cao.
-Lặp từ: tô đậm núi cao nhiều dốc..
-Đối: ngàn thước…lên đốc lại xuống dốc khó khăn nguy hiểm nhất là
xuống dốc.
-Nhân hoá: súng ngữi trời .tinh nghịch tếu táo của lính.
-Câu 1 nhiều thanh trắc câu 4 nhiều thanh bằngđối lập giữa dữ dội
của núi với sự bồng bềnh của những cơn mưa không ngớt.
=> Tất cả các yếu tố tạo dựng được khung cảnh hiểm trở của vùng
rừng núi và tính chất khốc liệt của cuộc hành quân..


Củng cố
Câu 1: Phép tu từ ngữ âm có tác dụng gì
nhiêu nhất trong văn xuôi?
Tạo nhịp điệu, âm hưởng.
Câu : Phép tu từ ngữ âm có tác dụng gì
nhiêu nhất trong thơ?
Tạo cho thơ giàu tính hình ảnh, âm thanh.


Dặn dò

 Ôn bài chuẩn bị bài viết số 3 về nghị luận
văn học.