Tuần 11. Thực hành một số phép tu từ ngữ âm

CHÀO MỪNG THẦY CÔ
ĐẾN DỰ GIỜ NGỮ VĂN LỚP 12A2

TIẾNG VIỆT


THỰC HÀNH MỘT SỐ BIỆN PHÁP TU TỪ NGỮ ÂM
I. TẠO NHỊP ĐIỆU VÀ ÂM HƯỞNG CHO CÂU
1. Bài tập 1:

“Một dân tộc đã gan góc chống lại ách nô lệ của Pháp
hơn 80 năm nay,một dân tộc đã gan góc đứng về phe
đồng minh chống lại phát xít mây năm nay, dân tộc đó
phải được tự do! Dân tộc đó phải được độc lập!”
- Phối

hợp giữa nhịp ngắn ,dài.
-Nhận xét về nhịp điệu,
- Vế 1,2,3 kết thúc thanh bằng ; vế 4 kết thúc thanh trắc.
sự phối thanh,phép lặp.
- Các vế câu có hiện tượng lặp cú pháp.
-Nêu tác dụng.
- Từ ngữ có hiện tượng lặp từ ngữ.
Tạo ra sự nhịp nhàng cho lời văn, tạo âm hưởng hào hùng
đanh thép cho lời tuyên ngôn.


THỰC HÀNH MỘT SỐ BIỆN PHÁP TU TỪ NGỮ ÂM
I. TẠO NHỊP ĐIỆU VÀ ÂM HƯỞNG CHO CÂU

1. Bài tập 2:

Bất kì đàn ông, đàn bà, bất kì người già, người trẻ, không
chia tôn giáo, đảng phái,dân tộc, hễ là người Việt Nam thì
phải đánh thực dân Pháp để cứu Tổ quốc. Ai có súng
dùng súng. Ai có gươm dùng gươm, không có gươm thì
dùng cuốc, thuổng, gậy gộc. Ai cũng phải ra sức chống
thực dân Pháp để cứu nước.
-Nhịp ngắn, dài linh hoạt
-Phân tích tác dụng của âm thanh,
- Lặp từ ngữ, lặp cú pháp, đối xứng,.
nhịp điệu (sự phối hợp với phép lặp,
-Phép điệp, phép đối: (từ ngữ, kết
từ cấu
ngữ ngữ
và kếtpháp)
cấu ngữ pháp).
.- Sử dụng vần điệu
Lời văn nhịp nhàng, tạo sự hào hùng và khoẻ khoắn cho lời kêu
gọi .


THỰC HÀNH MỘT SỐ BIỆN PHÁP TU TỪ NGỮ ÂM
I. TẠO NHỊP ĐIỆU VÀ ÂM HƯỞNG CHO CÂU

3. Bài tập 3
Gậy tre, chông tre chống lại sắt thép của quân thù. Tre xung
phong vào xe tăng, đại bác. Tre giữ làng, giữ nước, giữ mái nhà
tranh, giữ đồng lúa chín. Tre hy sinh để bảo vệ con người. Tre,
anh hùng lao động. Tre, anh hùng chiến đấu.
-Nhịp điệu khi nhanh khi chậm. Nhịp ngắn dứt khoát mạnh mẽ thể
hiện qua các biện pháp nghệ thuật:

- Phân tích nhịp điệu và
+Lặp từ: tre, giữ.
âm hưởng trong đoạn văn trên.
+Lặp cú pháp.
+Tu từ nhân hoá.
Tô đậm nhấn mạnh được sức mạnh của tre.thể hiện tình cảm say
mê tự hào của tác giả đối với tre và đất nước


THỰC HÀNH MỘT SỐ BIỆN PHÁP TU TỪ NGỮ ÂM
II. ĐIỆP ÂM, ĐIỆP VẦN, ĐIỆP THANH

1. a)

Dưới Phân
trăngtích
quyên
gọitạo
hèhình tượng
tác đã
dụng
Đầu tườngcủa
lửaviệc
lựu điệp
lập loè
âmđâm
đầu bông
trong
các4 câu
- Phụ âm đầu “l” được lập lại

lần.sau.
- Gợi tả hình ảnh những bông hoa lựu lấp ló trên cây như những
đóm lửa lấp lánh, lúc ẩn lúc hiện lung linh như đang đùa giỡn trước
gió.
1. b)
“Làn ao lóng lánh bóng trăng loe”
-Phụ âm đầu “l” được lập lại 4 lần.
-Miêu tả ánh trăng như lấp lánh và lung linh trên mặt ao như phát
tán rộng hơn,loang ra và choán khắp bề mặt không gian trên mặt
ao.


THỰC HÀNH MỘT SỐ BIỆN PHÁP TU TỪ NGỮ ÂM
II. ĐIỆP ÂM, ĐIỆP VẦN, ĐIỆP THANH

2
Phân tích tác dụng của phép
“Lá bàng
đang
đỏ đoạn
ngọnthơ
cây
-điệp vần
trong
sau.

Sếu giang mạng lạnh đang bay ngang trời
Mùa đông còn hết em ơi
Mà con én đã gọi người sang xuân!”
-Vần được lặp lại nhiều lần là vần “ang”với 7 lần.

-Tạo cảm giác rộng mở của không gian trong thời khắc chuyển mùa:mùa
đông vẫn đang ngự trị,nhưng cũng đã xuất hiện những tín hiệu của mùa
xuân.


THỰC HÀNH MỘT SỐ BIỆN PHÁP TU TỪ NGỮ ÂM

II. ĐIỆP ÂM, ĐIỆP VẦN, ĐIỆP THANH

3 . “Dốc lên khúc khưỷu dốc thăm thẳm
Heo hút cồn mây súng ngửi trời
Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống
Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi”
-Nhịp 4/3.
Quang Dũng – Tây Tiến
-Từ láy: khúc khuỷu, thăm thẳm, heo hútgợi sự vất vã khó nhọc,
hoang
vắng,
cao.điệu,
Phân
tíchsựtácquanh
dụngco,
củađộnhịp
-Lặp từ: tô đậm núi cao nhiều dốc..
sự phối
hợp
các dốc
thanh
trắc
và nguy

bằng,hiểm nhất là
-Đối: ngàn thước…lên
đốc lại
xuống
khó
khăn
từ láy,phép
đối,phép
lặp từ ngữ,
xuống
dốc.
-Nhân hoá: súng
nhân ngửi
hóa trời .tinh nghịch tếu táo của lính.
-Câu 1 nhiều thanh trắc câu 4 nhiều thanh bằngđối lập giữa dữ dội
của núi với sự bồng bềnh của những cơn mưa không ngớt.
=> Tất cả các yếu tố tạo dựng được khung cảnh hiểm trở của vùng rừng
núi và tính chất khốc liệt của cuộc hành quân.


Củng cố
Câu 1: Phép tu từ ngữ âm có tác dụng gì nhiêu nhất
trong văn xuôi?
Tạo nhịp điệu, âm hưởng.
Câu 2: Phép tu từ ngữ âm có tác dụng gì nhiêu nhất
trong thơ?
Tạo cho thơ giàu tính hình ảnh, âm thanh.


Dặn dò

• Ôn bài chuẩn bị bài viết số 3 về nghị luận
văn học.