Tuần 7. Tây Tiến

QUANG DŨNG


T©y TiÕn
(Quang
Dòng
) hiểu chung
I. Tìm
1. Tác gia
- Quang Dũng: Bùi Đình Diệm (19211988).
- Quê: Đan Phượng, Hà Tây (nay là
Hà Nội)
- Là nghệ sĩ đa tài: làm thơ, viết văn, vẽ
tranh:
- Tác phẩm chính: Mây đầu ô (1986),
Thơ văn Quang D ũng (1988).
-> Một hồn thơ lãng mạn tài hoa: nhà
thơ của “xứ Đoài” mây trắng, thơ
giàu chất nhạc, chất hoạ.


I. Tìm hiểu chung
1. Tác gia
2. Đoàn binh Tây Tiến (SGK)
3. Bài thơ
- Hoàn canh sáng tác: :
Quang Dũng ra nhập Tây
Tiến năm 1947, năm 1948
chuyển đơn vị: viết bài thơ
Tây Tiến tại Phù Lưu Chanh.
- Nhan đề: Lúc đầu bài thơ có

tên là Nhớ Tây Tiến -> Tây
Tiến (1975), rút ra trong tập
“Mây đầu ô”.

Tượng đài tưởng niệm
lính Tây Tiến ở Mường Lát


II. Đọc- hiểu văn ban
1. Đọc, chia bố cục
- Đọc diễn cảm (sgk)
- Bố cục: 4 đoạn
+ Đoạn 1: Đường hành quân giữa thiên nhiên Tây
Bắc dữ dội, hùng vĩ
+ Đoạn 2: Kỉ niệm đêm liên hoan, thiên nhiên Tây Bắc
thơ mộng, trữ tình
+ Đoạn 3: Chân dung người lính Tây Tiến
+ Đoạn 4: Lời thế Tây Tiến



2.Tìm hiểu văn ban :
1. Đường hành quân giữa thiên nhiên Tây Bắc dữ dội, hùng vĩ
* Hai câu thơ đầu
Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi !
Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi
- Tây Tiến ơi ! -> tiếng gọi thân thương -> nỗi nhớ tha thiết
- Nhớ chơi vơi ->nỗi nhớ lửng lơ, đầy ắp, không định hình ,
định lượng, bao trùm cả không gian ,thời gian .
+Câu cảm

+ Điệp từ
+ Từ láy
+ Hiệp vần “ơi”

nhấn mạnh, khắc sâu nỗi nhớ ->Nỗi nhớ da diết,
khôn nguôi trong
tâm trí nhà thơ.



Sài Khao sưong lấp đoàn quân mỏi
Mường Lát hoa về trong đêm hơi
-Địa danh:
Sài Khao
Mường Lát

gợi sự xa xôi, hẻo
lánh, hoang dã, nơi
đoàn quân Tây
Tiến đã đi qua .

gắn với những
kỷ niệm cụ thể.

Sương lấp ->Hình ảnh giàu chất hiện thực

Kỷ niệm về một đêm hành quân đầy mệt mỏi, thời tiết khắc
nghiệt của miền Tây .
- Hình ảnh đoàn quân mỏi,
hoa về trong đêm hơi . .

Liên tưởng tới hình ảnh đoàn binh
đi trong sương khói lung linh
huyền ảo, như thực, mộng của rừng

Nét lãng mạn của hồn thơ Quang Dũng


* Địa thế hiểm trở:

Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm
……………………………………
Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi
- Những từ ngữ khúc khuỷu”, “thăm thẳm”,“cồn mây”,“súng ngửi
trời”: giàu giá trị tạo hình  diễn tả thật đắc cảnh núi cao, dốc sâu,
vực thẳm.

+ Điệp từ dốc ->sự hiểm trở, trùng điệp, cao vút của núi đồi miền Tây
+Từ láy tượng
hình
+ 5 thanh trắc

Trúc trắc, gặp ghềnh khó đi



+ Heo hút cồn mây
+ Súng ngửi trời

-> cực tả độ cao

 Thậm xưng -> Độ cao của núi
Hóm hỉnh tinh nghịch, hồn nhiên yêu
đời của người lính


Ngàn thước lên cao , ngàn thước
xuống
Lên cao chót vót,
- Đối, nhịp ngắt bẻ đôi
Xuống sâu thăm thẳm

Nguy hiểm
tột cùng

Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi
- Những nếp nhà thấp thoáng mờ nhòa khuất chìm xa xa ẩn hiện
trong màn mưa.
+ Một số thanh bằng -> Tạo cảm giác nhẹ nhàng, diễn tả tâm
trạng người lính bình thản trước gian lao.
Bức tranh thiên nhiên Tây Bắc hùng vĩ ,dữ dội ,thử thách
lòng quả cảm của người lính Tây Tiến . Tuy vậy họ vẫn hồn nhiên
yêu đời .


* Nhớ về người lính Tây Tiến :
- Phai trai qua nhiều gian khổ, vất va :

+ “Heo hút cồn mây súng
ngửi trời”
+Không bước nữa, bỏ quên đời

Khẩu khí lãng mạn có nói đến hy
sinh nhưng nhẹ nhõm, kiêu bạc, làm
giảm bớt đau thương bi lụy.

=> Dù vất vả nhưng vẫn toát lên vẻ đẹp lãng mạn hào hoa .


Chiều chiều oai linh thác gầm thét
Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người
- Thiên nhiên hoang dã :
+ Cọp trêu người
+ Thác gầm thét
+ Chiều chiều
+ Đêm đêm

Nhân hóa

=> Hoang sơ , man dại, đầy
bí mật

Thường xuyên đối mặt với nguy hiểm, dữ dội, bí
ẩn, hoang vu cña chèn rõng thiªng níc
®éc
=> Đường hành quân gian khổ, khắc nghiệt nhưng không làm
chùng bước người lính


Nhớ ôi Tây Tiến cơm lên khói
Mai Châu mùa em thơm nếp xôi

- Thiên nhiên Tây bắc mang hương vị cuộc sống
+ Cơm lên khói
+ Thơm nếp xôi

Tả thực

Bửa cơm nóng

Hương thơm nếp mới
mùa em thơm nếp xôi -> Diễn đạt tài hoa
Mùa lúa chín
mïa em
Mùa nếp thơm
Mùa của tình quân dân
Tóm lại: Qua ngòi bút vừa hiện thực, vừa lãng mạn của Quang Dũng,
Cảnh núi rừng Tây Bắc hiện lên rất sinh động với núi cao, vực sâu,
dốc thẳm, mưa rừng, sương mù, thác gầm, cọp thét… Và đó cũng là
những kỉ niệm đáng tự hào của người lính Tây Tiến .


TÂY TIẾN
(Quang Dũng)
I. Tìm hiểu chung
II. Đọc- hiểu văn ban
1. Đọc, bố cục
2. Tìm hiểu văn ban
a.Đocạn 1
b.Đoạn 2: Kỉ niệm về đêm
liên hoan,thiên nhiên Tây Bắc
thơ mộng, trữ tình

TÂY TIẾN
(Quang Dũng)
I.Tìm hiểu chung
II. Đọc- hiểu văn ban
b.Đoạn 2: Kỉ niệm về đêm liên hoan,thiên nhiên Tây Bắc thơ
mộng, trữ tình
* Hình anh đêm liên hoan:
- Hình anh, màu sắc: “hội đuốc
hoa”, “em xiêm áo”, “nàng e ấp”
 Lộng lẫy, rực rỡ, duyên dáng
- Âm thanh: “khèn lên man điệu”
 Tiếng nhạc reo rắt
- Tâm hồn: “xây hồn thơ”:
 Tâm hồn bay bổng, lâng lâng.

Gợi không khí mê say,
ngây ngất, thể hiện sự
gắn bó của tình quân
dân.


T©y TiÕn
(Quang Dòng)
I. T×m hiÓu
chung
II. Đọc- hiểu văn ban
b. Đoạn 2
* Canh sông nước miền

Tây
- Canh vật: “chiều sương
ấy”, “hồn lau nẻo bến bờ”,
“nước lũ hoa đong đưa”
-> Canh vật thiên nhiên mang
vẻ đẹp hoang dại, thiêng liêng.
-> Gợi cam giác mênh mang,
mờ ao.

Người đi Châu Mộc chiều sương ấy
Có thấy hồn lau nẻo bến bờ
Có nhớ dáng người trên độc mộc
Trôi dòng nước lũ hoa đong đưa.


T©y TiÕn
(Quang Dòng)

b. Đoạn 2
* Canh sông nước miền Tây
- Điệp từ “có thấy, có nhớ” diễn ta tinh tế tâm hồn của
nhà thơ gửi vào cỏ cây sông nước
=>Nét vẽ thi trung hữu hoạ
- Hình anh “dáng người trên độc mộc”
->Gợi dáng hình mềm mại, uyển chuyển của cô gái trên chiếc
thuyền độc mộc.
- Nghệ thuật:
+ Sử dụng bút pháp gợi ta
+ Kết hợp hài hòa giữa chất nhạc và chất thơ.
Tóm lại: Đoạn thơ thể hiện cam xúc trào dâng của nhà

thơ về những kỉ niệm đẹp với thiên nhiên và con người
miền Tây.


2. Tìm hiểu văn ban
c. Chân dung người lính Tây Tiến:

Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc
Quân xanh màu lá dữ oai hùm
Mắt trừng gửi mộng qua biên giới
Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm
Rải rác biên cương mồ viễn xứ
Chiến truờng đi chẳng tiếc đời xanh
Áo bào thay chiếu anh về đất
Sông Mã gầm lên khúc độc hành


2. Tim hiờu vn ban
c.Chõn dung ngi lớnh Tõy Tin

Khụng mc túc

-Ngoi hinh:

Quõn xanh mu lỏ
Mt trng gi mụng

-> T thc + cm hng lóng mn

-> hin thc khỏng chin gian kh,

thiu thn
=> Niem tửù haứo ve dỏng v
k d nhng ục ỏo, gõn guc cuaỷ
ngửụỡ lớnh


2. Tim hiểu văn ban
c.Chân dung người lính Tây Tiến
- Tâm hồn:
+ Hào hoa, lãng mạn : “Mắt trừng gửi
mộng qua biên giới. Đêm mơ Hà Nội
dáng kiều thơm”
-> bút pháp lãng mạn ->nét đặc trưng
của người thanh niên Hà Nợi
+ Ý chí: “ Chiến trường đi chẳng
tiếc đời xanh”
-> Sẵn sàng dâng hiến cả sự sống,
tuổi trẻ cho Tổ quốc.
=>Lí tưởng xả thân vì Đất
nước của cả một thế hệ
thanh niên sau CMT8


2.Tìm hiểu văn ban
c.Chân dung người lính Tây Tiến
- Sự hy sinh anh dũng: “biên
cương“mồ viễn xứ”, “áo bào” “về
đất”“khúc độc hành”
 từ Hán –Việt, nói giảm, nhân hóa
 Người lính xem cái chết sự hy

sinh hết sức nhẹ nhàng ,thanh
thản, không là sự ra đi mà là sự
trở về
 Vẻ đẹp bi tráng của cả một thế hệ
thanh niên sau CM tháng Tám


2.Tìm hiểu văn ban

d. Lời thề gắn bó vơí Tây
Tiến
miền
Tây và
Tiến người
đi Tây
khơng:hẹn ước

Đường lên thăm thẳm một chia phơi
Ai lên Tây Tiến mùa xn ấy
Hồn về Sầm Nứa chẳng về xi


2.Tìm hiểu văn ban
d. Lời thề của Tây Tiến
-“Không hẹn ước”, “mùa xuân
ấy”:
-> Nhắc nhớ ý nguyện một thời
của đoàn quân Tây Tiến “ Quyết tử
cho tổ quốc quyết sinh”
- “Hồn về Sầm Nứa chẳng về

xuôi”:

-> Tình cảm gắn bó sâu nặng
với miền Tây
=>Tây tiến một thời và mãi.


III.CHUÛ ÑEÀ.
- Niềm nhớ thương chân thành về núi

rừng Tây Bắc
- Vẻ đẹp lãng mạn, bi tráng của người lính
Tây Tiến.
* Ghi nhớ (sgk)