Tuần 4. Nguyễn Đình Chiểu, ngôi sao sáng trong văn nghệ của dân tộc

NguyÔn ®×nh ChiÓu ng«I sao s¸ng
trong nÒn v¨n nghÖ d©n téc
-Ph¹m V¨n
§ång-


I.T×m hiÓu tiÓu dÉn.

•Em h·y nªu nh÷ng nÐt chÝnh
vÒ t¸c gi¶ Ph¹m V¨n §ång?


-Phạm Văn Đồng(1906-2000) là nhà
chính trị, ngoại giao tài ba đồng
thời cũng là ngà giáo dục tâm
huyết, nhà lí luận văn hoá văn
nghệ lớn, có nhiều cống hiến cho
sự nghiệp cách mạng của dân tộc.
-Trong lĩnh vực văn học, ông có
nhiều bài nói, bàI viết sâu sắc,
mới mẻ về tiếng Việt và các danh
nhân văn hoá nh Nguyễn trãi,
Nguyễn Đình Chiểu, Hồ Chí Minh


Bài viết ra đời trong hoàn cảnh
nh thế nào?
Bài Nguyễn Đình Chiểu, ngôi
sao sáng trong văn nghệ của dân
tộc là bài viết của ông đợc đăng
trong Tạp chí Văn học số 7-1963

nhân kỉ niệm ngày mất của
Nguyễn Đình Chiểu (3-7-1888).


II.Đọc-hiểu văn bản
1.Đọc văn bản.
-Yêu cầu đọc rõ ràng ở phần viết và
đọc diễn cảm các đoạn văn, thơ trích
dẫn. Nhấn mạnh những ý quan trọng.

2. Bố cục văn bản.

Văn bản đợc chia làm mấy

phần, gồm những luận điểm
nào?


Gồm 3 phần, tơng ứng với 3 luận điểm
lớn. Phần 1: Tác giả nêu luận điểm:
phải có cách nhìn đúng đắn về NĐC
và thơ văn của ông
Phần 2: Tác giả nêu các luận điểm bổ
sung để chứng minh cho luận điểm
mở đầu.
Phần 3: Đánh giá đúng vị trí của NĐC
trong nền văn học dân tộc.


Em có nhận xét gì về bố cục của văn bản?

=>Kết cấu chặt chẽ, mạch lạc; nội
dung các luận điểm logic, khoa học.

III.Tìm hiểu văn bản
1.Cách nhìn mới mẻ của tác giả về NĐC.

Cách nhìn mới mẻ về NĐC đợc tác giả

thể hiện thông qua hình ảnh nào trong
tác phẩm, em hiểu ntn về h/a đó?


-PVĐ đa ra cách nhìn mới mẻ về NĐC
thông qua hình ảnh trên trời có
những vì sao có ánh sáng khác th
ờng, nhng con mắt của chúng ta
phải chăm chú nhìn thì mới thấy, và
càng nhìn càng thấy sáng.

->Cách nhìn đó vừa mới mẻ,vừa đúng
đắn và khoa học.


Em có nhận xét gì về cách

nhìn của tác giả về NĐC?
->Cách nhìn của tác giả ở
đây không chỉ mới mẻ, khoa
học, mà còn ý nghĩa phơng

pháp luận trong sự điều
chỉnh và định hớng cho việc
nghiên cứu và tiếp cận cuộc
đời và sự nghiệp thơ văn NĐC.


2.Những luận điểm bổ sung để chứng
minh cho cách nhìn của tác giả.

Thảo luận nhóm:
Thời gian:5 phút.
Câu1(Nhóm 1,2): Tác giả giúp chúng ta
nhận ra điều gì trong cuộc sống và
quan niệm sáng tác của nhà thơ?
Câu2(Nhóm 3,4):Tác giả đánh giá nh
thế nào về thơ văn yêu nớc của NĐC?
Câu3(Nhóm 5,6):Nhóm5,6: Tác giả
đánh giá nh thế nào về nội dung và
nghệ thuật của tác phẩm Lục Vân
Tiên?


-Cuộc sống và quan niệm sáng tác:
+Về cuộc sống:
Gặp nhiều khó khăn và bất hạnh nhng
ông vẫn đứng thẳng, bất hợp tác với
giặc và sống theo lí tởng Kiến nghĩa
bất vi vô dõng dã.
+Về quan niệm sáng tác:
Coi thơ văn là vũ khí chiến đấu, đánh

thẳng vào giặc ngoại xâm:
Chở bao nhiêu đạo thuyền không khẳm
Đâm mấy thằng gian bút chẳng tà.
Đối với NĐC cầm bút, viết văn làm thơ là
một thiên chức và đã làm đúng thiên
chức đó.


-Thơ văn yêu nớc của NĐC phục vụ đắc
lực cho cuộc chiến đấu chống xâm l
ợc, bảo vệ Tổ quốc của nhân dân ta,
làm sống lại trong tâm trí của chúng
ta phong trào kháng Pháp oanh liệt và
bền bỉ của nhân dân Nam Bộ, tiêu
biểu nh Văn tế nghĩa Cần Giuộc. Đây
là khúc ca những ngời anh hùng thất
thế, nhng vẫn hiên ngang: Sống đánh
giặc, thác cũng đánh giặcmuôn
kiếp nguyện đợc trả thù kia


- Về truyện Lục Vân Tiên.
+ nội dung:
Ca ngợi chính nghĩa, đạo đức để lại
những điều điều giáo huấn đáng quý
trọng trong lòng quần chúng nhân dân.
+ nghệ thuật:
Đây là một chuyện kể, chuyện nói,
lối văn nôm na dễ hiểu, dễ nhớ và có thể
truyền bá rộng rãi trong nhân dân.

3.Vị trrí của NĐC trong nền văn học dân tộc.

Tác giả đánh giá nh thế nào về vị trí
của NĐC trong nền văn học dân tộc?
NĐC là một ngời chí sĩ yêu nớc, một nhà thơ
lớn của nớc ta. Đời sống và sự nghiệp của ông
là một tấm gơng sáng cho hiện tại và mai
sau.

4. Nghệ thuật lập luận của tác giả.
Em có nhận xét gì về nghệ thuật
lập luận của tác giả?


Nét nghệ thuật nổi bật trong bài viết là:
- Kết hợp hài hoà giữa lí lẽ và tình cảm

- Kết hợp giữa cuộc đời và thơ văn NĐC với

công cuộc chống Pháp lúc bấy giờ của nhân
dân Nam Bộ.

=> Nhờ vậy, bài viết rõ ràng, mạch lạc,dễ
hiểu, vừa tác động đến lí trí lại thấm sâu
vào tình cảm ngời đọc, tạo nên sức thuyết
phục lớn.

IV.Ghi nhớ.
(SGK trang 55)
V.Luyện tập

Hớng dẫn làm bài tập
Gợi ý làm bài::
-Phân tích rõ vì sao văn thơ NĐC không xa
lạ với giới trẻ ngày nay(về nội dung và nghệ
thuật).
- Trên cơ sở bác bỏ quan niệm không đúng
về thơ văn NĐC, xây dựng một lập luận về
việc cần thiết phải học tác phẩm Văn tế
nghĩa sĩ Cần Giuộc trong nhà trờng: để
làm gì? Có lợi nh thế nào( về mặt t tởng và
văn học)hs tham khảo tp ở sgk ngữ văn 11.