Tuần 4. Nguyễn Đình Chiểu, ngôi sao sáng trong văn nghệ của dân tộc

Tác giả: Phạm Văn Đồng


NGUYỄN ĐÌNH CHIỂU,
NGÔI SAO SÁNG TRONG VĂN NGHỆ CỦA DÂN TỘC

I. Giới thiệu:
1.Tác giả: (1906 – 2000)
-Là một nhà cách
mạng lớn của nước ta
trong thế kỉ XX.
-Còn là một nhà giáo
dục tâm- huyết và một
nhà lí luận văn hóa văn
nghệ.
- Ông có nhiều tác
phẩm quan trọng về văn
học nghệ thuật.


NGUYỄN ĐÌNH CHIỂU,
NGÔI SAO SÁNG TRONG VĂN NGHỆ CỦA DÂN TỘC

I. Giới thiệu:

2. Tác phẩm:
a. Hoàn cảnh ra đời:
-Nhân kỉ niệm 75 năm ngày mất của Nguyễn Đình
Chiểu (1888 - 1963), đăng trên Tạp chí Việt Nam số
tháng 7-1963

-Bài văn được viết giữa lúc cuộc chiến đấu chống
Mỹ cứu nước đương diễn ra sôi nổi ở quê hương
Nguyễn Đình Chiểu.
Nhằm cổ vũ phong trào yêu nước đang dấy lên
mạnh mẽ


NGUYỄN ĐÌNH CHIỂU,
NGÔI SAO SÁNG TRONG VĂN NGHỆ CỦA DÂN TỘC

I. Giới thiệu:
b. Thể loại:

Văn nghị luận

-Nhằm phát biểu tư tưởng, tình cảm, quan điểm
về một số vấn đề nào đó (chính trị, văn học, đạo
đức, lối sống …)
-Bố cục, lập luận chặt chẽ, lí lẽ sắc sảo, dẫn
chứng xác đáng, lời văn hùng hồn, gợi cảm.


NGUYỄN ĐÌNH CHIỂU,
NGÔI SAO SÁNG TRONG VĂN NGHỆ CỦA DÂN TỘC

II.Đọc - hiểu văn bản:
1. Bố cục:
a. Đặt vấn đề:
“Ngôi sao … trăm năm”
b. Giải quyết vấn đề:

“Nguyễn Đình Chiểu … Lục Vân Tiên”
c. Kết thúc vấn đề:
“Tóm lại … của dân tộc”


NGUYỄN ĐÌNH CHIỂU,
NGÔI SAO SÁNG TRONG VĂN NGHỆ CỦA DÂN TỘC
II. Đọc - hiểu văn bản:
2. Nội dung:
a. Đặt vấn đề:
-Nêu vấn đề: Nguyễn Đình Chiểu, nhà thơ lớn của dân
tộc, cần phải được nghiên cứu tìm hiểu, đề cao hơn nữa.
2 lí do làm “ngôi sao Nguyễn
-Lý giải nguyên nhân:
Đình Chiểu” chưa sáng tỏ
 Cách mở bài độc đáo, cách so sánh giàu hình ảnh, thể
hiện được thái độ của tác giả.
*“Lúc này”: 1963 - phong trào đấu tranh chống Mỹ đang
diễn ra sôi nổi, rộng khắp
 Đề cao nhà thơ yêu nước Nguyễn Đình Chiểu có ý nghĩa
cổ vũ, động viên tinh thần yêu nước.


NGUYỄN ĐÌNH CHIỂU,
NGÔI SAO SÁNG TRONG VĂN NGHỆ CỦA DÂN TỘC
b. Giải quyết vấn đề:
Luận điểm 1.
Nguyễn Đình Chiểu
Cuộc đời
là một nhà thơ yêu nước

Quan điểm thơ văn
Luận điểm 2.
Thơ văn yêu nước NĐC- tấm gương
Thời đại
phản chiếu phong trào kháng Pháp
Thơ văn
Luận điểm 3.
Nội dung
Lục Vân Tiên, tác phẩm lớn
nhất, rất phổ biến trong dân gian
Nghệ thuật
*Nghệ thuật: Cách lập luận đòn bẩy  nêu hạn chế để
khẳng định giá trị.


NGUYỄN ĐÌNH CHIỂU,
NGÔI SAO SÁNG TRONG VĂN NGHỆ CỦA DÂN TỘC
II. Đọc - hiểu văn bản:
2. Nội dung:

c. Kết thúc vấn đề:
Khẳng định vị trí, vai trò của Nguyễn đình Chiểu
đối với nền văn học dân tộc.


NGUYỄN ĐÌNH CHIỂU,
NGÔI SAO SÁNG TRONG VĂN NGHỆ CỦA DÂN TỘC
II. Đọc - hiểu văn bản:
3. Giá trị nghệ thuật
a.Lập luận chặt chẽ, logic

-Bố cục rõ ràng, mạch lạc
-Ở mỗi phần có phân tích , đánh giá
b.Hình ảnh, ngôn từ trong sáng
c.Kết hợp biểu cảm trong văn nghị luận
*Tác dụng:
-Đánh giá, tổng kết được các giá trị cơ bản trong cuộc đời
và thơ văn Nguyễn Đình Chiểu một cách đầy đủ, toàn diện.
-Trực tiếp thể hiện thái độ trân trọng, cảm hứng ngợi ca.
-Bài viết hấp dẫn, giàu sức thuyết phục.


NGUYỄN ĐÌNH CHIỂU,
NGÔI SAO SÁNG TRONG VĂN NGHỆ CỦA DÂN TỘC

II. Tổng kết
-Nội dung: Bài viết đã khẳng định được vẻ đẹp đáng
trân trọng về con người và thơ văn NĐC; thể hiện cảm
xúc, nhiệt huyết của tác giả, một con người gắn bó với
Tổ quốc, nhân dân, biết trân trọng những giá trị truyền
thống của dân tộc.
-Nghệ thuật: Bài viết là 1 áng văn nghị luận tiêu biểu
với bố cục chặt chẽ, văn phong trong sáng, giàu cảm
xúc.


NGUYỄN ĐÌNH CHIỂU,
NGÔI SAO SÁNG TRONG VĂN NGHỆ CỦA DÂN TỘC

*Luyện tập
1. Từ vấn đề mà tác giả bài viết đặt ra, em hãy

trình bày suy nghĩ của mình về việc học tác phẩm
thơ văn Nguyễn Đình Chiểu nói chung và Văn tế
nghĩa sĩ Cần Giuộc nói riêng trong nhà trường?
2. Bài học rút ra từ tấm gương về cuộc đời và thơ
văn Nguyễn Đình Chiểu?


*Dặn dò:
-Học bài
-Soạn bài: + Mấy ý nghĩ về thơ
+ Đô-xtôi-ép-xki
*Yêu cầu:
-Xác định các luận điểm cơ bản (dàn ý) của bài viết.
-Nắm được cách lập luận, cách đưa dẫn chứng, cách sử
dụng từ ngữ, hình ảnh.