Tuần 1. Nghị luận về một tư tưởng, đạo lí

Làm văn tiết:

Nghị luận
về một t tởng, đạo lí


Tìm hiểu đề và lập dàn ý

ề bài: Anh (chị) hãy tr lời câu hỏi sau
của nhà thơ Tố Hu:
Ôi ! Sống đẹp là thế nào, hỡi
bạn
(Một khúc ca)


a. Tỡm hiu .
Hot ng nhúm
Nhóm 1,2
Câu th ca Tố
Hữu nêu lên
vấn đề gì?

Nhóm 5,6

Với đề bài trên,
cần vận dụng
những thao tác
lập luận nào?

Nhóm 3,4
Với học sinh, thanh niên

ngày nay, sống thế nào
đợc coi là sống đẹp? Để
sống đẹp, con ngời cần
rèn luỵên những phẩm
chất nào?

Nhóm 7,8
Bài viết này cần sử dụng các
t liệu thuộc lĩnh vực nào
trong cuộc sống để làm dẫn
chứng? Có thể nêu các dẫn
chứng trong văn học không?
Vì sao?


* Vấn đề nghị luận:
Lối sống đẹp
* Sống đẹp:
- Sống có lí tởng đúng đắn, cao cả, phù
hợp với thời đại, xác định vai trò, trách
nhiệm của bản thân.
- Có đời sống tình cảm đúng mực, phong
phú và hài hoà.
- Có hành động đúng đắn.


* Để sống đẹp, con ngời cần rèn luyện những
phẩm chất:

-Chăm chỉ học tập, khiêm tốn học hỏi, biết

nuôi dỡng những hoài bão, những ớc mơ.
- Thờng xuyên tu dỡng, rèn luyện đạo đức,
bao dung, độ lợng, có tình thơng yêu con
ngời.
* Các thao tác lập luận cần sử dụng:
- Giải thích.
- Phân tích.
- Chứng minh.
- Bình luận.


* Cần sử dụng các t liệu trong lĩnh vực
đời sống thực tế và trong văn học.



b. Lập dàn ý.
* Mở bài:
-Nêu vấn đề cần nghị
luận.
- Trích dẫn nguyên văn câu
thơ của Tố Hữu.
- Nêu quan điểm của bản
thân về vấn đề đó.

Có thể giới
thiệu vấn
đề theo
nhiều cách:
quy nạp,

diễn dịch,
phản đề


* Thân bài.
-Giải thích thế nào là sống đẹp
- Phân tích những khía cạnh biểu hiện
lối sống đẹp và giới thiệu một số tấm g
ơng sống đẹp trong đời sống và trong
văn học.
Dẫn chứng: Từ ấy(Tố Hữu), Sống là cho đâu chỉ nhận riêng
mìnhhay Sống là cho chết cũng là cho(Tố Hữu), những tấm gơng
hi sinh cao cả vì lí tởng: Phan văn Giót. Lê Văn Tám, Võ Thị Sáu


- Phê phán những quan niệm và lối sống
không đẹp trong đời sống: lối sống vị kỉ,
buông thả, có những suy nghĩ và hành
động trái với những chuẩn mực đạo đức
- Xác định phơng hớng và biện pháp phấn
đấu để có thể sống đẹp: thờng xuyên tu
dỡng t tởng đạo đức, lối sống phù hợp với
thời đại và chuẩn mực đạo đức xã hội.
* Kết bài:
- Khẳng định ý nghĩa của sống đẹp.
- Liên hệ và rút ra bài học cho bản thân.


2. Cách làm bài nghị luận về một t tởng,
đạo lí.

a.Bố cục: Bài nghị luận về t tởng đạo lí
gồm 3 phần: mở bài, thân bài, kết bài.
b. Các bớc tiến hành ở phần thân bài :
+ Giải thích khái niệm của đề bài.
+ Giải thích và chứng minh vấn đề đặt
ra.
+ Phân tích những mặt đúng, bác bỏ
những biểu hiện sai có liên quan đến vấn
a.
đề bàn luận .
+ Nêu ý nghĩa bài học.



3. Ghi nhí : SGK trang 21
4. LuyÖn tËp:
+ Nhãm
1,2: Bµi
tËp 1

+ Nhãm
3,4: Bµi tËp
2

Ho¹t ®éng nhãm


4.1 Bài tập 1:
-Vấn đề mà Nê - Ru đặt ra là văn hoá và những
biểu hiện ở con ngời.

-Ta đặt tên cho văn bản là: Văn hoá con ngời.
-Tác giả sử dụng các thao tác lập luận : giải thích,
chứng minh, phân tích, bình luận.
+Đoạn từ đầu đến hạn chế về trí tuệ văn hoá
giải thích + khẳng định vấn đề( chứng minh).
+Những đoạn còn lại là thao tác phân tích,
bình luận.
+Cách diễn đạt rõ ràng văn giàu hình ảnh.


4.2: Bài tập 2:
-Lí tởng là gì? Tại sao nói lí tởng là ngọn
đèn chỉ đờng? Lí tởng giúp cho con ngời
không đi lạc đờng.
-Lí tởng và ý nghĩa cuộc sống. Lí tởng
sống có thể làm hại cuộc đời con ngời và
nhiều ngời. Không có lí tởng thì không có
cuộc sống.
-Lí tởng tốt đẹp thực sự có vai trò chỉ đ
ờng là gì?Đó là lí tởng vì dân, vì nớc,vì
gia đình và hạnh phúc bản thân. Lí tởng
tốt đẹp có vai trò chỉ đờng vì chính sự


* Hớng dẫn học sinh học bài ở
nhà
- Học thuộc phần ghi nhớ
trong SGK
- Bình luận câu tục ngữ Th
ơng ngời nh thể thơng thân