Tuần 34. Luyện tập tóm tắt văn bản nghị luận

NhiÖt liÖt chµo mõng
quý thÇy c« gi¸o vµ c¸c em

gv: ng« ®øc nam – trêng
ptthdt néi tró quÕ phong


Mục đích, yêu cầu của việc tóm tắt văn
bản nghị luận
*Yêu cầu: Bản tóm tắt phải giữ đúng nội
dung cơ bản, các ý đợc sắp xếp theo
trình
tự nh
trong văn bản gốc..
Cách tóm
tắt
-Đọc kĩ văn bản cần tóm tắt, ghi lại
những câu thể hiện t tởng chủ yếu của
văn bản đó.
-Lợc bỏ những chi tiết và lời giải không
quan trọng
-Lâp. dàn bài trình bày hệ thống luận


Luyện tập tóm tắt văn
bản nghị luận
1.
-

Bài tập 1:
Chủ đề nghị luận: mấy suy nghĩ về thơ.

Bố cục: 3 phần : + Phần 1: Từ đầu -> nhng
không phải là thơ.-> bác bỏ ba suy nghĩ
cha thoả đáng về thơ.
+ Phần 2: Tiếp đó -> sự
xúc động -> nói về tình cảm, t tởng,
hình ảnh, nhạc điệu ............trong thơ.
+ Phần 3 : Còn lại-> ý kết
lại bài viết: thơ khác văn xuôi, thơ đòi hỏi
sự toàn bích.


Luyện tập tóm tắt văn
bản nghị luận
a. Tìm ý:
+ Đoạn 1,2,3,4: Từ đầu đến nhng lại không phải
là thơ.
- Câu chủ đề: Từ trớc đến nay đã có nhiều
định nghĩa về thơ, nhng lời định nghĩa
nào cũng vẫn không đủ"
ý -> Tác giả bác bỏ ba định nghĩa về thơ
+ Đoạn 5,6,7: Tiếp đó đến mà cảm xúc thành
hình đợc.
-Câu chủ đề: Đầu mối của thơ có lẽ ta đi tìm
bên trong tâm hồn con ngời chăng
ý-> Đầu mối của câu thơ là tâm hồn con ngời.


Luyện tập tóm tắt
văn bản nghị luận
+ Đoạn 8: Tiếp đó đến xung quanh ngọn

lửa.
ý ->các định nghĩa về làm thơ,bài thơ,
đọc thơ.
+ Đoạn 9: tiếp -> đời sống tâm hồn
ý -> nói về hình ảnh trong thơ
+Đoạn 10,11,12. Tiếp -> và âm vang theo
- Câu chủ đề Thơ phải có t tởng có ý
thức...
- ý-> Nói về t tởng trong thơ.


Luyện tập tóm tắt
văn bản nghị luận
+Đoạn 13: tiếp đó đến khao khát biển
rộng.
- ý-> hình ảnh trong thơ gắn với tâm trạng.
+ Đoạn 14,15,16 Tiếp -> bằng ý niệm,
bằng ý thức.
ý -> Khi tâm hồn nhà thơ gặp sự kiện bên
ngoài, bật lên hình ảnh.
+ Đoạn 17,18 : tiếp đó đến Thi tại ngôn
ngoại.
ý -> Bàn về chữ trong thơ


Luyện tập tóm tắt văn
bản nghị luận
+ Đoạn 19,20. Tiếp-> nơi trú ngụ
kín đáo của sự xúc động.
- ý -> nói về nhạc điệu trong thơ.

+ Đoạn 20,21: còn lại
-ý -> sự khác giữa thơ với văn xuôi.


Luyện tập tóm tắt văn
bản nghị luận
b.Lập dàn bài
- Sự bác bỏ của tác giả về ba suy nghĩ về
thơ
- Đầu mối của thơ là trong tâm hồn con ng
ời
- Hình ảnh, t tởng, chữ nghĩa, nhạc điệu
trong thơ.
- Sự khác giữa thơ và văn xuôi
=> Bài tiểu luận của Nguyễn Đình Thi thể
hiện những suy nghĩ của mình về thơ-


Luyện tập tóm tắt văn
bản nghị luận
c. Đọc kĩ các đoạn để hiểu đợc t t
ởng của Nguyễn Đình Thi về thơ
HS hoạt động nhóm
Nhóm 1: Đọc kĩ cácđoạn 5,6,7
Nhóm2: Đọc kĩ các đoạn 10,11,12
Nhóm 3: Đọc kĩ các đoạn 17,18
Nhóm 4: Đọc kĩ các đoạn 19,20


Luyện tập tóm tắt văn bản

nghị luận
-

-

Cách đọc:
Từ luận điểm đã xác định các em
hãy tìm luận cứ (ý nhỏ), luận
chứng(dẫn chứng)
Nhận xét về cách lập luận và cách
sử dụng từ ngữ hình ảnh diễn
đạt..... của tác giả -> hiểu sâu về
văn bản, làm cơ sở tóm tắt.


Luyện tập tóm tắt văn bản
nghị luận
Gợi ý
+ ở các đoạn 5,6,7
Luận điểm: Đầu mối của thơ là ở tâm hồn con
ngời.
- Thơ gắn với niềm vui nỗi buồn của con ngời.
lòng chúng ta mang một nỗi niềm vui buồn
nào mà muốn làm thơ
- Thơ tạo cho tâm hồn cao hơn bản năng.
- Tâm hồn chúng ta rung động thơ khi nó ra
ngoài tình trạng bình thờng.

Luyện tập tóm tắt văn bản
nghị luận
Đoạn 10,11,12.
Thơ phải có t tởng
- Vì cảm xúc tự tình nào của con
ngời cũng dính với sự suy nghĩ.
- T tởng trong thơ gắn liền với
cuốc sống
- Thơ tìm nói với một sự suy nghĩ
toàn diện.


Luyện tập tóm tắt
văn bản nghị luận
d. Văn bản tóm tắt.
Nguyễn Đình thi bác bỏ những ý kiến cho rằng
thơ là lời đẹp, đề tài đẹp, thơ là in vào lí
trí. Nhà thơ đa ra những quan điểm của
mình. Đó là đầu mối của thơ là ở sự rung
động tâm hồn con ngời. Thơ gắn với buồn,
vui, nỗi nhớ của con ngời. Thơ giúp cho tâm
hồn con ngời vợt khỏi bản năng. Tâm hồn ta
lại thức tỉnh, soi vào nó để thấy sự rung
chuyển khác thờng. Thơ mợn hình ảnh, t t
ởng để thể hiện tâm trạng, đời sống tình
cảm của con ngời.


Luyện tập tóm tắt văn bản
nghị luận

Thơ phải tìm tòi suy nghĩ, đem lại tình cảm,
đi thẳng vào suy nghĩ của con ngời. Thơ
nói về cảnh thực ra là để nói tình. Khi nhà
thơ gặp sự kiện bên ngoài, tâm hồn nảy lên
bao hình ảnh. Hình ảnh không phải là dùng
nhiều ví von, nh thơ xa ví trúc với quân tử,
chim sẻ với tiểu nhân. Hình ảnh cuả thơ
phải nảy sinh từ tâm hồn .Nguyễn Đình Thi
bàn về chữ trong thơ. Mỗi chữ tiếng không
chỉ mang tên khái niệm mà nó có sức gợi
Chim hôm thoi thót về rừngđọc lên ta có
cảm giác buổi chiều nh hơi thở tắt dần. Mỗi
chữ phải đảm bảo Thi tại ngôn ngoại. Nhà
thơ còn bàn về nhạc điệu trong thơ. Cái kì
diệu của thơ là nhạc điệu.


Luyện tập tóm tắt văn bản
nghị luận
Nhạc điệu không phải là lên bổng
xuống trầm nó còn là nhạc điệu của
tâm hồn .
Sau cùng mấy ý kiến về thơ dừng lại ở
chổ văn xuôi và thơ . Con đờng của
thơ là con đờng đi thẳng vào tình
cảm . Trong hki đó văn xuôi nh dòng
nớc đa ngời ta lần lợt từ điểm này
qua điểm khác . Thơ là tổng hợp là
kết tinh là sự toàn bích còn văn xuôi
không đợc phép không.

Luyện tập tóm tắt văn
bản nghị luận
Một số kĩ năng cần thiết khi tóm tắt
một văn bản nghị luận:
- Nắm đợc chủ đề, bố cục của văn bản.
- Đọc nắm đợc hệ thống ý trong bài văn.
- Đọc kĩ để nắm đợc t tởng của bài văn.
- Lập dàn ý
- Dùng lời văn của mình để tóm tắt rút
gọn văn bản.


Luyện tập tóm tắt văn bản
nghị luận
Hớng dẫn HS thực hiện bài tập 2 (HS về nhà tóm
tắt)
Hệ thống ý
- Thơ mới không nói đến đấu tranh c/m.
- Bao trùm thơ mới là nỗi buồn, song không uỷ mị
- Thơ mới thiếu khí phách c/m, nhng thơ mới thể
hiện tình yêu quê hơng đất nớc, yêu sự sống,
yêu con ngời....
- Thơ mới đóng góp nhiều về nghệ thuật
- Nên đợc mệnh danh là một thời đại trong thi
ca


LuyÖn tËp tãm t¾t v¨n b¶n

nghÞ luËn


LuyÖn tËp tãm t¾t v¨n b¶n
nghÞ luËn