Tiết 57 mẫu nguyên tử Bo

Tiết 57 theo ppct Ngày soạn: 3-3-2009
MẪU NGUYÊN TỬ BO
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức:
- Trình bày được mẫu nguyên tử Bo.
- Phát biểu được hai tiên đề của Bo về cấu tạo nguyên tử.
- Giải thích được tại sao quang phổ phát xạ và hấp thụ của nguyên tử hiđrô lại là quang phổ vạch.
2. Kĩ năng:
- Giải thích được tại sao quang phổ phát xạ và hấp thụ của nguyên tử hiđrô lại là quang phổ vạch.
3. Thái độ:
- Nghiêm túc, yêu thích bộ môn
4. Trọng tâm:
- Hai tiên đề của Bo
II. CHUẨN BỊ
1. Giáo viên: Hình vẽ các quỹ đạo của êlectron trong nguyên tử hiđrô trên giấy khổ lớn.
2. Học sinh: Ôn lại cấu tạo nguyên tử đã học trong Sgk Hoá học lớp 10.
III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
Hoạt động 1 ( phút): Kiểm tra bài cũ.
1.Sự phát sáng của vật nào dưới đây là sự phát quang?
a.Tia lửa điện b.Hồ quang c.Bóng đền ống. d.Bóng đền pin.
2.Nếu ánh sáng kích thích là ánh sáng lam thì ánh sáng huỳnh quang không thể là ánh sáng nào dưới đây:
a.Ánh sáng đỏ. B.Ánh sáng lục, c.Ánh sáng lam, d.Ánh sáng chàm.
Hoạt động 2 (5 phút): Tìm hiểu mô hình hành tinh nguyên tử
Hoạt động của GV Hoạt động của HS Kiến thức cơ bản
- Giới thiệu về mẫu hành tinh nguyên
tử của Rơ-dơ-pho (1911). Tuy vậy,
không giải thích được tính bền vững
của các nguyên tử và sự tạo thành
quang phổ vạch của các nguyên tử.
- Trình bày mẫu hành tinh nguyên tử
của Rơ-dơ-pho.

- Ở tâm nguyên tử có 1 hạt
nhân mang điện tích dương.
+ Xung quanh hạt nhân có các
êlectron chuyển động trên
những quỹ đạo tròn hoặc elip.
+ Khối lượng của nguyên tử
hầu như tập trung ở hạt nhân.
+ Q
hn
= Σq
e
→ nguyên tử trung
hoà điện.
I. Mô hình hành tinh
nguyên tử
- Mẫu nguyên tử Bo bao
gồm mô hình hành tinh
nguyên tử và hai tiên đề
của Bo.
Hoạt động 3 (10 phút): Tìm hiều các tiên đề của Bo về cấu tạo nguyên tử
Hoạt động của GV Hoạt động của HS Kiến thức cơ bản
- Y/c HS đọc Sgk và trình bày hai tiên
đề của Bo
- Năng lượng nguyên tử ở đây gồm
Wđ của êlectron và thế năng tương tác
tĩnh điện giữa êlectron và hạt nhân.
- Bình thường nguyên tử ở trạng thái
dừng có năng lượng thấp nhất: trạng
thái cơ bản.
- Khi hấp thụ năng lượng → quỹ đạo

có năng lượng cao hơn: trạng thái
kích thích.
- HS đọc Sgk ghi nhận các tiên
đề của Bo và để trình bày.
II. Các tiên đề của Bo về
cấu tạo nguyên tử
1. Tiên đề về các trạng thái
dừng
- Nguyên tử chỉ tồn tại
trong 1 số trạng thái có
năng lượng xác định, gọi là
các trạng thái dừng. Khi ở
trong các trạng thái dừng thì
nguyên tử không bức xạ.
- Trong các trạng thái dừng
- Trạng thái có năng lượng càng cao
thì càng kém bền vững. Thời gian
sống trung bình của nguyên tử ở trạng
thái kích thích (cỡ 10
-8
s). Sau đó nó
chuyển về trạng thái có năng lượng
thấp hơn, cuối cùng về trạng thái cơ
bản.
- Tiên đề này cho thấy: Nếu một chất
hấp thụ được ánh sáng có bước sóng
nào thì cũng có thể phát ra ánh sáng có
bước sóng ấy.
- Nếu phôtôn có năng lượng lớn hơn
hiệu E

n
– E
m
thì nguyên tử có hấp thụ
được không?
r
0
: tên quĩ đạo K
4r
0
: tên quĩ đạo L
9r
0
: tên quĩ đạo M
16 r
0
: tên quĩ đạo N
25 r
0
: tên quĩ đạo O
36 r
0
: tên quĩ đạo P
- Không hấp thụ được.
của nguyên tử, êlectron chỉ
chuyển động trên những
quỹ đạo có bán kính hoàn
toàn xác định gọi là quỹ
đạo dừng.
- Đối với nguyên tử hiđrô

r
n
= n
2
r
0
r
0
= 5,3.10
-11
m gọi là bán
kính Bo.
n: nguyên dương
2. Tiên đề về sự bức xạ và
hấp thụ năng lượng của
nguyên tử
- Khi nguyên tử chuyển từ
trạng thái dừng có năng
lượng (E
n
) sang trạng thái
dừng có năng lượng thấp
hơn (E
m
) thì nó phát ra 1
phôtôn có năng lượng đúng
bằng hiệu E
n
- E
m

:
ε = hf
nm
= E
n
- E
m
- Ngược lại, nếu nguyên tử
đang ở trạng thái dừng có
năng lượng E
m
thấp hơn mà
hấp thụ được 1 phôtôn có
năng lượng đúng bằng hiệu
E
n
- E
m
thì nó chuyển lên
trạng thái dừng có năng
lượng cao hơn E
n
.
Hoạt động 4 (10 phút):
Hoạt động của GV Hoạt động của HS Kiến thức cơ bản
Dãy Banmen gồm có 4 vạch
H
α
:đỏ: chuyển từ M-L
H

β
:lam: chuyển từ N-L
H
γ
:chàm:chuyển từ O-L
H
σ
:tím: chuyển từ P-L
III.Quang phổ phát xạ và
hấp thụ của nguyên tử
Hydro
-Khi electron chuyển từ
mức cao về mức năng
lượng thấp thì phát phô tôn
có năng lượng hoàn toàn
xác định
hf = E
cao
- E
thấp
Mỗi phô tôn ứng với bước
sóng xác định
c
f
λ
=
ứng với vạch màu nhất
định.
-Khi electron hấp thụ năng
lượng thì chuyển từ mức

thấp sang mức cao
hf = E
thấp
- E
cao
. Sóng ánh
sáng đơn sắc bị hấp thụ,
làm trên quan phổ liên tục
có vạch tối.
O
N
P
K
M
L
Lyman
Pasen
Banme
Hoạt động 5 (5 phút): Củng cố
Hoạt động của GV Hoạt động của HS Kiến thức cơ bản
-Hai tiên đề của Bo?
Hoạt động 6 (5 phút): Giao nhiệm vụ về nhà.
Hoạt động của GV Hoạt động của HS Kiến thức cơ bản
- Nêu câu hỏi và bài tập về nhà.
- Yêu cầu: HS chuẩn bị bài sau.
- Ghi câu hỏi và bài tập về
nhà.
- Ghi những chuẩn bị cho bài
sau.
IV. RÚT KINH NGHIỆM

.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................................
V. CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM
1. Trạng thái dừng là trạng thái:
a.có năng lượng hoàn toàn xác định.
b.có thể tính toán chính xác năng lượng của nó.
c.năng lượng nguyên tử không thay đối được.
d. nguyên tử có thể tồn tại trong thời gian xác định mà không bức xạ năng lượng.
2.Trong quang phổ vạch của nguyên tử hydro, các vạch trong dãy Banme được tạo thành do e chuyển từ
các quĩ đạo bên ngoài về quĩ đạo:
a. K b.L c.M. d.N