Bai 33 Mau nguyen tu Bo

• I-Mô hình hành tinh nguyên tử
II-Các tiên đề của Bo về cấu tạo
nguyên tử
• III-Quang phổ bức xạ và hấp thu
năng lượng của nguyên tử


I. Mơ hình hành tinh ngun tử
a) Mẫu ngun tử Rơdơfo(Rutherford)
Đề xướng năm 1911.
Hạt nhân
Electron

- Proton và neutron tạo nên hạt
nhân nguyên tử
- Các e chỉ tồn tại và chuyển động trên
1 quỹ đạo xác định xung quanh hạt
nhân


* Khơng giải thích được tính bền vững của ngun tử (Khối lượng của e rất nhỏ so với khối lượng
của hạt nhân nguyên tử .Lúc đó người ta vẫn khơng hiểu tại sao e lại có thể ổn định trong nguyên
tử mà không bị rơi vào hạt nhân)
* Không giải thích được sự tạo thành quang phổ vạch của các nguyên tử đặc biệt là của Hidro.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------


b) Mẫu nguyên tử Bo (Bohr)

Đề xướng vào năm 1913.

Hạt nhân

Electron

e chuyển động trên nhiều quỹ
đạo khác nhau
Hai tiên đề của Bo về cấu
tạo nguyên tử


II. CÁC TIÊN ĐỀ CỦA BO VỀ CẤU TẠO
NGUYÊN TỬ
1. Tiên đề về trạng thái dừng
- Nguyên tử chỉ tồn tại trong 1 số trạng thái có
năng lượng xác định, gọi là các trạng thái dừng.
Khi ở trong các trạng thái dừng thì ngun tử
khơng bức xạ.
- Trong các trạng thái dừng của nguyên tử,
êlectron chỉ chuyển động trên những quỹ đạo có
bán kính hồn tồn xác định gọi là quỹ đạo
dừng.


* Năng lượng nguyên tử ở trạng thái dừng bao
gồm động năng của các electron và thế năng của
chúng đối với hạt nhân
* Đối với nguyên tử hiđrô
Tên quỹ đạo

K L M N

Bán kính tương ứng

r0 4r0 9r0 16r0 25r0 36r0

( r0 = 5,3 .10-11m )

O

P


rn=n2r0
HẠT
NHÂN

r0

4r0

9r0

Bán kính
1 (K)
Bán kính
2 (L)

Bán kính

3 (M)


-Bình thường nguyên tử ở trạng thái dừng có
năng lượng thấp nhất, electron chuyển động
trên quỹ đạo K gần hạt nhân nhất, đó là trạng
thái cơ bản
-Khi hấp thu năng lượng thì nguyên tử chuyển
lên trạng thái dừng có mức năng lượng cao
hơn, electron chuyển động trên những quỹ
đạo xa hạt nhân hơn, đó là các trạng thái kích
thích, kém bền vững.


Tiên đề 2 : ( Về sự bức xạ và hấp thụ
năng lượng của nguyên tử )
Khi nguyên tử chuyển từ trạng
thái dừng có năng lượng Em sang
trạng thái dừng có năng lượng
En
( với Em > En ) thì nguyên tử
phát ra một phôtôn có năng
lượng đúng bằng hiệu hai mức :

ε = hf mn = Em – En .

Em

En

Ngược lại, nếu nguyên tử đang
ở trạng thái dừng có năng
lượng En (thấp) mà hấp thụ
được một phôtôn có năng
lượng hfmn đúng bằng hiệu hai
mức thì nó chuyển lên trạng
thái dừng có năng lượng Em
lớn hơn.

Em

En


III- Quang phổ vạch phát xạ và hấp
thu của nguyên tử Hidro
C
J

S

H2

L

L1

P

L2

F

Quang phổ
vạch phát xạ


QUANG PHỔ VẠCH
NGUYÊN TỬ HIĐRÔ

P
O
N
M

L
ε = En - Em


QUANG PHỔ VẠCH
NGUYÊN TỬ HIĐRÔ

P
O
N
M

L
ε = En - Em

QUANG PHỔ VẠCH
NGUYÊN TỬ HIĐRÔ

P
O
N
M

L
ε = En - Em


QUANG PHỔ VẠCH
NGUYÊN TỬ HIĐRÔ

P
O
N
M

L
ε = En - Em


Quang ph vch hp th
Quang phổ
vạch phát xạ
C

S

J

L

ốn
hi H2

L1

P

L2

Quang ph
liờn tục

F

Quang phổ
Hiện tượng
vạch sắc
đảo hấp
thục


P
O
N

M

ε = En - Em

L

QUANG PHỔ HẤP
THỤ NGUYÊN TỬ
HIĐRÔ


P
O
N
M

ε = En - Em

L

QUANG PHỔ HẤP
THỤ NGUYÊN TỬ
HIĐRÔ


P
O
N
M

ε = En - Em

L

QUANG PHỔ HẤP
THỤ NGUYÊN TỬ
HIĐRÔ


P
O
N
M

ε = En - Em

L

QUANG PHỔ HẤP
THỤ NGUYÊN TỬ
HIĐRÔ


– Dãy Laiman nằm trong vùng tử ngoại
– Dãy Banme có một phần nằm trong vùng tử ngoại và một phần
nằm trong vùng ánh sáng nhìn thấy, trong phần này có 4 vạch :
- vạch đỏ Hα (λ α = 0,6563µm);
- vạch chàm Hγ (λ γ = 0,4340µm);

– Dãy Pasen nằm trong

vùng hồng ngoại

- vạch lam Hβ (λ β = 0,4861µm
- vạch tím Hδ (λ δ = 0,4102µm)

P
O
N
M

L

Hδ Hγ Hβ Hα
K

Laiman

Banme

Pasen


QUANG PHỔ VẠCH CỦA NGUYÊN TỬ HRÔ
P
O
N
M

L

Hδ Hγ Hβ Hα

K
Laiman

Banme

Pasen