Tuần 24. Từ ấy

KIỂM TRA BÀI CŨ
Đọc thuộc lòng bài thơ “Chiều tối”
của Hồ Chí Minh (Phần phiên âm và dịch
thơ).
Nêu nội dung chính của bài thơ ?


Tiết 88 - Đọc văn

TỪ ẤY
(Tố Hữu)


I/ Tiểu dẫn
1/ Tác giả.
- Tố Hữu (1920 – 2002) tên
khai sinh là Nguyễn Kim
Thành.
- Quê ở làng Phù Lai, xã Quảng
Thọ, huyện Quảng Điền, tỉnh
Thừa Thiên – Huế.
- Thuở nhỏ, ông học Trường
Quốc học Huế.
Tố Hữu
1920 - 2002


I/ Tiểu dẫn
1/ Tác giả.
- 1938, Tố Hữu được kết nạp
vào Đảng và trở thành nhà thơ

Cộng sản trẻ tuổi. Từ đó, sự
nghiệp thơ ca của ông gắn liền
với sự nghiệp cách mạng đầy
gian khổ, hi sinh nhưng cũng
nhiều thắng lợi vẻ vang của dân
tộc Việt Nam.
Tố Hữu
1920 - 2002


2/ Về bài thơ “Từ ấy”
a. Xuất xứ, hoàn cảnh sáng tác.
- “Từ ấy” là bài thơ mở đầu cho phần “Máu lửa”
trong tập thơ “Từ ấy” của Tố Hữu (sáng tác từ năm
1937 – 1946, gồm ba phần: Máu lửa, Xiềng xích,
Giải phóng).
- Bài thơ ra đời khi Tố Hữu tìm đến với lý tưởng
của Đảng, ánh sáng của cách mạng và thực sự đã
được đứng vào hàng ngũ của Đảng (lúc nhà thơ 18
tuổi).


2/ Về bài thơ “Từ ấy”
b. Thể thơ và bố cục.
- Thể thơ 7 chữ .
- Bốc cục:
+ Khổ 1: Niềm vui sướng, say mê khi nhà thơ bắt
gặp lý tưởng của Đảng.
+ Khổ 2: Những nhận thức mới của nhà thơ về lẽ
sống.

+ Khổ 3: Sự chuyển biến sâu sắc trong tình cảm
của nhà thơ.


II/ Đọc, hiểu văn bản
1. Đọc và tìm hiểu chú thích SGK
2. Phân tích


2. Phân tích
a. Khổ 1:
Anh/chị có cảm nhận như thế
nào về cảm xúc của nhà thơ khi
gặp lý tưởng của Đảng ?


2. Phân tích
a. Khổ 1:
- Nhà thơ vui sướng, say mê khi gặp được lý tưởng
của Đảng. Tố Hữu kể lại một kỷ niệm mang tính
Tố Hữu đã dùng những hình
bước ngoặt
củađểđời
ảnh nào
chỉmình.
lí tưởng và biểu
Từ ấy
trong
bừng say
nắng

hiện
niềm
vuitôi
sướng,
mêhạ
khitrời
bắtchân
gặp lílýtưởng
? tim.
Mặt
chói qua
+ “Từ ấy” là mốc thời gian nhà thơ được kết nạp
vào Đảng Cộng sản (1938).
+ Những hình ảnh nắng hạ, mặt trời chân lý chói
qua tim ẩn dụ cho lý tưởng cách mạng như
nguồn sáng mới làm bừng sáng tâm hồn nhà thơ.


- Nét độc đáo trong nghệ thuật biểu đạt của nhà thơ:
+ Cách dùng hình ảnh ẩn dụ và so sánh trực tiếp: So
sánh ánh sáng của lý tưởng Đảng như “nắng hạ” và
em, cách dùng hình ảnh
“mặt trời Theo
chân lý”.
của nhà thơ trong hai câu thơ
 Thể hiện thái độ thành kính, ân tình, biết ơn của
đầu có gì mới lạ, độc đáo ?
nhà thơ với Đảng: Chính ánh sáng của lý tưởng
Đảng đã mở ra trong tâm hồn nhà thơ một chân trời
mới của nhận thức, tư tưởng và tình cảm.

+ Bút pháp tự sự (trần thuật) đã bộc lộ được tình cảm
chân thành, tha thiết của nhà thơ với cách mạng.


- Nhà thơ tiếp tục bày tỏ niềm vui sướng vô hạn của
mình trong buổi đầu đến với cách mạng bằng một
loạt các hình ảnh ẩn dụ và so sánh trực tiếp gợi tả
một thế giới
đầy của
sức khổ
sốngthơ
(cótiếp
hoa lá, hương vị,
Hai tràn
câu sau
âm thanh…):
tục thể hiện cảm xúc, tâm
khi tiếp
Hồn tôi trạng
- vườncủa
hoanhà
lá,thơ
đậmsau
hương,
rộn tiếng chim.
nhận
sáng
của lýnhư
tưởng
 Tố Hữu

đónánh
nhận
lý tưởng
cỏ cây hoa lá đón
Đảng
nhận ánh sáng
mặtnhư
trời:thế
Cỏnào
cây?xanh tươi nhờ ánh
nắng mặt trời; Nhà thơ thêm yêu đời và thấy cuộc đời
có ý nghĩa là nhờ ánh sáng của lý tưởng Đảng.


Tóm lại: Bằng bút pháp tự sự kết hợp với
bút pháp trữ tình lãng mạn, đoạn thơ đã
thể hiện được tình cảm chân thành, nồng
nhiệt của một thanh niên khi được tiếp nhận
lý tưởng của Đảng, tìm được hướng đi đúng
đắn cho cuộc đời mình.


b. Khổ 2:
- Nhà thơ tự nguyện “buộc” lòng mình với mọi người,
để hoà nhập
cáiđược
“tôi”ánh
cásáng
nhânlívới
cái “ta” chung

Khi
tưởng
của toàn dân
củatộc.
Đảng soi rọi, nhà thơ đã
+ Từ buộc →có
ý thức
tự nhận
nguyện,
quyết
những
thức
mớitâm
về cao độ muốn
vượt qua giới lẽ
hạn
củanhư
cái thế
tôi nào
cá nhân
sống
? để sống chan
hòa với mọi người.


b. Khổ 2:
+ Trang trải → trải rộng tâm hồn với cuộc đời, tạo sự
đồng cảm sâu sắc. Trăm nơi là hoán dụ, chỉ mọi
người sống ở khắp nơi.
+ Khối đời → ẩn dụ, chỉ khối người đông đảo cùng

chung cảnh ngộ, đoàn kết chặt chẽ, cùng phấn đấu vì
lí tưởng cách mạng.
- Thể hiện nhận thức mới của nhà thơ về lẽ sống, về
mối quan hệ giữa cá nhân nhà thơ với nhân dân, đặc
biệt là với những người lao động nghèo khổ.


Tóm lại: Tố Hữu đã tìm thấy niềm vui và sức
mạnh mới không chỉ bằng nhận thức mà còn bằng
tình cảm yêu mến và sự giao cảm của trái tim mình
với mọi người.
Sự chuyển biến sâu sắc trong
tình cảm của nhà thơ được
thể hiện như thế nào ở khổ
thơ kết ?


c. Khổ 3:
- Tố Hữu khẳng định mình là người con gần gũi, thân
thiết, là thành viên của đại gia đình lao khổ (vạn
nhà, vạn kiếp phôi pha, vạn đầu em nhỏ).
- Sử dụng điệp từ mang tính khẳng định “Tôi đã là
Nhận xét về biện pháp tu từ
con, là em, là anh” và những từ ngữ thuộc trường
ở khổ thơ kết ?
nghĩa gia đình (con, em, anh) tạo nên sự gắn bó,
đầm ấm, thân mật giữa nhà thơ với quần chúng
nhân dân.

CỦNG CỐ, LUYỆN TẬP
1.Vì sao bài thơ Từ ấy có thể xem là tuyên ngôn về lý
tưởng và nghệ thuật của Tố Hữu ?
(Bài thơ là lời tuyên bố trang trọng và chân thành về
niềm vui giác ngộ lý tưởng và lẽ sống của nhà thơ).
2. Những đặc sắc về nghệ thuật của bài thơ ?
(Gịong điệu cảm xúc, nhiệt tình, cách dùng hình ảnh
ẩn dụ, so sánh trực tiếp, điệp từ, điệp ngữ giàu sức
gợi…)


CỦNG CỐ, LUYỆN TẬP
3. Mạch vận động của tâm trạng trữ tình trong bài thơ
diễn ra như thế nào ?
(Niềm vui giác ngộ lý tưởng - nhận thức mới về lẽ sống chuyển biến sâu sắc trong tình cảm)

III/ GHI NHỚ ( SGK)