Tuần 16. Thực hành về sử dụng một số kiểu câu trong văn bản

Kiểm tra bài cũ

Câu1. Phong cách ngôn ngữ báo chí đợc dùng trong những loại
văn bản nào?
ong các văn bản tin tức, bình luận chính trị, quảng cáo tiểu phẩm hài,
A. Trong các văn bản tin tức, bình luận chính trị, quảng cáo tiểu
phẩm hài,
B. Trong các văn bản hành chính nh đơn từ, công văn, báo cáo,..
C. Trong các tác phẩm văn chơng, văn kiện chính trị
Phong
cách ngôn
ngữ
báo chí có những đặc trng gì?
D. Câu2.
Trong các
bài giảng
về báo
chí.
A. Tính thông tin thời sự
B. Tính ngắn gọn
C. Tính sinh động, hấp dẫn.
D.Tất
cả cả
cáccác
đáp
án án
trên
D.Tất
đáp
trên

I/ Trật tự trong câu đơn
1. Bài tập 1

Hắn móc đủ mọi túi, để tìm một cái gì, hắn giơ ra: đó là
con dao nhỏ,
rất sắc,
nhng
nhng
rấtnhỏ.
sắc.
Hắn
Hắn
nghiến
nghiến
răng
răng
nóinói
tiếp:
tiếp:
- Vâng, bẩm cụ không đợc thì con phải đâm chết dăm ba
thằng, rồi cụ bắt con giải huyện.
( Nam Cao,
Chí Phèo)
- Không thể sắp xếp theo trật tự rất sắc, nhng nhỏ
vì nó không phù hợp với mạch và ý của đoạn văn
- Trật tự sắp xếp nhỏ, nhng rất sắc phù hợp với mạch
và ý của đoạn văn. Nó dồn trọng tâm thông báo vào từ
rất sắc , phù hợp với mục đích đe doạ, uy hiếp. Có sắc

mới dẫn đến hậu quả ở câu sau


I/ Trật tự trong câu đơn
1. Bài tập 1

Hắn có một con dao rất sắc nhng nhỏ.
Dao ấy thì làm sao chặt đợc cành cây to này.

- Sắp xếp nh trên phù hợp với mạch và ý giữa các
câu: mục đích của câu nói muốn phủ định tác
dụng của con dao. Nó có sắc nhng nhỏ thì không
thể chặt đợc cây to



I/ Trật tự trong câu đơn
1. Bài tập 1
2. Bài tập 2

A. Bạn em nhỏ ngời nhng rất thông minh.
Thầy giáo đã chọn bạn ấy vào đội tuyển học
sinh giỏi.
B. Bạn em rất thông minh, nhng nhỏ ngời.
Thầy giáo đã chọn bạn ấy vào đội tuyển học
sinh giỏi
Lập luận nh câu A là phù hợp nhất vì trọng
tâm thông báo từ rất thông minh. Lí do thầy
chọn vào đội tuyển là sự thông minh. Sử dụng
nh vậy còn có ý khen ngợi, biểu dơng

I/ Trật tự trong câu đơn
3. Bài tập 3

Trong đầm gì đẹp bằng sen,
Lá xanh, bông trắng lại chen nhị vàng
Nhị vàng, bông trắng, lá xanh
Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn

- Câu thứ hai là bắt đầu quan sát nên đợc miêu tả
từ ngoài vào trong.
- Câu thứ ba trật tự ngợc để xem xét kĩ lỡng, để
rồi phát hiện ra bản chất tốt đẹp của sen trong câu
tiếp theo


I/ Trật tự trong câu đơn
4. Bài tập 4

A. Một đêm khuya, Mị nghe tiếng gõ vách []. Mị
vừa bớc ra, lập tức có mấy ngời choàng đến, nhét
áo vào miệng Mị rồi bịt mắt cõng Mị đi.
Sáng hôm sau, Mị mới biết mình đang ngồi
trong nhà thống lí Pá Tra.
( Tô Hoài, Vợ chồng
A Phủ)
- Bộ phận chỉ thời gian đặt ở đầu câu. Câu trên kể sự việc
A Sử bắt cóc Mị nên đợc bắt đầu bằng một thời gian cụ thể.
- Câu dới tiếp tục kể diễn biến của sự việc , có sự lặp lại cấu

trúc cú pháp của câu trên.


I/ Trật tự trong câu đơn
4. Bài tập 4

B. Nhng mà biết đứa nào đã đẻ ra Chí Phèo? Có mà
trời biết! Hắn không biết, cả làng Vũ Đại cũng
không ai biết
Một anh đi thả ống lơn, một buổi sáng tinh s
ơng, đã thấy hắn trần truồng và xám ngắt trong
một váy đụp [].
( Nam Cao,
Chí Phèo)
- Bộ phận chỉ thời gian đặt ở giữa câu. Câu này phải
bắt đầu bằng từ chỉ chủ thể của hành động để trả
lời cho câu hỏi đã đợc nêu ra ở câu trên.


I/ Trật tự trong câu đơn
4. Bài tập 4

C. Nhng rồi hỏi ra mới rõ cô ấy không phải là con gái
nhà Pá Tra: cô ấy là vợ A Sử, con trai thống lí Pá
Tra.
Cô Mị về làm dâu nhà Pá Tra đã mấy năm.
( Tô Hoài, Vợ chồng
A Phủ)
- Bộ phận chỉ thời gian đặt ở cuối câu cung cấp thêm
một thông tin mới chỉ quãng thời gian mà Mị phải chịu

đựng. Phần đầu câu vẫn tiếp tục kể những sự việc
đã biết ở câu trên.


I/ Trật tự trong câu đơn
1. Bài tập 1
2. Bài tập 2
3. Bài tập 3
4. Bài tập 4

Tất cả các bộ phận, các thành phần
trong câu tuỳ theo ngữ cảnh sẽ có cách
sắp xếp tối u nhất mang lại hiệu quả
giao tiếp cao.


II/ Trật tự trong câu ghép
1. Bài tập 1

A. Chí Phèo đoán chắc rằng một ngời đàn bà hỏi
một ngời đàn bà khác đi bán vải ở Nam Định về.
Hắn lại nao nao buồn, là vì mẩu chuyện ấy
nhắc cho hắn một cái gì rất xa xôi. Hình nh
có một thời hắn đã ao ớc có một gia đình nho
nhỏ. Chồng cuốc mớn cày thuê, vợ dệt vải.
(Nam Cao, Chí Phèo)

- Phần in đậm đặt ở vị trí đó sẽ tạo lên sự liền mạch cho ý
của đoạn văn, liên kết chặt chẽ với câu trớc và câu sau.

II/ Trật tự trong câu ghép
1. Bài tập 1

B. Nhng kìa cụ ông đã về. Cụ cất tiếng gọi rất
sang hỏi: Cái gì mà đông thế này?. Chỗ này
Lạy cụ, chỗ kia Lạy cụ, ngời ta kính cẩn
đứng giãn ra, và Chí Phèo bỗng nằm dài, không
nhúc nhích, rên khẽ nh gần chết.
(Nam Cao,
Chí Phèo)
- Phần in đậm đặt ở vị trí đó sẽ tạo lên sự liền mạch cho ý
của đoạn văn, liên kết chặt chẽ với câu trớc và câu sau.



II/ TrËt tù trong c©u ghÐp

1. Bµi tËp 1
2. Bµi tËp
2

Trong c©u ghÐp trËt tù s¾p xÕp c¸c vÕ
c©u rÊt quan träng, t¹o lªn hiÖu qu¶
giao tiÕp cao.


Bài tập về nhà
1. Viết một đoạn văn nói về tấm gơng đạo đức
Hồ Chí Minh và lí giải về trật tự các bộ phận

trong câu.
2. làm bài tập 1,2,4 trong sách bài tập Ngữ Văn
11



KiÓm tra bµi cò
C©u 1. Tõ ng÷ nµo trong bµi “VËn níc”
cã thÓ coi lµ ®iÓm quy tô néi dung
cña bµi th¬?
A. §»ng l¹c
Nam
thiªn
C.B.Th¸i
B×nh
C. Th¸i B×nh
D. V« vi


Kiểm tra bài cũ
Câu 2. Dòng nào nêu đúng nội dung của bài hứng trở
về?
Tình yêu niềm tự hào, nỗi nhớ quê hơng của tác giả
A. Tình yêu niềm tự hào, nỗi nhớ quê hơng của tác
giả
B. Niềm tự hào về cảnh đẹp của quê hơng
C. Niềm vui trớc lối sống bình dị của ngời dân quê
D. Nỗi buồn khi sống ở đất khách quê ngời