Tuần 12. Phong cách ngôn ngữ báo chí

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO LONG AN
TRƯỜNG THPT ĐỨC HÒA
a1

Chào mừng quý thầy cô
đến dự giờ môn Ngữ văn

Lớp 11A1
a1

Gv: Ñinh Thò Giaùng
Kieàu
a1

a1


eát PPCT: 49
Tiếng việt:

phong caùch
ngoân ngöõ baùo
chí


KIỂM TRA BÀI CŨ

Câu 1: Người xưa thường nói :
“Lời nói chẳng mất tiền mua
Lựa lời mà nới cho vừa lòng nhau”
Em hiểu như thế nào nào về sự “lựa lời” trong giao tiếp?

A * Lời nói phải có văn hóa, có lễ phép, phải hấp dẫn được
người nghe.
B * Không làm mất lòng người mà mình giao tiếp.
C * Lời nói phải phù hợp với từng hoàn cảnh, nội dung và đối
tượng giao tiếp.
D * Cả 3 ý A, B, C


KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 2: Thế nào là phong cách ngôn ngữ?
A • Là khoa học về cách thức lựa chọn âm thanh trong giao
tiếp

B • Khi sự diễn đạt bằng hai dạng nói và viết có thể được qui
về một số kiểu nhất định

C • Là khoa học về cách thức lựa chọn từ ngữ trong giao tiếp
D

• Là khoa học về cách thức lựa chọn câu văn trong giao tiếp


I. NGÔN NGỮ BÁO CHÍ
1. Tìm hiểu một số thể
loại văn bản báo chí

PHONG CÁCH NGÔN NGỮ BÁO CHÍ


THẢO LUẬN NHÓM (Thời gian 5 phút)

Nhóm 1,2
-Đọc bản
(SGK/129)

tin

Nhóm 3,4
a

Sự kiện trong
bản tin ? Diễn ra ở
đâu? vào thời gian
nào?
Đặc điểm của
bản tin ?

HẾT
GIỜ!

Nhóm 5,6

b

Đọc tiểu phẩm c
SGK/130.

Phóng sự cung
cấp thông tin gì?

Tiểu phẩm đề
cập đến vấn đề gì?
Thái độ của tác
giả?

Đọc phóng
(SGK/130)

sự

Đặc điểm của
phóng sự?

Đặc điểm của
tiểu phẩm?


I. NGÔN NGỮ BÁO CHÍ

PHONG CÁCH NGÔN NGỮ BÁO CHÍ

1. Tìm hiểu một số thể
loại văn bản báo chí

* Ngữ liệu (SGK)

a) Bản tin

Thời báo Việt.com.Giáo dục - Thứ ba 27.03.2007

Tôn vinh 122 thủ khoa năm 2006

Nhóm 1,2

Sự kiện trong
bản tin ?
Diễn ra ở đâu?
vào thời gian
nào?

Theo tin từ Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ
Chí Minh, 122 thủ khoa sẽ được tuyên dương tại Hà
Nội từ ngày 29 đến 31.3.
Trong số đó có 98 thủ khoa của kỳ tuyển sinh đại
học và đoạt huy chương vàng ở các kỳ thi O-lim-pích
quốc tế, 24 thủ khoa tốt nghiệp đại học năm 2006.
Chương trình tôn vinh thủ khoa năm nay mở rộng về
đối tượng , không chỉ tôn vinh trong kỳ tuyển sinh mà
còn tuyên dương cả những thủ khoa tốt nghiệp đại
học.
50 thủ khoa tiêu biểu đại diện cho 122 thủ khoa
đến từ mọi miền tổ quốc sẽ tham gia các hoạt động
như dâng hương tại Văn Miếu, báo công và vào lăng
viếng chủ tịch Hồ Chí Minh, tham gia buổi gặp gỡ với
một số vị lãnh đạo của chính phủ và giao lưu với học
sinh, sinh viên thủ đô.
Sắp tới, Trung ương Đoàn sẽ thành lập câu lạc bộ thủ
khoa Việt Nam nhằm liên kết, tập hợp những sinh viên
giỏi để cùng trao đổi và chia sẻ kinh nghiệm học tập

I. NGÔN NGỮ BÁO CHÍ
1. Tìm hiểu một số thể
loại văn bản báo chí

a) Bản tin

PHONG CÁCH NGÔN NGỮ BÁO CHÍ
*Ngữ liệu
-Sự kiện:Trung ương Đoàn tôn vinh 122 thủ
khoa năm 2006
-Địa điểm : Thủ đô Hà Nội .
-Thời gian : Từ ngày 29 - 31/3.
*Đặc điểm của bản tin

Nhóm 1,2
Đặc điểm của
bản tin ?

Thời gian, địa điểm.
Baûn
tin

Sự kiện, sự việc chính xác.
Ngắn gọn, cập nhật.


PHONG CÁCH NGÔN NGỮ BÁO CHÍ
I. NGÔN NGỮ BÁO CHÍ
1. Tìm hiểu một số thể

loại văn bản báo chí

a) Bản tin
b) Phóng sự

Nhóm 3,4

Phóng sự cung
cấp thông tin
gì?

*Ngữ liệu
NƠI ĐẦU TIÊN XOÁ XONG NHÀ TẠM
CHO ĐỒNG BÀO DÂN TỘC
[... ] Vượt gần cả trăm kilômét đường rừng, qua
cua chữ A, ngầm Ta Lê, lên đến cửa khẩu
Cà Roòng-Noọng Ma và phía trên là đỉnh Phu La
Nhích để tận mắt thấy gần 500 ngôi nhà vững
chãi, khang trang, mái tôn đỏ thẫm, hoà quyện
với bát ngát rừng xanh ngăn ngắt. Ông Nguyễn
Cẩm Sơn đã chí lí khi nói rằng, kết quả trong
mơ ấy một lần nữa chứng minh sức mạnh của
cộng đồng có thể làm được những điều tưởng
như không thể trong thời gian không dài. Từ
bản 39 của người A Rem đến bản 51, 61, Cà
Roòng của người Ma Coong, hay bản Cu Tồn, Cờ
Đỏ, A Ki của người Khùa, người Mường, dưới
những mái nhà mới tinh còn thơm mùi gỗ là
tiếng hát, tiếng cười nối dài dội vào vách núi.
(Theo báo Tiền Phong, ngày 22-1-2007)

PHONG CÁCH NGÔN NGỮ BÁO CHÍ
I. NGÔN NGỮ BÁO CHÍ
1. Tìm hiểu một số thể
loại văn bản báo chí

a) Bản tin
b) Phóng sự

Nhóm 3,4
Đặc điểm của
phóng sự?

*Ngữ liệu
-Sự kiện : Nơi đầu tiên xóa xong nhà tạm cho
đồng bào dân tộc.
-Địa điểm : Cà Roòng-Noọng Ma.
- Thời gian : Tháng 1- 2007.
- Sự kiện được tường thuật chi tiết và miêu tả
bằng hình ảnh
*Đặc điểm của phóng sự
Là một bản tin.
Phóng
sự

Mở rộng phần tường thuật chi tiết
sự kiện và miêu tả bằng hình ảnh.
Cung cấp một cái nhìn đầy đủ,
sinh động và hấp dẫn.

PHONG CÁCH NGÔN NGỮ BÁO CHÍ
I. NGÔN NGỮ BÁO CHÍ
1. Tìm hiểu một số thể
loại văn bản báo chí

a) Bản tin
b) Phóng sự
c) Tiểu phẩm

Nhóm 5,6
Tiểu phẩm đề
cập đến vấn đề
gì?
Thái độ của tác
giả?

* Ngữ liệu

NHÀ... CHẰN TINH
- Ở thành phố ta vừa có thêm một sự lạ.
- Lạ gì? Không lẽ lại nắn đường?
- Nắn đường là chuyện xưa rồi Diễm. Đây là xây nhà.
- Ối! Xây nhà thì cũ mèm. Nhưng sao?
- Cấp phép ba tầng rưỡi, nay... mọc thêm năm tầng rưỡi
sau 16 lần vi phạm bị xử lí.
- Ơ hơ ! Thế là cứ chém lại mọc thêm. Bác ơi ! Chắc là
nhà... chằn tinh. Này, sao họ không thừa thắng xốc tới nhỉ?
- Xốc tới làm gì?

- Sai phạm thêm vài lần để nâng... thêm vài tầng. Nhưng
họ có phép thuật gì nhỉ?
- Có chứ! Một phép thuật vạn năng.
- Phép thuật nào?
- Làm cho khốc hại chẳng qua vì tiền.
(Theo báo Sài gòn giải phóng, ngày 13-4-2007)


PHONG CÁCH NGÔN NGỮ BÁO CHÍ
I. NGÔN NGỮ BÁO CHÍ
1. Tìm hiểu một số thể
loại văn bản báo chí

a) Bản tin
b) Phóng sự
c) Tiểu phẩm

*Ngữ liệu
-Đối tượng: Việc xây nhà vi phạm pháp luật ở
thành phố HCM.
-Giọng văn: Thân mật, có sắc thái mỉa mai
,châm biếm ,…
*Đặc điểm của tiểu phẩm

Nhóm 5,6

Đặc điểm của
tiểu phẩm?

Ngắn gọn, rõ ràng.

Tiểu
phẩm

Giọng văn: thân mật, dân dã,
có sắc thái mỉa mai, châm biếm.
Hàm chứa một chính
kiến về thời cuộc.


PHONG CÁCH NGÔN NGỮ BÁO CHÍ
I. NGÔN NGỮ BÁO CHÍ
1. Tìm hiểu một số thể
loại văn bản báo chí

a) Bản tin
b) Phóng sự
c) Tiểu phẩm
2. Nhận xét văn bản
báo chí và ngôn ngữ
báo chí

Nhận xét về
thể loại của
báo chí ?

a) Báo chí có nhiều thể loại
-Quảng cáo.
-Thư bạn đọc.
-Bình luận thời sự.

-Phỏng vấn, trao đổi ý kiến,
…


PHONG CÁCH NGÔN NGỮ BÁO CHÍ
I. NGÔN NGỮ BÁO CHÍ
1. Tìm hiểu một số thể
loại văn bản báo chí

a) Bản tin
b) Phóng sự
c) Tiểu phẩm
2. Nhận xét văn bản
báo chí và ngôn ngữ
báo chí
a) Báo chí có nhiều
thể loại.

a) Báo chí có nhiều thể loại
- Quảng cáo.
-Thư bạn đọc.
-Bình luận thời sự.
-Phỏng vấn, trao đổi ý kiến,…
- Tồn tại ở 2 dạng chính: dạng viết và dạng
nói.
(Ngoài ra còn có báo hình kèm lời dẫn (báo
điện tử, truyền hình, báo ảnh,…)

Báo chí tồn tại
ở mấy

dạng?


BÁO IN

TIVI

RAĐIO

BÁO ĐiỆN TỬ




GiỚI THIỆU MỘT SỐ WEBSITE

- Bộ GD&ĐT

- Sở GD&ĐT Long An
- Báo điện tử:


Cơ quan của TW Hội Khuyến học Việt Nam




Bộ khoa học công nghệ
Bộ Thông tin và Truyền thông

PHONG CÁCH NGÔN NGỮ BÁO CHÍ
I. NGÔN NGỮ BÁO CHÍ
1. Tìm hiểu một số thể
loại văn bản báo chí

a) Bản tin
b) Phóng sự
c) Tiểu phẩm
2. Nhận xét văn bản
báo chí và ngôn ngữ
báo chí
a) Báo chí có nhiều
thể loại.

b) Mỗi thể loại đều có yêu cầu riêng về sử
dụng ngôn ngữ:
-Bản tin: ngắn gọn, cô đọng,…
- Phóng sự : miêu tả tỉ mĩ, cặn kẽ,…
-Tiểu phẩm: ngôn ngữ giản dị, hài hước,…
Yêu cầu về sử dụng ngôn ngữ giữa các thể
loại báo chí có giống nhau không?


PHONG CÁCH NGÔN NGỮ BÁO CHÍ
I. NGÔN NGỮ BÁO CHÍ
1. Tìm hiểu một số thể
loại văn bản báo chí

a) Bản tin

b) Phóng sự
c) Tiểu phẩm
2. Nhận xét văn bản
báo chí và ngôn ngữ
báo chí
a) Báo chí có nhiều
thể loại.
b) Mỗi thể loại có
yêu cầu riêng về
sử dụng ngôn ngữ

c) Chức năng của ngôn ngữ báo chí
- Cung cấp tin tức thời sự.
-Phản ánh dư luận và ý kiến của quần chúng.
-Nêu quan
vàchức
chính
kiếngì?
của tờ báo.
Báođiểm
chí có
năng
-Thúc đẩy sự phát triển của xã hội.
d) Phạm vi sử dụng: không giới hạn
* Ghi nhớ (SGK/131)

Ngôn ngữ báo chí được sử dụng trong những
lĩnh vực nào?

Luyện tập
BT 2 (SGK/131): So sánh hai thể loại bản tin và phóng sự ?
Bản tin
Giống:
Khác:

Phóng sự
Đều phản ánh thông tin cụ thể, chính xác.

- Thông tin sự việc
ngắn gọn, cụ thể

- Thông tin sự việc và miêu tả
sinh động, hấp dẫn

- Kịp thời, cập nhật.

- Gợi cảm xúc, gây hứng thú.


Luyện tập
Bài tập 3 (SGK):
Để viết được tin ngắn phản ánh phong trào thi đua
chào mừng Ngày NGVN 20-11-2012 của HS
Trường THPT Đức Hòa
- Thời gian: Từ 8/10- 18/11/2012
- Địa điểm: Tại Trường THPT Đức Hòa
- Sự kiện: Chú ý sự kiện nổi bật
- Ý kiến ngắn về sự kiện

BÀI TẬP CỦNG CỐ
Bài tập 1: Đoạn văn sau viết theo thể loại nào của phong cách
ngôn ngữ báo chí ?
“ Chiều 6 – 10, tại Trung tâm Công nghệ phần mềm đã diễn ra
lễ bế giảng lớp đào tạo tin học dành cho cán bộ công chức các
sở, ban, ngành trong toàn tỉnh...”
A * Bình luận.
B * Tiểu phẩm.
C * Phóng sự.
D * Bản tin


BÀI TẬP CỦNG CỐ
Bài tập 2: Văn bản sau viết theo thể loại nào của phong cách
ngôn ngữ báo chí ?
A * Bình luận.
B * Tiểu phẩm.
C * Phóng sự.
D * Bản tin


TẬP
CỦNG
Bài tập 3: Đặt tênBÀI
cho bản
tin sau?

CỐ

“- Ngày 23/11, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã đồng ý với đề nghị
của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội về việc hoán đổi ngày nghỉ
trong dịp nghỉ lễ, tết năm 2013 đối với cán bộ, công chức, viên chức.
- Do trong dịp nghỉ lễ, tết đều có một ngày làm việc xen kẽ giữa các
ngày nghỉ nên việc hoán đổi ngày nghỉ sẽ đảm bảo làm việc liền mạch
vào tuần kế tiếp. Cụ thể, dịp Tết Dương lịch, cán bộ, công viên chức
sẽ nghỉ liền 4 ngày từ thứ Bảy (29/12) đến hết thứ Ba (1/1), nhưng
phải đi làm hôm thứ Bảy (5/1) để bù cho ngày thứ Hai (31/12).
- Dịp Tết Quý Tỵ, cán bộ, công viên chức được nghỉ 9 ngày (9-17/2,
tức 29 tháng Chạp đến hết mùng 8 tháng Giêng). Do được nghỉ ngày
thứ Sáu (15/2) nên sẽ phải đi làm bù vào thứ Bảy (23/2).
- Ngày Chiến thắng 30/4 và Quốc tế Lao động 1/5, cán bộ công viên
chức sẽ được nghỉ liền 5 ngày (27/4 - 1/5) và phải đi làm bù ngày
4/5 ...”