Tuần 12. Phong cách ngôn ngữ báo chí

Câu 1: Người xưa thường nói :
“Lời nói chẳng mất tiền mua
Lựa lời mà nới cho vừa lòng nhau”
Em hiểu như thế nào nào về sự “lựa lời” trong giao tiếp?
A. Lời nói phải có văn hóa, có lễ phép, phải hấp dẫn được
người nghe.
B. Không làm mất lòng người mà mình giao tiếp.
C. Lời nói phải phù hợp với từng hoàn cảnh, nội dung và
đối tượng giao tiếp.
D. Cả 3 ý A, B, C


Câu 2: Thế nào là phong cách ngôn ngữ?
A. Là khoa học về cách thức lựa chọn âm thanh
trong giao tiếp
B. Khi sự diễn đạt bằng hai dạng nói và viết có thể
được quy về một số kiểu nhất định
C. Là khoa học về cách thức lựa chọn từ ngữ trong
giao tiếp
D. Là khoa học về cách thức lựa chọn câu văn trong
giao tiếp



I. NGÔN NGỮ BÁO
CHÍ
1. Tìm hiểu một số thể
loại văn bản báo chí

* Ngữ liệu a (SGK)

Thời báo Việt.com.Giáo dục - Thứ ba 27.03.2007
Tôn vinh 122 thủ khoa năm 2006
Theo tin từ Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, 122
thủ khoa sẽ được tuyên dương tại Hà Nội từ ngày 29 đến 31.3.
Trong số đó có 98 thủ khoa của kỳ tuyển sinh đại học và đoạt huy
chương vàng ở các kỳ thi O-lim-pích quốc tế, 24 thủ khoa tốt nghiệp đại
học năm 2006.
Chương trình tôn vinh thủ khoa năm nay mở rộng về đối tượng, không
chỉ tôn vinh trong kỳ tuyển sinh mà còn tuyên dương cả những thủ khoa
tốt nghiệp đại học.
50 thủ khoa tiêu biểu đại diện cho 122 thủ khoa đến từ mọi miền tổ
quốc sẽ tham gia các hoạt động như dâng hương tại Văn Miếu, báo công
và vào lăng viếng chủ tịch Hồ Chí Minh, tham gia buổi gặp gỡ với một số
vị lãnh đạo của chính phủ và giao lưu với học sinh, sinh viên thủ đô.
Sắp tới, Trung ương Đoàn sẽ thành lập câu lạc bộ thủ khoa Việt Nam
nhằm liên kết, tập hợp những sinh viên giỏi để cùng trao đổi và chia sẻ
kinh nghiệm học tập


I. NGÔN NGỮ BÁO
CHÍ
1. Tìm hiểu một số thể
loại văn bản báo chí

* Ngữ liệu b (SGK)
NƠI ĐẦU TIÊN XOÁ XONG NHÀ TẠM
CHO ĐỒNG BÀO DÂN TỘC
[... ] Vượt gần cả trăm kilômét đường rừng, qua cua chữ A,
ngầm Ta Lê, lên đến cửa khẩu
Cà Roòng-Noọng Ma và phía trên là đỉnh Phu La Nhích để tận

mắt thấy gần 500 ngôi nhà vững chãi, khang trang, mái tôn đỏ
thẫm, hoà quyện với bát ngát rừng xanh ngăn ngắt. Ông
Nguyễn Cẩm Sơn đã chí lí khi nói rằng, kết quả trong mơ ấy
một lần nữa chứng minh sức mạnh của cộng đồng có thể làm
được những điều tưởng như không thể trong thời gian không
dài. Từ bản 39 của người A Rem đến bản 51, 61, Cà Roòng của
người Ma Coong, hay bản Cu Tồn, Cờ Đỏ, A Ki của người
Khùa, người Mường, dưới những mái nhà mới tinh còn thơm
mùi gỗ là tiếng hát, tiếng cười nối dài dội vào vách núi.
(Theo báo Tiền Phong, ngày 22-1-2007)


I. NGÔN NGỮ BÁO
CHÍ
1. Tìm hiểu một số thể
loại văn bản báo chí

* Ngữ liệu c (SGK)
NHÀ... CHẰN TINH
- Ở thành phố ta vừa có thêm một sự lạ.
- Lạ gì? Không lẽ lại nắn đường?
- Nắn đường là chuyện xưa rồi Diễm. Đây là xây nhà.
- Ối! Xây nhà thì cũ mèm. Nhưng sao?
- Cấp phép ba tầng rưỡi, nay... mọc thêm năm tầng rưỡi
sau 16 lần vi phạm bị xử lí.
- Ơ hơ! Thế là cứ chém lại mọc thêm. Bác ơi! Chắc là
nhà... chằn tinh. Này, sao họ không thừa thắng xốc tới nhỉ?
- Xốc tới làm gì?
- Sai phạm thêm vài lần để nâng... thêm vài tầng. Nhưng
họ có phép thuật gì nhỉ?

- Có chứ! Một phép thuật vạn năng.
- Phép thuật nào?
- Làm cho khốc hại chẳng qua vì tiền.
(Theo báo Sài gòn giải phóng, ngày 13-4-2007)


THẢO LUẬN NHÓM (Thời gian 5 phút)

Nhóm 1

Nhóm 2

Nhóm 3

- Đọc bản tin a
(SGK/129)

- Đọc phóng sự b
(SGK/130)

- Đọc tiểu phẩm c
SGK/130

Sự kiện trong
bản tin là gì? Diễn
ra ở đâu? vào thời
gian nào?

Phóng sự cung
cấp thông tin gì?

Tiểu phẩm đề
cập đến vấn đề gì?
Thái độ của tác
giả?

Đặc điểm của
bản tin ?

HẾT
GIỜ!

Đặc điểm của
phóng sự?

Đặc điểm của
tiểu phẩm?


I. NGÔN NGỮ BÁO
* Ngữ liệu a (SGK)
CHÍ
1. Tìm hiểu một số thể Thời báo Việt.com.Giáo dục - Thứ ba 27.03.2007
Tôn vinh 122 thủ khoa năm 2006
loại văn bản báo chí
a) Bản tin

Nhóm 1

Sự kiện trong

bản tin là gì?
Diễn ra ở đâu?
vào thời gian
nào?

Theo tin từ Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, 122
thủ khoa sẽ được tuyên dương tại Hà Nội từ ngày 29 đến 31.3.
Trong số đó có 98 thủ khoa của kỳ tuyển sinh đại học và đoạt huy
chương vàng ở các kỳ thi O-lim-pích quốc tế, 24 thủ khoa tốt nghiệp đại
học năm 2006.
Chương trình tôn vinh thủ khoa năm nay mở rộng về đối tượng, không
chỉ tôn vinh trong kỳ tuyển sinh mà còn tuyên dương cả những thủ khoa
tốt nghiệp đại học.
50 thủ khoa tiêu biểu đại diện cho 122 thủ khoa đến từ mọi miền tổ
quốc sẽ tham gia các hoạt động như dâng hương tại Văn Miếu, báo công
và vào lăng viếng chủ tịch Hồ Chí Minh, tham gia buổi gặp gỡ với một số
vị lãnh đạo của chính phủ và giao lưu với học sinh, sinh viên thủ đô.
Sắp tới, Trung ương Đoàn sẽ thành lập câu lạc bộ thủ khoa Việt Nam
nhằm liên kết, tập hợp những sinh viên giỏi để cùng trao đổi và chia sẻ
kinh nghiệm học tập


I. NGÔN NGỮ BÁO
CHÍ
1. Tìm hiểu một số thể
loại văn bản báo chí
a) Bản tin

* Ngữ liệu a
- Sự kiện: Trung ương Đoàn tôn vinh 122 thủ

khoa năm 2006
- Địa điểm: Thủ đô Hà Nội.
- Thời gian: Từ ngày 29 - 31/3.
* Đặc điểm của bản tin
Thời gian, địa điểm

Nhóm 1
Đặc điểm của
bản tin?

Bản tin

Sự kiện, sự việc chính xác
Ngắn gọn, cập nhật


I. NGÔN NGỮ BÁO
CHÍ
1. Tìm hiểu một số thể
loại văn bản báo chí
a) Bản tin
b) Phóng sự

Nhóm 2

Phóng sự cung
cấp thông tin
gì?

* Ngữ liệu b (SGK)

NƠI ĐẦU TIÊN XOÁ XONG NHÀ TẠM
CHO ĐỒNG BÀO DÂN TỘC
[... ] Vượt gần cả trăm kilômét đường rừng, qua cua chữ A,
ngầm Ta Lê, lên đến cửa khẩu
Cà Roòng-Noọng Ma và phía trên là đỉnh Phu La Nhích để tận
mắt thấy gần 500 ngôi nhà vững chãi, khang trang, mái tôn đỏ
thẫm, hoà quyện với bát ngát rừng xanh ngăn ngắt. Ông
Nguyễn Cẩm Sơn đã chí lí khi nói rằng, kết quả trong mơ ấy
một lần nữa chứng minh sức mạnh của cộng đồng có thể làm
được những điều tưởng như không thể trong thời gian không
dài. Từ bản 39 của người A Rem đến bản 51, 61, Cà Roòng của
người Ma Coong, hay bản Cu Tồn, Cờ Đỏ, A Ki của người
Khùa, người Mường, dưới những mái nhà mới tinh còn thơm
mùi gỗ là tiếng hát, tiếng cười nối dài dội vào vách núi.
(Theo báo Tiền Phong, ngày 22-1-2007)


I. NGÔN NGỮ BÁO
CHÍ
1. Tìm hiểu một số thể
loại văn bản báo chí
a) Bản tin
b) Phóng sự

* Ngữ liệu b
- Sự kiện: Nơi đầu tiên xóa xong nhà tạm cho đồng bào
dân tộc.
- Địa điểm: Cà Roòng-Noọng Ma.
- Thời gian: Tháng 1- 2007.
- Sự kiện được tường thuật chi tiết và miêu tả bằng hình

ảnh

* Đặc điểm của phóng sự
Là một bản tin

Nhóm 2
Đặc điểm của
phóng sự?

Phóng
sự

Mở rộng phần tường thuật chi tiết
sự kiện và miêu tả bằng hình ảnh
Cung cấp một cái nhìn đầy đủ,
sinh động và hấp dẫn


I. NGÔN NGỮ BÁO
CHÍ
1. Tìm hiểu một số thể
loại văn bản báo chí
a) Bản tin
b) Phóng sự
c) Tiểu phẩm

Nhóm 3
Tiểu phẩm đề
cập đến vấn đề
gì?

Thái độ của tác
giả?

* Ngữ liệu c (SGK)
NHÀ... CHẰN TINH
- Ở thành phố ta vừa có thêm một sự lạ.
- Lạ gì? Không lẽ lại nắn đường?
- Nắn đường là chuyện xưa rồi Diễm. Đây là xây nhà.
- Ối! Xây nhà thì cũ mèm. Nhưng sao?
- Cấp phép ba tầng rưỡi, nay... mọc thêm năm tầng rưỡi
sau 16 lần vi phạm bị xử lí.
- Ơ hơ! Thế là cứ chém lại mọc thêm. Bác ơi! Chắc là
nhà... chằn tinh. Này, sao họ không thừa thắng xốc tới nhỉ?
- Xốc tới làm gì?
- Sai phạm thêm vài lần để nâng... thêm vài tầng. Nhưng
họ có phép thuật gì nhỉ?
- Có chứ! Một phép thuật vạn năng.
- Phép thuật nào?
- Làm cho khốc hại chẳng qua vì tiền.
(Theo báo Sài gòn giải phóng, ngày 13-4-2007)


I. NGÔN NGỮ BÁO
CHÍ
1. Tìm hiểu một số thể
loại văn bản báo chí
a) Bản tin
b) Phóng sự
c) Tiểu phẩm

* Ngữ liệu c
- Đối tượng: Việc xây nhà vi phạm pháp luật ở
thành phố HCM.
- Giọng văn: Thân mật, có sắc thái mỉa mai,
châm biếm,…
* Đặc điểm của tiểu phẩm
Ngắn gọn, rõ ràng

Nhóm 3

Đặc điểm của
tiểu phẩm?

Tiểu
phẩm

Giọng văn: thân mật, dân dã,
có sắc thái mỉa mai, châm biếm
Hàm chứa một chính
kiến về thời cuộc


I. NGÔN NGỮ BÁO
CHÍ
1. Tìm hiểu một số thể
loại văn bản báo chí
a) Bản tin
b) Phóng sự
c) Tiểu phẩm
2. Nhận xét văn bản

báo chí và ngôn ngữ
báo chí
a) Báo chí có nhiều
thể loại

a) Báo chí có nhiều thể loại
- Theo phương tiện:
Báo in, báo điện tử, truyền hình,
báo ảnh,…
RAĐIO
TIVI

BÁO IN

BÁO ĐIỆN TỬ


BÁO IN


BÁO HÌNH


BÁO ĐIỆN TỬ


GIỚI THIỆU MỘT SỐ WEBSITE
-Bộ GD&ĐT

- Sở GD&ĐT Long An



- Báo điện tử:


Cơ quan của TW Hội Khuyến học Việt Nam

Bộ khoa học công nghệ
Bộ Thông tin và Truyền thông


I. NGÔN NGỮ BÁO
CHÍ
1. Tìm hiểu một số thể
loại văn bản báo chí
a) Bản tin
b) Phóng sự
c) Tiểu phẩm
2. Nhận xét văn bản
báo chí và ngôn ngữ
báo chí
a. Báo chí có nhiều
thể loại

a) Báo chí có nhiều thể loại
-

Theo chu kì xuất bản:

Nhật báo, tuần báo, nguyệt san, niên báo…


I. NGÔN NGỮ BÁO
CHÍ
1. Tìm hiểu một số thể
loại văn bản báo chí
a) Bản tin
b) Phóng sự
c) Tiểu phẩm
2. Nhận xét văn bản
báo chí và ngôn ngữ
báo chí
a. Báo chí có nhiều
thể loại

a) Báo chí có nhiều thể loại
-

Theo lĩnh vực hoạt động xã hội:
Báo ở các lĩnh vực như Văn nghệ, Khoa học đời
sống, Pháp luật, Giáo dục và thời đại…


I. NGÔN NGỮ BÁO
CHÍ
1. Tìm hiểu một số thể

loại văn bản báo chí
a) Bản tin
b) Phóng sự
c) Tiểu phẩm
2. Nhận xét văn bản
báo chí và ngôn ngữ
báo chí
a. Báo chí có nhiều
thể loại

a) Báo chí có nhiều thể loại
- Theo nghề nghiệp, giới tính, lứa tuổi:
Nhi đồng, Tiền phong, Thanh niên, Phụ nữ…


I. NGÔN NGỮ BÁO
CHÍ
1. Tìm hiểu một số thể
loại văn bản báo chí
a) Bản tin
b) Phóng sự
c) Tiểu phẩm
2. Nhận xét văn bản
báo chí và ngôn ngữ
báo chí
a. Báo chí có nhiều
thể loại

a) Báo chí có nhiều thể loại
-

Báo địa phương:

Đồng Nai, Bình Dương, Hà Nội, Khánh Hòa, Lâm
Đồng…


I. NGÔN NGỮ BÁO
CHÍ
1. Tìm hiểu một số thể
loại văn bản báo chí
a) Bản tin
b) Phóng sự
c) Tiểu phẩm
2. Nhận xét văn bản
báo chí và ngôn ngữ
báo chí
a) Báo chí có nhiều
thể loại

b) Mỗi thể loại đều có yêu cầu riêng về sử dụng ngôn
ngữ

- Bản tin: Phổ thông, ngắn gọn, cô đọng,…
Yêu
cầu về
dụng
ngôn
ngữxác,
giữa

cáctả
thể
- Phóng
sự:sử
Ngôn
ngữ
chuẩn
miêu
tỉ
loạikẽ,
báo
nhau
mĩ, cặn
cóchí
giá có
trị giống
gợi hình,
gợikhông?
cảm…
(Bản
tin,ngôn
phóng
sự,giản
tiểudị,
phẩm)
- Tiểu
phẩm:
ngữ
hài hước,…

I. NGÔN NGỮ BÁO
CHÍ
1. Tìm hiểu một số thể
loại văn bản báo chí
a) Bản tin
b) Phóng sự
c) Tiểu phẩm
2. Nhận xét văn bản
báo chí và ngôn ngữ
báo chí
a) Báo chí có nhiều
thể loại
b) Mỗi thể loại có yêu
cầu riêng về sử
dụng ngôn ngữ

c) Chức năng của ngôn ngữ báo chí
- Cung cấp tin tức thời sự
Báo chí có chức năng gì?
- Phản ánh dư luận và ý kiến của quần chúng
- Nêu quan điểm và chính kiến của tờ báo
- Thúc đẩy sự phát triển của xã hội
d) Phạm vi sử dụng: Không giới hạn
ngữ báo chí được sử dụng trong
* GhiNgôn
nhớ (SGK/131)
những lĩnh vực nào?