Tuần 3. Đọc thêm: Khóc Dương Khuê

NGUYEÃN KHUYEÁN


Đọc thêm :

Khóc Dương Khuê
Nguyễn Khuyến


NGUYỄN KHUYẾN


I. Giới thiệu chung


• Tác giả: Nguyễn Khuyến (SGK/59)
• Dương Khuê (1839-1902), hiệu Vân Trì, quê ở
tỉnh Hà Tây. Đỗ cử nhân cùng khoa với Nguyễn
Khuyến, đỗ tiến sĩ năm 1868. Từng giữ nhiều
chức vụ cao trong triều đình. năm 1897, ông cáo
quan về hưu. Ông là một nhà thơ, thơ ông bộc lộ
nhiều ưu tư về thời cuộc, nghệ thuật trang nhã,
tinh tế. Ông là một người bạn thân của Nguyễn
Khuyến.


Nguyễn Khuyến

Dương Khuê

• Năm 1902, khi Dương Khuê mất, Nguyễn
Khuyến viết bài thơ chữ Hán “ Vãn Đồng Niên
Vân Đình Tiến sĩ Dương Thượng Thư ” sau đó
được ông dịch sang chữ Nôm.
• Tác phẩm viết theo thể song thất lục bát dài
38 câu.


• Bố cục:
 2 câu đầu: Nỗi bàng hoàng của nhà thơ khi hay tin
bạn qua đời.
 22 câu tiếp: hồi tưởng lại những kỉ niệm về tình
bạn thân thiết.
 Phần còn lại: nỗi đau khôn tả trước hiện thực xót
xa.
• Chủ đề: Bài thơ là niềm suy tưởng, nỗi xót xa vô
hạn khi nghe tin bạn mất. Đồng thời ca ngợi tình
bạn keo sơn, gắn bó của tác giả và Dương Khuê.


II.Phân tích:

Tin bạn mất (hai câu đầu):

Bác Dương thôi đã thôi rồi
ước mây man mác ngậm ngùi lòng ta”

>đau đớn ,bàng hoàng của thi nhân

)

2.Hồi tưởng về những kỉ niệm
* Kỉ niệm ngọt ngào thời thanh xuân
Nhớ từ thuở đăng khoa ngày trước
Vẫn sớm hôm tôi bác cùng nhau
Kính yêu từ trước đến sau
Trong khi gặp gỡ khác đâu duyên trời
Cũng có lúc chơi nơi dặm khách
Tếng suối nghe róc rách lưng đèo
Có khi từng gác cheo leo
Thú vui con hát lựa chiềucầm xoang
Cũng có lúc rượu ngon cùngnhắp
Chén qùynh tương ăm ắp bầu xuân
Có khi bàn sọan câu văn
Biết bao đông bích điển phần trước sau


iệm ngọt ngào thời thanh xuân:
ù từ thû đăng khoa ngày trước
n sớm hôm tôi bác cùng nhau
h yêu từ trước đến sau
g khi gặp gỡ khác đâu duyên trời

thành bạn thân do mến mộ tài
g và tri thức của nhau

ũng có lúc chơi nơi dăm khách
ếng suối nghe róc rách lưng đèo
ó khi từng gác cheo leo

hú vui con hát lựa chiều cầm xoang

>có chung niềm vui tinh thần


Cũng có lúc rượu ngon cùng nhắ
Chén quỳnh tương ăm ắp bầu xuân
Có khi bàn soạn câu văn
Biết bao đông bích điển phần trước s

>điển hình cho sự gặp gỡ của thinhân

nh bạn trong sáng ,họ đến với nhau bởi s
ủa trái tim


ỉ niệm thăng trầm thời
thế:

Buổi dương cửu cùng nhau hoạn nạn
Phận đấu thăng chẳng dám tham trờ

ểu ,cảm thông và chia sẻ với bạn khi b
ù khăn
Bác già tôi cũng già rồi
Biết thôi thôi thế thì thôi mới là

ời khuyên cho mình và cho bạn : bỏ qua n
ến đổi của thời cuộc để an hưởng tuổ

Lần gặp cuối:
Trước ba năm gặp bác một lần
Cầm tay hỏi hết xa gần
Mừng rằng bác hãy tinh thần chưa can

> tình bạn bền chặt, sâu nặng


3.Nỗi đau mất
bạn Làm
:
sao bác vội về ngay
Chợt nghe tôi bỗng chân tay rụng rờ
Ai chẳng biết chán đời là phải
Vội vàngchi đã mải lên tiên
Rượu ngon không có bạn hiền
Không mua, không phải không tiền
không mua
Câu thơ nghó đắn đo không viết
Viết đưa ai ,ai biết mà đưa
Giường kia treo cũng hững hờ
Đàn kia gảy cũng ngẩn ngơ tiếng đa
Bác chẳng ở dẫu van chẳêng ở
Tôi tuy thương lấy nhớ làm thương
Tuổi già hạt lệ như sương
Hơi đâu ép lấy hai hàng chứa chan


3.Nỗi đau mất

bạn:
* Nói về cái
chết của bạn:
Làm sao bác vội về ngay
Ai chẳng biết chán đời là phải
Vội vàng chi đã mải lên tiên
Bác chẳng ở dẫu van chẳng ở
->muốn tìm nguyên nhân gây ra cái
chết của bạn,
lờicủa
thơ vừa
xót xa vừa như là một
Nỗi đau
thi nhân:
lời trách.

Chợt nghe tôi bỗng chân tay rụng rời
ãi đau quá lớn ,ập đến bất ngờ


Rượu ngon không có bạn hiền
Không mua,không phải không
tiền không mua
Câu thơ nghó đắn đo khôngviết
Viết
đưacuộc
ai ,ai biết
mà
đưa
hông có

bạn
sống
trở
nên vô ngh


đau tác động đến vật vô tri :

Giường kia treo cũng hững
hờ
Đàn kia gảy cũng ngẩn ngơ
tiếng
đàn
tâm trang
hụt
hẫõng , ngẩn ngơ
nỗi đau chuyển sang sự thống thiết .


* Hạt lệ hiếm hoi:
Tuổi già
hạt lệ như sương
Hơi đâu ép lấy hai hàng chứa chan

t ngọc long lanh ,kết tinh của một tình ba
ng thuỷ chung ,sâu nặng .

guyễn Khuyến sống trọn tình trọn nghóa v
n,tình cảm dành cho bạn như những đợt s
øo lên trút xuống rồi lại trào lên mạnh

III.Tổng kết:

1.Nghệ thuật:
ân hoá ,so sánh,điệp ngữ ,câu hỏi tu t

û dụng ngôn ngữ Tiếng Việt phong phú ,
khuôn sáo .
2.Nội dung :

giả gửi trong tiếng khóc một tình bạn t
g ,thuỷ chung .Vì vậy nó để lại dư âm sa
g lòng bao thế hệ.


Xin chân thành cảm
ơn thầy cô và các
bạn đã theo dõi