Tuần 2. Phân tích đề, lập dàn ý bài văn nghị luận

Tiết 7 :

PHÂN TÍCH ĐỀ
LẬP DÀN Ý CHO BÀI VĂN NGHỊ
LUẬN


I- Phân tích đề:
• 1. Xác định kiểu đề
• - Đề 1: thuộc dạng đề có đònh hướng
cụ thể, nêu rõ những yêu cầu về nội
dung, giới hạn dẫn chứng (đề đóng, đề
nổi)
• - Đề 2, 3: không có đònh hướng cụ thể,
người viết tự giải mã (đề chìm, đề mở)
• + Đề 2: Chỉ yêu cầu bàn về tâm sự
của HXH trong bài thơ tự tình II, một khía
cạnh nội dung của bài thơ, còn lại người
viết phải tự tìm xem tâm sự đó là gì,
diễn biến ra sao, được biểu hiện ntn…
• + Đề 3: Xác đònh đối tượng nghò luận –
bài thơ CCMT – người viết tự giải mã giá
trò nd và hình thức của bài thơ.


• 2. Phân tích đề
• a) Xác đònh vấn đề cần nghò luận
• b) Yêu cầu về nội dung (Các ý chính
của bài viết)
• c) Yêu cầu về phương pháp (Các thao
tác lập luận và phạm vi dẫn chứng)

• - Đề 1:
• + Vấn đề cần nghò luận: Việc chuẩn bò
hành trang vào thế kỉ mới.
• + Yêu cầu về nội dung:
• * Người VN có nhiều điểm mạnh: Thông
minh, nhạy bén với cái mới.
• * Người VN cũng có không ít điểm yếu :
Thiếu hụt về kiến thức cơ bản, khả năng
thực hành và sáng tạo hạn chế.
• * Phát huy điểm mạnh, khắc phục điểm yếu
là thiết thực chuẩn bò hành trang vào thế
kỉ mới.
• + Yêu cầu về phương pháp: Sử dụng thao
tác lập luận bình luận, giải thích, chứng
minh, dùng dẫn chứng thực tế xã hội là
chủ yếu.


• - Đề 2:
• + Vấn đề cần nghò luận: Tâm sự của
XH trong bài thơ Tự tình II
• + Yêu cầu nội dung: Nêu cảm nghó của
mình về tâm sự và diễn biến tâm
trạng của HXH: cô đơn, chán chường,
phẫn uất, khát vọng hạnh phúc…
• + Yêu cầu về phương pháp: Sử dụng
thao tác lập luận phân tích kết hợp với
nêu cảm nghó; dẫn chứng thơ HXH là

chủ yếu.


II- Lập dàn ý
• 1. Khái niệm: Lập dàn ý là sắp xếp
các ý theo trình tự lôgic.
• 2. Tác dụng:
• - Lập dàn ý giúp người viết không bỏ
sót ý quan trọng, đồng thời loại bỏ
được những ý không cần thiết.
• - Lập được dàn ý tốt, có thể viết dễ
dàng hơn, nhanh hơn, hay hơn.
• 3.Các bước lập dàn ý
• 1/Xác đònh luận điểm
• 2/ Xác lập luận cứ
• 3/ Sắp xếp luận điểm, luận cứ (kèm
theo các kí hiệu trước mỗi đề mục)


III- Luyện Tập
• Bài tập 1 :
• a/ Phân tích đề
• - Vấn đề nghò luâïn: Giá trò hiện thực sâu
sắc của đoạn trích “Vào phủ chúa Trònh”
• - Yêu cầu nội dung :
• + Bức tranh cụ thể sinh động về c/sống xa
hoa nhưng thiếu sinh khí của những người trong
phủ chúa Trònh
• + Thái độ phê phán nhẹ nhàng mà thấm
thía cũng như dự cảm về sự suy tàn đang tới

gần của triều Lê-Trònh thế kỉ 18
• - Yêu cầu phương pháp : Sử dụng thao tác lập
luận, phân tích kết hợp nêu cảm nghó. Dẫn
chứng: Lấy trong bài “Vào phủ chúa Trònh”
là chủ yếu.


• b/Lập dàn ý :
• * Mở bài: Giới thiệu về Lê Hữu Trác và vò trí
đoạn trích “Vào phủ chúa Trònh”
• * Thân bài :
• + Sự tái hiện bức tranh sinh hoạt trong phủ
chúa qua các chi tiết .
• + Thái độ của Lê Hữu Trác với cuộc sống nơi
phủ chúa
• + Cách thức miêu tả, ghi chép của tác giả
giúp người đọc hình dung được cuộc sống xa hoa
ở tác giả.
• + Sự đánh giá về hiện thực sâu sắc của đoạn
trích
• * Kết bài: Tóm lược những nội dung đã trình
bày.