TỪ THÔNG VÀ CẢM ỨNG ĐIÊN TỪ

Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o
Së gi¸o dôc vµ ®µo t¹o QUẢNG TRỊ
KÝnh chµo c¸c thµy
KÝnh chµo c¸c thµy
gi¸o, c« gi¸o
gi¸o, c« gi¸o
vµ c¸c em häc sinh
vµ c¸c em häc sinh
TRƯỜNG THPT HƯỚNG HÓA


Máy phát
điện trong
nhà máy thuỷ
điện Hoà
Bình
Nó hoạt động
dựa vào hiện
tượng vật lí
nào?


Ch­¬ng V: C¶m øng ®iÖn tõ
Ch­¬ng V: C¶m øng ®iÖn tõ
Bµi 23
Bµi 23
Tõ th«ng – C¶m øng ®iÖn tõ
Tõ th«ng – C¶m øng ®iÖn tõ
(TiÕt 1)

(TiÕt 1)
- Dßng ®iÖn g©y ra tõ tr­êng.
- Dßng ®iÖn g©y ra tõ tr­êng.
- Ng­îc l¹i:
- Ng­îc l¹i:
“Trong ®iÒu kiÖn nµo
tõ tr­êng g©y ra dßng ®iÖn?“


1. ThÝ nghiÖm:
1. ThÝ nghiÖm:
a.
a.
ThÝ nghiÖm 1:
ThÝ nghiÖm 1:
- Dông cô:
- Dông cô:
- TiÕn hµnh:
- TiÕn hµnh:
S N
ChuyÓn ®éng
H×nh 23.3(a)
G
- H·y quan
s¸t h×nh
23.3(a) vµ kÓ
tªn c¸c dông
cô ®­îc sö
dông trong
thÝ nghiÖm 1.

- H·y m¾c
m¹ch ®iÖn
nh­ h×nh
23.3(a).


G
S N
Hãy đưa nam châm dịch chuyển
lại gần mạch điện kín (C) và quan
sát kim của điện kế.
Kết quả:
Kim của điện kế bị lệch khỏi số 0
Kết quả:


H·y lµm l¹i thÝ nghiÖm vµi lÇn.
H·y lµm l¹i thÝ nghiÖm vµi lÇn.
Khi nµo cã
Khi nµo cã
dßng ®iÖn
dßng ®iÖn
trong m¹ch
trong m¹ch
®iÖn kÝn (C)?
®iÖn kÝn (C)?
KÕt luËn:
Dßng ®iÖn xuÊt hiÖn trong m¹ch
®iÖn kÝn (C) khi nam ch©m
chuyÓn ®éng l¹i gÇn vßng d©y.

G
Hãy đưa nam châm dịch chuyển
ra xa mạch điện kín (C) và quan
sát kim của điện kế.
Kết quả:
Kim của điện kế bị lệch khỏi số 0
Kết quả:
b.
b.
Thí nghiệm 2:
Thí nghiệm 2:


-Dụng cụ: Như thí nghiệm 1
-Dụng cụ: Như thí nghiệm 1


- Tiến hành:
- Tiến hành:
S N


H·y lµm l¹i thÝ nghiÖm vµi lÇn.
H·y lµm l¹i thÝ nghiÖm vµi lÇn.
Khi nµo cã
Khi nµo cã
dßng ®iÖn
dßng ®iÖn

trong m¹ch
trong m¹ch
®iÖn kÝn (C)?
®iÖn kÝn (C)?
KÕt luËn:
Dßng ®iÖn xuÊt hiÖn trong m¹ch
®iÖn kÝn (C) khi nam ch©m
chuyÓn ®éng ra xa vßng d©y.


G
S N
G
S N
H·y so s¸nh
chiÒu dßng
®iÖn trong
m¹ch ®iÖn
kÝn (C) ë
hai tr­êng
hîp trªn?


Hãy đưa mạch
điện kín (C) dịch
chuyển lại gần
hoặc ra xa nam
châm, đồng thời
quan sát kim của
điện kế.

c. Thí nghiệm 3:
Hãy làm lại thí nghiệm vài lần.
Hãy làm lại thí nghiệm vài lần.
Có dòng điện
Có dòng điện
trong mạch
trong mạch
điện kín (C)
điện kín (C)
hay không?
hay không?
- Tiến hành
Kết quả: Có dòng điện
trong mạch điện kín (C)


G
+
-
d.
d.
Thí nghiệm 4:
Thí nghiệm 4:
- Dụng cụ:
- Dụng cụ: Thay
nam châm SN bằng
một nam châm
điện.
- Tiến hành:
- Tiến hành:

Hãy thay đổi cường độ dòng điện
Hãy thay đổi cường độ dòng điện
qua nam châm điện, đồng thời quan
qua nam châm điện, đồng thời quan
sát kim của điện kế.
sát kim của điện kế.
Kết quả: Kết quả:
Kim của điện kế bị lệch khỏi số 0


G
+
-
G
H·y thay ®æi c­êng ®é dßng ®iÖn
H·y thay ®æi c­êng ®é dßng ®iÖn
qua nam ch©m ®iÖn, ®ång thêi quan
qua nam ch©m ®iÖn, ®ång thêi quan
s¸t kim cña ®iÖn kÕ.
s¸t kim cña ®iÖn kÕ.
KÕt qu¶: KÕt qu¶:
Kim cña ®iÖn kÕ bÞ lÖch khái sè 0


Hãy làm lại thí nghiệm vài lần.
Hãy làm lại thí nghiệm vài lần.
Có dòng điện
Có dòng điện
trong mạch
trong mạch

điện kín (C)
điện kín (C)
hay không?
hay không?
Kết quả: Có dòng điện
trong mạch điện kín (C)
Kết luận chung
Khung dây chuyển động.
Nam châm chuyển động.
Dòng điện thay đổi.
Xuất
hiện
dòng
điện
trong
mạch
điện
kín.


2. Từ thông:
2. Từ thông:
a.
a.
Định nghĩa:
Định nghĩa:
Hãy cho biết công thức xác định từ
Hãy cho biết công thức xác định từ
thông qua diện tích S.
thông qua diện tích S.

n
B
Q
P
M
N
Hãy quan sát và cho biết sự tương
Hãy quan sát và cho biết sự tương
quan giữa từ thông qua diện tích
quan giữa từ thông qua diện tích
S và số đường cảm ứng từ qua
S và số đường cảm ứng từ qua
diện tích đó.
diện tích đó.
B
Khi số đường cảm ứng từ qua
Khi số đường cảm ứng từ qua
diện tích S thay đổi thì từ thông
diện tích S thay đổi thì từ thông
qua diện tích S đó cũng thay đổi.
qua diện tích S đó cũng thay đổi.


b.
b.
§¬n vÞ ®o tõ th«ng:
§¬n vÞ ®o tõ th«ng:
Trong hÖ SI ®¬n vÞ ®o tõ th«ng lµ g×?

Trong hÖ SI ®¬n vÞ ®o tõ th«ng lµ g×?
Trong hÖ SI ®¬n vÞ ®o tõ th«ng lµ Vª be
(Wb).
1Wb = 1 T. 1m
2


a.
a.
Phân tích các thí nghiệm
Phân tích các thí nghiệm
3. Hiện tượng cảm ứng điện từ:
3. Hiện tượng cảm ứng điện từ:
Khung dây chuyển động.
Nam châm chuyển động.
Dòng điện thay đổi.
Xuất
hiện
dòng
điện
trong
mạch
điện
kín.
Tất cả các thí nghiệm
Tất cả các thí nghiệm
trên đây đều có một đặc
trên đây đều có một đặc
điểm chung, đó là đặc
điểm chung, đó là đặc

điểm gì? Hãy giải thích
điểm gì? Hãy giải thích
điều đó.
điều đó.
Trong các thí nghiệm
Trong các thí nghiệm
trên, ta đã biết
trên, ta đã biết


S N
Khi ®­a nam ch©m l¹i gÇn m¹ch ®iÖn kÝn (C)