Tuần 7. Miêu tả và biểu cảm trong bài văn tự sự

TIẾT 24- LÀM VĂN

MIÊU TẢ VÀ BIỂU
CẢM
TRONG BÀI VĂN TỰ
SỰ


•I/Miêu tả và biểu cảm trong bài

văn tự sự:
• 1/ Tìm hiểu ngữ liệu:
•* Đọc văn bản mẫu trong sgk và cho
biết đó có phải là một văn bản tự
sự không? Tại sao?

• * Trong đọan văn có sử dụng các

yếu tố miêu tả và biểu cảm
không? Hãy tìm những từ ngữ và
hình ảnh thể hiện yếu tố miêu tả
và biểu cảm trong đọan trích đồng
thời cho biết vai trò của nó trong
việc nâng cao hiệu quả của đọan
văn?


• - Văn bản là một trích đọan tự sự

vì có nhân vật và có sự việc …
• - Trong đọan văn có sử dụng các

yếu tố miêu tả và biểu cảm
( cảnh đêm trăng thơ mộng cùng hình
ảnh cô gái ngây thơ xinh đẹp và
tâm trạng xao xuyến, bâng khuâng
của chàng mục đồng được thể hiện
thông qua những từ ngữ, h/ả, âm
thanh, màu sắc…gợi tả và gợi cảm).
• - Yếu tố miêu tả và biểu cảm
trong đọan văn giúp cho đọan văn
trở nên sinh động, hấp dẫn và
giàu chất thơ.


•2/Hệ thống lại các
kiến thức đã học:

Miêu
tả

Biểu
cảm

• a.Khái niệm:
- Dùng chi
-Dùng từ
• * Qua tìm hiểu
ngữ,
tiết, từ
h/ả… để
ngữ liệu cùng

ngữ, h/a…
thể hiện
các kiến thức
làm cho
tình cảm
đã học ở lớp
của nhân
người
vật hay
dưới, em hãy cho
nghe,
của
biết thế nào là
người đọc
người
hình dung
miêu tả và thế
viết trước
sự vật
được sự
nào là biểu
hiện
vật hiện
cảm trong văn tự
tượng
tượng
một
sự?
được

•

cách sinh
động.

miêu
tả…


b/ Phân biệt giữa miêu tả và
biểu cảm trong văn tự sự với
miêu tả và biểu cảm trong văn
miêu tả và văn biểu cảm :

•* Theo em, giữa miêu tả và biểu cảm trong văn tự
sự có gì giống và khác với miêu tả và biểu
cảm trong văn biểu cảm và miêu tả?
• - Giống nhau: cùng miêu tả hay biểu đạt tình cảm thái
độ của người viết.
• - Khác: Về mục đích của mỗi văn bản có sự khác
nhau.
•

•*

Miêu tả

Biểu cảm

Miêu tả

cho rõ, cho
hay sự vật,
hiện

Bày tỏ
thái độ
tình cảm
của người

Tự sự
Kể chuyện
cho sinh
động, hấp
dẫn.


*Căn cứ vào đâu để đánh
giá hiệu quả của miêu tả
và biểu cảm trong một văn
bản tự sự?
• - Tính hiệu quả của miêu tả và biểu

cảm trong văn bản tự sự được biểu
hiện vào sự hấp dẫn qua những

từ ngữ, hình ảnh, âm thanh,
màu sắc có giá trò gợi tả, gợi
cảm cao với người đọc, người nghe.

II.Quan sát, liên tưởng, tưởng
tượng đối với việc miêu tả
và biểu cảm trong bài văn
tự sự:
•1/Thực hành :
•*Dựa vào văn bản mẫu để
chọn và điền từ vào các
câu trong bài tập ở sgk?
• -Câu a : từ “liên tưởng”.
• -Câub : từ “quan sát”.
• -Câu c : từ “tưởng tượng”.


2/Khái niệm về :quan sát,
liên tưởng, tưởng tượng :
•*Từ văn bản mẫu và bài tập

điền từ trên, em hãy cho biết :
thế nào là quan sát, liên tưởng,
tưởng tượng?
• -Quan sát :Xem xét để nhìn rõ, biết rõ sự
vật hiện tượng.

•- Liên tưởng: Từ sự việc, hiện tượng nào
đó mà nghó đến sự việc có liên quan.
•-Tưởng tượng: là cách tạo ra trong tâm trí
hình ảnh của cái chưa hề có trước mắt hay
chưa hề được gặp.

•

•3/ Vai trò của quan sát, liên tượng

và tưởng tượng đối với việc miêu
tả và biểu cảm:
•* Theo em, các yếu tố quan sát, liên
tưởng và tưởng tượng có vai trò gì
trong việc miêu tả và biểu cảm
của một bài văn tự sự?
• *Để làm tốt việc miêu tả trong
văn tự sự, người viết chỉ cần quan
sát đối tượng mà không cần liên
tưởng và tưởng tượng có được
không?
• *Muốn tìm những cảm xúc để rung
động để biểu cảm ta phải làm gì?
Tại sao không chỉ biểu cảm từ bên
trong trái tim của người kể?


•III/ GHI NHỚ :
• *Theo em, những kiến thức cơ bản nào

cần phải ghi nhớ sau bài học?
• - Miêu tả và biểu cảm là hai yếu tố
quan trọng trong văn bản tự sự. Nhờ
những yếu tố đó mà câu chuyện trở
nên sinh động, hấp dẫn và có sức
truyền cảm mạnh mẽ.

• - Muốn miêu tả và biểu cảm thành
công, người viết cần phải quan tâm tìm
hiểu cuộc sống, con người và bản
thân.Đồng thời chú ý quan sát, liên
tưởng, tưởng tượng và lắng nghe những
lay động mà sự vật, sự việc khách quan
gieo vào trong tâm trí của mình.


VI/ LUYỆN TẬP :
•1/ Bài 1/ trang 76 :
•*Đọc và nêu yêu cầu của bài tập 1a và

1b?
• -Nhận xét vai trò của yếu tố miêu tả và biểu
cảm trong:
• a/ Đọan mở đầu của truyện cổ tích Tấm
Cám: từ “Ngày xưa….làm việc nặng”.

• -Miêu tả … làm rõ cảnh ngộ bất hạnh
của Tấm.
• -Biểu cảm …gợi thân phận tội nghiệp,
đáng thương của Tấm, căm ghét sự tàn
bạo của mẹ con Cám.


•b/ Đọan 2: từ “Ngày nào bà lão cũng
đi chợ… thì lấy làm lạ”.

•-Miêu tả làm hiện lên hình ảnh của

cô Tấm qua sự biến hóa thần kỳ từ
quả thò : một cô Tấm xinh đẹp, đảm
đang, khéo léo.

•-Biểu cảm :giúp thể hiện thái độ

ngạc nhiên của bà lão…, đồng thời
gieo vào tình cảm của người đọc sự
yêu mến với Tấm.


•c/ Đọan trích từ truyện “Lẵng quả

thông” của nhà văn C.Pau -tốp
-xki :
• *Chỉ ra các yếu tố miêu tả và
biểu cảm trong đọan văn và cho
biết vai trò của các yếu tố này
trong việc nâng cao hiệu quả tự
sự của đọan văn?
• - Các yếu tố miêu tả và biểu cảm
… có tác dụng đa dạng hóa và sinh
động hóa nội dung tự sự trong đọan;
đồng thời nó còn có vai trò liên kết
chặt chẽ các sự việc được nói đến
trong đọan trích.


•2/ Bài tập 2/ trang 76 :
•*Đọc và cho biết yêu cầu của

bài tập ?
•-Viết một đọan văn có sử dụng
yếu tố miêu tả và biểu cảm kể
về một chuyến tham quan du lòch
mà em đã trải qua.
•- Yêu cầu :
• + Phải xác đònh được đối tượng
được miêu tả -tự sự.
• +lập dàn ý sơ lược cho đọan văn.
• +Diễn đạt các ý thành đọan.

•


•@/HƯỚNG DẪN HỌC BÀI VÀ

SỌAN BÀI
•*Hướng dẫn học bài:
• - Nắm vững kiến thức của bài học
(nhất là cách dùng các phương tiện
ngôn ngữ có tính nghệ thuật trên cơ
sở quan sát, liên tưởng và tưởng
để miêu tả và biểu cảm.
• - Vận dụng làm các bài tập : viết
các đọan văn tự sự có sử dụng các
yếu tố miêu tả và biểu cảm.


• -Hướng dẫn sọan bài : Sọan bài

“Tam đại con gà” và “Nhưng nó
phải bằng hai mày”.
• + Đọc diễn cảm 2 tác phẩm .
• + Nêu những đặc điểm cơ bản về
nội dung và nghệ thuật của truyện
cười.
• + Tóm tắt nội dung của 2 câu
truyện, và chỉ ra ý nghóa phê phán
cũng như nghệ thuật gây cười của
từng tác phẩm.


•MONG CÁC EM HỌC
THẬT CHĂM – LÀM
BÀI TỐT!