Tuần 6. Chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu trong bài văn tự sự

Kiểm tra bài cũ:
?Muốn lập dàn ý cho bài văn tự sự, ta cần làm những
gì?
-Dự kiến đề tài
-Xác định các nhân vật chính
-Chọn và sắp xếp các sự việc, chi tiết tiêu biểu một
cách hợp lí.


Tiết 17- Làm
văn:

Chän sù viÖc, chi tiÕt tiªu biÓ

TRONG BÀI VĂN TỰ SỰ


CHỌN SỰ VIỆC, CHI TIẾT TIÊU BIỂU TRONG BÀI VĂN
TỰ SỰ

Kiến thức cần nắm:

I. khái niệm
- Thế nào là sự việc, sự việc tiêu
biểu?
- Thế nào là chi tiết, chi tiết tiêu biểu?
- Vai trò của sự việc, chi tiết tiêu
biểu?
II.Cách chọn sự việc, chi tiết tiê U
biểu
III. Luyện tập

Các sự việc chính:
-An Dương Vương, họ Thục tên Phán, là vua nước Âu Lạc.
- Nhờ thần Kim Quy giúp đỡ, An Dương Vương xây được thành Cổ Loa.
-Rùa vàng ở lại ba năm rồi từ biệt ra về. Trước khi đi, rùa tháo vuốt đưa cho nhà
vua làm lẫy nỏ để chống kẻ thù.
-Triệu Đà xâm lược, nhờ có nỏ thần nên ADV đã chiến thắng. Triệu Đà cầu hòa.
-Triệu Đà cầu hôn Mị Châu cho con trai mình. Trọng Thủy lén đánh tráo lẫy nỏ
thần.
-Triệu Đà mang quân xâm lược, ADV cậy có nỏ thần không phòng bị. Khi quân
giặc áp sát thành, vua mang nỏ ra bắn mới hay nỏ không còn hiệu nghiệm.
-ADV cùng Mị Châu chạy trốn về phía biển Đông, được Rùa Vàng cho biết Mị
Châu chính là giặc, ADV rút gươm chém đầu Mị Châu và Rùa Vàng rẽ nước đón
ông xuống biển.
Trước khi bị vua cha chém, Mị Châu khấn: nếu mình có lòng phản nghịch thì chết
đi sẽ hóa thành cát bụi, còn nếu một lòng trung hiếu mà bị lừa dối thì sẽ hóa thành
châu ngọc.
-Mị Châu chết, máu chảy xuống nước, trai sò ăn phải đều biến thành hạt châu
-Trọng Thủy đến bờ biển, ôm xác vợ về táng ở Loa Thành, nhảy xuống
giếng tự vẫn.
-Ngọc trai- giếng nước.


CHỌN SỰ VIỆC, CHI TIẾT TIÊU BIỂU TRONG BÀI VĂN
TỰ SỰ

I/ khái niệm:

1.Sự việc: Là cái xảy ra, có ranh giới, thể hiện

một ý nghĩa nhất định

-Sự việc An Dương Vương xây thành:
+Hành động: Lập đàn trai giới, cầu đảo bách thần,
đón cụ già vào điện…
+Lời nói: Ta đắp thành này đã nhiều lần băng lở, tố
nhiều công sức mà không thành, thế là cớ làm sao?


CHỌN SỰ VIỆC, CHI TIẾT TIÊU BIỂU TRONG BÀI VĂN
TỰ SỰ

I/ khái niệm:
1.Sự việc: Là cái xảy ra, có ranh giới, thể hiện một
ý nghĩa nhất định
- Sự việc tiêu biểu: Là sự việc quan trọng
góp phần hình thành cốt truyện
2.Chi tiết: Là “tiểu tiết của tác phẩm” chứa đựng
ý nghĩa tư tưởng của tác phẩm.
- Chi tiết tiêu biểu: Là chi tiết đặc sắc minh
họa cho sự việc tiêu biểu
3.Vai trò của chi tiết, sự việc tiêu biểu: Thể
hiện chủ đề, hình thành cốt truyện, dấn dắt câu
chuyện, tô đậm tính cách nhân vật, làm cho câu
chuyện thêm hấp dẫn


CHỌN SỰ VIỆC, CHI TIẾT TIÊU BIỂU TRONG BÀI VĂN
TỰ SỰ I. khái niệm:

II.Cách chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu:
1.Ví dụ 1: Truyện An Dương Vương và Mị Châu
Trọng Thủy
*Nhận xét:
-Truyện kể về: Công cuộc xây dựng và bảo vệ đất
nước của ông cha ta xưa.
->Xác định chủ đề.
-Sự việc: Mị châu và Trọng Thủy chia tay nhau
->Là sự việc tiêu biểu.
Chi tiết: 1. Trọng Thủy hỏi Mị Châu: “…Ta lại tìm
nàng lấy gì làm dấu?”
2. Mị Châu đáp: “Thiếp có áo gấm lông
ngỗng…đi đên đâu sẽ rứt lông mà rắc ở ngã ba
đường để làm dấu.”
->Là chi tiết tiêu biểu.


CHỌN SỰ VIỆC, CHI TIẾT TIÊU BIỂU TRONG BÀI VĂN
TỰ SỰ I. khái niệm:

II.Cách chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu:
2.Ví dụ 2:
Kể chuyện tượng tượng con trai lão Hạc về
làng sau cách mạng tháng Tám 1945:
Về tới đầu làng, thấy cảnh xóm làng tuy còn xơ
xác, tiêu điều, nhưng khí thế cách mạng sôi nổi,
anh bồi hồi nhớ lại những kỉ niệm xưa…Anh tìm
gặp ông giáo, được nghe kể về cha mình, rồi theo
ông đi viếng mộ cha. Sau mấy ngày thăm hỏi bà
con hàng xóm và bạn bè cũ, anh gửi lại ông giáo

những di vật của cha, tạm biệt quê hương, nhưng
không như lần trước, lần này anh đi làm nhiệm vụ
cách mạng.


CHỌN SỰ VIỆC, CHI TIẾT TIÊU BIỂU TRONG BÀI VĂN
TỰ SỰ I. khái niệm:

II.Cách chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu:
2.Ví dụ 2:
* Xác định các sự việc tiêu biểu:
1.Anh bồi hồi nhớ lại những kỉ
niệm xưa

SỰ
VIỆC
Kể lại sự việc
bằng một số
chi tiết tiêu

2.Anh tìm gặp ông giáo, nghe kể
về cha mình, đi viếng mộ cha
3.Anh thăm hỏi bà con, bạn bè,
gửi lại ông giáo những di vật của
cha.
4.Anh đi làm nhiệm vụ cách
9


CHỌN SỰ VIỆC, CHI TIẾT TIÊU BIỂU TRONG BÀI VĂN

TỰ SỰ
2.Anh tìm gặp ông giáo, nghe kể về cha mình, đi
viếng mộ cha
Kể
lại
sự
việc
bằn
g
một
số
chi
tiết
tiêu
biểu

-Ông giáo đã kể lại cho anh nghe về: cuộc sống, cái chết đau
đớn của cha anh;
-Con đường dẫn đến mộ cha: heo hút, cỏ mọc um tùm, ngôi
mộ thấp xè xè mặt đất;
-Anh nhổ cỏ, thắp hương, cúi đầu trước mộ cha, mắt đỏ hoe
-Anh nói lời xin lỗi cha;
-Bên cạnh anh, ông giáo cũng nghẹn ngào, xúc động.

3.Anh thăm hỏi bà con, bạn bè, gửi lại ông giáo
những di vật của cha.
-Anh thăm hỏi bà con, bạn bè…

-Anh gửi lại ông giáo những di vật: Di ảnh, trang phục, chìa
khóa ngôi nhà, giấy tờ..

-Anh dặn dò ông giáo giữ gìn chúng, hương khói cho phần mộ
của cha anh, hẹn ông giáo ngày về.
10


CHỌN SỰ VIỆC, CHI TIẾT TIÊU BIỂU TRONG BÀI VĂN
TỰ SỰ
I. khái niệm:
II.Cách chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu:
2.Ví dụ 2:
3.Kết luận: Cách chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu:

-Xác định chủ đề, đề tài của bài văn tự
sự;
-Xác định các sự việc tiêu biểu;
-Triển khai sự việc bằng một số chi tiết
tiêu biểu.

11


CHỌN SỰ VIỆC, CHI TIẾT TIÊU BIỂU TRONG BÀI VĂN
TỰ SỰI/ khái niệm:
1.Sự việc: Là cái xảy ra, có ranh giới, thể hiện một
ý nghĩa nhất định
- Sự việc tiêu biểu: Là sự việc quan trọng góp
phần hình thành cốt truyện
2.Chi tiết: Là “tiểu tiết của tác phẩm” chứa đựng
ý nghĩa tư tưởng của tác phẩm.
- Chi tiết tiêu biểu: Là chi tiết đặc sắc minh họa

cho sự việc tiêu biểu
3.Vai trò của chi tiết, sự việc tiêu biểu: Thể
hiện chủ đề, hình thành cốt truyện, dấn dắt câu
chuyện, tô đậm tính cách nhân vật, làm cho câu
chuyện thêm hấp dẫn
II.Cách chọn sự việc, chi tiết tiêu
biểu:
-Xác định chủ đề, đề tài của bài văn tự sự;
-Xác định các sự việc tiêu biểu;
-Triển khai sự việc bằng một số chi tiết tiêu
biểu.


CHỌN SỰ VIỆC, CHI TIẾT TIÊU BIỂU TRONG BÀI VĂN
TỰ SỰ

III. Luyện tập:
*Bài tập 1: Hòn đá xù xì
a, Không thể bỏ sự việc “hòn đá xù xì được xác định là rơi từ
vũ trụ xuống” vì:
-Sự việc ấy gắn liền với các chi tiết: ánh mắt cứ cuốn hút vào
nó; là một hòn đã ghê gớm; một chiếc ô tô đã cẩn thận chở
hòn đá đi.
->Đặc tả giá trị độc đáo của hòn đá
-Có vai trò chuẩn bị cho sự việc ở kết thúc truyện và miêu tả
diễn biến tâm trạng của nhân vật bà và tôi: đỏ mặt, xấu hổ,
cảm thấy sự vĩ đại của hòn đá, oán hận..
-Góp phần làm sáng tỏ chủ đề
=>Là sự việc tiêu biểu.
b, Bài học về cách lựa chọn sự vệc chi tiêt tiêu biểu:

-Cần thận trọng lựa chọn những sự việc, chi tiết tiêu biểu;
-Tác dụng:Thể hiện chủ đề, hình thành cốt truyện, dấn dắt
câu chuyện, tô đậm tính cách nhân vật, làm cho câu chuyện
thêm hấp dẫn.
13


CHỌN SỰ VIỆC, CHI TIẾT TIÊU BIỂU TRONG BÀI VĂN
TỰ SỰ
III. Luyện tập:
*Bài tập 2:
Đoạn trích Uy-lít-xơ trở về:
-Chủ đề: Cuộc gặp mặt kì lạ của 2 vợ chồng Uy-lít-xơ và
Pê-lê-nốp sau 20 năm xa cách
-Sự việc: Pê-lê-nốp thử chồng băng bí mật chiếc giường
cưới
-Chi tiết:
+P nhờ nhũ mẫu khiêng chiếc giường ra khỏi
gian phòng vách kiên cố;
+U giật mình hỏi lại, nói rõ đặc điểm chiếc
giường;
+2 vợ chồng nhận ra nhau trong niềm xúc động
và hạnh phúc;
=>Thành công trong nghệ thuật kể chuyện của
Hô-me-rơ: Khắc họa đậm nét phẩm chất, tính
14


CHỌN SỰ VIỆC, CHI TIẾT TIÊU BIỂU TRONG BÀI VĂN
TỰ SỰ

• Bài tập bổ sung:
• Sau khi tự tử ở giếng Loa Thành, xuống Thủy
cung Trọng Thủy đã tìm gặp lại Mị Châu. Hãy
tưởng tượng và kể lại chuyện đó?
• Sự việc:
• 1.Trên đường xuống thủy cung: khung cảnh, Long
Vương, ….
• 2.Mị Châu giờ là một công chúa ở thủy cung,
không nhận Trọng Thủy;
• 3. Trọng Thủy kể cho Mị Châu nghe câu chuyện
của mình;
• 4. Trọng Thủy bày tỏ sự ân hận, mong tìm được
sự tha thứ;
• 5. Thái độ của Mị Châu.
15


CHỌN SỰ VIỆC, CHI TIẾT TIÊU BIỂU TRONG BÀI VĂN
TỰ SỰI/ khái niệm:
1.Sự việc: Là cái xảy ra, có ranh giới, thể hiện một
ý nghĩa nhất định
- Sự việc tiêu biểu: Là sự việc quan trọng góp
phần hình thành cốt truyện
2.Chi tiết: Là “tiểu tiết của tác phẩm” chứa đựng
ý nghĩa tư tưởng của tác phẩm.
- Chi tiết tiêu biểu: Là chi tiết đặc sắc minh họa
cho sự việc tiêu biểu
3.Vai trò của chi tiết, sự việc tiêu biểu: Thể
hiện chủ đề, hình thành cốt truyện, dấn dắt câu
chuyện, tô đậm tính cách nhân vật, làm cho câu

chuyện thêm hấp dẫn
II.Cách chọn sự việc, chi tiết tiêu
biểu:
-Xác định chủ đề, đề tài của bài văn tự sự;
-Xác định các sự việc tiêu biểu;
-Triển khai sự việc bằng một số chi tiết tiêu
biểu.


17


18


19


20


21


22


23

24


25