Bài giảng lịch sử kiến trúc - P1

1
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KIẾN TRÚC HÀ NỘI
KHOA QUẢN LÝ ĐÔ THỊ
LỊCH SỬ KIẾN TRÚC
Giảng viên: ThS.KTS.Ngô Việt Hùng
3/2008
•Kiến trúc tôn giáo ViệtNam.
- Tôn giáo ở ViệtNam chủ yếulà: Khổng giáo,
Đạogiáo(còngọi là Lão giáo), Phậtgiáovàtừ
thế kỷ thứ XVI còn có thêm Thiên chúa giáo.
- Ngoài ra còn có mộtsố các tôn giáo khác như
đạoHồi, đạo Tin lành, đạoCaođài, đạoHòa
hảo.
2
•Những công trình tôn giáo ở ViệtNam có
giá trị nghệ thuậttruyềnthống, mang nhiều
đặctrưng tính dân tộcnhấtlà:
– Chùa–tháp(kiếntrúcPhật giáo)
– Đền–miếu(Đạogiáo, Khổng giáo, tính ngưỡng dân
gian)
– Đìnhlàng(tínngưỡng và kiến trúc dân gian)
–Lăng mộ (kiếntrúctínngưỡng)
–Nhàthờ họ (kiếntrúctínngưỡng dân gian)
Kiến trúc tôn giáo ViệtNam.
Kiến trúc tôn giáo ViệtNam.
• Chùa - Tháp
–Kiến trúc chùa tháp là cơ sở hoạt động và truyền
bá Phật giáo. Trong chùa chủ yếuthờ Phật, song
chùa ở Việt Nam có mộtsố ngoài thờ Phậtcònthờ
thần (chùa Thầy – Hà Tây và chùa Láng – Hà Nội
…thờ TừĐạoHạnh và Lý thần Tôn), thờ tam giáo

(Phật–Lão–Khổng) thờ Trúc Lâm tam tổ…
3
Kiến trúc tôn giáo ViệtNam.
•Bố cụcmặtbằng của ngôi chùa đasố là:
–Chữđinh (
丁
), bên ngoài rộng 5 gian, 7 gian…
–Chữ công (
工
), hay nội công ngoạiquốc (trong là
chữ
工
, ngoài là chữ
口
), cũng có chùa nội đinh,
ngoạiquốcnhư khối trung tâm chùa Láng – Hà
Nội
–Chữ nhị (
二
), chữ tam (
三
) như chùa Tây Phương
–HàTâyhoặcphứctạphơn bao gồmmộttổng
thể nhiều công trình đơnlẻ, có hành lang hoặc
tường vây bao kín
Kiến trúc tôn giáo ViệtNam.
•Bố cụcmặtbằng của ngôi chùa thường bao
gồm:
– Tam quan
– Khu trung tâm điệnthờ Phật (bao gồmtiền đường,

thiên hương và thượng điện).
– Xung quanh chùa còn có hồ nước, phía trướccó
thể có gác chuông
–Mộtbộ phậnkiến trúc quan trọng nữacủa các khu
chùa là tháp
4
Tam quan
Nghi môn chùa Láng
5
Tam quan
Tam quan
6
Kiến trúc tôn giáo ViệtNam.
• Tháp
– Tháp bắt nguồntừ kiến trúc Stupa của Ấn độ
– Tháp trong chùa ở Việt Nam dùng để tàng trữ xá
lợi, hoặckinhsáchhay tượng phật
Chùa Báo Ân
7
8
Tháp chùa
9
Chùa Thiên Mụ
Chùa Bút tháp
10
Kiến trúc tôn giáo ViệtNam.
•Kiến trúc chùa – tháp ở ViệtNam cũng tương
tự các loạihìnhkiến trúc tôn giáo – tín
ngưỡng khác như: Đình, đền, miếuv.v…đa
số là kếtcấugỗ, kếthợpcácvậtliệu địa

phương khác nhưđá vân, đá ong, gạch nung,
đáhộc.
•Hìnhthứckếtcấugỗ vớiphương thứccổ
truyền: chồng rường, giá chiêm hoặccảibiên
tùy quy mô của công trình cụ thể.
Kiến trúc tôn giáo ViệtNam.
•Màusắc và ánh sáng trong chùa – tháp ở
ViệtNam đượcphốihợpvới nhau cùng kiến
trúc hòa thành mộttổng thể thống nhất
•Màuvànglàmàuchủđạo trong nhà chùa,
trong quan niệmcổ phương Đông là “hành
thổ”, là trung tâm, màu củalýtưởng và cao
quý.
•Những yếutố ánh sáng, màu sắc trong không
gian cao, sâu và tối cùng vớihìnhảnh mờảo
củakiến trúc, đèn nến, khói hương… tạo nên
không khí bí ẩn, thiêng liêng, trang nghiêm.
11
12
13
14
Gác chuông chùa Bút Tháp
Chùa Kim Liên
15
Chùa
Tây
Phương
16
Chùa Tây Phương
17

Chùa Tây Phương
18
Chùa Keo
19
20
Chùa Láng
21
22
Chi tiết đỡ mái
Chi tiếthiên-mái
23
Chi tiếttường nhà
Chi tiếtcửa dân gian
24
Dáng cột
chuẩn
KiếntrúcĐền–Miếu
25
Vănmiếu