Bài 24. Cách làm bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ

Lớp 9A8, trường THCS TT Thới Lai


Kiểm tra bài cũ
Nghị luận một đoạn thơ, bài thơ là trình
CÂU HỎI:
bày những nhận xét, đánh giá của người viết về
nội
nghệ
của bài
thơ,
đó.
1) dung
Nghịvà
luận
vềthuật
một đọan
thơ,
bàiđoạn
thơ thơ
là gì?
Người
viết cần
tích, tích
nhậncác
xét,yếu
đánh
giá cụ
2) Người
viếtphân
cần phân

tố nào
thể về
nội
dung
và
nghệ
thuật
thông
qua
các
của bài thơ, đoạn thơ? Hình thức trình
ngôn từ, hình ảnh, giọng điệu. . .
bày phải như thế nào ?
Hình thức: bố cục mạch lạc, rõ ràng, lời văn gợi
cảm thể hiện sự rung động chân thành của
người viết.


TIẾT
27


TIẾT 27 Phần Tập làm văn
CÁCH LÀM BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT ĐOẠN THƠ, BÀI THƠ

I/. ĐỀ BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT ĐOẠN VĂN THƠ, BÀI THƠ :
II/.CÁCH
LÀMcách
BÀI đề
NGHỊ

LUẬN
VỀ MỘT ĐOẠN THƠ BÀI THƠ:
a. So
Cósánh
hai
cấucótạo
b.
các
yêuđềcầu:

Đề có kèm
những
yêu
cầuluận
cụ thể.
++ Giống:
đều theo
yêu cầu
phải
nghị
về một đoạn
+ Đềbài
không
kèmbài
theo trên
những được
yêu cầu cấu
cụ thể (đề 4
thơ,
thơ. đề

Các
đề 7)
+vàKhác:
tạo*Từ
như
thế
nào
?
“phân tích” yêu cầu nghiêng về phương
pháp nghị luận.
* Từ “cảm nhận” yêu cầu nghị luận trên cơ sở
cảm thụ của người viết.
* Từ: “suy nghĩ ” yêu cầu nghị luận nhấn
mạnh tới nhận định, đánh giá của người viết.


TIẾT 27 Phần Tập làm văn
CÁCH LÀM BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT ĐOẠN THƠ, BÀI THƠ

I/. ĐỀ BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT ĐOẠN VĂN THƠ, BÀI THƠ :
II/.CÁCH LÀM BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT ĐOẠN THƠ BÀI THƠ:

Đề bài: Phân tích vẻ đẹp của Thúy Kiều và
Thúy Vân trong đoạn trích “Chị em Thúy Kiều”
của Nguyễn Du
1/ Tìm hiểu đề, tìm ý:


TIẾT 27 Phần Tập làm văn
CÁCH LÀM BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT ĐOẠN THƠ, BÀI THƠ

I/. ĐỀ BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT ĐOẠN VĂN THƠ, BÀI THƠ :
II/.CÁCH LÀM BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT ĐOẠN THƠ BÀI THƠ:

2/ Lập dàn ý:
Mở bài:
Giới Phân
thiệu khái
về của
truyện
Kiều,
tác và
giả
Đề bài:
tích quát
vẻ đẹp
Thúy
Kiều
Nguyễn
Du,
vị
trí
đoạn
trích,
nhận
xét
khái
quát
về
đoạn

Thúy Vân trong đoạn trích “Chị em Thúy Kiều”
trích.
của
Nguyễn
Du
Thân
bài:
•Giới Đối
thiệuvới
chung
hainày
chị em
Kiềura
là bức
tranh
tạo
đề về
bài
emThúy
sẽ đưa
những
luận
nền
để nào?
tác giảMỗi
dẫn dắt
người
đọc em
chiêm
ngưỡng

vẻ đẹp
của
điểm
luận
điểm
định
dùng
những
từng
người.
luận cứ nào để làm sáng tỏ luận điểm của mình?
+ Các từ ngữ: tố nga, mai cốt cách, tuyết tinh thần, mỗi
người một vẻ, mười phân vẹn mười.
luận
nhóm
15’
+ Nghệ thuật:Thảo
So sánh ước
lệ, ẩn
dụ.
+ Nhận xét: cả hai đều rất xinh đẹp.


TIẾT 27 Phần Tập làm văn
CÁCH LÀM BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT ĐOẠN THƠ, BÀI THƠ

•Vẻ đẹp đoan trang, phúc hậu của Thúy Vân
+ Các từ ngữ: trang trọng, khuôn trăng, nét ngài, hoa cười, ngọc
thốt, mây, tuyết, thua, nhường.
+ Nghệ thuật: So sánh ước lệ, ẩn dụ, nhân hóa.

+ Nhận xét: vẻ dẹp đoan trang phúc hậu, hòa hợp với tự nhiên, dự
đoán tương lai tốt đẹp, bình yên.
• Thúy Kiều là cô gái tài săc vẹn toàn.
+ Các từ ngữ: càng, hơn, thu thủy, xuân sơn, ghen hờn, nghiêng
nước, nghiêng thành, vốn sẵn, đủ, ăn đứt.
+ Nghệ thuật: So sánh ước lệ, ẩn dụ, nhân hóa, nghệ thuật đòn
bẩy.
+ Nhận xét: Kiều vừa có tài vừa có sắc đến mức thiên nhiên phải
ghen tức, oán giận, dự báo một tương lai đầy sóng gió, trắc trở
Kết bài : Nhấn mạnh thành công của đoạn trích (Về nội dung
và nghệ thuật, vai trò của đoạn trích đối với toàn bộ tác phẩm)


TIẾT 27 Phần Tập làm văn
CÁCH LÀM BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT ĐOẠN THƠ, BÀI THƠ

I/. ĐỀ BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT ĐOẠN VĂN THƠ, BÀI THƠ :
II/.CÁCH LÀM BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT ĐOẠN THƠ BÀI THƠ:

3/ Viết bài:

Hãy chọn một luận điểm viết thành
một đoạn văn hoàn chỉnh.
4/ Đọc lại và sửa chữa


TIẾT 27 Phần Tập làm văn
CÁCH LÀM BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT ĐOẠN THƠ, BÀI THƠ

Bốn câu thơ tiếp theo tác giả đặc tả vẻ đẹp của Thúy

Vân, một nhan sắc đoan trang, phúc hậu. Nàng có vẻ đẹp
quí phái trang trọng khác vời. Dùng bút pháp ước lệ
truyền thống nhưng vẻ đẹp của Thúy Vân lại hiện ra một
cách cụ thể:
“Khuôn trăng đầy đặn, nét ngài nở nang
Hoa cười ngọc thốt đoan trang
Mây thua nước tóc, tuyết nhường màu da”
Từ khuôn mặt rạng ngời như mặt trăng đến chân mày
đẹp như mày ngài, miệng cười tươi như hoa, giọng nói
trong như ngọc, mái tóc óng ả hơn mây, da trắng hơn tuyết
tất cả dần hiện ra nhờ phương pháp ẩn dụ, nhân hóa tài
tình của tác giả. Vẻ đẹp của Thúy Vân gần gũi, hòa hợp với
thiên nhiên dự báo một tương lai tốt đẹp, bình yên.


TIẾT 27 Phần Tập làm văn
CÁCH LÀM BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT ĐOẠN THƠ, BÀI THƠ

I/. ĐỀ BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT ĐOẠN VĂN THƠ, BÀI THƠ :
II/.CÁCH LÀM BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT ĐOẠN THƠ BÀI THƠ:

* Ghi nhớ ( SGK / 83)
III/.LUYỆN TẬP:


TIẾT 27 Phần Tập làm văn
CÁCH LÀM BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT ĐOẠN THƠ, BÀI THƠ

Củng cố
1/ Cho biết cách triển khai các

luận điểm trong bài nghò luận
về một đoạn thơ, bài thơ giữa
các phần mở bài, thân bài,
kết bài cần thực hiện như thế
nào ?
2/ Yêu cầu người viết cần
những yêu cầu cơ bản nào để
làm tốt bài văn này?


HƯỚNG DẪN HỌC BÀI

- Học kó ghi nhớ, đọc bài
đọc thêm SGK trang 84 –85,
làm bài tập trang 84.
- Đọc các bài văn mẫu,
tham khảo một số đề cho
bài viết số 2 (Nghò luận
về một đoạn thơ, bài thơ.
- Xem một số đề gợi ý
SGK trang 99