Bài 23. Nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích)

Cho các đề bài sau:
1. Đất nước ta có nhiều tấm gương nghèo
vượt khó, học giỏi. Em hãy trình bày một
số tấm gương đó và nêu suy nghó của
mình. luận về sự việc hiện
Nghò
đờitừ
sống
. ca dao:
2.tượng
Suy nghó
câu
“ Công cha như núi Thái Sơn
Nghóa mẹ như nước trong nguồn chảy
ra”.
Nghò luận về một vấn đề tư
tưởng, đạo lí.
3. Suy nghó về nhân vật anh niên trong tác
phẩm lặng lẽ Sa Pa.

?



Nhan đề
+ Sa Pa không lặng lẽ.
+ Xao xuyến Sa Pa
+ Một vẻ đẹp nơi Sa Pa
lặng lẽ.
+ Hình ảnh anh thanh
niên làm công tác khí t

ợng trong truyện ngắn
Lặng lẽ Sa Pa của
Nguyễn Thành Long



PhÇn I: Tõ ®Çu =>… “khã phai mê”:
Giíi thiÖu kh¸i qu¸t nh©n vËt anh thanh
niªn.
PhÇn II: TiÕp theo =>… “cho ®Êt níc”:
Nh÷ng phÈm chÊt ®¸ng quÝ cña anh
thanh niªn.
PhÇn III: PhÇn cßn l¹i:
Kh¼ng ®Þnh l¹i nh÷ng phÈm chÊt ®¸ng
quÝ cña anh thanh niªn.


MƠ BAI

CNVĐ: Dù được miêu tả nhiều hay ít trực tiếp hay gián tiếp,
nhân vật nào của “Lặng lẽ SaPa” cũng hiện lên với nét cao quý
đáng khâm phục. Trong đó, anh thanh niên làm công tác khí tượng
kiêm vật lý địa cầu – nhân vật chính của tác phẩm - đã để lại cho
chúng ta nhiều ấn tượng khó phai mờ.

THÂN BAI

LĐ 1: Nhân vật anh thanh niên này đẹp ở tấm lòng yêu đời, yêu nghề,
ở tinh thần trách nhiệm cao với công việc lắm gian khổ cúa mình.

LĐ 2: Anh thanh niên này thật đáng yêu ở nỗi “thèm người”, lòng hiếu
khách đến nồng nhiệt, ở sự quan tâm đến người khác một cách chu đáo.

LĐ 3: Công việc vất vả, có những đóng góp quan trọng cho đất nước

KÊT BAI

như thế nhưng người thanh niên hiếu khách và sôi nổi ấy lại rất khiêm
tốn.

CĐLĐ: Cuộc sống của chúng ta được làm nên từ bao phấn đấu, hi
sinh lớn lao và thầm lặng? Những con người cần mẫn, nhiệt thành
như anh thanh niên ấy thật đáng trân trọng, thật đáng tin yêu.


Câu hỏi thảo luận nhóm (3 phỳt)
Tìm câu
chứa luận cứ, phơng pháp lập luận
của đoạn II, III, IV lm sỏng t cỏc lun
im trong phần thân bài?
Luận điểm 1: Trớc tiên, nhân vật anh thanh niên này
Câu nêu
luận điểm

đẹp ở tấm lòng yêu đời, yêu nghề, ở tinh thần trách
nhiệm cao với công việc lắm gian khổ cúa mình.
Luận điểm 2: Nhng anh thanh niên này thật đáng
yêu ở nỗi thèm ngời, lòng hiếu khách đến nồng
nhiệt, ở sự quan tâm đến ngời khác một cách chu
đáo.

Luận điểm 3: Công việc vất vả, có những đóng
góp quan trọng cho đất nớc nh thế nhng ngời thanh
niên hiếu khách và sôi nổi ấy lại rất khiêm tốn.


Luận điểm 1:Trước tiên, nhân vật anh thanh niên
đẹp ở tấm lòng yêu đời, yêu nghề, ở tinh thần trách
nhiệm cao với công việc lắm gian khổ của mình.

Luận cứ 3:
Luận cứ 1:

Luận cứ 2:

Hoàn cảnh
sống

Công việc
lắm gian khổ

Lối diễn đạt: Diễn dịch
PP: Phân tích, chứng minh

Cách tổ chức
cuộc
sống khoa học, nề
nếp, ngăn nắp:
nuôi gà , trồng
hoa

Luận điểm 2:Nhưng anh thanh niên này thật đáng yêu ở nỗi
“thèm người”, lòng hiếu khách đến nồng nhiệt, ở sự quan tâm
đến người khác một cách chu đáo.

Luận cứ 1:
Vui được
đón
khách đến
thăm
nơi ở của
mình.

Luận cứ 2:
Say sưa kể
về công việc
và bạn bè
của mình

Luận cứ 3:
Tặng hoa cho
cô gái trẻ;
biếu quà bác
học sĩ và vợ
bác lái xe

Lối diễn đạt: Diễn dịch
PP: Phân tích, chứng minh

Luận điểm 3:Công việc vất vả ,có những đóng góp quan trọng
cho đất nước như thế nhưng người thanh niên hiếu khách và
sôi nổi ấy lại rất khiêm tốn.

Luận cứ 1:
Thấy đóng góp
của mình là
nhỏ bé so với
những người
khác

Luận cứ 2:
Từ chối được
vẽ chân dung
mình, giới
thiệu người
đồng nghiệp
khác

Lối diễn đạt: Diễn dịch
PP: Phân tích, chứng minh


Nhng cõu
nêu VĐNL

Câu nêu
luận điểm

Nhng cô
đúc luận
điểm

Dù đợc miêu tả nhiều hay ít trực tiếp hay gián tiếp,
nhân vật nào của Lặng lẽ SaPa cũng hiện lên với nét
cao quý đáng khâm phục.Trong đó, anh thanh niên
làm công tác khí tợng kiêm vật lý địa cầu nhân vật
chính của tác phẩm - đã để lại cho chúng ta nhiều ấn
tợng khó phai mờ.
Luận điểm 1: Trớc tiên, nhân vật anh thanh niên này
đẹp ở tấm lòng yêu đời, yêu nghề, ở tinh thần trách
nhiệm cao với công việc lắm gian khổ cúa mình.
Luận điểm 2: Nhng anh thanh niên này thật đáng
yêu ở nỗi thèm ngời, lòng hiếu khách đến nồng
nhiệt, ở sự quan tâm đến ngời khác một cách chu
đáo.
Luận điểm 3: Công việc vất vả, có những đóng
góp quan trọng cho đất nớc nh thế nhng ngời thanh
niên hiếu khách và sôi nổi ấy lại rất khiêm tốn.
Cuộc sống của chúng ta đợc làm nên từ bao phấn đấu,
hi sinh lớn lao và thầm lặng? Những con ngời cần mẫn,
nhiệt thành nh anh thanh niên ấy thật đáng trân trọng,


Bài tập . Hoàn thành sơ đồ
sau:
Nghị
luận về tác phẩm truyện

(hoặc đoạn trích)
Yêu cầu
Những
nhận xét
đánh giá
phải xut
phỏt từ ý
nghĩa của
cốt truyện,
tính cách,
số phận
nhân vật

Những
nhận xét
đánh giá
phải rõ ràng
đúng đắn,
có luận cứ
và lập luận
thuyết phục

Bố cục
mạch lạc rõ
ràng lời văn
chuẩn xác
gợi cảm


* Nghị luận về tác phẩm truyện

(hoặc đoạn trích). Là trình bày
những nhận xét, đánh giá của mình
về nhân vật, sự kiện, chủ đề hay
nghệ thuật của một tác phẩm cụ thể.


* Nghị luận về tác phẩm truyện (hoặc
đoạn trích). Là trình bày những nhận
xét, đánh giá của mình về nhân vật, sự
kiện, chủ đề hay nghệ thuật của một
tác phẩm cụ thể.
=> Cơ sở:
+ Những nhận xét đánh giá phải xuất phát từ
ý nghĩa của cốt truyện, tính cách, số phận
của nhân vật và nghệ thuật trong tác phẩm.
=> Yêu cầu:
+ Các nhận xét đánh giá phải rõ ràng, đúng
đắn, có luận cứ và lập luận thuyết phục.
+ Bố cục mạch lạc, lời văn phải chuẩn xác, gợi
cảm.


• Bài tập

• Vấn đề nghị luận của đoạn văn là gì?
Đoạn văn nêu lên những luận điểm
chính nào? Luận cứ, phương pháp lập
luận?

*Vấn đề nghị
luận của đoạn văn:
Tình thế lựa chọn nghiệt ngã của lão
Hạc và vẻ đẹp tâm hồn nhân vật này.
+ Các luận cứ:
* Suy nghĩ nội tâm của lão Hạc để chọn cái
sống hay cái chết.
Cuối cùng,
Hạc lạ Từ
chọn
cáimiêu
chết.tả hoạt động
+ Câu*chứa
luậnlão
điểm:
việc
Lão âm
thầm
chuẩn
cáitiếp
chết.
của các* nhân
vật,
Nam
Cao bị
đãcho
gián
đa ra một
*
Cái

chết
của
lão
khiến
ng
ời
ta
đau
đớn,của
tình thế lựa chọn đối với lão Hạc mà các dấu hiệu
nhận
rachuẩn
tình phụ
tử thiêng
liêng và thăm thẳm.
nó đã
đợc
bị ngay
từ đầu.
* Lão Hạc dùng cái chết để lấy cái sống cho
đứa con trai
+ Cách triển khai:
Tập trung phân tích những diễn biến trong nội
tâm nhân vật vì đó là quá trình chuẩn bị
cho cái chết dữ dội của nhân vật.
-> Bằng sự phân tích cụ thể nội tâm,
hành động của nhân vật lão Hạc, bài viết
làm sáng tỏ nhân cách đáng kính trọng,
một tấm lòng hi sinh cao quý.

* Đối với bài học ở tiết học này:
•- Đọc lại văn bản( bài học , lý thuyết).
•- Xem lại các câu trả lời.
•- Học ghi nhớ, xem bài học.
•- Làm bài tập phần luyện tập vào vở bài tập.
•- Tập viết đoạn văn nghò luận một tác phẩm
truyện hoặc đoạn trích mà em thích.
•* Đối với bài học ở tiết học tiếp theo:
•- Chuẩn bò bài: Các làm bài nghò luận về tác
phẩm truyện ( hoặc đoạn trích).
•- Đọc kó các đề bài sgk/ 64,65.
•- Tìm hiểu vấn đề nghò luận nêu ra trong từng kiểu
bài.
•- Tìm hiểu thế nào lđề bài nghò luận về tác phẩm
truyện (hoặc đoạn trích