Bài 20. Nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí

Kiểm tra bài cũ
Thế nào là kiểu bài nghị luận về một sự việc hiện tượng trong
đời sống xã hội?

Trong kiểu bài nghị luận về một sự việc hiện tượng trong
đời sống xã hội người viết cần phải có ý nào?
Trong các sự việc hiện tượng sau sự việc hiện tượng nào
cần viết thành bài văn nghị luận ? Vì sao?
- Vứt rác thải bừa bãi.
- Tai nạn giao thông.
- Học sinh ăn quà vặt.
- Học sinh đi học muộn.
- Học sinh bỏ thể dục giữa giờ.
- Nói tục chửi bậy.
- Lười học nói chuyện riêng.



Tôn sư trọng đạo


THỜI GIAN LÀ VÀNG


Nghĩa trang liệt sỹ Trờng Sơn

Ung nc nh ngun

Đời đời biết ơn các anh hùng Liệt sỹ

Một mặt người bằng mười mặt của


học đi đôi với hành


Tiết 108
Tập làm văn


Bố cục văn bản

Mở bài :từ đầu …
tư tưởng ấy =>nêu
vấn đề : Tri thức
khoa học và người
trí thức

Thân bài: Tiếp...xuất
khẩu gạo trên thế
giới : Chứng minh và
khẳng định sức
mạnh của tri thức

Kết bài : Phần còn
lại : Phê phán một số
người không biết quý
trọng tri thức.

Những câu mang luận điểm chính :
Nhà khoa học người Anh Phơ răng –xit Bê cơn( Thế kỉ XVI-XVII) đã nói
một câu nổi tiếng : “ Tri thức là sức mạnh”. Sau này Lê –nin, một người thầy
của cách mạng vô sản thế giới lại nói cụ thể hơn: “ Ai có tri thức thì người ấy
có được sức mạnh”. Đó là một tư tưởng rất sâu sắc. Tuy vậy, không phải ai
cũng hiểu được tư tưởng ấy.
Tri thức đúng là sức mạnh. Rõ ràng người có tri thức thâm hậu có thể làm
được những việc mà nhiều người khác không làm nổi. Thử hỏi, nếu không
biết cách chữa thì cỗ máy kia có thể thoát khỏi số phận trở thành đống phế
liệu được không!?
Tri thức cũng là sức mạnh của cách mạng.
Tri thức có sức mạnh to lớn như thế nhưng đáng tiếc là còn không ít người
chưa biết quý trọng tri thức.Họ không biết rằng, muốn biến nước ta thành
một quốc gia giàu mạnh, công bằng, dân chủ, văn minh, sánh vai cùng các
cường quốc trong khu vực và thế giới cần phải có bao nhiêu nhà tri thức tài
năng trên mọi lĩnh vực.


Người
ta kể
có một
Tri thức
thức đúng
đúnglàlàsức
sứcmạnh.
mạnh.
Người
ta rằng,
kể rằng,

có
máy máy
phátphát
điệnđiện
cỡ cỡ
lớnlớn
củacủa
công
hội
một
côngti tiPho
Phobị
bị hỏng.
hỏng. Một hội
sư họp
họp 33 tháng
tháng liền
liền tìm
tìm không
không ra
ra
đồng gồm nhiều kĩ sư
ta phải
phải mời
mời đến
đến chuyên
chuyên gia
gia Xten
Xten –mét
–mét

nguyên nhân. Người ta
–xơ.Ông xem xét và
và làm
làm cho
chomáy
máyhoạt
hoạtđộng
độngtrở
trởlại.
lại.Công
Côngti
phải
trảtrả
cho
ti
phải
choông
ông10.000
10.000đôla.
đôla.Nhiều
Nhiềungười
ngườicho
choXten
Xten–mét
–mét–
xơ làlàtham,
bắtbắt
bí để
tiền.tiền.
Nhưng

trongtrong
giấy biên
–xơ
tham,
bí lấy
để lấy
Nhưng
giấy nhận
biên
Xten –mét
–xơ ghi
vạch vạch
một đường
thẳngthẳng
là 1 đôla.
nhận
Xten –mét
–xơ: “Tiền
ghi : “Tiền
một đường
là 1
Tiền Tiền
tìm ra
đường
thẳng
ấy làấy9999
đôla”.
Rõ
đôla.
tìmchỗ

ra vạch
chỗ vạch
đường
thẳng
là 9999
đôla”.
ràngràng
người
có tricóthức
thâm thâm
hậu có
thểcólàm
Rõ
người
tri thức
hậu
thểđược
làm những
được
việc màviệc
nhiều
người người
khác khác
khôngkhông
làm nổi.
hỏi, hỏi,
nếu
những
mà nhiều
làm Thử

nổi. Thử
không
biết biết
cáchcách
chữachữa
thì cỗthìmáy
kia cókia
thoát
khỏi số
phận
nếu
không
cỗ máy
có thoát
khỏi
số
trở thành
đống phế
không!?
phận
trở thành
đốngliệu
phếđược
liệu được
không!?


Tri thức cũng là sức mạnh của cách mạng. Bác Hồ
của chúng ta sau chuyến đi Pháp năm 1946 trở về đã thu hút
được nhiều nhà trí thức Việt Nam danh tiếng đi theo kháng

chiến như kĩ sư Trần Đại Nghĩa, tiến sĩ Nguyễn văn Huyên,
các bác sĩ Tôn Thất Tùng, Đặng Văn Ngữ, nhà toán học Tạ
Quang Bửu,…Các nhà trí thức ấy đã đem tri thức của mình
mà xây dựng các ngành quân giới, giáo dục, y tế,…góp phần
to lớn đưa cuộc kháng chiến đến thành công. Trong cuộc
kháng chiến chống chiến tranh phá hoại của đế quốc Mĩ, các
giáo sư Đàm Trung Đồn, Vũ Đình Cự đã huy động tri thức
góp phần phá thủy lôi nổ chậm của địch, khai thông bến
cảng. Và ngày nay, các nhà khoa học nông nghiệp, như Bùi
Huy Đáp, Vũ Tuyên Hoàng,…đã lai tạo giống lúa mới, góp
phần tăng sản lượng nông nghiệp, làm cho nước ta không
chỉ có đủ lương thực mà còn trở thành một trong những
nước đứng hàng đầu về xuất khẩu gạo trên thế giới.


Ghi nhớ
Nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí là bàn về vấn đề
thuộc lĩnh vực tư tưởng, đạo đức, lối sống,…của con
người.
Yêu cầu về nội dung của bài nghị luận này là làm sáng tỏ
các vấn đề tư tưởng đạo lí bằng cách giải thích, chứng
minh, so sánh, đối chiếu, phân tích, …để chỉ ra chỗ đúng
( hay chỗ sai) của một tư tưởng nào đó, nhằm khẳng
định tư tưởng của người viết.
Về hình thức, bài viết phải có bố cục ba phần ; có luận
điểm đúng đắn, sáng tỏ ; lời văn chính xác, sinh động.


Bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí khác với bài
nghị luận về một sự việc hiện tượng trong đời sống như

thế nào?


Nghị luận về một sự việc
hiện tượng trong đời sống
xã hội

Nghị luận về một vấn đề
tư tưởng đạo lí

Đi từ một sự việc, hiện
tượng(sự thực đời sống)
có ý nghĩa đối với xã hội
=> nêu ra những vấn đề
tư tưởng,bày tỏ thái độ

Đi từ chính những vấn đề tư
tưởng đạo lí, giải thích
chứng minh… bằng đời
sống thực tế để khẳng định
hay phủ định vấn đề => ý
nghĩa quan trọng của tư
tưởng đạo lí đó đối với đời
sống con người
Có nhiều lí lẽ và khái niệm


Đề 1: Y phục xứng y kì đức( quần áo phải tương xứng với
đức độ ). Ý kiến của em như thế nào?
=> Nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí.

Đề 2: Hình ảnh một vài nhóm học sinh lớp 9 đến trường
với quần bò mài, áo có nhiều hình ảnh kinh dị gợi cho
em suy nghĩ gì ?
=> Nghị luận về một sự việc, hiện tượng trong đời sống xã
hội.


Luyện tập
Nghị luận về vấn đề giá trị của thời gian
Luận điểm:
- Thời gian là sự sống.
- Thời gian là thắng lợi.
- Thời gian là tiền.
- Thời gian là tri thức
Phép lập luận : Phân tích và chứng minh