Bài 10. Nghị luận trong văn bản tự sự

TRƯỜNG THCS ...........................

LỚP 9......
Giáo viên : .......................................


Tiết 49
NGHỊ LUẬN TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ

I.Tìm hiểu yếu nghị luận trong văn bản tự sự

1. Đọc các đoạn trích
a) Chao ôi ! Đối với những người ở quanh ta, nếu ta
không cố tìm mà hiểu họ thì ta chỉ thấy họ gàn dở, ngu
ngốc, xấu xa, bỉ ổi… toàn những cớ để cho ta tàn nhẫn ;
không bao giờ ta thấy họ là những người đáng
thương;không bao giờ ta thương… Vợ tôi không ác,
nhưng thị khổ quá rồi. Một người đau chân có lúc nào
quên được cái chân đau của mình để nghĩ đến cái gì
khác đâu? Khi người ta khổ quá thí người ta chẳng còn
nghĩ gì đến ai được nữa. Cái bản tính tốt của người ta bị
những nỗi lo lắng, buồn đau, ích kỉ che lấp mất. Tôi biết
vậy, nên tôi chỉ buồn chứ không nở giận
(Nam Cao – Lão Hạc)


Tiết 49
NGHỊ LUẬN TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ

I.Tìm hiểu yếu nghị luận trong văn bản tự sự
1. Đọc các đoạn trích

b)
Thoắt trông nàng đã chào thưa:
“ Tiểu thư cũng có bây giờ đến đây!
Đàn bà dễ có mấy tay,
Đời xưa mấy mặt đời này mấy gan!
Dễ dàng là thói hồng nhan,
Càng cay nghiệt lắm, càng oan trái nhiều”.
Hoạn thư hồn lạc phách xiêu,
Khấu đầu dưới trướng liệu điều kiêu ca.
Rằng: “Tôi chúc phận đàn bà,
Ghen tuông thì cũng người ta thường tình

Nghĩ cho khi gác viết kinh,
Với khi khỏi cửa dứt tình chẳng theo.
Lòng riêng riêng những kính yêu,
Chồng chung ai dễ ai chiều cho ai.
Trót lòng gây việc chông gai,
Còn nhờ lượng bể thương bài nào
chăng”.
Khen cho : “thật đã nên rằng,
Khôn ngoan đến mực nói năng phải
lời.
Tha ra thì cũng may đời,
Làm ra thì cũng ra người nhỏ nhen”.
(Nguyễn Du – Truyện Kiều)


Tit 49
NGH
LUN

BN
T S
I.Tỡm
hiu yu
nghTRONG
lun trongVN
vn bn
t s
1. c cỏc on trớch
2.Nhn xột
on a. L suy ngh ni tõm ca nhõn vt ụng giỏo thuyt
phc chớnh mỡnh rng v mỡnh khụng ỏc.
*Lp lun:
-Nờu vn : Nu ta khụng
m hiu
nhng
ngi
xung
quanh ta
Nitỡm
dung
ca
on
trớch
l gỡ?
thỡ ta s cú c s tn nhn v c ỏc vi h.
- Phỏt trin vn : V tụi khụng phi l ngi ỏc, nhng s d th tr nờn ớch
k, tn nhn l vỡĐể
th ó
quỏđ

kh:
làm
ợc điều đó tác giả đã

+Khi ngi ta au chõn thỡ ch ngh n cỏi chõn au
đa ra những luận điểm và cách
+Khi ngi ta kh thỡ ngi ta khụng cũn ngh n ai c na
lập
luận
nh
thế
nào?
+Vỡ cỏi bn tớnh
tt ca
ngi
ta b
nhng
ni lo lng, bun au, ớch k che lp mt.

-Kt thỳc vn : Tụi bit vy nờn tụi ch bun ch khụng n gin.
*V hỡnh thc: Dựng cỏc cõu khng nh,ngn gn cỏc cõu hụ ng th
hin cỏc phỏn oỏn nh : Nu thỡ, vỡ th cho nờn, s d l vỡ,

Cỏc cõu vn trong on trớch thng l loi cõu gỡ?


Tit 49
NGH LUN TRONG VN BN T S

I.Tỡm hiu yu ngh lun trong vn bn t s

1. c cỏc on trớch
2. Nhn xột.

Em có
nhận
xét
gì về cách lập
on b. on trớch Kiu
bỏo
õn bỏo
oỏn
luận của Hoạn Th ?
- Cuc i thoi gia Kiu v Hon Th
-Lp lun ca Kiu:
+ Xa nay mấy ngời đàn bà ghê gớm,cay nghit nh mụ ->
Càng chuốc oan trái
- Lp lun ca Hon Th t bo cha cho mỡnh:
- Th nht: Tụi l n b nờn ghen tuụng l chuyn thng tỡnh.(l thng)
đãinói
về
Thcụ trn khụng ui theo.
- Th hai: Ngoi Kiều
ra tụi cng
x rt
ttHoạn
vi cụ.Khi
(k cụng)
Đây
là đoạn
nh thế

nào? đối thoại
- Th ba: Tụi vi cụ
trongTh
cnh ó
chng
ai nhng cho ai.
Hon
lpchung.
lunChc
nhgỡth
giữa
ai
với
ai?
- Th t: Nhng dự
sao
tụi t
ó trút
gõy
au kh
chomỡnh
cụ nờn?bõy gi ch bit
no
bo
cha
cho
trụng nh vo lng khoan dung rng ln ca cụ.(nhn ti v cao tõng
bc Kiu)

=> Lý lẽ sắc bén, lập luận hợp lý.

Tiết 49
NGHỊ LUẬN TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ

I.Tìm hiểu yếu nghị luận trong văn bản tự sự
1. Đọc các đoạn trích
2.Nhận xét

-Nội dung của yếu tố nghị luận trong văn bản tự sự: thực chất là các
cuộc đối thoại với các nhận xét, phán đoán các lí lẽ, dẫn chứng nhằm
Nộingười
dung
của yếu tố nghị luận
thuyết phục người đọc,
nghe.
văn thêm
bản phần
tự sự?
-Tác dụng: làm cho trong
câu chuyện
triết lí

*Ghi nhớ: Trong văn bản tự sự để người đọc(người nghe) phải
suy nghĩ về một vấn đề nào đó, người viết( người kể) và nhân vật
có khi nghị luận bằng cách nêu lên các ý kiến, nhận xét cùng những
viÖcNội
södung
dông
yÕu tè

nghÞ
lí lẽ và dẫn chứng.
đó thường
được
diễn đạt bằng hình
thức lập luận, luËn
làm cho
câu chuyện
triết lí.
trong
văn thêm
bảnphần
tù sù

cã t¸c dông nh thÕ nµo?


Tiết 49
NGHỊ LUẬN TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ

I.Tìm hiểu yếu nghị luận trong văn bản tự sự
II. Luyện tập
Bài tập 1.

- Lời của ông Giáo
- Ông Giáo đang thuyết phục chính mình, rằng vợ ông
không ác để “chỉ buồn chứ không nỡ giận”
- Thuyết phục về đạo lí của cuộc sống.

Tiết 49
NGHỊ LUẬN TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ

I.Tìm hiểu yếu nghị luận trong văn bản tự sự
II. Luyện tập

Bài tập 1.
Bài tập 2. Ở đoạn trích (b) mục I.1 Hoạn Thư đã lập luận như thế nào
mà nàng Kiều phải khen rằng: “Khôn ngoan đến mực, nói năng phải
lời”? Hãy tóm tắt các nội dung lí lẽ trong lập luận của Hoạn Thư để làm
sáng tỏ lời khen của nàng Kiều.
-Hoạn Thư giây phút đầu “ Hồn lạc phách xiêu” nhưng sau đó “Liệu điều
kêu ca”
+ “Rằng tôi … thường tình”->Lí lẽ này xóa sự đối lập giữa Kiều và Hoạn
Thư. Từ đối lập trở thành cùng cảnh ngộ “chồng chung…cho ai”. Hoạn
Thư từ tội nhân trở thành nạn nhân của chế độ đa thê.
+ Kể công: Cho Kiều ở gác viết kinh. Khi Kiều trốn không đuổi
theo.
+
Cuối cùng nhận tất cả lỗi về mình


Củng cố:
-Nội dung của yếu tố nghị luận trong văn bản tự sự:
thực chất là các cuộc đối thoại với các nhận xét, phán
đoán các lí lẽ, dẫn chứng nhằm thuyết phục người đọc,
người nghe.
-Tác dụng: làm cho câu chuyện thêm phần triết lí