Bài 30. Chữa lỗi diễn đạt (lỗi lô-gíc)

Tiết 134: CHỮA LỖI DiỄN ĐẠT
(Lỗi lôgic)


KIỂM TRA BÀI CU
1- Trật tự từ là gì?
a- Là các từ ngữ có mặt trong một câu.
b-Là trình tự sắp xếp các từ trong một chuỗi lời
nói.
c-Là các từ trong một ngôn ngữ.
d-Là các từ ngữ có mặt trong một đoạn văn.
2-Câu:”Lom khom dưới núi tiều vài chúú́” bộ
phận nào được thay đổi trật tự?
a-Chủ ngữ.
b- Vị ngữ.
c- Phụ ngữ sau của cụm danh từ.
d-Phụ ngữ sau của cụm động từ.


Tit 122 :

1. Bài tập :

Hot ng

(Lụi lụ-gic)

Phỏt hin v cha li mt s li din t trong cỏc cõu di õy ch

nhúm

rừ lý do sai v cỏc cỏch sa
a. Chỳng em ó giỳp cỏc bn hc sinh nhng vựng b bóo lt
qun ỏo,dy dộp v nhiu dựng hc tp khỏc

A
B
ỏo, giy
dựng
hc
tõp
-qun
Khi viết
câudộp
có kiểu kếtụ
hợp
A và
B khácthì
A và B phải cùng loại trong đó B là từ ngữ
dựngrộng,
sinh A
hoat)
(bỳt,
sỏch,
v)
có(ụ
nghĩa
là từ ngữ có
nghĩa
hẹp.

=>A v B khụng cựng loai.
* Chữa:
Có thể có 1 số cách chữa nh sau:
- Chúng emdép và nhiều đồ dùng sinh hoạt
khác.
- Chúng em.bão lụt giấy bút, sách vở và nhiều
đồ dùng htập khác.


Tit 122 :

1. Bài tập :

Hot ng

(Lụi lụ-gic)

Phỏt hin v cha li mt s li din t trong cỏc cõu di õy ch

nhúm

rừ lý do sai v cỏc cỏch sa

b. Trong thanh niờn núi chung v trong búng ỏ núi riờng, nim
say mờ l nhõn t quan trng dn n thnh cụng

A A nói chungBvà
Saiviết
:vi A câu
phi có kiểu kết hợp

-Khi
t ngthì
cú A phải là từ
B nóilriêng
ngữniờn
có nghĩabúng
rộngỏhơn
thanh
ngha
từ ngữ
B rng
hn t ng
núi chung
núi riờng
B.
* Chữa:
- Cách 1: trong thanh niên nói chung và trong sinh
viên nói riêngthành công.
- Cách 2: Trong thể thao nói chung và trong bóng
đá nói riêng. . thành công.


Tit 122 :

1. Bài tập :

Hot ng

(Lụi lụ-gic)

Phỏt hin v cha li mt s li din t trong cỏc cõu di õy ch

nhúm

rừ lý do sai v cỏc cỏch sa

c. Lóo Hc, Bc ng cựng v Ngụ Tt T ó giỳp chỳng ta
hiu sõu sc thõn phn ca ngi nụng dõn Vit Nam trc cỏch
mng thỏng Tỏm 1945

A
B
Lao
Hac,
Bc
ng
cung
Ngụ
Khi
viết câu
có kiểu
kết
hợp A, B và
C Tõt Tụ
( các yếu
tố cótỏc
quan
hệ đẳng lập) thì
A, tỏc
B, Cgi)

phải là
( Tờn
phõm)
(Tờn
những từ ngữ thuộc cùng 1 trờng từ vựng ,
biểu thị những khái niệm thuộc cùng một phạm trù.

Sai : Khụng cựng trng t vng

*Chữa:
-C1: Lão Hạc, Bớc đờng cùng và Tắt đèn Tháng 8/1945.
-C2: Nam Cao, Nguyễn Công Hoan và Ngô Tất Tố đã
gioptháng 8/1945.


Tit 122 :

1. Bài tập :

Hot ng

(Lụi lụ-gic)

Phỏt hin v cha li mt s li din t trong cỏc cõu di õy ch

nhúm

rừ lý do sai v cỏc cỏch sa

d. Em mun tr thnh mt ngi trớ thc hay mt bỏc s

quan hờ
A
B
la chn:
hai vờ phai
trớ thc
hay
bac si
Aờhay
B thì
A vàng
B
bỡnh
(giaiTrong
cõp) câu hỏi lựa chọn
(ngh
nghiờp
)
không bao giờ là những từ ngữ có quan
v hệ
ngha.
nghĩa rộng- hẹp với nhau, nghiã là A không
bao hàm và B cũng không bao hàm A

a:
m muốn trở thành một trí thức hay một thuỷ t
m muốn trở thành một giáo viên hay một bác s


Tit 122 :

1. Bài tập :

Hot ng

(Lụi lụ-gic)

Phỏt hin v cha li mt s li din t trong cỏc cõu di õy ch

nhúm

rừ lý do sai v cỏc cỏch sa

e. Bi th khụng ch hay v ngh thut m cũn sc so v ngụn t

B
A
-Khi viết
câu
có kiểu kết hợp không
chỉ
ngụn
tA mà còn B
ngh
thut
thì A và B không bao giờ là từ ngữ có qhệ nghĩa
rộng- hẹp với nhau (giống d)

hàm *Chữa:
B vì trong giá trị nghệ thuật của một tp VH có giá trị n

-C1: Bài thơ không chỉ hay về NT mà còn sắc sảo về
ND.
-C2: Bài thơ không chỉ hay về bố cục mà còn sắc sảo
về ngôn từ.
-C3: Bài thơ hay về NT nói chung, sắc sảo về ngôn từ nói


Tit 122 :

1. Bài tập :

Hot ng

(Lụi lụ-gic)

Phỏt hin v cha li mt s li din t trong cỏc cõu di õy ch

nhúm

rừ lý do sai v cỏc cỏch sa

g. Trờn sõn ga ch cũn li hai ngi. Mt ngi thỡ cao gy ,cũn mt ngi thỡ
mc ỏo ca rụ

A
B
Cao gy
o ca rụ
Khi m/t các dấu hiệu đặc trng phải đợc biểu
(hỡnhnhững

dỏng) từ ngữ thuộc(trang
phc)
thị bằng
cùng một
trờng từ
vựng, đối=>Av
lập nhau
trong
vi t
một
phạm trù.
B khụng
cựngphạm
trng
vng

a:
rên sân gamột ngời thì lùn và mập.
rên sân gamột ngời thì mặc áo trắng, còn một ngờica


Tiết 122 :

1. Bµi tËp :

Hoạt động

(Lỗi lô-gíc)

Phát hiện và chữa lại một số lỗi diễn đạt trong các câu dưới đây chỉ

nhóm

rõ lý do sai và các cách sửa

“nªn” lµ
h. Chị Dậu rất cần cù và chịu khó nên chị rất mét
mực qhÖ
tõ nèi c¸c
yêu thương chồng con.
vÕ cã mèi
quan hÖ
A
B
nh©n qu¶.

Cần cù
chịu khó

Yêu thương
chông con

Sai vì Avà B không phải là quan hệ nhân-quả

*Ch÷a: Chị Dậu cần cù, chịu khó và rất
mực yêu thương chồng con.


Tiết 122 :

1. Bµi tËp :

Hoạt động

(Lỗi lô-gíc)

Phát hiện và chữa lại một số lỗi diễn đạt trong các câu dưới đây chỉ

nhóm

rõ lý do sai và các cách sửa

i. Nếu không phát huy những đức tính tốt đẹp của người
xưa thì người phụ nữ Việt Nam ngày nay không thể có
được những nhiệm vụ vinh quang và nặng nề đó .
=>Hai vế không thể nối với nhau bằng nếu…thì
*Ch÷a:

i/ Nhờ phát huy những đức tính tốt đẹp của người xưa
nên người phụ nữ Việt Nam ngày nay đã hoàn thành
được những nhiệm vụ vinh quang và nặng nề đó.


Tiết 122 :

1. Bµi tËp :

Hoạt động

(Lỗi lô-gíc)

Phát hiện và chữa lại một số lỗi diễn đạt trong các câu dưới đây chỉ

nhóm

rõ lý do sai và các cách sửa

k. Hút thuốc lá vừa có hại cho sức khỏe, vừa làm giảm
tuổi thọ của con người
Sai:Cặp phụụ̣ từ vừa…vừa không kết hợp A và B cùng một
phạm trù.

a:
huèc l¸ võa cã h¹i cho søc khoÎ, võa tèn kÐm vÒ tiÒ


Bài tập nhanh
Anh bộ đội bị thương hai
lần: Một lần ở cánh tay,
một lần ở Điện Biên Phủ.

Anh bộ đội bị
thương hai lần:
Một lần
ở cánh tay,
một lần ở
chân.

Không
cùng

bình
diện.

Anh bộ đội bị
thương hai lần:
Một lần
ở Hà Nội,
một lần ở
Điện Biên Phủ.


Tit 122 :

Bài tập 1/127:
Bài
nhúm tập 2/128

Hot ng

(Lụi lụ-gic)

Tìm những lỗi diễn đạt trong bài TLV của mình hoặc
của các bạn cùng lớp, trong lời nói hàng ngày hoặc trên các
phơng tiện thông tin đại chúng.
a/Tố Hữu là một nhà thơ lớn vì ông hđ CM từ
thời thơ ấu.
*Lỗi: Hai vế là qhệ nhân quả nối với nhau bởi từ vì.
Phần nguyên nhân giải thích không phù hợp với kq.
*Chữa: TH là lớn vì ông là một tài năng lớn, lại đợc rèn
luyện trong cuộc đấu tranh CM

HS không đợc uống rợu và hot thuốc lá
*Lỗi: nghĩa của vế thứ 2
không rõ.
hữa: HS không đợc uống rợu và không đợc hot thuốc lá.


Tit 122 :

Bài tập 1/127:
Bài
nhúm tập 2/128

Hot ng

(Lụi lụ-gic)

Tìm những lỗi diễn đạt trong bài TLV của mình hoặc
của các bạn cùng lớp, trong lời nói hàng ngày hoặc trên các
phơng tiện thông tin đại chúng.
c/ Gần tra, đờng phố tấp nập, xe cộ ngợc xuôi càng ngày
càng
*Lỗi: Dùng từ tấp nập không phù hợp với ND của
tha dần.
câu.
*Chữ
c/ Gần tra, đờng phố vắng vẻ , xe cộ ngợc xuôi
a:
càng ngày càng tha dần.
d/Các bạn ấy rất yêu văn nghệ và cả đi

dã ngoại nữa.
*Lỗi: văn nghệ và dã ngoại không thuộc cùng một trờng từ
vựng, không biểu thị những khái niệm thuộc cùng một
phạm
*Chữ trù.d/ Các bạn ấy rất yêu văn nghệ và cả thể
a:

thao nữa.


-Hoàn thành BT SGK. Sửa những lỗi diễn đạt
mắc phải trong bài viờt TLV
-Chuẩn bị viết bài TLV số 7: lập dàn ý 3 đề
bài
trong SGK /128