Bài 24. Ý nghĩa văn chương

Hoài Thanh



- Tác giả

+ Hoài Thanh tên khai sinh là Nguyễn Đức
Nguyên, sinh ra trong một gia đình nhà nho
nghèo
+ Năm 1927 gia nhập Tân Việt Cách mạng
đảng. Năm 1931 vào Huế đi dạy học, làm
báo, viết văn.
- Đã từng là hội viên Hội nhà văn Việt Nam,
Tổng thư kí Hội Liên hiệp Văn học nghệ
thuật Việt Nam.
+ Nhà phê bình văn học xuất sắc, tác giả
của cuốn Thi nhân Việt Nam
- Có rất nhiều các tác phẩm nổi tiếng
+ Văn chương và hành động
+ Thi nhân Việt Nam
+ Phê bình tiểu luận (3 tập)
+ Tuyển tập Hoài Thanh (2 tập)


- Kiểu văn bản:

Nghị luận

- Vấn đề nghị luận: Ý nghĩa văn chương
- Bố cục: 3 phần = 3 luận điểm
LĐ1: Từ đầu…. muôn vật, muôn

loài: Nguồn gốc của văn chương.

Ý
Ý NGHĨA
NGHĨA V
VĂ
ĂN
N CH
CHƯƠ
ƯƠNG
NG

LĐ2 : Tiếp theo …. Không có gì là quá
đáng: Nhiệm vụ, công dụng của văn
chương
LĐ3 : Đoạn còn lại: ý nghĩa của
văn chương.
Nguồn
gốc

Nhiệm vụ,
cụng dụng

Ý nghĩa

Đi từ nguồn gốc đến nhiệm vụ, cụng dụng, cuối cùng là
khẳng định ý nghĩa của văn chương.


Người

đờiđời
xưa,
một
nhànhà
thi thi
sĩ ấn
trông
thấy
Ngườitatakểkểchuyện
chuyện
xưa,
một
sĩ Độ
ấn Độ
trông
một
thương
rơi xuống
bên chân
Thi sĩ
thấycon
mộtchim
con bị
chim
bị thương
rơi xuống
bên mình.
chân mình.
thương
hại quá,hại

khóc
nức
lên,nức
quảlên,
tim quả
cùngtim
hoà
mộthoà
nhịpmột
với
Thi sĩ thương
quá,
khóc
cùng
sự
runvới
rẩysựcủa
sắpchim
chết.sắp
Tiếng
ấy,khóc
dịp ấy,
đau
nhịp
runcon
rẩy chim
của con
chết.khóc
Tiếng
thương

chính ấy
là nguồn
gốc
của thi
dịp đauấythương
chính là
nguồn
gốcca.của thi ca.
Câu
chuyện hoang
hoang đường,
đường, song
song
Câu chuyện
chuyện có
có lẽ
lẽ chỉ là câu chuyện
không
gốc cốt
cốt yếu
yếu của
củavăn
văn
khôngphải
phải không
không có
có ýý nghĩa. Nguồn gốc
chương
vàvà
rộng

ra thương
cả muôn
vật,
chươnglàlàlòng
lòngthương
thươngngười
người
rộng
ra thương
cả muôn
muôn
loài. loài.
vật, muôn


“Người ta kể chuyện đời xưa, một nhà thi sĩ Ấn Độ trông
thấy một con chim bị thương rơi xuống bên chân mình. Thi
sĩ thương hại quá, khóc nức lên, quả tim cùng hoà một nhịp
với sự run rẩy của con chim sắp chết. Tiếng khóc ấy, dịp đau
thương ấy chính là nguồn gốc của thi ca.
Câu chuyện có lẽ chỉ là một câu chuyện hoang đường, song
cốt cốt
yếu yếu của văn
không phải không có ý nghĩa. Nguồn gốc
chương là lòng thương người và rộng ra thương cả muôn vật,
muôn loài. [...]”


Thảo luận nhóm

Cã ý kiÕn cho r»ng, quan niÖm cña Hoµi
Thanh vÒ nguån gèc cña v¨n ch¬ng nh vËy
lµ ®óng nhng cha ®ñ. Em cã ®ång ý víi ý
kiÕn trªn kh«ng? V× sao?


Đánh
giặc
giữ
nước

Nguồn
gốc
văn
chương
Phong tục truyền thống
Vui
chơi,
giải trí


“Văn chương sẽ là hình dung của sự sống muôn
hình vạn trạng. Chẳng những thế, văn chương
còn sáng tạo ra sự sống.[...]”


“Văn chương sẽ là hình dung của sự
sống muôn hình vạn trạng. Chẳng
những thế, văn chương còn sáng tạo
ra sự sống.[...]”

Là hình dung của sự sống.


Sáng tạo ra sự sống.


Vậy thì, hoặc hình dung sự sống, hoặc sáng tạo ra sự sống, nguồn gốc của
văn chương đều là tình cảm, là lòng vị tha. Và vì thế, công dụng của văn
chương cũng là giúp cho tình cảm và
lòng
vị tha.
-> gợi
Luận
điểm

Dẫn chứng <-

Một người hằng ngày chỉ cặm cụi lo lắng vì mình, thế
mà khi xem truyện hay ngâm thơ có thể vui, buồn, mừng, giận cùng những
người ở đâu đâu, vì những chuyện ở đâu đâu, há chẳng phải là chứng cớ cho
cái mãnh lực lạ lùng của văn chương hay sao ?

Lí lẽ <-

Văn chương gây cho ta những tình cảm ta không có, luyện
những tình cảm ta sẵn có; cuộc đời phù phiếm và chật hẹp của cá nhân vì văn
chương mà trở nên thâm trầm và rộng rãi đến trăm nghìn lần.
Có kẻ nói từ khi các thi sĩ ca tụng cảnh núi non, hoa

cỏ, núi non, hoa cỏ trông mới đẹp; từ khi có người lấy tiếng chim kêu, tiếng
suối chảy làm đề ngâm vịnh, tiếng chim, tiếng suối nghe mới hay.

Dẫn chứng <-

Lí lẽ <-

Nếu trong pho lịch sử loài người xóa các thi nhân, văn nhân và
đồng thời trong tâm linh loài người xóa hết những dấu vết họ còn lưu lại thì
cái cảnh tượng nghèo nàn sẽ đến bực nào !


1. Nghệ thuật.
- Có luận điểm rõ ràng, được chứng minh minh bạch đầy sức thuyết phục
- Các dẫn chứng đa dạng: khi trước, khi sau, khi hoà vào với luận điểm, khi
là một chuyện ngắn
- Diễn đạt bằng lời văn giản dị, giàu hình ảnh, cảm xúc
2. Ý nghĩa văn bản.
Văn bản thể hiện quan niệm sâu sắc của nhà văn về “Ý nghĩa văn chương”



VỀ NHÀ

Tự tìm hiểu ý nghĩa của một số từ Hán
Việt trong văn bản
 Hoàn thiện bài tập.
 Chuẩn bị: Ôn tập văn nghi luận theo hướng
dẫn sgk ( trang 66 )

Chúc
quý
thầy cô
mạnh
khỏe,
hạnh
phúc,
thành
đạt!

Chào
tạm
biệt!

Chúc
các em
học
sinh
chăm
ngoan
học
giỏi!