Hoạt động rèn luyện kỹ năng giao tiếp cho học
sinh Trung học
Nhiều học sinh Trung học lầm tưởng rằng chỉ cần có vốn từ phong phú
và biết cách diễn đạt bằng tiếng Anh là đã có thể giao tiếp tốt với người
bản xứ. Tuy nhiên để có thể làm được điều đó còn phải thành thạo các
kỹ năng giao tiếp. Hy vọng những hoạt động mà chúng tôi giới thiệu
dưới đây sẽ là những gợi ý hữu ích cho các giáo viên ngoại ngữ Trung
học khi dạy kĩ năng giao tiếp cho học sinh.
I. Oh, Cabjous Day!
Chia học sinh thành 3 nhóm. Nói với các nhóm rằng tất cả các em có sẽ
cùng hoàn thành một nhiệm vụ là nối những mẩu nhỏ lộn xộn thành
một câu chuyện hoàn chỉnh trong khoảng thời gian hạn chế. Tuy
nhiên mỗi nhóm sẽ sủ dụng một ngôn ngữ khác với các nhóm khác.
Ngôn ngữ riêng của mỗi nhóm chỉ là một từ duy nhất. Hãy quy định cho
mỗi nhóm một từ vô nghĩa nào đó bạn nghĩ ra. Ví dụ: nhóm 1 - cariffle,
nhóm 2 - woobidee, nhóm 3 - varipipip.
Chia đều các mẩu nhỏ của câu chuyện cho 3 nhóm. Sau đó, các nhóm sẽ
có 2 phút để lên kế hoạch xem chúng sẽ truyền đạt ý kiến và giao tiếp ra
sao với các nhóm khác để có thể sắp xếp các mẩu nhỏ thành một câu
chuyện hoàn chỉnh. Trong 2 phút chuẩn bị này, các thành viên trong
nhóm có thể nói chuyện, trao đổi bình thường. Khi các nhóm được hợp
lại để thực hiện nhiệm vụ, từ duy nhất mà thành viên của các nhóm được
sử dụng là từ vô nghĩa mà bạn đã quy định trước. Học sinh sẽ phải dựa
vào ngữ điệu, âm lượng của từ đặc biệt này để giao tiếp, truyền đạt
thông tin và cùng hoàn thành nhiệm vụ.
Cho 3 nhóm 5 phút để cùng nhau hoàn thành nhiệm vụ. Nhắc nhở chúng
chỉ được sử dụng ngôn ngữ riêng của nhóm và cố gắng giao tiếp bằng
cách thay đổi ngữ điệu và âm lượng.
Sau khi hoàn thành nhiệm vụ, đề nghị học sinh chia sẻ những nhận xét
riêng về những điều đã xảy ra trong quá trình thực hiện hoạt động. Thảo
luận xem làm cách nào mà các nhóm có thể truyền đạt, trao đổi thông tin
khi những từ phát ra hoàn toàn vô nghĩa.
II. I See What You are Saying
Chia học sinh thành 3 nhóm. Gần vị trí mỗi nhóm, đặt hai chiếc ghế tựa
quay lưng vào nhau. Đề nghị hai học sinh ngồi vào hai chiếc ghế. Một
học sinh thứ ba được phân công đứng quan sát một trong hai học sinh
đang ngồi. Yêu cầu học sinh đang ngồi đối diện với học sinh đang đứng
tả lại một tình huống buồn cười nào đó mà học sinh đó từng gặp phải.
Học sinh đứng quan sát sẽ quan sát thật kỹ những cử chỉ, thái độ trên
khuôn mặt và những hành động phi ngôn từ khác của học sinh đang kể
chuyện.
Sau đó bạn yêu cầu em học sinh ngồi quay lưng kể lại câu chuyện cho
các thành viên khác trong nhóm mình. Yêu cầu các nhóm so sánh mức
độ hiểu nội dung câu chuyện đó của em đứng quan sát và em chỉ được
nghe với nhau. Bạn có thể cho học sinh thảo luận trong nhóm các câu
hỏi dưới đây:
- Bạn đứng quan sát có nghe và thấy được cùng một thông điệp như bạn
chỉ được nghe không? Tại sao có/không?
- Người nói sẽ cảm thấy thế nào khi biết rằng ngôn ngữ và cử chỉ của họ
đang bị quan sát chặt chẽ? Trong các tình huống thực tế, bạn làm thế nào
để giải toả cảm giác bị người khác giám sát khi bạn nói điều gì đó?
- Việc giao tiếp bằng ngôn từ có ảnh hưởng thế nào đến việc giao tiếp
với những người khuyết tật như có vấn đề về thị giác hay thính giác?
III. What Is In It For Me?
Trước buổi học, chọn một bài báo ngắn từ một tờ báo, tạp chí hay tập
san để chia sẻ với cả lớp. Chủ đề nào không quan trọng miễn là phù hợp
với lứa tuổi học sinh và có nhiều chi tiết trong đó. Đầu buổi học thông
báo một cách nhẹ nhàng rằng bạn đọc được một bài báo thú vị và muốn
chia sẻ với cả lớp. Đọc bài báo cho cả lớp. Sau khi đọc xong bài báo,
hãy đưa ra một phần thưởng nho nhỏ nhưng hấp dẫn nào đó và nói rằng:
“Thầy/ Cô có vài câu hỏi liên quan đến bài báo các em vừa nghe. Bất kỳ
em nào có thể trả lời chính xác được nhiều câu hỏi nhất sẽ nhận
được phần thưởng dễ thương này.” Yêu cầu học sinh lấy một tờ giấy
trắng, nghe câu hỏi và ghi câu trả lời của mình vào giấy. Bạn có thể hỏi
các em khoảng 8-10 câu liên quan tới nội dung bài báo. Sau đó yêu cầu
học sinh đổi phiếu trả lời cho nhau để kiểm tra chéo khi bạn công bố đáp
án. Bạn sẽ tìm thấy người thắng cuộc và trao phần thưởng.
Rõ ràng cả lớp đều được nghe cùng một câu chuyện nhưng không phải
em nào cũng có thể nhớ đầy đủ nội dung một cách chi tiết. Vì vậy, bạn
đừng quên hỏi học sinh nguyên nhân vì sao chúng không nhớ được
nhiều sau khi nghe xong câu chuyện. Gợi ý cho cả lớp thảo luận theo
nhóm về cách có thể giúp chúng cải thiện kỹ năng nghe và liệu chúng có
thể nghe chăm chú, tập trung hơn khi biết là sẽ có phần thưởng cho