DSpace at VNU: Tìm hiểu việc khai thác các tài nguyên văn hóa của tỉnh Nghệ An phục vụ phát triển du lịch

Tìm hiểu việc khai thác các tài nguyên văn hóa
của tỉnh Nghệ An phục vụ phát triển du lịch
Lê Thị Lan Hương
Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn
Luận văn ThS Chuyên ngành: Du lịch
Người hướng dẫn: PGS.TS. Nguyễn Phạm Hùng
Năm bảo vệ: 2010

Abstract. Khái quát về tỉnh Nghệ An và tài nguyên văn hóa của tỉnh Nghệ An.
Nghiên cứu và phân tích thực trạng khai thác tài nguyên văn hoá phục vụ phát triển du
lịch của Nghệ An. Đánh giá chung việc khai thác tài nguyên văn hoá phục vụ phát
triển du lịch của tỉnh. Kiến nghị một số giải pháp cơ bản nhằm góp phần nâng cao hiệu
quả khai thác nguồn tài nguyên du lịch văn hoá ở tỉnh Nghệ An.

Keywords. Du lịch; Tài nguyên văn hóa; Nghệ An.


Content.

Mục lục
Mở đầu………………………………….…………………………………………4
1.Lý do chọn đề tài………………………………………………………..………4
2.Mục đích, ý nghĩa của đề tài…………………………………………..………...5
3.Đối tượng và phạm vi nghiên cứu……………………………………………….6
4.Phương pháp nghiên cứu…………………………………………….…………..7
5.Bố cục luận văn………………………………………………………………….8
6.Đóng góp của luận văn…………………………………………….……………8
Chương 1: Tài nguyên văn hoá của tỉnh Nghệ An………………….……………11
1.1. Khái quát về tỉnh Nghệ An…………………………………………………..11
1.1.1.Lịch sử hình thành và phát triển của Nghệ An……………………………..11
1.1.2.Vị trí địa lý và các điều kiện tự nhiên………………………………………18

1.1.3. Điều kiện kinh tế, văn hoá, xã hội………………………………………….23
1.2. Tài nguyên văn hoá vật thể…………………………………………………...28
1.2.1.Các di tích lịch sử văn hoá và cách mạng tiêu biểu…………………………28
1.2.2. Các công trình kiến trúc, mĩ thuật tiêu biểu………………………………..33
1.2.3. Các danh lam thắng cảnh tiêu biểu…………………………………………36
1.3. Tài nguyên văn hoá phi vật thể……………………………………………….38
1.3.1. Phong tục tập quán tiêu biểu………………………………………………..38
1.3.2. Lễ hội tiêu biểu…………………………………………………………….41
1.3.3. Các tôn giáo, tín ngưỡng tiêu biểu………………………………………….44
1.3.4. Các làng nghề truyền thống………………………………………………...46
1.3.5. Ẩm thực truyền thống tiêu biểu…………………………………………….49
1.3.6. Nghệ thuật diễn xướng tiêu biểu…………………………………………...53
1.4. Tiểu kết........................................................................................................55

1


Chương 2: Thực trạng khai thác tài nguyên văn hoá phục vụ phát
triển du lịch của Nghệ An……………………………………………………….58
2.1. Tổ chức quản lý khai thác tài nguyên văn hoá ở Nghệ An…..……………….58
2.2. Cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ cho phát triển du lịch văn hoá..…………….63
2.3. Lao động trong du lịch văn hóa tỉnh Nghệ An……………………………….69
2.4. Thực trạng khai thác các sản phẩm du lịch văn hóa………………………….74
2.4.1. Du lịch văn hóa biển tại thị xã Cửa Lò……………………………………..74
2.4.2. Du lịch tại các di tích lịch sử, văn hoá và cách mạng ở Nghệ An………….80
2.4.3. Du lịch tại các công trình kiến trúc, mĩ thuật tiêu biểu ở Nghệ An………...83
2.4.4. Du lịch tại các danh lam thắng cảnh tiêu biểu ở Nghệ An…………………84
2.4.5. Du lịch lễ hội ở Nghệ An…………………………………………………...86
2.4.6. Du lịch làng nghề ở Nghệ An………………………………………………89
2.4.7. Nghệ thuật diễn xướng trong du lịch ở Nghệ An…………………………..92

2.4.8. Ẩm thực truyền thống trong du lịch ở Nghệ An……………………………94
2.5. Thị trường khách du lịch văn hoá tại tỉnh Nghệ An….………………………97
2.6. Đánh giá chung việc khai thác tài nguyên văn hoá phục vụ phát
triển du lịch của Nghệ An……………………………….………………………103
2.7.Tiểu kết……………………………………………….……………………..106
Chương 3. Một số giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả khai thác
nguồn tài nguyên du lịch văn hoá ở tỉnh Nghệ An………….…………………108
3.1. Những căn cứ đề ra giải pháp………….………………….……………….108
3.1.1. Căn cứ lý thuyết……………………….…………………………………108
3.1.2. Căn cứ thực tiễn………………………………….………………………109
3.1.3. Những vấn đề đang đặt ra………………………….……………………..111
3.2. Các giải pháp………………………………………………………………..113
3.2.1. Giải pháp về tổ chức quản lý trong du lịch văn hoá ở tỉnh Nghệ An…......113
2


3.2.2. Giải pháp về phát triển cơ sở vật chất kỹ thuật du lịch phục vụ
du lịch văn hoá Nghệ An………………………………………….…….……….114
3.2.3.Giải pháp về nâng cao chất lượng lao động du lịch văn hóa
của Nghệ An…………………………………………………………………….116
3.2.4. Giải pháp về sản phẩm du lịch văn hóa của Nghệ An ……...…………..117
3.2.5. Giải pháp về Marketing trong du lịch văn hoá của Nghệ An..…..………120
3.2.6. Giải pháp về bảo tồn các tài nguyên văn hóa trong du lịch Nghệ An……122
3.2.7. Giải pháp về an toàn du lịch trong du lịch văn hoá Nghệ An..…………..124
3.3. Tiểu kết………………………………………………...……………………126
Kết luận………………………………………..…………………………………129
Tài liệu tham khảo…………………………….…………………………………131
Phụ lục………..…………………………………..……………………………...135

3

References.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Đào Duy Anh (2006), Việt Nam văn hóa sử cương, Nxb Văn hóa thông tin
2. Đào Duy Anh (1992), Việt Nam văn hoá sử cương. Nxb TP.Hồ Chí Minh
3. Trần Thúy Anh (2004), Thế ứng xử xã hội cổ truyền của người Việt châu thổ
Bắc Bộ qua một số ca dao – tục ngữ, Nxb Đại học Quốc Gia Hà Nội
4. Trần Thúy Anh, Nguyễn Thu Thủy, Nguyễn Thị Anh Hoa (2004), Ứng xử văn
hóa trong du lịch, Nxb Đại học Quốc Gia Hà Nội
5. Phan Kế Bính (2006), Việt Nam phong tục, Nxb Văn học
6. Đoàn Trung Còn (1992) Phật học từ điển, Nxb TP.Hồ Chí Minh
7. Nguyễn Đăng Duy (2001) Các hình thái tín ngưỡng, tôn giáo ở Việt Nam. Nxb
Văn hoá Thông tin
8. GS.TS. Nguyễn Văn Đính, PGS.TS. Trần Thị Minh Hòa (2004), Kinh tế du lịch,
Nxb Lao động - xã hội
9. Trần Kim Đôn (2009), Địa lý tỉnh Nghệ An, Nxb Thời đại
10. Ninh Viết Giao (2000), Tục thờ thần & thần tích ở Nghệ An, Sở văn hoá –
thông tin Nghệ An
11. Ninh Viết Giao (2003), Nghệ An và tôi, Nxb Nghệ An
12. Ninh Viết Giao (2005), Nghệ An lịch xử và văn hoá, Nxb Nghệ An
13.Vũ Ngọc Khánh (2001), Đạo thánh ở Việt Nam. Nxb Văn hoá thông tin
14. PGS.TS. Nguyễn Văn Mạnh, TS. Nguyễn Đình Hòa (2008), Giáo trình
Marketing Du Lịch, Nxb Đại học Kinh Tế Quốc Dân
15. Mai Hồ Minh (2007), Sâu nặng miền quê, Nxb Nghệ An
16. Nguyễn Minh San (1994), Tiếp cận tín ngưỡng dân gian Việt Nam. Nxb Văn
hoá dân tộc
133

17. Sở văn hóa thông tin Nghệ An xuất bản (2001), Địa chỉ lễ hội Nghệ An
18. Sở văn hóa thông tin Nghệ An xuất bản (2000), Nghệ An di tích danh thắng
19. Sở du lịch Nghệ An (2006), Báo cáo tổng kết năm của Sở Du lịch Nghệ An
năm 2000 – 2006
20. Sở du lịch Nghệ An (2006), Quy hoạch tổng thể phát triển du lịch Nghệ An
thời kỳ 2006 – 2020
21. Sở văn hóa thể thao và du lịch Nghệ An (2008), Báo cáo tổng kết năm của Sở
Văn hóa thể thao và du lịch Nghệ An từ 2007 – 2008
22. Sở văn hóa thể thao và du lịch Nghệ An (2009), Quy hoạch tổng thể phát triển
du lịch tỉnh Nghệ An đến năm 2020
23. Trần Ngọc Thêm (1997), Tìm về bản sắc văn hoá Việt Nam, Nxb TP. Hồ Chí
Minh
24. Trần Ngọc Thêm (1999), Cơ sở văn hóa Việt Nam, Nxb Giáo dục
25. Nguyễn Thị Thanh Thủy, Nguyễn Văn Công, Nguyễn Hữu Quang (2008), Lịch
sử Nghệ An, Sở giáo dục và đào tạo Nghệ An
26. Nguyễn Khắc Thuần (1998), Danh tướng Việt Nam, Nxb Giáo dục
27. Chu Quang Trứ (2001), Di sản văn hoá dân tộc trong tín ngưỡng và tôn giáo ở
Việt Nam. Nxb Mĩ thuật
28. Tổng cục Du lịch (1998), Non nước Việt Nam. Sách hướng dẫn du lịch
29. Ủy ban nhân dân huyện Nam Đàn (2009) Báo cáo quy hoạch tổng thể phát
triển kinh tế - xã hội huyện Nam Đàn thời kỳ 2020
30. Lê Trung Vũ (1992), Lễ hội cổ truyền Việt Nam, Nxb Khoa học xã hội
31. Trần Quốc Vượng (2008), Cơ sở văn hóa Việt Nam, Nxb Giáo dục
32. Bùi Thị Hải Yến, Phạm Hồng Long (2007), Tài nguyên du lịch, Nxb Giáo dục
33. Bùi Thị Hải Yến (2005), Tuyến điểm du lịch Việt Nam, Nxb Giáo dục
34.Tiến Đông (2010), Tương Dương những nỗ lực xây dựng đời sống văn hóa,
Văn hóa Nghệ An, số 175, tr.42-43
134

35. Thúy Hoa (2010), Lễ hội làng Sen toàn quốc 2010 những điều đọng lại, Văn
hóa Nghệ An, số 174, tr.41-42
36. Khánh Huyền (2010), Rượu cần người Thái, Văn hóa Nghệ An, số 175, tr.17
37. Võ Hoàng Lan (2010), Tín ngưỡng thờ Tứ vị thánh nương đền Lộ (Hà Nội) và
đền Cờn (Nghệ An), Văn hóa Nghệ An, số 175, tr.12
38. Đào Tam Tỉnh (2010), Vài dấu ấn lịch sử thời tiền Lê – Lý trên đất Nghệ
An,Văn hóa Nghệ An, số 174, tr.15-17
39. Nguyễn Tiến (2010), Xoài Tương Dương và hành trình xây dựng thương hiệu,
Văn hóa Nghệ An, số175, tr.41-44
40. Thái Hữu Thịnh (2010), Người Nghệ phải nói tiếng Nghệ, Văn hóa Nghệ An,
số 174, tr.34-35
41. Đoàn Xuân, Về miền trung ăn gỏi sứa, http:/dulichcualo.com/amthuc ,
13/11/2009
42. Cửa Lò, Nước mắm Cửa Lò, http:/cualo.vn/am thuc, 25/04/2008
43. Cửa Lò, Làng nghề nước mắm Nghi Hải-thị xã Cửa Lò, http:/cualo.vn.
11/11/2009
44. Cửa Lò, Đậm đà mắm ruốc Nghệ An, http:/ cualo.vn, 11/11/2009
45. Cửa lò, Các món cháo, http:/ cualo.vn, 25/04/2008
46. Cửa Lò, Cá Giò bảy món, http:/ cualo.vn, 25/04/2008
47. Cửa Lò, Các món ăn từ mực, http:/ cualo.vn, 25/04/2008
48. Cửa Lò. Tiềm năng du lịch, http:/cualo.com/tiềm năng kinh tế
49. Cửa Lò, Ấn tượng canh ngao Cửa Lò, Nghệ An, http:/ cualo.vn, 03/11/2009
50. Đặc sản Nghệ An, www.vietnam.tuorism.com/nghe an
51. Giới thiệu Sở văn hoá thể thao và du lịch Nghệ An,
www.vietnam.tuorism.com/nghe an
52. Tổng quan, www.vietnam.tuorism.com/nghe an
53. Văn hoá lễ hội, www.vietnam.tourism.com/nghe an
135