DSpace at VNU: Đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp nhằm đẩy nhanh công tác giải phóng mặt bằng tại các dự án đầu tư trên địa bàn quận Hà Đông, thành phố Hà Nội

Đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp nhằm
đẩy nhanh công tác giải phóng mặt bằng tại
các dự án đầu tư trên địa bàn quận Hà Đông,
thành phố Hà Nội
Nguyễn Ngọc Sơn
Trường Đại học Khoa học Tự nhiên
Luận văn ThS Chuyên ngành: Quản lý đất đai; Mã số 60 85 01 03
Người hướng dẫn: PGS.TS. Phạm Quang Tuấn
Năm bảo vệ: 2013

Abstract. Nghiên cứu tổng quan các chính sách, quy định pháp lý về bồi thường, hỗ
trợ, tái định cư của Nhà nước ta từ sau khi có Luật đất đai 2003 đến nay. Thu thập, tài
liệu số liệu về công tác bồi thường, hỗ trợ Giải phóng mặt bằng (GPMB) tại các dự án:
Dự án khu đô thị mới An Hưng, Dự án đường Lê Văn Lương kéo dài, Dự án khu đô
thị mới Mỗ Lao. Điều tra, khảo sát về giá đất bồi thường của dự án, phỏng vấn các hộ
thuộc diện bị thu hồi đất và nhận hỗ trợ, tái định cư. Đánh giá, phân tích thực trạng
công tác thu hồi đất, GPMB làm rõ những nguyên nhân, những khó khăn vướng mắc
trong GPMB của dự án. Đề xuất một số giải pháp nhằm đẩy nhanh tiến độ GPMB.
Keywords. Quản lý đất đai; Giải phóng mặt bằng; Dự án đầu tư; Hà đông.


MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài
Đất đai là tài sản quốc gia có giá trị lớn, có vị trí đặc biệt quan trọng đối với
đời sống của từng hộ gia đình, cá nhân, là tư liệu sản xuất đặc biệt, là điều kiện tối
thiểu đảm bảo cho quá trình tái sản xuất giúp xã hội không ngừng phát triển. Trong
quá trình đổi mới nền kinh tế - xã hội ở nước ta, cơ chế kinh tế thị trường đã từng
bước được hình thành, các thành phần kinh tế phát triển mạnh mẽ và một xu hướng
tất yếu về nguồn lực đầu vào cho sản xuất và sản phẩm đầu ra đều phải trở thành
hàng hoá, trong đó đất đai cũng không phải là ngoại lệ.

Hội nhập khu vực và toàn cầu với sự kiện Việt Nam trở thành thành viên
chính thức của tổ chức Thương Mại Thế Giới là vấn đề trọng điểm hiện nay, nhằm
thúc đẩy sự phát triển kinh tế của đất nước. Mặc dù đã đạt được một số thành tựu to
lớn làm biến đổi bộ mặt kinh tế, xã hội của đất nước nhưng kinh tế phát triển trên
nền tảng cơ sở hạ tầng còn nhiều thiếu thốn, chưa đồng bộ nên chưa phát huy được
hết tiềm năng vốn có. Để đáp ứng yêu cầu đó thì việc Nhà nước thu hồi đất để xây
dựng cơ sở hạ tầng, phục vụ lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng, an ninh, quốc
phòng, phát triển kinh tế là hết sức cần thiết.
Trong điều kiện quỹ đất ngày càng hạn hẹp mà nhu cầu đầu tư ngày càng tăng
thì vấn đề lợi ích kinh tế của các tổ chức, cá nhân khi Nhà nước giao đất cũng như
thu hồi đất ngày càng được quan tâm. Vì vậy, công tác bồi thường, hỗ trợ GPMB
khi Nhà nước thu hồi đất đã và đang là một vấn đề mang tính thời sự cấp bách.
Trong những năm qua, chính sách bồi thường GPMB đã đi vào cuộc sống tạo mặt
bằng cho các dự án xây dựng ở Việt Nam, tạo nguồn lực sản xuất, chuyển đổi cơ
cấu, phát triển đô thị và đổi mới diện mạo nông thôn. Song trước những đổi mới của
chính sách đất đai và sự vận động của thị trường bất động sản mà trong đó có thị
trường quyền sử dụng đất, chính sách bồi thường thiệt hại khi Nhà nước thu hồi đất
hiện hành đã bộc lộ một số tồn tại ảnh hưởng đến công tác bồi thường, GPMB cho

1


các dự án đầu tư ở Việt Nam. Thực tiễn đã khẳng định công tác GPMB là điều kiện
tiên quyết để thực hiện thành công dự án. Mà tiến độ GPMB ra sao thì vấn đề chính
sách bồi thường, hỗ trợ của Nhà nước cho người dân có đất bị thu hồi hợp lý sẽ có ý
nghĩa vô cùng to lớn.
Hà Đông là quận mới của Thành phố Hà Nội đang trên đà phát triển để trở
thành khu trung tâm kinh tế lớn mạnh của Thành phố. Hiện nay, trên địa bàn quận
Hà Đông có nhiều dự án lớn nhỏ đang được triển khai đồng loạt song một số dự án
vẫn còn vướng mắc mặt bằng vì chưa GPMB được. Đặc biệt trong tình hình hiện

nay với tốc độ đô thị hoá mạnh mẽ trên địa bàn quận thì nhu cầu về quỹ đất sạch là
hết sức quan trọng để tạo đà cho việc kêu gọi các nhà đầu tư trong và ngoài nước
đầu tư vào trong địa bàn nhằm thúc đẩy nền kinh tế của quận. Tuy nhiên tiến độ
thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ GPMB trên địa bàn quận hiện nay còn có
nhiều khó khăn vướng mắc cả về mặt chủ quan và khách quan.
Với những lý do nêu trên, để đánh giá việc thực hiện chính sách bồi thường,
hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất, tôi tiến hành thực hiện đề tài: “Đánh giá thực trạng
và đề xuất giải pháp nhằm đẩy nhanh công tác giải phóng mặt bằng tại các dự án
đầu tư trên địa bàn quận Hà Đông, thành phố Hà Nội”
2. Mục tiêu nghiên cứu
Nghiên cứu, đánh giá thực trạng công tác thu hồi đất và tái định cư một số dự
án trên địa bàn quận Hà Đông làm cơ sở cho việc đề xuất giải pháp, chính sách
nhằm đẩy nhanh tiến độ GPMB thuộc quận Hà Đông nói riêng và trên địa bàn thành
phố Hà Nội nói chung.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu tổng quan các chính sách, quy định pháp lý về bồi thường, hỗ
trợ, tái định cư của Nhà nước ta từ sau khi có Luật đất đai 2003 đến nay.
- Thu thập, tài liệu số liệu về công tác bồi thường, hỗ trợ GPMB tại các dự
án: Dự án khu đô thị mới An Hưng, Dự án đường Lê Văn Lương kéo dài, Dự án
khu đô thị mới Mỗ Lao.

2


- Điều tra, khảo sát về giá đất bồi thường của dự án, phỏng vấn các hộ thuộc
diện bị thu hồi đất và nhận hỗ trợ, tái định cư.
- Đánh giá, phân tích thực trạng công tác thu hồi đất, GPMB làm rõ những
nguyên nhân, những khó khăn vướng mắc trong GPMB của dự án.
- Đề xuất một số giải pháp nhằm đẩy nhanh tiến độ GPMB.
4. Phương pháp nghiên cứu

- Phương pháp thống kê: sử dụng để thống kê các số liệu về giá đất bồi
thường, nhà và tài sản trên đất, số liệu về hỗ trợ và nhà tái định cư phục vụ cho mục
tiêu nghiên cứu.
- Phương pháp so sánh: qua việc so sánh kết quả thực hiện tại dự án khu đô thị
mới An Hưng, Dự án đường Lê Văn Lương kéo dài, Dự án khu đô thị Mỗ Lao từ đó
tìm ra những ưu điểm, tồn tại cần khắc phục của mỗi dự án từ đó có cơ sở để đánh
giá những mặt được những mặt cần hạn chế cần khắc phục.
- Phương pháp điều tra, phỏng vấn trực tiếp các hộ gia đình, cá nhân trong
diện được bồi thường, hỗ trợ về đất và tài sản gắn liền với đất để thu thập các thông
tin về giá đất, về giá bồi thường, điều kiện ăn ở của các hộ khi được bố trí tái định
cư.
- Phương pháp tổng hợp và phân tích để đánh giá làm rõ thực trạng công tác
thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư của dự án và đề xuất các giải pháp có
tính khoa học và phù hợp với thực tiễn cao, góp phần hoàn thiện việc thực hiện
chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư, nâng cao đời sống của người dân có
đất bị thu hồi đất.
5. Cơ sở tài liệu để thực hiện Luận văn
- Luật đất đai 2003 và các văn bản dưới luật về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư
khi nhà nước thu hồi đất.
- Các báo cáo của các cấp: Thành phố, quận … có liên quan đến vấn đề nghiên
cứu.
- Tài liệu chuyên ngành của các chuyên gia.
- Thu thập thông tin từ việc điều tra thực tế tại địa phương.
6. Cấu trúc Luận văn

3


Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo, nội dung luận văn được cấu
trúc thành 3 chương:

Chương 1. CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG THỰC
HIỆN CÁC DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG
Chương 2. ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG CÔNG TÁC GIẢI PHÓNG MẶT
BẰNG TẠI MỘT SỐ DỰ ÁN ĐẦU TƯ TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN HÀ ĐÔNG, HÀ
NỘI
Chương 3: ĐỀ XUẤT MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM ĐẤY NHANH CÔNG
TÁC GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG TẠI CÁC DỰ ÁN TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN HÀ
ĐÔNG, HÀ NỘI

4


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Báo cáo số: 929 /BC-BCĐ ngày 13/12/2012 về kết quả công tác GPMB năm 2012.
Báo cáo tình hình thực hiện công tác giải phóng mặt bằng 09 tháng năm 2013 của
Ban chỉ đạo giải phóng mặt bằng Hà Nội
2. Bộ Tài chính (2004), Thông tư số 114/2004/TT-BTC ngày 26 tháng 11 năm 2004 về
hướng dẫn thực hiện Nghị định số 188/2004/NĐ-CP ngày 16 tháng 11 năm 2004 về
phương pháp xác định giá đất và khung giá các loại đất.
3. Bộ Tài chính (2004), Thông tư số 116/TT-BTC ngày 07 tháng 12 năm 2004 về hướng dẫn
thực hiện Nghị định số 197/2004/NĐ-CP ngày 03/12/2004 của Chính phủ quy định về bồi
thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất
4. Bộ Tài nguyên và Môi trường (2007), Thông tư số 06/2007/TT-BTNMT ngày 15
tháng 6 năm 2007 hướng dẫn thực hiện một số điều của Nghị định số 84/2007/NĐCP ngày 25 tháng 5 năm 2007 của Chính phủ.
5. Chính phủ (2004), Nghị định số 188/2004/NĐ-CP ngày 16/11/2004 về phương pháp
xác định giá đất và khung giá các loại đất.
6. Chính phủ (2004), Nghị định số 197/2004/NĐ-CP ngày 03/12/2004 về bồi thường
thiệt hại và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất.
7. Chính phủ (2007), Nghị định số 84/2007/NĐ-CP ngày 25/5/2007 quy định bổ sung
về việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, thu hồi đất, thực hiện quyền sử

dụng đất, trình tự thủ tục bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất và
giải quyết khiếu nại về đất đai.
8. Chính phủ (2007), Nghị định số 123/2007/NĐ-CP ngày 27/7/2007 sửa đổi bổ sung
một số điều của Nghị định số 188/2004/NĐ-CP ngày 16/11/2004 về phương pháp
xác định giá đất và khung giá các loại đất.
9. Luật Đất đai năm (1993), NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội.
10. Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai năm (1998, 2001), NXB Chính
trị Quốc gia, Hà Nội.
11. Luật Đất đai năm (2003), NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội
12. Số liệu Trung tâm phát triển qũy đất quận Hà Đông.
13. Số liệu Phòng tài nguyên và môi trường quận Hà Đông
14. Số liệu Chi cục thống kê quận Hà Đông .

86


16. UBND TP Hà Đông (2007), Báo cáo thuyết minh tổng hợp quy hoạch sử dụng đất
đến năm 2010, định hướng đến năm 2020 của thành phố Hà Đông lập ngày
26/9/2007.
17. UBND thành phố Hà Nội (2008), Quyết định số 18/QĐ-UBND ngày 29/9/2008:Về
việc ban hành quy định về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư trên địa bàn thành phố
Hà Nội.
18. UBND tỉnh Hà Tây (2004), Quyết định số 434-QĐ/UB-XDCB ngày 26/4/2004 về
việc phê duyệt quy hoạch chi tiết sử dụng đất 1/2000 khu đô thị mới Mỗ Lao,
phường Văn Mỗ, thị xã Hà Đông.
19. UBND tỉnh Hà Tây (2005), Quyết định số 1101/QĐ-UBND ngày 18/8/2005.
20. UBND tỉnh Hà Tây (2006), Quyết định số 289/QĐ-UBND ngày 20/2/2006 về việc ban
hành quy trình về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi nhà nước thu hồi đất trên địa
bàn tỉnh.
21. UBND tỉnh Hà Tây (2006), Quyết định số 738/QĐ-UBND ngày 28/4/2006 về việc

phê duyệt quy hoạch điều chỉnh 1/2000 và chi tiết xây dựng khu đô thị mới Mỗ Lao
1/500 và phê duyệt phương án tổng thể về bồi thường, hỗ trợ GPMB dự án khu đô
thị mới Mỗ Lao.
22. UBND tỉnh Hà Tây (2006), Quyết định số 1081/QĐ-UBND ngày 20/6/2006 thu hồi
chính thức 602.997,8 m2 đất thuộc địa bàn phường Văn Mỗ, thị xã Hà Đông, Hà
Tây giao Ban quản lý dự án khu đô thị Mỗ Lao thực hiện đầu tư xây dựng khu đô
thị mới Mỗ Lao theo quy hoạch được duyệt.
23. UBND tỉnh Hà Tây, Quyết định số 2435/QĐ-UBND ngày 14/12/2007 và 1687/QĐUBND ngày 20/6/2008 v/v phê duyệt phương án và dự toán kinh phí bồi thường, hỗ
trợ và tái định cư dự án khu đô thị mới Mỗ Lao.
24. UBND Quận Hà Đông (2008), Quyết định số 4364/QĐ-UBND ngày 01/7/2008 về việc
phê duyệt phương án bố trí đất tái định cư dự án khu đô thị mới Mỗ Lao.
25. UBND quận Hà Đông: Các quyết định phê duyệt phương án, dự toán kinh phí bồi
thường, hỗ trợ GPMB của 3 dự án.

87