DSpace at VNU: Những nỗ lực của Việt Nam nhằm thực hiên cam kết xây dựng một thế giới phù hợp với trẻ em của Việt Nam

NHLTNG NÒ LV^C CÙA VIÈT NAM
NHÀM THV^C HIÉN CAM KÉT XAY DU*NG
MOT THÈ GIOÌ PHÙ H Ó P VÓI TRÉ EM CÙA VIÈT NAM
•

•

•

Phgm Thi Hai Ha

Nhùmg nam qua, màc dù phài duomg dàu vdi nhùmg khd khan thàeh thùc rat
Idn, song nhd ed dudng Idi phàt triln kinh il - xà hdi dùng hudng va giO" vùng dn
djnh vi an ninh - chinh Irj, nén Viél Nam da dal duge nhiéu thành lyu to Idn ve kinh
té va xa hdi.
Trong nhùmg nàm qua, kinh ti Viét Nam lang trudng khà nhanh va tuong ddi
bln vihig, GDP tang tu 7,08% nam 2002 lén 8,17% nam 2006. GDP bình quén 5
nam 2002 - 2006 dal khoàng 7,7%/nàm. Nam 2006, thu nhàp binh quàn dàu ngudi
dal khoàng 700 USD. Song song vdi phàt triln kinh ti, Vigt Nam dàc bi?l quan tàm
va uu lién ngudn lyc cho phàt triln xa hgi., Nhd dd, nhiéu lình vyc xa hgi dà ed
chuyln biln tich cyc: Ty lé hd nghèo dà giàm manh tu 28,4% nam 2002 xudng cdn
19% nam 2006. Hing nam, da tao viéc làm mai cho 1,5 tri^u lao dgng. Tuoi thg
trung bình cùa ngudi Viét Nam tang tu 71 ludi nam 2002 lén 71,3 tuoi nam 20O5.
Dàc biél, chi so phàt triln con ngudi cùa Vi?t Nam tang rò r?t lù 0,688 nam 2302
lén 0,704 nam 2005 (xlp Ihù 108/177 nude). Nhùng thành lyu vi phàt triln kink il,
xa hdi, nàng cao mùc song cùa ngudi dàn, tao vi^c làm va xoà nghèo thye sy gdp
phàn thùc dly viéc thye bién càc quyln cùa con ngudi, trong dd ed quyén cùa tré en.
Bào ve, cham sóc tré em là mdi quan tàm bang dàu d càc nude Irén thè gidi,
trong dd ed Viét Nam. Vdi muc tiéu bào ve, cham sdc tré em. Dai bòi ddng lién
hgp quóc dà Ihdng qua Cdng udc Qudc ti ve quyén tré em vào ngày 20 Ihànj. 11
nam 1989 va bài diu ed biéu lyc ngày 02 Ihàng 9 nam 1990. Viét Nam là nudcthù

hai Irén Ibi gidi va cùng là nude dIu lién d khu vyc chàu A phé chuàn Cdng rdc
qudc té này.
Chinh phù Viét Nam cùng cam kit Ihuc bién vàn kién "Mot thè gidi phù igp
vdi tré em" va hai Nghj djnh thu bd sung cho Cdng udc Quyén tré em (Nghj cinh
thu khòne bit bude ve budn bàn tré em, mai dàm tré em va vàn bòa phàm khiéu càin
* ThS. Clic bào ve, chàm sóc tré em
282


NHLfNG NÒ Lire CÙA VIÉT NAM.

tré em va Nghj djnh thu kbòng bài bude ve su dung tré em trong xung dot vù trang).
Van kién này de càp dcn 10 nguyén tàc duge xày dung cho phong trào toàn càu vi
tré em, bao gdm: Dal tré em lén Irén bel; Xda bd ddi nghèo (dàu tu cho tré em);
Cham sdc; Giào due; Ngàn chàn sy xàm hai va bóc Idi; Bào ve tré em khdi càc cudc
chién tranh; Chdng dai djch HIV/AIDS; Lang nghe y kién va dàm bào sy tham già
cùa càc em; Bào ve trai dal. De thye bién Vàn kién này, Vièt Nam nghiém tue thuc
hién càc khuyèn nghj cùa Ùy ban Quyén tré em cùa Lién hgp qudc, ddng ihdi quan
làm xày dung khuòn khd phàp ly cùng nhu mdi trudng già dinh, nhà trudng va xà
bòi Ihàn Ihièn vdi tré em; nàng cao nhàn thùc ve quyén tré em; tàng cudng ngudn
lire dàu tu cho tré em; day manh giàm sài dành già... Viét Nam ngày càng quan tàm
xày dung càc mdi trudng ihàn thién vdi tré em; tao diéu kién thuàn Igi de tré em ed
thè tham già nhiéu han; tàng cudng dàu tu cho cdng tàc bào ve, chàm sdc va giào
due tré em... Dàc biél, de trién khai vàn kién Mot thè gidi phù hgp vdi tré em, càn
eli vào lình binh thuc lé, Viét Nam dà xày dyng bd Tiéu chuàn xà, phudng phù hgp
vói tré em va trién khai md bình này Irén toàn qudc.
1. Xày dung chinh sàch, phap luàt bào ve, chàm sóc va giào due tré em
Trong nhùng nàm gàn day, Viét Nam ludn quan tàm dén viéc xày dyng va
boàn thién he Ihdng luàt phàp, chinh sàch nhlm bào dàm thuc hién càc quyén co
bàn cùa tré em va ludn quan tàm Idi càc nguyén tàc cùa Vàn ki^n "Mgt thè gidi phù

btgp vdi tré em", evi thè là:
Nàm 2004 dà ban bành Luàt Bào v?, chàm sdc va giào due tré em (Ihay thè
Luàt ban bành nàm 1991). Luàt này dà quy djnh nguyén tàc "Trong imgi boat ddng
cùa co quan, lo chùc, già dinh, cà nhàn ed lién quan dén tré em Ibi Igi ieh cùa tré em
phài duge quan làm bang dIu", nguyén tic "khdng phàn biél ddi xù vdi tré em" va
quy djnh rò mudi nhdm quyén co bàn va càc bdn phàn cùa tré em. Luàt dành mot
ehucmg riéng quy dinh ve bào ve, chàm sdc va giào due tré em ed boàn cành dàc biél,
góp phàn kjp Ihdi giài quyét, giàm nhe boàn cành dàc biél cùa tré em, ngàn chàn, xù
ly kjp thdi càc bành vi di tré em roi vào hoàn cành dàc bici, Irg giùp tré em ed boàn
cành dàc biél hda nhàp vdi già dinh, cdng dòng va ed diéu kién phàt trién.
Ben canh dd. càc dao luàt lién quan khàc cùng da ed nhùmg quy djnh cu the
dtdi vdi tré em vdi phuong chàm uu lién tao diéu kién cho tré em phàt trién mgi
mài, cà vi the chat, tri tue va tinh Ihin, nhu: Luàt Giào due (nàm 2005) quy djnh
cani càc bành vi ngugc dai hgc sinh va quy djnh nhàni xày dyng mdi trudng hgc tàp
Ihàn thién vdi tré em; Luàt sua doi, ho sung mot so diéu cùa Bd Luàt Lao ddng (nàm
2(302) quy dinh càm su dung ngudi lao ddng chua thành nièn làm nhùng cdng viéc
nàng nhgc. nguy hiém hoac tiép xùc vdi càc chat dgc hai boàc chd làm viéc, cdng viéc
283


VIÉT NAM HQC - KY YÉU HQI THÀO QUÓC TÉ LÀN THlT TU

ành hudng xàu Idi nhàn eàeh cùa hg; Bd Luàt Td tung Dan sy (nàm 2005) quy djnh
Irình ly, Ihù tue lién bành càc boat ddng khdi td, diéu tra, Iruy td, xél xù va thi bành
àn dàn sy, trong dd ed nhùng quy djnh nhlm bào ve quyén Igi hgp phàp cùa phu nù
va tré em; Bd Luàt Td tung Hình sy (nàm 2003) quy djnh ve thù lue td tung dàc biél
ddi vdi ngudi hi hai, ngudi làm chùng là ngudi chua thành nién; ngudi bj bit, ngudi
bj lam giù, bj can, bj eào là ngudi chua thành nién; Luàt Phdng, chdng nhiém vi rùt
gay ra hdi chùng suy giàm mién djch màc phài d ngudi (HIV/AIDS) (nàm 2006)
quy dinh viéc chàm sdc, diéu tri, hd Irg cho ngudi nhiém HIV va màc bénh AIDS

ndi chung va cho tré em ndi riéng; Luàt Dién ành (nàm 2006) quy djnh cu thè li lé
san xuàl va chiéu phim cho tré em cùa càc bang phim, càc rap chiéu phim; Luàt Dal
dai (nàm 2003) quy djnh viéc Nhà nude khuyén khich su dung dal vào muc dich
phàt trién vàn boa, y té, giào due va dào tao, thè due thè Ihao, trong dd tré em là mgt
trong nhùng ddi lugng duge thu hudng thành qua này...
Ngoài ra, nhiéu vàn bàn dudi luàt cùng ed càc quy djnh ve bào ve tré em nhu:
Phàp lénh Phdng, chdng mai dàm (nàm 2003) quy djnh viéc phdng, chdng mai dàm
tré em; Nghj djnh 53/2006/ND-CP cùa Chinh phù quy djnh chinh sàch khuyén khich
phàt trién càc co sd cung ùng djch vu ngoài cdng làp, tao ca sd phàp ly cho viéc
tàng cudng càc dich vu xà hdi, gdp phàn bào ve tré em ed boàn cành d$c biél Idt
hom; Nghj djnh 71/201 l/ND-CP cùa Chinh phù quy djnh chi tilt thi bành mot sé
dilu cùa Luàt Bào v^, chàm sdc va giào due tré em ed quy djnh nhùng bành vi vi
pham quyln tré em bj nghiém càm va mgt sd bi?n phàp bào ve tré em ed hoàn cành
dàc biél; Quylt dinh 65/2005/QD-TTg cùa Thù ludng Chinh phù ve viéc phé duy?t
de àn Chàm sdc tré em md cdi khdng noi nuang tya, tré em hi bd roi, tré em tàn tal
nàng, tré em là nan nhàn cùa chit dgc hda hgc va tré em nhilm HIV/AIDS dya vào
cgng ddng giai doan 2005-2010; Quylt djnh 17/2007/QD-TTg cùa Thù tudng
Chinh phù ban hành Quy chi lilp nhàn va ho trg lai boa nhàp cdng ddng cho phu
nù, tré em hi budn bàn lù nude ngoài Ird vi; Quylt djnh sd 267/2011/QD-TTg phé
duyél Chuomg Irinh hành ddng qudc già ve bào ve tré em giai doan 2011-2015.
De cy Ibi boa Tuyén bd "Mgt Thi gidi phù hgp vdi tré em", ngày 01/06/2004,
Bd trudng Chù nhiém Ùy ban Dàn sd. Già dinh va Tré em dà ban hành Quyct djnh
sd 03/2004/QD-DSGDTE vi viéc hudng dan Tiéu chuàn xà, phudng phù hgp vdi
tré em, viéc thye hién Quylt dinh này bude dàu dà gdp phàn thùc day càc dja
phuang xày dung mot mdi trudng an toàn, Ihàn thién va lành manh vdi tré em, dàm
bào càc quyln co bàn cùa tré em. Sau mot thdi gian thuc hién. long két. dành già va
xin y kiln gdp y cùa càc bd, ngành va dja phuang. ngày 22 ihàng 04 nàm 2010, Thù
ludng Chinh phù ky ban hành Quylt djnh sd 37/2010/QD-TTg Quy dinh tiéu chuàn
xà, phudng phù hgp vdi tré em. Sau mot thdi gian ngàn trién khai Quyét djnh
284

N H Q N G N Ò LLTC

CÙA VIÉT NAM...

37/QD- ITg, càc dja phuang dà tich cyc thye hién va trién khai tiéu chuàn xa,
phudng phù hgp vdi tré em; theo bào cào cùa 63 tinh, thành phd, nàm 2011 dà ed
62% xà, phudng dal tiéu chuàn xà, phudng phù hgp vdi tré em, day là mot kèl qua
rat dàng khich lé.
2. Ben canh he thóng phàp luàt bào ve quyèn Igi cùa tré em, Nhà nuóc
con chù trong xày dung va thuc hién càc chuung trình vi tré em
Cùng vdi viéc bd sung, sua dòi luàt phàp, chinh sàch, Chinh phù Viét Nam ludn
quan làm Idi viéc Idng ghép càc muc tiéu vi tré em vào ké boach phàt trién kinh té xà bòi càp qudc già va càp dja phuang.
Cu thè nhu:
- He thóng chinh sàch phùe lai xà hdi dành cho tré em
Tièp tue phàt trién càc chinh sàch phùe Igi xà hdi dành cho tré em, nhàt là nhdm
tré em ed hoàn cành dàc biél khd khan, tré em nghèo, tré em song trong càc già dinh
thu nhàp thàp va tré em dàn tgc thiéu sd cu trù d càc dja bàn khd khan (xà dàc biél
khd khan, huyén nghèo). Di ddi vdi càc chinh sàch trg càp xà bòi, trg giùp hién ed,
càn hudng Idi viéc thiél làp càc chinh sàch trg giùp tré em tiép càn vdi càc hình thùc
chàm sdc Ihay thè bdi càc già dinh; tièp càn càc dich vy y lé, giào due mang tinh dn
djnh va ben vùng làu dai, giàm thiéu tinh trang bài binh dàng ve mùc sdng, tiép càn
càc dich vu xà hdi va ca hgi phàt trién.
- Dinh du&ng va sire khòe
Nghién cùu chinh sàch trg giùp phdng chdng suy dinh dudng thè thàp cdi, suy
dinh dudng Ibi nhe càn, chdng beo phi, sue khde tàm Ihàn cho tré em; chinh sàch
dinh dudng an toàn va dly dù cho nhdm tré em lù 0-3 ludi, chinh sàch cho tré em
dudi I ludi duge bù sua me khi ngudi me bèi thdi gian nghi de theo luàt djnh, dac
bigi là d càc khu cdng nghièp. nhùng ngudi làm cdng hudng luomg; chinh sàch vi

sue khde sinh san dd ludi vj thành nién; chinh sàch nghi Ihai san, chàm sdc thai nhi
va chinh sàch trg giùp khi sinh con; tao ca chi di càc già dinh nhàn thùc dùng va
thye hién idi viéc chàm sdc dàu ddi cho tré em lù 0-2 ludi.
Thye hién ngày càng Idi han chinh sàch khàm chùa bénh khdng phài Irà lién
cho tré em dudi 6 ludi d càc co sd y il nhà nude. Tùng bude md rdng sang hình
thùc nhà nude mua, Ihué djch vu khàm chùa bénh cho tré em dudi 6 tuoi d càc ca
sd y tè ngoài nhà nude.
Chinh sàch khuyèn khich su phàt triln cùa càc loai hình cung ùng dich vu y
ti, dàc biél là loai hinh lién kit vdi nude ngoài va khu vyc tu nhàn di nàng cao
285


VIÉT NAM HQC - KY YÉU HQI THÀO QUÓC TÉ LÀN THÙ TU
chat lugng cung càp djch vu y tè cho nhàn dàn trong dd ed tré em, nhàt là viéc
phàu thuàl bgnh lim bàm sinh cho tré em ndi chung va tré em trong càc già dinh
nghèo ndi riéng.
Chinh sàch khuyén khich dàu tu y lé vào cung càp càc djch vu chinh hinh,
phuc hdi chùc nàng cho ngudi khuyél tàt, tré em bj khuyét tàt, phàt trién càc md
hình chinh hinh phuc hdi chùc nàng dya vào cdng ddng.
Chinh sàch khuyén khich càc td chùc, cà nhàn trong va ngoài nude cung càp
thuòc cho tré em, càc dung cu chinh hinh, phuc hdi chùc nàng vdi già cà hgp ly va
kiém soàt duge chat lugng càc loai thudc.
Nghién cùu va ban hành chinh sàch trg giùp ve y tè cho tré em d càc vùng khd
khan va cho tré em sdng trong càc hd già dinh thu nhàp thàp (thu nhàp thàp duge
hilu là mùc thu nhàp dudi chuàn nghèo, ngang bang chuàn nghèo va cao hom chuàn
nghèo khdng qua 50%).
Nghién cùu chinh sàch va phàt triln md hình cdng ddng an toàn, ngdi nha an
toàn phdng chdng tai nan thuomg tich cho tré em, dàc biél là phdng chdng dudi nude
va lai nan giao Ihdng.
- Nu&c sgch va vf sinh mdi tru&ng

Tilp tyc thye hién chuomg trình nude sach ndng ihdn. Cd càc chinh sich,
chuomg trình khuyln khich càc lo chùc, cà nhàn trong va ngoài nude tham già xày
dyng va duy tri hg thdng nude sach, hudng dàu tu vào khu vyc ndng thdn de tao ca
bòi cho ngudi dàn ndng thdn duge tilp càn vdi nude sach ed chat lugng Idi bau va
ly Ig dàn cu ndng thdn tilp càn vdi nude sach nhiéu hom.
Tilp tue hoàn thién chinh sàch trg giùp ngudi dàn ndng thdn vùng cdn khd
khan trong viéc xày dyng càc cdng trình va su dung càc thiél bj ve sinh phù hgp.
Ldng ghép vdi chuomg trình nhà d cho ngudi nghèo de giài quyét vàn de nhà dcho
tré em.
- Giào due
Tilp lue chinh sàch va vàn ddng nàng cao chat lugng giào due cho tré em. dac
biél là khu vyc miln nùi, vùng ddng bào dàn toc il ngudi, tùng bude xoà bd bénh ìiình
thùc trong giào due, gian làn trong thi cu. xày dung mdi trudng "trudng hgc bàn
thién - hgc sinh tich cyc".
Xày dung chinh sàch khuyln khich. ho trg tré em di hgc màu giào. tiéu hg: va
trung hgc co sd dòi vdi càc khu vyc cdn nhiéu khd khan de duy tri thành qua phd
càp giào due tiéu hgc va trung hgc co sd mot càch ben vùng.
286


NHL/NG NÒ LliC CÙA VIÈT NAM.

Xày dyng chinh sàch khuyén khich khu vyc tu nhàn dàu tu phàt trién càc co
sd rhà tré. màm non, màu giào, giào due tiéu hgc d khu vyc ndng thdn. nhàt là càc
ca sd chàm sdc tré em dàu ddi lù 0-2 ludi.
Nghién cùu xày dung chinh sàch va giài phàp hd trg cho tré em ed hoàn cành
dàc biél tiép càn vdi giào due, nhàt là tré em khuyél tal, tré em bj nhiém HIV.
Nghién cùu chinh sàch va ca che tao co boi cho tré em vùng ddng bào dàn toc
il ngudi. nhàt là tré em gài tièp càn vdi giào due ngày càng bình dàng han va chat
lugng han.

Nghién cùu chinh sàch va giài phàp trg giùp tré em bj rdi nhiéu làm tri tièp càn
vdi giào due ed biéu qua hom.
Chinh sàch uu dai cho giào vièn, ngudi tham già giào due cho tré em khuyél
tal, tré em hi nhiém HIV/AIDs va mot sd nhdm tré em ed hoàn cành dàc biél khàc.
Ngày 9/02/2010, Thù tudng Chinh phù dà ed Quylt dinh sd 239/2010/QD-TTg
phéduyét De àn Phd càp giào due màm non cho tré em nàm ludi giai doan 2010-2015,
Irorjg dd nèu rò quan dièm cùa nhà nude Viét Nam:
Nhà nude ed tràch nhiém quàn ly, dàu tu phàt triln giào due màm non, tang
ciròng hd trg co sd vài chat, dào tao ddi ngù giào vièn; uu lién dào tao càc vùng ed
dilu kién kinh ti - xà bòi dàc biél khd khan, vùng nùi, vùng sàu, vùng xa, hai dào,
bién gidi theo hudng xày dyng càc trudng cdng I^p kién co, d^t chuàn.
Pho càp giào due màm non cho tré em nàm ludi là nhiém vu uu lién bang dàu
trorg giào due màm non nhlm chuàn hi Idi cho tré em vào Idp 1 ddi vdi tal cà càc
vùrg mién trong cà nude.
Viéc chàm lo di mgi tré em nam tuoi duge dén trudng, Idp màm non là tràch
nhiém cùa càc cip, càc ngành, cùa moi già dinh va toàn xà hdi. Day manh xà bòi
hóa vdi tràch nhiém hom cùa Nhà nude, cùa xà hdi va già dinh de phàt Irìèn giào
due màm non.
Ddi mdi nói dung chuomg trình, phuang phàp giào due màm non theo nguyén
tàc bào dàm ddng bd, phù hgp, lién liln, gàn vdi ddi mdi giào due phd Ihdng, gdp
phài tich cyc cho viéc nàng cao chat lugng giào due.
- Bào ve tré em
Nghién cùu hoàn thién ca chi, chinh sàch trg càp, trg giùp cho tré em ed hoàn
càrh dàc biél, tré em sdng trong càc già dinh thu nhàp thàp theo hudng chi Irà Iryc
liéf bang lién mal ed dilu kién di bào dàm sy cdng bang trong viéc tiép càn vdi càc
djci vu phùe lai .\à hdi dành cho tré em. Ca chi này cho phép tré em, già dinh tré em
287


VIpT NAM HQC - KY YÉU HQI THÀO QUÓC TÉ LÀN THÙ TU

duge lya chgn nhà cung càp djch vy mgt càch bình ding hom ca che trg giùp theo
kièu mién giàm khi tièp càn càc djch vy d càc co sd cdng làp.
Nghién cùu chinh sàch trg giùp cho càc già dinh nhàn chàm sdc Ihay thè tain
thdi ddi vdi nhdm tré em ed hoàn cành dàc biél va tré em ed hoàn cành éo le theo
hudng mùc trg càp, trg giùp cao han chàm sdc nudi duòng tàp trung d càc ce sd
bào trg xà hdi de khuyén khich dua tré em ve cdng ddng.
Nghién cùu chinh sàch trg giùp phau thuàt cho tré em bj bénh lim barn sinh
(ggi tal là chinh sàch hd trg phàu thuàt bénh lim bàm sinh) va càc bénh hiém nghèo
khàc theo hudng Ngàn sàch nhà nude hd trg toàn bd chi phi phàu thuàt, chùa bènh
cho tré em sdng trong càc già dinh ed thu nhàp thàp va hd trg 50% cho càc tré em
khdng thudc dién Irén hi bénh lim bàm sinh boàc bénh hiém nghèo ed nhu càu piàu
thuàt va chùa trj bénh. Ddng thdi giao cho quy bào trg tré em càc càp vàn ddng càc
nhà lai trg, càc nhà hào tàm giùp dd càc em kinh phi di lai, àn d va phuc bòi Inde
va sau khi phàu thuàt, chùa bgnh.
Nghién cùu chinh sàch, co chi phu cip ddi vdi ddi ngù cdng tàc vièn làm c5ng
tàc bào ve chàm sdc tré em d càc thdn bàn, nhàm khuyén khich dgng vièn hg tham
già ngày càng Idi hom vào cdng tàc bào ve chàm sdc tré em.
Nghién cùu xày dyng càc quy trình, quy chuàn ve viéc can thiép trg giùp tré
em bj ngugc dai, xàm hai, bao lyc va nhdm tré em ed nguy ca cao hi rai vào b^àn
cành dàc bi?t. Phài coi day là nhdm ddi lugng cln duge uu lién trg giùp tnng
tuang lai cho phù hgp vdi bdi cành kinh il - xà hgi cùa nude la dang trong qua
trình bòi nhàp.
T^o mdi trudng phàp ly va ca chi de thùc day manh me han nùa he ih mg
cung cip djch vu bào ve tré em theo ha cip dd: phdng ngùa, can lhi?p va trg giùp
lai hda nhàp cdng ddng, trong dd ngày càng coi trgng han djch vu bào ve tré em d
càp dd 1.
Xày dyng va nhàn rdng càc md hình bào ve chàm sdc càc nhdm tré em ed
hoàn cành dàc biél d càc vùng miln, nhll là d khu vyc con nhiéu khd khan va tao
phong trào toàn dàn tham già chàm sdc bào ve tré em ndi chung va tré em ed hoàn
cành dàc biél ndi riéng.

- Vui chai giài tri
Quy hoach mang ludi càc trung tàm vui chai giài tri. càc nhà thiéu nhi cip inh
va cip huyén, dièm vui chai giài tri cip xà boàc lién xà dành cho tré em. Nglièn
cùu ban hành chinh sàch bit bude càc khu dd Ihj, càc trung tàm thuang mai Idn phài
ed khu vyc vui chai giài tri dành cho tré em.
288


NHQNG

NÒ LUC CÙA VIÉT NAM.

Chinh sàch khuyén khich càc td chùc, cà nhàn sàng tao va tham già san suàt
trd chai, dd chai, dung cu hgc tàp, dung cu thè due. Ibi Ihao cho tré em. Tao co chi
khuvén khich càc già dinh su dung dd chai san xuàl trong nude dành cho tré em.
Chinh sàch khuyén khich càc lo chùc, cà nhàn tham già dàu tu xày dung co sd
vànhoà. vui chai, giài tri, thè due. Ibi Ihao dành cho tré em.
Chinh sàch khuyén khich sàng tàc vàn hgc, nghe thuàt, phàt trién thdng lin,
phà: thanh, Iruyén hình, xuàl bàn, bào chi cho tré em.
- Sif tham già cùa tré em
Tao ca che de tàng cudng sy tham già cùa tré em trong mgt sd boat ddng nhàt
dinh phù hgp vdi khà nàng va dd ludi cùa tré em, vi du nhu "hình thành nhdm nghj
sy fé em". Day ed thè duge coi là cành lay ndi dai cùa Qudc hdi, Hdi ddng nhàn
dàn càc càp. Tao co che tàng cudng sy tham già cùa tré em vào càc boat ddng xày
dymg va thye hién chinh sàch, chuomg trình ed lién quan dén tré em.
Ban hành quy chuàn ve càc cdng viéc, càc boat ddng ed sy tham già cùa tré
em; quy trình tièp nhàn, xù ly, phàn hdi, giài quyét y kién, nguygn vgng, td cào cùa
tré em.
Khuyén khich càc md hình boat dgng cùa càc td chùc cùa tré em, càc nhdm
tré; càc sy kign, càc dién dàn, càc cudc lién boan, càc cudc thi... d càc quy md khàc

nhai de tré em thye hién quyèn tham già phù hgp vdi lùa ludi, mdi trudng vàn boa
va tìéu kién kinh tè - xà hdi.
Ben canh dd, Chinh phù Viét Nam da va dang chi dao thye hi?n nhilu chuomg
trình, chién lugc, ké hoach, dy àn tàc ddng Iryc tièp Idi viéc thye hién càc quyén ve
chàm sdc sue khoé, giào due, bào v^ cùa tré em Viét Nam nhu Chuomg trình hành
dc3n^ qudc già vi tré em Viét Nam giai doan 2001 - 2010; Chién lugc qudc già ve
dinh dudng giai doan 2001 - 2010; Chién lugc qudc già phdng, chdng HIV/AIDS
d Vi?l Nam din nàm 2010 va tlm nhin 2020; Cbuong trình hành ddng phdng,
chóig idi pham budn bàn phu nù, tré em tu nàm 2004 dén nàm 2010; De àn
"Chàm sdc tré em md cdi khdng noi nuang tya, tré em bj bd roi, tré em làn tal
nàng, tré em là nan nhàn cùa chat dgc hda hgc va tré em nhiém HIV/AIDS dya
vào cdng ddng giai doan 2005 - 2010"; K I hoach hành ddng qudc già ve phdng
lày truyln HIV lù me sang con giai doan 2006 - 2010; Chinh sàch qudc già ve
phòng, chdng tai nan thuomg tich giai doan 2002 - 2010; K I hoach qudc già ve giào
due sue khoé sinh san va phdng, chdng HIV/AIDS, tàp trung giài quylt vàn dh
HIV/AIDS trong trudng hgc...
289


VIÉT NAM HOC - KY YÉU HQI THAO QUOC TE LAN THU TU
3. HuÒTig ÙTig cam két xày dung Mgt the gidi phù hop vói tré em, Viét Nam
dà va dang xày dirng càc mói trudng già dinh, nhà trudng, xà bòi thàn thién
vói tré em
Già dinh d Viét Nam ddng vai trd quan trgng trong viéc hình thành va phàt
triln nhàn càch cùa tré em, ddng thdi cùng là noi bào ve va chàm sdc dàu lién va rat
quan trgng ddi vdi mgi tré em. Do vày, Viét Nam rat quan làm Idi càc boat dgng
nhlm tàng cudng nàng lyc va cùng ed vai trd cùa già dinh. Thdng qua càc phong
trào "Nudi con khde, day con ngoan", "Ngudi Idn guomg màu, tré em chàm ngoan ",
"Toàn dàn xày dyng cudc sdng mdi d khu dàn cu", "Xày dyng già dinh vàn boa
mdi", "Hd ndng dàn khdng ed tré em lang Ihang"..., vai trd cùa già dinh ngày càng

duge nàng cao. Ben canh dd, vai trd cùa càc ddng hg cùng dàc biél quan trgng, nhàt
là trong viéc khuyln hgc, ngàn ngùa con chàu trong hg toc di lang Ihang. dùm bgc
va giùp dò tré em cùa già dinh ed hoàn cành khd khan, phòng ngùa bao lyc già
dinh, gdp phin quan trgng tao mdi trudng già dinh, cdng ddng Ihàn thién vdi tré em.
Ddng thdi, Viét Nam dang tich cyc thye hién càc boat ddng ho trg già dinh
nàng cao nàng lyc vi kinh il, nhu ho trg vay vdn lin dyng, phàt trìln kinh tè gin vdi
càc cam kit vi nudi day con cài. Ngoài ra, Nhà nude ed chinh sàch trg giùp kinh
phi cho già dinh, cà nhàn nhàn nudi dudng tré em bj bd rai, tré em md cdi khdng
cdn ngudi nudi dudng; ho trg kinh phi cho tré em bj ành hudng cùa chat dgc da
cam, tré em nhiém HIV/AIDS... di càc em duge sdng trong mdi trudng già dinh, ed
dilu kién boa nhàp cgng dòng nhu nhùng tré em bình thudng. Hién nay, càc md
hình già dinh Ihay Ibi dành cho tré em ed hoàn cành khd khan ngày càng phàt trién.
Viét Nam nhàn thùc ring, cùng vdi mdi trudng già dinh va cdng ddng, trudng
hgc là noi gin gùi va vd cùng quan trgng vdi tré em. Do vày, càc phong trào xày
dyng trudng hgc ban hùu tré em lai càc co sd giào due màm non, giào due tiéu hgc,
dàc biél lai càc vùng khd khan ngày càng phàt trién, gdp phàn dàm bào quyén hgc
làp cùa mgi tré em cùng nhu duy tri, cùng ed thành qua phd càp giào due tiéu hgc.
4. Mgt so khd khan, thàeh thuc va de xuat giài phàp trong viéc xày dung
mot thè gidi phù hgp vói tré em d Viét Nam
• Khà khan, thàeh thùc:
- Cdng tàc truyln thdng vi bào ve, chàm sdc tré em chua duge Idi cà ve nói
dung va hinh thùc nén nhàn thùc vi quyln tré em cùa mgt bd phàn ngudi dàn con
han chi va ihieu kiln thùc va ky nàng bào ve tré em. Tré em chua duge trang hi day
dù kién thùc va ky nàng sdng, il duge tham già vào càc ITnh vyc xày dung chinh sàch
lién quan; cdng tàc truyln thdng nàng cao kiln thùc, ky nàng ve chàm sóc sue khòe
va dinh dudng bà me, tré em lai cgng ddng con han che. Vàn de tré em bj xàm hai
290


NHÙNG NÒ LLTC CÙA VIÉT NAM...

lình due, tré em phài lao dòng trong diéu kién nàng nhgc, dgc hai nguy hiém. tre cm
bj tai nan thuang tich. vi pham phàp luàt, tré cm lang Ihang lai càc xà, phudng vàn
cdn xày ra.
- Kinh phi dàu tu cho còng tàc bào ve. chàm sdc tré em rat il. chua ed nguòn
kinh phi de hd trg cho càc xà khd khan de thuc bién Tiéu chuàn xà, phudng phù hgp
vdi tré em. dàc biél là càc chi tiéu khd dal. Kinh phi iruyén thdng. kiém tra. giàm sàt
djnh ky, hàng nàm, kinh phi khen thudng cdn han che nén nhiéu huyén dà cài giàm
bdt so xà, phudng dal tiéu chuàn xà, phudng phù hgp vdi tré em de phù hgp vdi
kinh phi khen thudng...
- Càn bd làm còng tàc bào ve, chàm sóc tré em con thiéu, chù yéu là càc càn
bò làm kiém nhiém, dòi vdi càp thdn, bàn chua ed dòi ngù còng tàc vièn làm còng
tàc tré em, do dò rat khò khan trong viéc thu thàp thóng lin, tinh hinh tré em cùng
nhu viéc trién khai xày dung xà, phucmg phù hgp tré em.
- Vai trd cùa già dinh chua duge phàt buy tot, chua phdi hgp vdi nhà trudng
trong viéc xày dyng mot mdi trudng lành manh va thuc hién day dù nhdm quyén
cùa tré em, ed nhùng chi tiéu don giàn de thye hién nhu: dàng ky khai sinh cho con,
xày dyng hd xi hgp ve sinh, thè hién tràch nhiém va y thùc cùa mdi ngudi dàn, vày
ma mgt so hg già dinh vàn chua dal duge.
- Cdng tàc chi dao, kiém tra giàm sàt va phói hgp lién ngành con nhiéu han che.
Mgt sd dja phuang chua thye su quan tàm Idi cdng tàc bào v^, chàm sdc, giào due
tré em. Còng tàc chi dao, kiém tra, giàm sài thye hién càc nhiém vu cùa còng tàc bào
vg, chàm sóc tré em cùa mot so cip ùy, chinh quyèn ca sd chua thucmg xuyèn, sàu sài.
• De xuàt giài phàp tiép tue xay dung mot thè gidi ph ù hgp vài tré em à Viét Nam
De thuc hién Tuyén bd va Cbuong trình hành dòng xày dyng Mot Ibi gidi phù
hgp vdi tré em. ddng thdi di dly manh han nùa viéc xày dung xà, phudng phù hgp
vdi tré em, phIn dIu Idi nàm 2015 dal 65% xà phudng dal tiéu chuàn xà phudng
phù hgp vdi tré em, tao dilu kién cho tré em duge sdng trong mdi trudng an toàn,
Ihàn thién va lành manh, chùng la càn:
- Tàng cudng dIu tu kinh phi cho cdng tàc bào ve, chàm sdc tré em. dàc biél là

viéc xày dung xà, phudng phù hgp vdi tré em, chù trgng viéc phàn bd kinh phi ddng
dIu giùa càc muc tiéu chuomg trình y il, giào due, vui chai, giài tri va sy tham già cùa
tré em, dàc bici là viéc dàu tu kinh phi vào càc diém vui chai giài tri cho tré cm vùng
sàu, vùng xa, vùng khd khan, tao co bòi bình dàng cho mgi tré em...
- Tàng cudng xày dyng he thóng còng tàc vièn, tinh nguyén vièn làm còng tàc
bào ve. chàm sóc tré cm. Day manh còng tàc Iruyén thóng. tàp huàn, nàng cao nhàn
291


VIÉT NAM HQC - KY YÉU HQI THÀO QUÓC TÉ LÀN THÙ* TU

thùc cho càn bò làm cdng tàc bào ve, chàm sdc tré em càc càp va nhùng ngudi ed lién
quan dén cdng tàc này, dàc biél tàng cudng Iruyén thòng d cdng ddng de xày dimg
mot mdi trudng an toàn, lành manh, thàn thién vdi tré em.
- Dua viéc phàn dàu xày dyng xà, phudng phù hgp vdi tré em vào ehi tiéu ibi
dua cùa ngành va chi tiéu phàt trién kinh té - xà bòi hàng nàm cùa dja phuang de
càc dia phucmg quan tàm bd tri kinh phi xày dyng xà, phudng phù hgp vdi tré em.
Ldng ghép viéc phàn dàu dal càc chi tiéu xa, phudng phù hgp vdi tré em vào càc
chuomg trình, de àn trién khai Irén dia bàn nhu "Xày dyng già dinh vàn boa mdi",
"Hd ndng dàn khdng ed tré em lang Ihang"...
- Tàng cudng sy tham già cùa tré em, td chùc càc boat ddng vui chai, giài tri
cho tré em, tao diéu kién cho càc em tham già càc boat ddng nhu Dién dàn tré em.
Tèi Trung thu cho tré em, Thàng hành dgng vi tré em...
- Xày dyng càc md hinh dièm ve xà, phudng phù hgp vdi tré em; nhàn róng
càc md hình diém ve cdng ddng an toàn, thàn thién vdi tré em nhu: "Ngdi nhà an
toàn vdi tré em", "Cgng ddng an toàn vdi tré em", "Trudng hgc thàn thién, hgc sinh
tich cyc" ...
- Tàng cudng kilm tra, giàm sàt, phdi hgp lién ngành va hgp tàc qudc tè trong
vi?c trién khai xày dyng xà, phudng phù hgp vdi tré em.
- Bilu duomg, khen thudng kip thdi càc dia phucmg, cà nhàn ed thành tich trong

vi?c xày dyng xa, phudng phù hgp vdi tré em.
*
*

*

Sau 4 nàm triln khai Quylt dinh so 03/2004/QD-DSGDTE da dal duge nhùng
két qua nhàt djnh nhu: Sue khde va dinh dudng tré em ngày càng duge quan tàm
nhu ly lé tré em dudi I ludi duge lièm day dù 6 loai vacxin co bàn dal 81,8%
vào nàm 2007. Càc bénh mù Ida, khd mll, thiéu Vilamin A, bai lièi, udn vàn sa sinh
dà duge thanh toàn hoàn toàn Irén pham vi toàn qudc. Cdng tàc phdng cbòng
HIV/AIDS duqc can thiép manh me va tàng cudng tuyén Iruyén giào due tai còng
ddng; vàn de chdng tai nan thuang tich tré em duge càc xà phudng quan tàm va td
chùc thuc hién luomg ddi tòt. Vàn de giào due ca sd ed chat lugng ngày càng duge
dàm bào: ly lé tré em di hgc hàng nàm dal ly lé cao. He thóng giào due da dang,
phong phù cho càc càp hgc. bàc hgc; so tré em di hgc trong càc trudng phd thòng
ngày càng tàng nhu ty lé hgc sinh trong dò tuoi di hgc d bàc tiéu hgc dal 97,5% nàm
hgc 2004-2005, tv lé hgc sinh luu ban, bd hgc giàm dàn...
292


NHaNG NÒ LLTC CÙA VIÉT NAM.

Ben canh nhùng kèl qua dà dal duge. qua trình trìln khai Quylt djnh sd
03/2004/QD-DSGDTE dà hòc lo nhùng han che nhàt djnh nhu qua trình triln khai
chua thàl dòng bò, chua diéu chinh, hudng dan kjp thdi, mot sd bién phàp xày dyng
xà, phudng phù hgp vdi tré em chua phù hgp thye lien. Tiéu chuin xà, phudng phù
hgp vdi tré em phàn Idn là càc chi tiéu dành già là chi tiéu dIu vào; chua quan làm
nhiéu dén chi tiéu dàu ra; da so càc chi tiéu dành già mdi chi mang tinh chat djnh
tinh, il co chi tiéu djnh lugng, do dd viéc thu thàp thdng lin, dành già d cip xà gap

nhiéu khd khan va khò dàm bào duge tinh khàch quan, khoa hgc trong viéc dành già
va biéu lue phàp ly chua cao.
De khàc phuc su han che dò càn thièt phài Ihay thi bing mot vàn bàn co biéu
lue phàp ly cao hom, càc tiéu chuàn phài co tinh lugng bòa, do dim duge, de hilu, di
dành già. Sau khi nghién cùu thye lién va tò chùc càc bòi Ihào xin y kiln gdp y cùa càc
bd, ngành va dia phuang nhàm thdng nhàt trình Thù ludng Chinh phù, ngày 22
thàng 4 nàm 2010, Thù tudng Chinh phù ky ban hành Quylt djnh sd 37/2010/QD-TTg
Quy djnh tiéu chuàn xà, phudng phù hgp vdi tré em.
Sau khi ed càc vàn bàn cùa Bd Lao ddng - Thuang binh va Xa hdi hudng dan
trìln khai thye hién Quylt djnh 37/2010/QD-TTg, Sd Lao ddng - Thuang binh va
Xà hgi càc tinh, thành phd da chù dòng xày dyng kl hoach hàng nàm va kl hoach
nam nàm trình Ùy ban nhàn dàn tinh bò tri kinh phi cho vi?c xày dyng xà, phudng
phù hgp vdi tré em. Sau mot thdi gian ngin triln khai Quylt dinh 37/QD-TTg, càc
dia phuang dà tich cyc thye hién va trién khai tiéu chuIn xà, phudng phù hgp vdi
tré em; theo bào cào cùa 63 tinh, thành phd, nàm 2011 dà ed 62% xà, phudng d?l
tiéu chuàn xà, phudng phù hgp vdi tré em, day là mgt két qua rit dàng khich Ig.

293