Vo chong A phu

Vợ chồng A Phủ
Tô Hoài
* Mc ớch yêu cầu: Cho HS hiểu đợc:
+ Hin thc i sng ca nhõn dõn min nỳi di ỏch thng tr ca thc dõn phong kin
+ T tởng nhân đạo đặc sắc của tác phẩm.
+ Những nét đặc sắc trong nghệ thuật viết truyện của Tô Hoài..
* Phng tin ging dy:
- tài liệu, giáo án.
- SGK.
- Tranh nh
* Tin trỡnh lên lớp:
- n định tổ chức lớp
- Kiểm tra bài cũ : Em nh gỡ v c im vn xuụi giai on 1945-1975
* Bài mới: Giới thiệu bài mới.
Hoạt động của GV & học sinh Kết quả cần đạt
- HS đọc phần tiểu dẫn và nhận xét
phần tiểu dẫn gồm mấy nội dung,
tóm tắt những nội dung đó?
-
- HS tóm tắt TP ?
- HS phát hiện những chi tiết nói về
Mị thời trẻ và nhận xét ?
- Với việc cô Mị bị bắt về làm dâu
nhà thống lí Pá Tra và cách cúng
trình ma, Tô Hoài còn muốn nói
điều gì với ngời đọc?
- HS tìm những chi tiết về nỗi khổ
khi làm dâu nhà thống lí Pá Tra?
- HS tìm những chi tiết nói về nỗi
khổ tinh thần của cô Mị?
I/ Tiểu dẫn:

1.Tác giả.
2.Hoàn cảnh sáng tác Vợ chồng A Phủ
II/ Đọc hiểu:
1) Tóm tắt tác phẩm:
2) Nhân vật Mị:
a) Nỗi khổ nhục của kiếp làm dâu gạt nợ:
- Mị vốn là một cô gái Mèo mang vẻ đẹp truyền thống của
ngời phụ nữ nói chung , của ngời phụ nữ miền núi nói riêng
:
+ Mị sinh ra trong một gia đình nhà nghèo, hiếu thảo, có
ý thức với bản thân và gia đình.
+ Mị có tài thổi sáo, Mị đã có ngời thơng
NX: Với những chi tiết về cuộc đời cô Mị lúc trẻ, đáng lẽ
Mị phải đợc hởng cuộc sống tự do, hạnh phúc cho dù trong
cảnh nghèo khó Nhng cuộc đời Mị lại không đi theo h-
ớng đó. Vì món nợ truyền kiếp từ thời cha mẹ cới nhau, Mị
bị bắt làm dâu gạt nợ. Từ cái đêm Mị bị bắt, bị bịt mắt, bị
nhét rẻ vào miệng và đem về cúng trình ma nhà thống lí Pá
Tra, cuộc đợi của Mị đã hoàn toàn thay đổi. Cô phải chịu
muôn vàn nỗi khổ nhục
- nỗi khổ nhục:
+ Ngày cũng nh đêm , mùa ma cũng nh mùa nắnglúc
nào Mị cũng vùi đâu vào công việc.
+ Mị còn bị đánh đập tàn nhẫn, bị trói đứng vào cộtbị
đạp vào mặt. Mị không bao giờ đợc đi chơi dù đó là ngày
Tét, chỉ có công việc nối tiếp nhau ngày cũng nh đêm
+ Mị còn bị trói buộc bởi thần quyền mà sự trói buộc
này cũng ghê gớm chẳng kém gì sự trói buộc bởi cờng
quyền
Với những nỗi khổ nhục của kiếp làm dâu gạt nợ nhà

Thống lí Pá Tra đã biến một cô Mị vui tơi, hồn nhiên yêu
đời xa kia thành một con ngời câm lặng, không nói, không
- Hiểu thế nào về sức sống tiềm
tàng?
- Những biểu hiện của sức sống
tiềm tàng?
- Những điều gì đã làm sống dậy
sức sống tiềm tàng ở nhân vật Mị?
- Giải thích tại sao lúc thức tỉnh Mị
lại muốn chết?
- Đoạn văn miêu tả tâm trạng Mị
trong đêm tình mùa xuân là đoạn
văn đầy chất thơ, chứa đựng giá trị
nội dung và nghệ thuật cao. Bằng
ngôn ngữ nửa trực tiếp TH đã đã
khắc hoạ thành công con ngời tâm
linh đang nổi loạn trong Mị: Mị trẻ
lắm
- Mị có sự đồng hiện giữa quá
khứ và hiện tại, cô nh ngời mộng
du, quên mình đang bị trói
nghĩ lúc nào cũng lùi lũi nh con rùa nuôi sau xó cửa..
NX: Nỗi khổ nhục của Mị tiêu biểu cho ngời phụ nữ
Mèo trớc cách mạng. Qua đó tác giả đã tố cáo sâu sắc sự áp
bức của cờng quyền và thần quyền đồng thời cũng thể hiện
nỗi đồng cảm chân thành với những kiếp ngời no lệ đó
Điều làm cho tác phẩm Vợ chồng A Phủ có sức sống
lâu bền có phải chỉ căn cứ vào những nội dung hiện thực
trên?Vậy điều gì làm nêu nét đặc sắc riêng của tác
phẩm?

* Tiết:2
b) Sức sống tiềm tàng.
* Thế nào là sức sống tiềm tàng?(Khát vọng sống một
cuộc sống tự do, hạnh phúc)
* Một số biểu hiện của sức sống tiềm tàng:
Mị cự tuyệt cuộc sống làm dâu gạt nợ, Mị khóc ròng
hàng tháng trời Mị muốn chết bằng cách ăn lá ngón
Mị câm lặng cúi mặt, mặt lúc nào cũng buồn rời rợi
Sức sống đó chứng tỏ rất mạnh mẽ trong Mị, có cơ
hội nó sẽ bùng lên dữ dội
* Quá trình thức dậy của SSTT:
- Mùa xuân với những âm thanh, sắc màu(Ví dụ)
- Âm thanh tiếng sáo thực sự có ý nghĩa nhất, nó thực sự
đã đánh thức Mị (Mị là ngời bất hạnh trong tình yêu)
Những chi tiết về mùa xuân đã tạo bối cảnh hết sức trữ tình,
nên thơ làm thức dậy khát vọng sống, khát vọng hạnh phúc
trong Mị
- Tết đến, Mị uống rợu, say rợu đối với Mị vừa giúp
quên vừa gợi nhớ, Mị quên hiện tại và nhớ về ngày trớc.
Cảm giác thời gian đã trở về với Mị, Mị cảm thấy mình vẫn
trẻ đẹp... Chính lúc này một mâu thuẫn mới lại nảy sinh,
Mị muốn chết .Tại sao vậy? Phải chăng đây vẫn là cô Mị
cũ?
- Từ sự ý thức về thực tại đã dẫn tới hành động (một sự
nổi loạn)
+ Mị thắp sáng căn buồng của mình
+ Mị quấn lại tóc
+ Mị với cái váy hoa trên vách..
Mị làm tất cả những việc này nh một ngời mộng du không
hề để ý tới những gì xung quanh, không để ý thấy A Sử đã

vào, A Sử đã hỏi và thậm chí khi A Sử trói đứng vào cột Mị
cũng không hề phản ứngkhi đã bị trói đứng vào cột Mị
vẫn nồng nàn nhớ về ngày trớc. Chỉ khi tỉnh dần và chỉ khi
cựa động chân tay .Mị trở về hiện tại. SSTT của Mị thể
hiện ngay trong tình huống bi thảm nhất..
NX: Nhà văn Tô Hoài đã thể hiện niềm tin vào những con
ngời khổ cực, ông đã nhập thân vào nhân vật để diễn tả
những biến thái tinh vi của tâm trạng con ngời
- Sức sống tiềm tàng của Mị một lần đã thức tỉnh thì chắc
chắn nó sẽ không dừng lại ở đó và bối cảnh làm nảy sinh
- Lí giải tại sao khi nhìn thấy A
Phủ bị trói vào cột mà Mị vẫn thản
nhiên nh không biết?
- Cái gì đã dẫn tới hành động hết
sức bất ngờ ở Mị? Hành động đó có
phù hợp không ?
- Giải thích vì sao Mị đã quyết định
cứu A Phủ nhng khi A Phủ bỏ chạy
thì Mị Lại hoảng sợ? Điều này có
phải là nghịch lý?
- Nhân vật A Phủ có gì giống và
khác với nhân vật Mị về số phận và
tính cách?
SSTT trong Mị lại một lần nữa xuất hiện đó chính là đêm
mùa đông cắt dây cởi trói cho A Phủ.
A Phủ đã bị trói mấy đêm nay và cũng mấy đêm nay Mị
vẫn thức sởi lửa Mị vẫn thản nhiên nh không có chuyện gì
xảy raChỉ đến khi nhìn thấy hai dòng nớc mắt lăn trên gò
má đã xám đen của A Phủ thì Mị mới bừng tỉnh
+ Mị thơng mình và từ đó Mị thơng ngời cùng cảnh ngộ

+ Mị thấy căm thù kẻ đã gieo tội ác
+ Mị sẵn sàng chết thay cho A Phủ.Từ những ý nghĩ đó
Mị đã đi đến một hành động hết sức bất ngờ cắt giây trói
cho A PhủMị hoảng sợ..
Tô Hoài đã diễn tả từng hành động, từng suy nghĩ của Mị
hết sức tự nhiên hợp quy luật, chứng tỏ tài năng và tấm
lòng nhân đạo của Tô Hoài đã giúp ông có những trang viết
thành công. Nhà văn đã nói đợc một cách thấm thía và xúc
động: Dù cho có bị chế độ phong kiến miền núi cùng với
những hủ tục hà khắc trói buộc thì tận đáy sâu tâm hồn Mị
vẫn tiềm tàng một sức sống mà chỉ cần có cơ hội thì sức
sống ấy sẽ trỗi dậy không thể bị dập tắt
NX: Thông qua nhân vật Mị chúng ta thấy đợc tấm lòng
nhân đạo của và tài năng phân tích tâm lí nhân vật hết sức
đặc sắc của Tô Hoài. Chính điều đó đã khiến Hội Văn nghệ
Việt Nam trao giải nhất và cũng chính nó đã làm nên sức
sống lâu bền cho tác phẩm.
Bên cạnh việc xây dựng thành công nhân vật Mị, tác
phẩm còn xây dựng đợc một nhân vật cũng thành công
không kém đó là A Phủ
* Tiết:3
2) Nhân vật A Phủ:
- ở cuộc đời A Phủ chúng ta thấy có những nét khá giống
với cuộc đời của Mị. Nếu Mị là cô gái có đầy đủ khả năng
để hởng một cuộc sống HP thì A Phủ cũng là niềm mơ ớc
của nhiều cô gái. Đứa nào có đợc A Phủ cũng bằng có đợc
con trâu tốt trong nhà, chẳng mấy chốc mà giàu.. Nhng
A Phủ lại chẳng thể nào lấy nổi vợ bởi A Phủ không cha
không mẹ, không bạc tiền, không ruộng nơng
- A Phủ sống tự lập và có tính cách cứng cỏi chỉ vì đánh

con quan (A Sử) mà A Phủ bị hành hạ rất rã man. Cứ một
đợt hút thuốc phiện lại một lần đánh: Mặt A Phủ sng lên,
môi và đuôi mắt dập chảy máu. A Phủ đã phải trả nợ bằng
cả một cuộc đời, không phải một kiếp mà là nhiều kiếp
- Nếu Mị bị đày đoạ cả về thể xác lẫn tinh thần thì A Phủ
cũng chẳng kém gì, AP cũng phải cuốc nơng, đốt rừng,làm
rẫy, chăn bò con ngời ngang tàng ngày nào đã phải sống
cuộc đời nô lệ
- Khi để hổ bắt mất một con bò của nhà thống lí, AP đã
phải chịu cảnh trói cọcchi tiết miêu tả cảnh AP bị trói
một dòng nớc mắt lấp lánh bò xuống hai hõm má đã xám
đen lạicho thấy biết bao nhiêu tủi nhục và đoạ đày
Nhận xét giá trị nhân đạo của tác
phẩm? Giá trị nhân đạo đó có gì mới
so với văn học hiện thực phê phán tr-
ớc đó?
- Chỉ ra những nét đặc sắc nhất về
nghệ thuật?
- Nhìn cảnh AP bị trói chờ chết : chết đau, chết đói, chết rét
Mị đã nghĩ ngời kia sao phải chết nh thế..chúng nó thật độc
ác . Tô Hoài thông qua những suy nghĩ của Mị để lên án sự
bạo ngợc, tàn ác của thống lí Pá Tra... Cuộc đời đi ở của AP
trên thực tế là kiếp sống nô lệ thê thảm của những con ngời
nghèo khổ ở vùng cao Tây Bắc.
- ở AP tiềm tàng một sức mạnh bản năng. A Sử là con
quan vẫn bị AP trừng trị, khi phải chịu những trận đòn AP
im lìm nh tợng đá nh dồn nén, chất chứa những hờn căm,
khi bị trói anh tìm cách thoát thân, không thoát đợc, trong
đôi mắt không chỉ là những giọt lệ tủi hờn mà còn bập
bùng hai ngọn lửa nó phản chiếu sức mạnh từ bên trong,

khi đợc cởi trói lúc đầu anh khuỵu xuống sau đó lại quật
sức đứng lên
NX: Mặc dù không đợc Tô Hoài dành cho nhiều trang viết
nhng nhân vật A Phủ cũng thể hiện sự thành công trong
việc miêu tả nhân vật và bộc lộ tấm lòng nhân đạo của nhà
văn
3) Kết luận:
a) Giá trị nhân đạo
- Tô Hoài đã thể hiện sự đồng cảm đối với những con ngời
bị áp bức, trà đạp. Ông đã đứng về phía họ để tố cáo tội ác
của giai cấp thống trị.
- Tô Hoài thể hiện niềm tin vào bản chất tốt đẹp (Mị), lòng
vị tha , niềm khát khao hạnh phúc , sức mạnh phản kháng
của nhân vật, những nét đẹp không thể bị vùi dập.
- Lòng nhân đạo mới của TH ở chỗ ông đã chỉ ra đợc con
đờng giải thoát cho những nhân vật của mình ( so sánh với
chị Dậu)
b) giá trị nghệ thuật:
- Nhà năn đã khắc hoạ nhân vật hết sức sinh động, tâm lí,
tính cách diễn biến tâm lí hợp logic rất thật, rất sống, nhất
là nhân vật Mị
-Ngôn ngữ giàu chất thơ, đậm phong vị miền núi, phù hợp
với con ngời, cảnh vật Tây Bắc nh đoạn miêu tả những
đêm tình mùa xuân nhất là hình ảnh tiếng sáo.
- Bố cục tác phẩm hấp dãn bởi các tình huống chặt chẽ hợp
lí.
* Củng cố :
- Tóm tắt tác phẩm theo hai chặng của cuộc đời Mị và A Phủ
- Phân tích hai cảnh đêm tình mùa xuân và đêm đông Mị cởi trói cho A Phủ.