DSpace at VNU: “Nghiên cứu tiếp cận sinh thái nhân văn vào đánh giá tính bền vững của việc phát triển nuôi tôm tại vùng nuôi tập trung ven biển huyện Nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định”

Tóm tắt luận án
“Nghiên cứu tiếp cận sinh thái nhân văn vào đánh giá tính bền vững của việc phát
triển nuôi tôm tại vùng nuôi tập trung ven biển huyện Nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định”
NCS. Nguyễn Thị Phương Loan
Luận án đã trình bày tóm tắt và phát triển lý thuyết sinh thái nhân văn, làm rõ
các giá trị và sự cần thiết của khoa học sinh thái nhân văn trong phát triển bền vững.
Sử dụng tiếp cận sinh thái nhân văn, luận án đã thực hiện đánh giá tính bền vững
của phát triển nuôi tôm tại vùng nuôi tập trung ven biển huyện Nghĩa Hưng, tỉnh
Nam Định. Các phương pháp nghiên cứu đã được sử dụng trong luận án bao gồm:
đánh giá nhanh nông thôn, phân tích hệ thống, phân tích hóa lý, phân tích chi phí lợi
ích mở rộng, quản lý bền vững dựa vào hệ sinh thái và công đồng, phương pháp chỉ
số thịnh vượng của Robert Prescott-Allen và chỉ số bền vững trang trại nuôi thủy
sản của Nguyễn Đình Hòe.
Vùng nuôi tôm tập trung ven biển huyện Nghĩa Hưng có tốc độ phát triển
nhanh chóng về diện tích, hạ tầng cơ sở, nhưng năng suất và sản lượng có xu hướng
giảm từ năm 2005 đến nay. Hiệu quả kinh tế của các mô hình nuôi đều hạn chế, và
khi thực hiện đánh giá theo phương pháp chi phí lợi ích mở rộng thì một số mô hình
còn cho hiệu quả âm. Đánh giá phát triển bền vững vùng nuôi tôm tập trung được
thực hiện cho ba cấp độ hệ thống là đầm nuôi, vùng nuôi và toàn huyện. Kết quả
nhận được là ở cả ba cấp hệ thống, chỉ số thịnh vượng đều đạt ở mức trung bình.
Nguyên nhân trực tiếp của sự phát triển không bền vững của vùng nuôi liên
quan trực tiếp đến việc không kiểm soát được các yếu tố con giống, chất lượng môi
trường và nguồn thức ăn. Nguyên nhân sâu sa của vấn đề nằm ở nguồn vốn hạn chế,
chất lượng lao động thấp và thể chế quản lý không phù hợp và kém hiệu quả.
Để đưa hoạt động nuôi tôm trong vùng đi theo con đường phát triển bền
vững, luận án đề xuất phải tổ chức lại hệ thống quản lý, thiết lập cơ chế quản lý dựa
vào cộng đồng trên cơ sở nên tảng lợi ích kinh tế chung, thay đổi cơ chế quản lý
vùng nuôi phân tán, manh mún bằng cơ chế quản lý tập trung và hiệu quả, nâng cao
chất lượng lao động và sử dụng các công cụ kinh tế khác nhau để đảm bảo tăng
cường và ổn định nguồn vốn cho hoạt động nuôi.

Abstract
Research in integrating the human ecology approach into evaluation of the
sustainability of the brackish-water shrimp aquaculture in coastal area of Nghia
Hung district, Nam Dinh province.
PhD student Nguyễn Thị Phương Loan

The thesis presents briefly and upgrades the human ecology theory to clarify the
value and necessity of the human ecology approach for sustainable development.
The human ecology approach has been applied to evaluate the sustainability of the
brackish-water shrimp aquaculture in the coastal areas of Nghia Hung district, Nam
Dinh province.

Methods applied in the research process include: rural rapid assessment, system
analysis, physio-chemical analysis, extended cost-benefit analysis, ecosystem- and
community-based management, well-being index method proposed by Robert
Prescott-Allen and aquaculture sustainable indicators (ASI) proposed by Nguyen
Dinh Hoe.

Although both area and infrastructure of brackish-water shrimp aquaculture activity
at Nghia Hung district have rapidly been increased, but the yield and the
productivity have been decreased since 2005 up to now. Economic outputs of these
aquaculture types are relatively limited, and the results obtained from extended
cost-benefit analysis are negative. The evaluation of sustainability of the brackishwater shrimp aquaculture area are implemented at three levels: aquaculture pond,
aquaculture area and whole district. The obtained well-being index from the
evaluated results are medium in three above mentioned levels.

The direct reason of unsustainable development of brackish-water shrimp
aquaculture areas is related to uncontrollable factors such as the quality of the
breeding shrimp, environment and feed source. The root reason is related to the

limited capital, low quality of the man-power and inappropriate and ineffective
institutional arrangement.


In order to develop a sustainable brackish-water shrimp aquaculture, the thesis
author has recommended and proposed that the aquaculture management system
have to be restructured and a community-based management mechanism to
maintain economically common benefits should be established. The scattered and
fragmented aquaculture areas have to be improved through the effective and largescall management mechanism. Together with increasing production quality, the
different economic tools need to be applied to improve and stain the capital sources
for the brackish-water aquaculture activities in the coastal areas.