DSpace at VNU: Nhận xét về cơ sở ngữ âm học của các từ kỵ húy trong tiếng Việt

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
-----***-----

VŨ THỊ HƢƠNG MAI

NHẬN XÉT VỀ CƠ SỞ NGỮ ÂM HỌC
CỦA CÁC TỪ KỴ HUÝ TRONG TIẾNG VIỆT

LUẬN VĂN THẠC SỸ NGÔN NGỮ HỌC
CHUYÊN NGÀ NH LÝ LUẬN NGÔN NGƢ̃
MÃ SỐ: 60 22 01

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC
TS. HOÀNG CAO CƢƠNG


Nhận xét về cơ sở ngữ âm học của các từ kị huý trong tiếng Việt

MC LC
M U 3
CHNG I... 7
Nhp mụn ... 7
I. Gii thiu v h thng ng õm ting Vit 7
1. Cu trỳc õm tit .8
2. H thng õm v ting Vit ..............................................12
2.1. Cỏc n v chit on tớnh.. . .12
a. Danh sỏch ph õm u ting Vit ....13
b. Danh sỏch ph õm cui ting Vit14
c. Danh sỏch õm chớnh ting Vit 14
d. Danh sỏch thanh iu ting Vit.. 15

2.2. Biu din õm v hc .....16
3. Tiu kt 19
II. Gii thiu v cỏc t k hỳy trong ting Vit19
1. V mt t ng...19
2. V mt t liu...20
3. Danh sỏch nhng t k hỳy...22
4. Tiu kt.29
CHNG II 29
Cỏc dng k hỳy trong ting Vit..............................30
I. Nhn xột chung ...30
II. Cỏc dng bin i t k hỳy trong ting Vit.32
1. bin i v mt ng õm32
2
Học viên:Vũ Thị H-ơng Mai


Nhận xét về cơ sở ngữ âm học của các từ kị huý trong tiếng Việt

2. Bin i v mt ch vit...32
2.1. B trng ụ ch...33
2.2. i dựng ch khỏc....34
2.3. Vit Bin dng..34
III. Tiu kt .35
CHNG III36
Nhng tng ng ng õm chớnh ca cỏc t k hỳy trong so sỏnh
vi t ton dõn. 36
I. Nhn xột chung.36
II. V mt ng õm hc.36
1. Cỏc kiu tng ng ng õm chớnh...36
1.1. Tng ng ph õm u..36

1.2. Tng ng nguyờn õm...39
1.3. Tng ng õm cui55
1.4. Tng ng thanh iu....63
2. Tiu kt68
II. V mt ng ngha69
III. Mt s trng hp khỏc.72
KT LUN .74
PH LC..76
TI LIU THAM KHO .116

3
Học viên:Vũ Thị H-ơng Mai


Nhận xét về cơ sở ngữ âm học của các từ kị huý trong tiếng Việt

M U
1. Lớ do chn ti
K hỳy hay hỳy k cú ngha l kiờng trỏnh mt cỏch bt buc. c bit l
trong cỏc triu i phong kin thỡ hin tng ny rt ph bin v vn cũn tn ti
cho n ngy nay mt s a phng. Trờn thc t, t k hỳy cú ý ngha vn
húa, xó hi rt rng ln. ó khụng ớt ngi quan tõm nghiờn cu n vn ny
theo hng tip cn vn húa hay lch s. Song i sõu nghiờn cu cỏc t k
hỳy v mt ngụn ng hc v nht l t phng din ng õm hc thỡ cha c
chỳ ý nhiu. Bi õy cng l cỏi khú vỡ nú liờn quan n nhiu vn nh: Ng
õm hc lch s, t nguyờn hc, phong tc hc, Hỏn Nụm, ngun t liu...
Nhng nghiờn cu cỏc t k hỳy cng cú nhiu im thỳ v liờn quan n vn
húa, tớn ngng, lch s ca mt cng ng ngi. ng trc thc t ú chỳng
tụi ó chn ti: Nhn xột v c s ng õm hc ca cỏc t k hỳy trong
ting Vit vi mong mun i theo mt hng tip cn mi cho vic nghiờn cu

cỏc t k hỳy núi chung.
2. Mc ớch v ni dung chớnh ca lun vn
Mụ t trong nhng cụng viờ c chinh cua luõ n vn la tiờ n hanh lõ p danh sach
cỏc t k hỳy trong ting Vit. Danh sach nay c thụ ng kờ ụ c lõ p theo nhng
nguụ n t liu khỏc nhau. T nhng nguụ n t liờ u thu c ngi viờ t phõn tớch,
sng lc ờ t o a ra mụ t danh sach t ki huy chung , lm c liu cho vic
nghiờn cu. Sau ú lun vn tin hnh phõn tớch, gii thớch con ng chuyn
bin ca cỏc t ny theo quan im ca ng õm v õm v hc m rng.
Qua viờ c lõ p danh sach va phõn tic h cac t ki huy , luõ n vn bc õ u
nhõ n xet v s tng ng ca nhng quy lut ng õm liờn quan va cac biờ n
thờ cua no . Sau cựng lun vn mong mun a ra c hng gii thớch mi
cho s bin i ca cỏc t k hỳy.
3. i tng v phm vi nghiờn cu
i tng nghiờn cu ca lun vn l ton b cỏc t k hỳy thng kờ
c chu yờ u da vao cỏc vn bn : Nghiờn cu ch huy Viờ t Nam qua cac
triờ u a i cua tac gia Ngụ c Tho , Truyờ n K iờ u cua Nguyờn Du , Anh
4
Học viên:Vũ Thị H-ơng Mai


Nhận xét về cơ sở ngữ âm học của các từ kị huý trong tiếng Việt

hng cua Han vn Ly Trõ n qua th va ngụn ng th Nguyờn Trung Nga n
ca Nguyn Ti Cõn , v mt s bi vit ca Nguyn Ti Cõn trờn trang web
ca Khoa Ngụn ng hc nh : Vờ t tic h ki huy trong ban H oa Tiờn Nhuõ n
chớnh 1875, Viờ c ki huy tờn vua Lờ Chiờu Thụ ng va Chua Trinh
Bụ ng trong
Truyờ n Kiờ u, Vờ ban Kiờ u va phat hiờ n c Vinh , Ban thờm vờ ban
Chinh Phu Ngõm tim
s Truyờ n Kiờ u nhng gỡ

c Huờ nm 1972, Lich
cũn xy ra sau khi bn din nụm 1787 - 1979 a c ban c hoan thanh ?,
Vờ ban Kiờ u va phat hiờ n c Phu Diờn. Ngoi ra lun vn cũn da vo
cỏc c liu v quan im ca mt s nh nghiờn cu v vn húa S Vn húa
Thụng tin Ninh Bỡnh thụng qua cỏc cuc tip xỳc, trao i trc tip.
Do ha n chờ vờ m t thi gian , trỡnh nghiờn cu cng nh ngun
t liờ u nờn viờ c lõ p danh sach cac t ki huy cung chi dng la i bc õ u
v vi s lng khiờ m tụ n . Vi c thự l k hỳy nờn bn thõn nhng
iu c coi l k hỳy cng ó khụng nhiu v s lng cỏc t c
s dng thay th t k hỳy cng s hn ch

. Tuy nhiờn , vi danh sỏch

thng kờ c (nht l c thng kờ qua cun Nghiờn cu ch huy
Nam qua cac triờ u a i cua tac gia Ngụ c Tho

Viờ t

- mt cụng trỡnh nghiờn

cu cụng phu, khoa hc ó c ỏnh giỏ cao) chỳng tụi ngh õy l danh
sỏch nhng t k hỳy c bn, tng i y v ỏng tin cy v mt c
liu trin khai nhng nghiờn cu ca mỡnh.
4. Phng phỏp nghiờn cu
Trong quỏ trỡnh lp danh sỏch cỏc t k hỳy, chỳng tụi ó s dng hai
phng phỏp din dch v quy np vi cỏch tip cn lch i v ng i. Sau ú
lun vn tin hnh phõn loi v miờu t chỳng theo nhng nhúm khỏc nhau.
Ngoi ra, luõ n vn con s du ng nhng thu phap phõn tic h õm vi ho c ờ
phõn tic h cac hiờ n t ng ng õm v so sỏnh v mt ng ngha tỡm ra s
tng ng gia cỏc t k hỳy.

5. í ngha ca lun vn
Vic phõn loi, miờu t v mt ng õm hc cỏc t k hỳy trong
ting Vit gúp phn lm sỏng t hn s vn ng v phỏt trin ca ting
5
Học viên:Vũ Thị H-ơng Mai


Nhận xét về cơ sở ngữ âm học của các từ kị huý trong tiếng Việt

Vit núi chung v s bin i ng õm ting Vit núi riờng. Cng cú th t
s phõn tớch, miờu t ny mt hng nghiờn cu khỏc s lm sỏng t
thờm nhng nghi vn lch s vn tn ti t trc (v vn húa hc, phong
tc hc, danh hc).
6. Cỏi mi ca lun vn
Cỏc phõn tớch ng õm hc ting Vit ch yu c da trờn cỏc t liu
thng kờ ting Vit hin i núi chung (c bit l t khi hỡnh thnh ch quc
ng). Ngoi ra cũn mt s tỏc gi ó nghiờn cu mt ng õm ting Vit cn
c vo h thng t nguyờn nh tỏc gi Nguyn Ti Cõn trong Ngun gc v
quỏ trỡnh hỡnh thnh cỏch c Hỏn Vit. Cỏc nghiờn cu trờn ó a ra
nhng kt lun xỏc ỏng v h thng ng õm, h thng õm v, nguyờn õm,
ph õm v thanh iu ting Vit.
T mt im xut phỏt hp hn - nhng t k hỳy - vic phõn tớch,
miờu t s bin i ng õm do nhng quy nh ca lch s s em li nhng
kt lun mi gúp phn lm sỏng t hn nhng quy lut ng õm ting Vit
hin i, giỳp chỳng ta cú cỏch nhỡn ỳng n hn v cỏc t ng ngha, cỏc
t cn õm (phỏt õm gn ging nhau).
Mt khỏc, qua nghiờn cu cỏc quy lut la chn cỏc t thay th t k
hỳy cng giỳp lm sỏng t nhng a danh, tờn gi nhng nhõn vt lch s
vn b cỏi gi l k hỳy che m i.
7. B cc ca lun vn

Luõ n vn c chia lam nm phõ n: m õ u, nụ i dung, kờ t luõ n, phn ph
lc v tai liờ u tham kha.oTrong o phõ n nụ i dung chinh bao gụ m ba chng
:
Chng I: Nhõ p mụn
Gii thiờ u vờ hờ thụ ng ng õm va cac t ki huy trong tiờ ng Viờ t.
Chng II: Cỏc dng k hỳy trong ting Vit.
Qua viờ c lp danh sach cac t ki hu
y , luõ n vn a ra nhng da ng ki
hỳy ph bin.

6
Học viên:Vũ Thị H-ơng Mai


Nhận xét về cơ sở ngữ âm học của các từ kị huý trong tiếng Việt

Chng III: Nhng tng ng ng õm chinh cua t ki huy trong so sanh vi
cỏc t ton dõn.
õy la phõ n chin
h cua luõ n vn . Da vao danh sach cỏc t k hỳy ó
thụ ng kờ c, ngi viờ t phõn loi, phõn tic h va so sanh vi cỏc t ton dõn
a ra nhng kiờ u tng ng m t ng õm v gii thớch cỏc hin tng k
hỳy theo quan im ca ng õm hc.
Phõ n phu lu c cung cõ p bang danh sach cac t ki huy ma luõ n vn a
thng kờ c trong qua trin
h lam t liờ u.

CHNG I
7
Học viên:Vũ Thị H-ơng Mai

Nhận xét về cơ sở ngữ âm học của các từ kị huý trong tiếng Việt

NHP MễN
I. Gii thiờu vờ hờ thụ ng ng õm tiờ ng Viờt
Ngụn ng la phng tiờ n giao tiờ p quan tro ng nhõ t cua con ngi, ngụn
ng ụ ng thi cung la phng tiờ n ờ biờ u a t t duy , truyờ n a t va lu gi
thụng tin. Mỏc v ngghen a viờ t: Ngay t õ u, a co mụ t rui ro e n ng lờn
tinh thõ n, o la s rui ro bi mụ t võ t chõ t lam hoen ụ , v vt cht ú th hin
õy di hinh thc nhng lp khụng khi chuyờ n ụ ng , nhng õm thanh, túm
li l di hinh thc ngụn ng . Ngụn ng cung cụ xa nh y thc võ y , ngụn
ng la y thc thc ta i , thc tiờn. Nh võ y ngụn ng la võ t chõ t con t duy la
tinh thõ n. Võ y cai vo võ t chõ t õ y da vao cai gi ờ biờ u a t nụ i dung t tng,
tỡnh cm ca con ngi ? Ngụn ng c cõ u ta o nh thờ nao ? Ngụn ng la
mụ t hờ thụ ng cõ u truc bao gụ m: v vt cht l ng õm, chõ t liờ u ờ lam thanh y
ngha l t vng, nhng quy luõ t kờ t h p chõ t liờ u thanh
hờ thụ ng la ng phap.
Bõ t ky ngụn ng nao cung ờ u hụ i tu ca ba yờ u tụ nay . Võ y ng õm
hc l gỡ ? Ng õm ho c la mụ t nganh khoa ho c nghiờn cu cac c iờ m õm
thanh, nh vao bụ may cõ u õm con ngi co thờ phat r a cac chuụi õm thanh
khỏc nhau. Ng õm ho c chia cac loa i õm thanh nay thanh cac pha m tru ng
õm khac nhau: nguyờn õm, ph õm, t c, xỏt, cao, thõ p Vi võ y, ng õm ho c
cú s lng n v l vụ hn thng c gi di cỏi tờn l õm t.
Chuụi li noi c con ngi phat ra thanh nhng ma ch khac nhau

,

nhng khuc oa n khac nhau , t ln ờ n nho khac nhau . n vi phat õm nho
nhõ t la õm tiờ t . Vớ d mt t nh H Ni khi phỏt õm c chia thnh ha

v ni c coi l hai õm tit . Trong o , mụ t õm tiờ t bao gụ m nhiờ u yờ u tụ
ng õm cõ u thanh , nhng du phat õm chõ m ờ n õu thi cung khụng thờ tach
ri tng yờ u tụ ra . Khi phat õm , mụi õm tiờ t bao gi cung c thờ hiờ n ro
rng v c phỏt õm ri vi cỏc ting bờn cnh nú . Khi viờ t thi mụi õm tiờ t
c ghi thanh mụ t ch tach ri vi cac ch khac .
Vớ d:
ễng sai chau ra ch mua banh gio
8
Học viên:Vũ Thị H-ơng Mai


Nhận xét về cơ sở ngữ âm học của các từ kị huý trong tiếng Việt

Bõ t ky ngi nao biờ t tiờ ng Viờ t cung

nhõ n ra trong cõu trờn co tam

tiờ ng c phat õm va viờ t tach ri nhau ụng , sai, chau, ra, ch ,
mua, banh, gio.
1. Cõ u truc õm tiờ t
Theo GS. oan Thiờ n Thuõ t, õm tiờ t tiờ ng Viờ t co hai mc ụ ụ i lõ p
nhau, tựy thuc vo kh nng c lp ca cỏc yu t , mc cua thanh iờ u, õm
õ u, phõ n võ n co thờ tach ri vờ m t hin h thai ho c cung nh ng õm ho c va
mc cua cac yờ u tụ ta o nờn phõ n võ n , vụ n g n liờ n vi nhau vờ m t ng õm
hc va khụng thờ tach ri nhau vờ m t ng õm.
m tiờ t la n vi phat õm nho nhõ t va co thờ phõn c t c trong chuụi
li noi con ngi phat ra . Tuy nhiờn nh vao thu phỏp phõn xuõ t õm vi ho c
v hỡnh thỏi hc thỡ mụi õm ti t tiờ ng Viờ t con c chia tach thanh nhng
n vi nh hn õm tiờ t - o la nhng thanh phõ n õm tiờ t . Hay noi cach khac
thỡ õm tit ting Vit cú cu trỳc hai bc : bõ c th nhõ t bao gụ m nhng thanh

tụ trc tiờ p cua no, c phõn nh bng nhng ranh gii cú ý ngha hỡnh thỏi
hc, bõ c th hai bao gụ m nhng thanh tụ cua phõ n võ n , chi cú chc nng khu
biờ t thuõ n tuy.
m tiờ t

Bõ c 1 . Thanh iờ u

m õ u

Phõ n võ n

Bõ c 2 .......................... m ờ m

m chinh

m cuụ i

L c ụ õm tiờ t tiờ ng Viờ t
Thanh iờ u
Võ n
m õ u
m ờ m

m chinh

m cuụ i

9
Học viên:Vũ Thị H-ơng Mai

Nhận xét về cơ sở ngữ âm học của các từ kị huý trong tiếng Việt

õy la mụ hinh chung cua õm tiờ t tiờ ng Viờ t , c nhiờ u ngi chõ p
nhõ n, mụ hin
h nay hụ i tu õ y u cac th nh phn ca õm tit ting Vit . Tuy
nhiờn trong thc tờ s du ng ngụn ng khụng phai luc nao nm thanh phõ n
ny cng xut hin y trong mt õm tit.
Vớ d: quan
m tiờ t nay hụ i tu õ y u nm thanh phõ n va c xp thnh hai bc:
1. Thanh iờ u: thanh s c
2. m õ u:

/-k-/

3. m ờ m:

/-w-/

4. m chin
h: /-a-/
5. m cuụ i:

/-n/

Hay mụ t õm tiờ t nh em , khi nhin vao nhiờ u ngi nghi r ng khuyờ t
õm õ u , nhng ho khụng biờ t r ng ú chi l s vng mt trờn bỡnh din ch
viờ t, cũn trờn bỡnh din phỏt õm õm u trng hp ny do mt õm tc
thanh hõ u am nhiờ m . Trong bõ t ky trng h p nao thi õm chin h khụng thờ
v ng m t c ca khi viờ t lõn khi phat õm vi o la thanh phõ n ha t nhõn cua

õm tiờ t . Trong nhiờ u trng h p thi õm ờ m , õm cuụ i co thờ cung v ng m t
trong mụ t õm tiờ t ca trờn bin
h diờ n phat õm lõn trờn bin h diờ n ch viờ t.
Vớ d: ba
m õ u: /b-/
m ờ m: zero
m chin
h: /-a/
m cuụ i: zero
Thanh iờ u: thanh khụng dõ u
Cõ u truc õm tiờ t tiờ ng Viờ t gụ m nm thanh phõ n, trong o:
Thanh iờ u: khi viờ t thi co thờ v ng m t thanh 1(thanh khụng dõ u) nhng trờn
bỡnh din phỏt õm khụn g thờ thiờ u bõ t ky mụ t thanh phõ n nao va c ky
hiờ u nh sau:
10
Học viên:Vũ Thị H-ơng Mai


Nhận xét về cơ sở ngữ âm học của các từ kị huý trong tiếng Việt

Thanh 1: thanh khụng dõ u
Thanh 2: thanh huyờ n
Thanh 4: thanh hoi
Thanh 3: thanh nga
Thanh 5: thanh s c
Thanh 6: thanh n ng
Thanh iờ u trong tiờ ng Viờ t co chc nng khu
biờ t õm tiờ t vờ m t õm v.c
m õ u: cú chc nng m u õm tit v do cỏc ph õm m nhim.
m ờ m: cú chc nng bin i õm sc ca õm tit sau khi m u v

do õm vi ban nguyờn õm am nhiờ m ho c do õm vi zero am nhiờ m.
m chin
h: l thnh phn ht nhõn ca õm tit , do cac nguyờn õm am
nhiờ m va co chc nng quyờ t inh
õm s c chu yờ u trong õm tiờ t .
m cuụ i : thnh t cui cựng ny do cỏc õm v ph õm hoc bỏn
nguyờn õm ho c õm vi zero m nhim. Cú chc nng kt thỳc õm tit , thay
ụ i õm s c, giỳp chỳng ta phõn bit c õm tit ny vi õm tit khỏc.
Nh võ y, õm tiờ t tiờ ng Viờ t co nm thanh phõ n va c chia thanh hai bõ
: c
Bõ c I: gụ m co thanh iờ u, õm u v phn vn.
Bõ c II: bao gụ m õm ờ m, õm chinh va õm cuụ i.
Trong ting Vit, õm tit c chia thnh hai cu trỳc nh ú l cu
trỳc chit on v cu trỳc siờu on. Nu nh cu trỳc chit on ca hỡnh
tit mang tớnh tng bc thỡ cu trỳc siờu on cng mang tớnh tng bc. nhng
cu trỳc tụn ti v tng lp ny dn n mt kt qu bn chc v phõn tit tớnh
ca c im õm tit ting Vit trong mt loi hỡnh ngụn ng n lp. Ton
b õm tit ting Vit c th hin di dng s sau:

m tit

11
Học viên:Vũ Thị H-ơng Mai


Nhận xét về cơ sở ngữ âm học của các từ kị huý trong tiếng Việt

TI LIU THAM KHO
1. o Duy Anh, T in Hỏn Vit, Nxb Khoa hc xó hi, 2004.
2. Nguyn Ti Cn, nh hng Hỏn vn Lớ Trn qua th v ngụn ng th

Nguyn Trung Ngn, Nxb Giỏo dc H Ni, 1998.
3. Nguyn Ti Cn, Bn thờm v bn Chinh ph ngõm tỡm c Hu nm
1972 (Din n Ngụn ng hc), Ngonnguhoc.org, thỏng 10/2008.
4. Nguyn Ti Cn, Cỏc vt tớch k hỳy trong Hoa tiờn nhun chớnh 1875,
Ngonnguhoc.org, 2008
5. Nguyn Ti Cn, Giỏo trỡnh lch s ng õm ting Vit (s tho), Nxb
Giỏo dc, 1997.
6. Nguyn Ti Cn, Lch s Truyn Kiu: nhng gỡ cũn xy ra sau khi bn
din nụm 1787 1790 ó c bn c hon thnh, Ngonnguhoc.org, 2008.
7. Nguyn Ti Cn, Vic k hỳy vua Lờ Chiờu Thng v chỳa Trnh Bng
trong Truyn Kiu, thỏng 04/2008.
8. Nguyn Ti Cn, V bn Kiu va c tỡm thy Ph Din.
Ngonnguhoc.org, 2008.
9. Nguyn Ti Cn, V bn Kiu va c phỏt hin Vinh,
Ngonnguhoc.org, thỏng 10/2008.
10. Nguyn Ti Cn, Ngun gc v quỏ trỡnh hỡnh thnh cỏch c Hỏn Vit,
Nxb i hc Quc gia H Ni, 2004.
11. Hu Chõu, Cỏc bỡnh din ca t v t ting Vit, Nxb i hc quc
gia H Ni, 1995.
12
Học viên:Vũ Thị H-ơng Mai


Nhận xét về cơ sở ngữ âm học của các từ kị huý trong tiếng Việt

12. Hu Chõu, T vng ng ngha ting Vit, Nxb Giỏo dc, 1999.
13. Hong Th Chõu, Phng ng hc ting Vit, Nxb i hc Quc gia H
Ni, 1998.
14. Mai Ngc Ch, V c Nghiu, Hong Trng Phin, C s ngụn ng
hc v ting Vit, H Ni, 1991.

15. Hong Cao Cng, Chuyờn m v hc ting Vit m rng (Ging cho
sinh viờn chuyờn ngnh Ngụn ng hc, khoa Ngụn ng, HKHXH & NV).
16. Trn Trớ Dừi, Giỏo trỡnh lch s ting Vit (s tho), Nxb i hc Quc
gia H Ni, 2005.
17. Trn Trớ Dừi, V cỏc õm u tin thanh hu húa trong proto Vit
Mng, Ngụn ng s 1, 1991.
18. Nguyn Thin Giỏp (ch biờn), on Thin Thut, Nguyn Minh
Thuyt, Dn lun ngụn ng hc, Nxb Giỏo dc, 2002.
19. Nguyn Thin Giỏp, T v nhn din t ting Vit, Nxb Giỏo dc, 1996.
20. Nguyn Thin Giỏp, T vng hc ting Vit, Nxb Giỏo dc, 1998.
21. Nguyn Quang Hng, m tit v loi hỡnh ngụn ng, H Ni, 2001
21. Nguyn Lõn, T in t v ng Hỏn Vit, Nxb vn hc, 2003.
26. Hong Phờ (ch biờn), T in ting Vit, Nxb Nng, 2002.
22. Nguyn Ngc San, Tỡm hiu ting Vit lch s, Nxb i hc s phm H
Ni, 2003.
23. Nguyn Kim Thn, H Hi Thy, Nguyn c Dng, T in ting
Vit, Nxb Vn húa Si Gũn, 2005.
24. Ngụ c Th, Nghiờn cu ch hỳy Vit Nam qua cỏc triu i, Nxb vn
húa, nm 1997.
25. on Thin Thut,
27. Nguyn Nh í (ch biờn), i t in ting Vit, Nxb Vn húa thụng
tin, 1998.
13
Học viên:Vũ Thị H-ơng Mai