Điều chế một số chất hữu cơ

Chúng tôi tuyển sinh các lớp 10, 11, 12 các ngày trong tuần. Các em có thể học tại nhà theo nhóm
hoặc cá nhân, hoặc học tại trung tâm 40 học sinh/ 1lớp. Cung cấp tài liệu, đề thi trắc nghiệm miến
phí.
ĐIỀU CHẾ MỘT SỐ CHẤT TRONG HÓA HỮU CƠ
( Tµi liÖu ®îc cung cÊp bëi Trung t©m luyÖn thi TÇM CAO MíI )
I. Điều chế Ankan
1. Điều chế Mêtan
a. Từ Natriaxetat (Dùng trong phòng thí nghiệm)
CH
3
COOH + NaOH
0
,t Cao
→
CH
4
+ Na
2
CO
3
b. Từ nhôm Cacbua (Dùng trong phòng thí nghiệm)
Al
4
C
3
+ 12H
2
O → 3CH
4
+ 4Al(OH)
2

Al
4
C
3
+ 12HCl → 3CH
4


+ AlCl
3
Al
4
C
3
+ 6H
2
SO
4
→ 3CH
4


+ Al
2
(SO
4
)
c. Nhiệt phân (Crắckinh) Propan
C
3

H
8

0
,t cao xt
→
CH
4
+ C
2
H
4
d. Từ cacbon
C

+ 2H
2
0
,500Ni C
→
CH
4
XVI. Từ đá vôi CaCO
3
và các chất vô cơ cần thiết điều chế PVC, PVA, Cao su
Buna, Cao su Buna – S, Cao su Clopren, Cao su IzoPren, Thuốc nổ TNT,
Thuốc nổ Nitroglixerin, Thuốc trừ sâu 666, PhenolFormandehit, Thủy tinh
Plecxilat, Rượu Polivilic, Tơ Clorin, Tơ nilon 6.6, ....
1. CaC0
3

0
1000 C
→
CaO + CO
2
2. CaO + 3C
0
2000 C
→
CaC
2
+ CO
3. CaC
2
+ 2H
2
O → C
2
H
2
+ Ca(OH)
2
CaC
2
+ 2HCl → C
2
H
2
+ CaCl

2
CaC
2
+ H
2
SO
4
→ C
2
H
2


+ CaSO
4
a. Điều chế Polivinylclorua (PVC)
CH
≡
CH + HCl
xt
→ CH
2
=CHCl
nCH
2
=CH
0
, ,P t xt
→
( )

2
n
CH CH− − −
Cl Cl

( )
PVC
b. Điều chế Polyvinyl Axetat (PVA)
CH
≡
CH + HOH
4
0
80
HgSO
→
CH
3
-CHO
CH
3
-CHO +
1
2
O
2

2
0
Mn

t
+
→
CH
3
COOH
AxitAxetic
CH
≡
CH + CH
3
COOH
Bazo
→
CH
2
=CHCOOCH
3
VinylAxetat
nCH
2
=CH
0
, ,P t xt
→
(
-CH
2
- CH-
)

n
COOCH
3
COOCH
3
(PVA)
c. Điều chế cao su Buna
Giáo viên: Trần Hải Nam – 01662 843844 – TT luyện thi Tầm Cao Mới 01684 356573 – 0532 478138
1
Chúng tôi tuyển sinh các lớp 10, 11, 12 các ngày trong tuần. Các em có thể học tại nhà theo nhóm
hoặc cá nhân, hoặc học tại trung tâm 40 học sinh/ 1lớp. Cung cấp tài liệu, đề thi trắc nghiệm miến
phí.
Z
CH
≡
CH + H
2
O
4
0
80
HgSO
→
CH
3
-CHO
CH
3
-CHO

+ H
2

0
Ni
t
→
CH
3
-CH
2
OH
(Hoặc: CH
≡
CH + H
2
0
,Pt t
→
CH
2
=CH
2
CH
2
=CH
2
+ H
2
O

xt
→
CH
3
-CH
2
OH )
2CH
3
-CH
2
OH
0
400
ZnO MgO+
→
CH
2
=CH-CH=CH
2
+ 2H
2
O + H
2
butadien – 1,3
nCH
2
=CH-CH=CH
2

, ,P t xt
→
( )
2 2
-CH -CH=CH-CH -
n
Cao su Buna
Lưu ý: Chúng ta có thể đi theo chuỗi sau:
Axetylen
( )
1
→
VinylAxetynel
( )
2
→
Butadien-1,3
( )
3
→
Cao su Buna
(1) 2C
2
H
2
xt
→
CH
2
=CH-C

≡
CH
VinylAxetynel
(2) CH
2
=CH-C
≡
CH
xt
→
CH
2
=CH-CH=CH
2
Butadien-1,3
(3) nCH
2
=CH-CH=CH
2

, ,P t xt
→
( )
2 2
-CH -CH=CH-CH -
n
Cao su Buna
d. Điều chế Trinitrotoluen (Thuốc nổ TNT)
Trước tiên điều chế Toluen và Clorua Metyl
3CH

≡
CH
0
600
C
→
(Benzen)
CH
≡
CH + HOH
4
0
80
HgSO
→
CH
3
-CHO
CH
3
-CHO +
1
2
O
2

2
0
Mn
t

+
→
CH
3
COOH
CH
3
COOH + Na
→
CH
3
COONa +
2
1
2
H
Z
CH
3
COONa + NaOH
→
4 2 3
CH Na CO+
Z
CH
4
+ Cl
2

Askt

→ CH
3
Cl + HCl
(CloruaMetyl)
CH
3
+ CH
3
Cl
3
0
AlCl
t
→
+ HCl
Toluen (Metyl benzen)

CH
3
O
2
N

CH
3
NO
2
+ 3HNO
3 đđ

2 4
0
dd
t
H SO
→
+ 3H
2
O
NO
2
(TNT)
e. Điều chế thuốc trừ sâu 6.6.6
Cl Cl Cl
Giáo viên: Trần Hải Nam – 01662 843844 – TT luyện thi Tầm Cao Mới 01684 356573 – 0532 478138
2
Chúng tôi tuyển sinh các lớp 10, 11, 12 các ngày trong tuần. Các em có thể học tại nhà theo nhóm
hoặc cá nhân, hoặc học tại trung tâm 40 học sinh/ 1lớp. Cung cấp tài liệu, đề thi trắc nghiệm miến
phí.

Cl Cl Cl
(Thuốc trừ sâu 6.6.6)
f. Điều chế cao su Buna-S
CH=CH
2
+ CH
2
=CHCl
3
AlCl

→ + HCl

nCH
2
=CH-CH=CH
2
+ nCH=CH
2

0
, ,P t xt
→
(
-CH
2
-CH=CH-CH
2
-CH-CH
2
-
)
n
(Cao su Buna-S)
g. Điều chế cao su Clopren
2CH
≡
CH
0
,xt t
→

CH
2
=CH-C=CH
2

Cl
nCH
2
=CH-C=CH
2
0
, ,P xt t
→
(
-CH
2
-CH=C-CH
2
)
n
Cl Cl
(Cao su Clopren)
h. Điều chế Phenolformandehit
C
6
H
6
+ Cl
2

Fe
→ C
6
H
5
Cl + HCl
Clopren
• Thuỷ phânclobenzen trong nước
C
6
H
5
Cl + H
2
O
H
+
→
C
6
H
5
OH + HCl
Phenol
(Hoặc thuỷ phân clobenzen trong dung dịch kiềm
C
6
H
5
Cl + NaOH

→
C
6
H
5
ONa + H
2
O + NaCl
C
6
H
5
ONa + CO
2
+ H
2
O
→
C
6
H
5
OH + NaHCO
3
Hoặc: C
6
H
5
ONa + CH
3

COOH
→
C
6
H
5
OH + CH
3
COONa )
* 3CH
≡
CH
0
600
C
→
(Benzen)
CH
≡
CH + HOH
4
0
80
HgSO
→
CH
3
-CHO
CH
3

-CHO +
1
2
O
2

2
0
Mn
t
+
→
CH
3
COOH
CH
3
COOH + Na
→
CH
3
COONa +
2
1
2
H
Z
CH
3
COONa + NaOH

→
4 2 3
CH Na CO+
Z
CH
4
+ O
2

0 0
600 800
No
−
→
HCHO + H
2
O
(Hoặc: CH
4
+ O
2

0
100
200
atm
→
CH
3
OH

CH
3
OH + CuO
→
HCHO + H
2
O + Cu )
Giáo viên: Trần Hải Nam – 01662 843844 – TT luyện thi Tầm Cao Mới 01684 356573 – 0532 478138
3
2
3Cl
+
As
→
Chúng tôi tuyển sinh các lớp 10, 11, 12 các ngày trong tuần. Các em có thể học tại nhà theo nhóm
hoặc cá nhân, hoặc học tại trung tâm 40 học sinh/ 1lớp. Cung cấp tài liệu, đề thi trắc nghiệm miến
phí.
OH OH OH OH
CH
2
CH
2
CH
2
CH
2
n + mHCHO
0
, ,P xt t
→

+ pH
2
O
(Phenol) (Andehitformic) (Nhựa Phenolformandehit)
• Xúc tác là dung dịch kiềm
i. Điều chế thuốc nổ Nitroglixerin
• Ghi chú: Khi cho Glyxerin vào hỗn hợp H
2
SO
4
đđ và HNO
3
bốc khói ta thu
được trieste gọi là Glyxerintrinitro quen gọi là Nitroglyxerin. Một loại chất
nổ quan trọng
• Điều chế Nitroglyxerin từ Butan
C
4
H
10

Cracking
→
CH
4
+ C
3
H
6
C

3
H
6
+ Cl
2

0
500
→
CH
2
– CH=CH
2
+ HCl
Cl
CH
2
– CH=CH
2
+ Cl
2

→
CH
2
-CH-CH
2
Cl Cl Cl Cl
CH
2

-OH
CH
2
-CH-CH
2
+ 3NaOH
→
CH – OH + 3NaCl
Cl Cl Cl CH- OH
CH
2
-OH CH-ONO
2
CH – OH + 3HONO
2

→
CH-ONO
2
+ 3H
2
O
CH- OH CH-ONO
2
(Nitroglyxerin)
j. Điều chế cao su tự nhiên (izopren)
• Đề hidro hoá izopentan điều chế izopren
CH
3
-CH-CH

2
-CH
3

0
,Pt t
→
CH
2
=C-CH=CH
2
+ 2H
2

CH
3
CH
3
(Izopentan) (Izopren)
n
(
CH
2
=C-CH=CH
2
)

0
, ,P t xt
→

(
-CH
2
-C-CH-CH
2
-
)
n
CH
3
CH
3
(Izopren) (Polyizopren)
k. Điều chế thuỷ tinh Plexilat từ axitMetacrylic và rượu Metylic
CH
2
=C-COOH + CH
3
OH
2 4
H SO d
→ CH
2
=C-COOCH
3
+ H
2
O
CH
3

CH
3

COO-CH
3
COO-CH
3
nCH
2
=C
0
, ,P xt t
→
(
-CH
2
-C-
)
n

CH
3
CH
3
Thuỷ tinh Plecxilat (hay PolymetyMetaCrylat)
Giáo viên: Trần Hải Nam – 01662 843844 – TT luyện thi Tầm Cao Mới 01684 356573 – 0532 478138
4
Chúng tôi tuyển sinh các lớp 10, 11, 12 các ngày trong tuần. Các em có thể học tại nhà theo nhóm
hoặc cá nhân, hoặc học tại trung tâm 40 học sinh/ 1lớp. Cung cấp tài liệu, đề thi trắc nghiệm miến
phí.

l. Từ Axetylen điều chế PoliacrylatMetyl
• 2CH
≡
CH
xt
→
CH
2
=CH-C
≡
CH
CH
2
=CH-C
≡
CH + 3H
2

Ni
→
CH
3
-CH
2
-CH
2
-CH
3
CH
3

-CH
2
-CH
2
-CH
3

Cracking
→
CH
4
+ CH
3
-CH=CH
2
CH
3
-CH=CH
2
+ Cl
2

0
t
→
CH
2
-CH=CH
2
+ HCl

Cl
CH
2
=CH-CH
2
Cl + NaOH
0
t
→
CH
2
=CH-CH
2
OH + NaCl
CH
2
=CH-CH
2
OH + CuO
0
t
→
CH
2
=CH-CHO + H
2
O + Cu
CH
2
=CH-CHO +

1
2
O
2
xt
→ CH
2
=CH-COOH
• CH
4
+ Cl
2

As
→
CH
3
Cl + HCl
CH
3
Cl + NaOH → CH
3
OH + NaCl
• CH
2
=CH-COOH + CH
3
OH
2 4
0

H SO dd
t
→
CH
2
=CH-COOCH
3
+ H
2
O
nCH
2
=CH
0
, ,P xt t
→
(
-CH
2
-CH-
)
n
COOCH
3
COOCH
3
(Poliacrylat Metyl)
m. Từ CaCO
3
điều chế rượu poliviniynic

CaC0
3

0
1000 C
→
CaO + CO
2
CaO + 3C
0
2000 C
→
CaC
2
+ CO
CaC
2
+ 2H
2
O → C
2
H
2
+ Ca(OH)
2
CH
≡
CH + H
2
O

0
2 4
,80H SO
→
CH
3
CHO
CH
3
CHO +
1
2
O
2

2 0
,Mn t
+
→
CH
3
COOH
CH
3
COOH + CH
≡
CH → CH
3
COOCH=CH
2

nCH
3
COO
0
, ,P xt t
→
(CH
3
COO
)
n
CH=CH
2
-CH-CH
2
-
(CH
3
COO
)
n
+ nNaOH
→
( -CH-CH
2
-
)
n
+ nCH
3

COONa
-CH-CH
2
- OH
(Rượu Polivinylic)
n. Từ Meta điều chế tơ Clorin
2CH
4

Làm lạnh
CH
≡
CH +
2
3H
Z
CH
≡
CH + HCl → CH
2
=CHCl
nCH
2
=CH
0
, ,P xt t
→
(-CH
2
-CH-

)
n
Cl Cl
(-CH
2
-CH-
)
n
+
2
2
n
Cl
→
(-CH
2
-CH-CH-CH-)
n
+
2
n
HCl
Cl Cl Cl Cl
(Tơ Clorin)
o. Từ Axetylen điều chế Orthobromnitrobenzen và Metabromnitrobenzen
3CH
≡
CH
0
600

C
→
C
6
H
6
Giáo viên: Trần Hải Nam – 01662 843844 – TT luyện thi Tầm Cao Mới 01684 356573 – 0532 478138
5
0
1500 C
→