Buổi 1
Ôn lại truyện truyền kì mạn lục Ngời con gái Nam
Xơng
A.Mục tiêu cần đạt:
_ Hiểu rõ và nhớ định nghĩa về truyện truyền kì.
_ Nắm đợc hệ thống và đặc điểm của các nhân vật chính.
_ Cảm thụ một số chi tiết quan trọng.
B.Thiết kế bài dạy:
a) Tóm tắt lại truyện trên bằng một đoạn văn khoảng 15 câu?
b) Trong truyện ấy, nhân vật nào là nhân vật chính?
c) Hệ thống Bài tập.
I.Trắc nghiệm:
1.Truyền kì mạn lục có nghĩa là gì?
A. Ghi chép tản mạn những điều kì lạ vẫn đợc lu truyền.
B. Ghi chép tản mạn những điều có thật xảy ra trong xã hội phong kiến.
C. Ghi chép tản mạn những câu chuyện lịch sử nớc ta từ xa đến nay.
D. Ghi chép tản mạn cuộc đời những nhân vật kì lạ từ trớc đến nay.
2.Nhận định nào sau đây đúng về truyện truyền kì?
A. Là những chuyện kể về những nhân vật hoàn toàn có thật.
B. Là những truyện kể có sự đan xen giữa những yếu tố có thật và những
yếu tố hoang đờng.
C. Là những truyện kể về các sự việc hoàn toàn do tác giả tự tởng tợng ra.
D. Là những truyện kể về các nhân vật lịch sử.
3.Câu văn nào khái quát đ ợc vẻ đẹp toàn diện của Vũ N ơng?
A. Vũ thị Thiết, ngời con gái quê ở Nam xơng, tính tình thuỳ mị nết na, lại
thêm t dung tốt đẹp.
B. Nàng hết sức thuốc thang lễ bái thần phạt và lấy lời ngọt ngào khôn
khéo khuyên lơn.
C. Nàng hết sức xót thơng, phàm việc ma chay tế lễ, lo liệu nh đối với cha
đẻ mình.
D. Thiếp vốn con kẻ khó, đợc nơng tựa nhà giàu.
4.Câu văn nào nói lên cáh c xử của Vũ N ơng tr ớc tính hay ghen của
chồng?
A. Đâu có mất nết h thân nh lời chàng nói.
B. Cách biệt ba năm, giữ gìn một tiết.
C. Tô son điểm phấn từng đã nguôi lòng, ngõ liễu tờng hoa cha hề bén gót.
D. Nàng cũng giữ gìn khuôn phép, không từng để lúc nào vợ chồng phải
đến bất hoà.
5. Nhận định nào sau đây nói đúng và đầy đủ ý nghĩa của chi tiết Vũ n ơng
gieo mình xuống sông tự vẫn?
A. Phản ánh chân thực cuộc sống đầy oan khuất và khổ đau của ngời phụ
nữ trong xã hội phong kiến.
B. Bày tỏ niềm thơng cảm cuat tác giả trớc số phận mỏng manh và bi thảm
của ngời phụ nữ trong xã hội phong kiến.
C. Tố cáo xã hội phụ quyền phong kiến đã chà đạp lên quyền sống của con
ngời, nhất là ngời phụ nữ.
D. Cả A, b, C đều đúng.
6.Nhận định nào nói đúng và đầy đủ tác dụng của chi tiết: trớc đây, th-
ờng có một ngời đàn ông , đêm nào cũng đến, mẹ Đản đi cũng đi, mẹ Đản
ngồi cũng ngồi, nhng chẳng bao giờ bế Đản cả
A. Thể hiện nhận thức ngây thơ, trong sáng của một đứa trẻ.
B. Làm tăng tính hay nghi ngờ và ghen tuông của Trơng Sinh.
C. Làm cho cốt truyện trở nên gay cấn.
D. Cả A và B đều đúng.
7. ý nào nói đúng nhất giá trị nghệ thuật của những chi tiết thần kì ở cuối
tác phẩm?
A. Làm hoàn chỉnh thêm vẻ đẹp của Vũ nơng.
B. Tạo nên kết thúc có hậu cho tác phẩm.
C. Thể hiện tính bi kịch của tác phẩm.
D. Cả A,B,C đều đúng.
8. Nhận định nào nói đúng nhất thành công về mặt nghệ thuật của
chuyện ng ời con gái Nam X ơng
A. Xây dựng cốt truyện li kì, hấp dẫn.
B. Khắc hoạ tâm lí nhân vật sâu sắc.
C. Kết hợp tự sự với trữ tình.
D. Cả A,B,C đều đúng.
II.Tự luận
Đề 1. Hãy nêu suy nghĩ của em về hình ảnh chiếc bóng?
*Gợi ý:
1) Xác định yêu cầu của đề bài:
+ Nêu suy nghĩ ( cảm nghĩ, đánh giá có kèm phân tích, bình luận )
+ của em => xác định ngôi.
2) Phạm vi đề: giới hạn trong truyện, xoay quanh hình ảnh chiếc bóng.
3) Lập dàn ý:
a) Mở bài:
_ Bám sát yêu cầu của đề, thể hiện đợc yêu cầu đó.
VD: ám ảnh nhất và khiến tôi suy nghĩ nhiều nhất sau khi đọc xong tác phẩm
truyền kì mạn lục Chuyện ngời con gái Nam Xơng của Nguyễn Dữ chính là
hình ảnh chiếc bóng. Nó cứ trở đi trở lại trong tâm trí tôi khi bài học đã kết
thúc, trang sách văn học đã khép lại từ bao giờ.
b) Thân bài.
*Nêu những suy nghĩ khái quát về chiếc bóng trong tác phẩm:
+ Cái bóng xuất hiện đầu tiên hết sức bình thờng. Nó chỉ là hình ảnh phản
chiếu của con ngời khi có ánh sáng trong đêm tối. Với suy nghĩ nh vậy, Vũ n-
ơng đã trỏ bóng mình và bảo đó là cha của bé Đản. Việc làm của nàng không
có gì kì quặc, khác thờng, nó rất bình thờng vì nàng là một ngời mẹ hết mực
thơng con, muốn bù đắp phần nào sự thiếu vắng bóng dáng ngời cha cho con
trẻ. Tuy nhiên, khi làm vậy, nàng đã vô tình quên đi rằng TS là một ngời
chồng rất đa nghi, hay ghen. Bi kịch cuộc đời nàng bắt đầu từ đó.
* Suy nghĩ về chiếc bóng trong hoàn cảnh cụ thể:
+ Khi Trơng sinh trở về, nghe lời ngây thơ của con trẻ, chàng nghi ngờ ngời vợ
đảm đang, đức hạnh của mình ăn ở hai lòng, đùng đùng mắng mỏ thậm tệ rồi
đuổi đi mà không chịu nghe một lời giải thích. Cái bóng lúc ấy là cái bóng oai
nghiệt, trái ngang. Nó thổi bùng lên sự ghen tuông mù quáng và vô lí của Tr-
ơng Sinh, làm cốt truyện trở nên gay cấn. Cái bóng oan nghiệt biết bao! Đời
ngời con gái đức hạnh và thuỷ chung tan nát từ đấy. Tan nát đến mức thánh
thần trời phật cũng chỉ có thể an ủi, bù đắp chút ít chứ không thể cứu lại đợc
nữa. Ai đã phá nát hạnh phúc cuộc đời nàng? Bé Đản chăng? Không, còn quá
non nớt, trong trắng , ngây thơ, nếu có bị hại thì nó phải là ngời đầu tiên chứ
chẳng thể làm hại ngời mẹ đã rứt ruột đẻ ra nó. Nó hoàn toàn vô tội. Nhng
thực tế khách quan nó lại là nguyên nhân trực tiếp gây ra sự khổ đau tột cùng
trong cuộc đời mẹ nó. Thật đáng sợ thay cái cuộc sống ma quái của con ngời
trên cõi trần này. Trong Truyện kiều, nàng K bị nát tan hp, chịu hết nạn này
đến nạn kia bởi có thằng bán tơ vu oan, bởi có viên quan quen nghề ăn hối lộ,
có MGS, TB, SK chuyên nghề kiếm ăn ở miền nguyệt hoa, có Hoạn Bà, Hoạn
Th ỷ thế danh gia nanh nọc, có HTH nổi tài lật lọng, có chế độ đa thê...tóm lại
là có nguyên nhân xã hội cụ thể, có kẻ gian ác cụ thể sờ sờ trớc mắt. Ngời ta
dù cha đủ sức chống trả thì cũng biết tìm cách né tránh và xa lánh nó. Đằng
này, VN làm sao né tránh đợc những tác nhân phá hoại đời mình khi nó lại
nằm trong cái bóng của chính mình, nằm ngay trong cảnh mình vui đùa với
con, nằm ngay trong khi mình còn muốn gắn bó keo sơn với ngời chồng đang
phải xa cách, nằm ngay trong câu nói hồn nhiên, vô t của đứa con ngây thơ,
trong trắng của mình.
+Tuy nhiên, có một điều mà ai cũng phải thữa nhận đấy là mâu thuẫn của
truyện hoàn toàn có thể giải quyết nêu anh chàng có tiền nhng ít học Trơng
Sinh chịu để cho nàng giải thích dù chỉ một lời. Nằng chết vì sự tàn nhẫn, vô
tình, vì cơn ghen mù quáng của Trơng Sinh. Nàng chết vì nàng sinh ra trong
cái xã hội phong kiến nam quyền thối nát và mục ruỗng ấy. Chính chồng nàng
là kẻ nam quyền, gia trởng độc đoán, là đại diện cho chế độ xã hội khốn nạn
đó. Nàng là phận gái, là con sâu cái kiến, nàg không thể minh oan bằng lời mà
chỉ có thể chứng minh bằng cái chết.
+ Tất cả mọi diễn biến tính cách, số phận của nhân vật xoay quanh cái bóng.
Cái bóng không uất hiện ở phần đầu, phần giữa, cũng không đợc miêu tả nhiều
lần mà nó chỉ xuất hiện ở cuối truyện, chỉ một lần duy nhất, lại là cái bóng của
chính Trơng Sinh. Nêu nh nó là nguyên nhân số phận bi đát của VN thì đồng
thời nó cũng tạo nên tình tiết để giải oan cho nàng- tuy đã muộn. Cái bóng thắt
buộc và cũng gợi mở thật nhiều tình tiết.
c) Kết bài:
_ Khẳng định: cái bóng là một dụng ý nghệ thuật của tác giả.
+ Là nguyên nhân của mọi bất hạnh trong cuộc đời VN.
+ Có sức tố cáo mạnh mẽ xã hội PK đã bức tử sự sống của ngời phụ
nữ.
Đề 2: Hãy nêu cảm nhận của em về cuộc đời của những ngời phụ
nữ trong XHPK thông qua việc phân tích nhân vật VN.
*Gợi ý:
a) Mở bài:
_ Nếu không đợc đọc, đợc nghe những câu chuyện nói về thân phận ngời phụ
nữ trong xã hội PK thì ít ai có thể thấu hiểu nỗi khổ cực và cuộc đời nhiều nớc
mắt, ít tiếng cời của họ. Những cuộc đời ấy, những thân phận nhỏ nhoi, khốn
khổ ấy đợc phản ánh rất rõ qua thân phận Vũ Nơng- một ngời con gái đẹp ng-
ời, đẹp nết nhng lại phải chịu nhiều ngang trái....
b) Thân bài:
*Phân tích nhân vật VN trong các hoàn cảnh khác nhau để thấy đợc những
phẩm chất tốt đẹp của nàng.
*Phân tích nỗi oan khổ và cái chết thơng tâm của nàng để thấy đợc:
+ Là những nạn nhân đáng thơng trong chế độ pk thối nát.
+ Mọi gánh nặng gia đình đều đè lên đôi vai nhỏ bé của họ. Họ nhận lấy
những trách nhiệm nặng nề ấy nh một lẽ dơng nhiên mà không hề kêu ca oán
thán nửa lời.
+ Ngời con gái xa không có bất cứ một tiếng nói nào dù là nhỏ bé nhất trong
xã hội.
+ Họ sinh ra chỉ để phục vụ, hi sinh cho chồng và gia đình nhà chồng. Bản
thân họ không đợc phép nghĩ cho mình, sống cho mình.
+ Họ không đợc quền quyết định bất cứ điều gì, ngay cả thân phận và cuộc
sống của mình cũng vậy.
+ Họ luôn bị ràng buộc bởi những luật lệ hà khắc của chế độ pk.
+ Khi bị oan, họ cũng không đợc phép thanh minh cho mình mà chỉ có thể
minh oan bằng cái chết.
Số phận của học chính là lời tố cáo mạnh mẽ xã hội pk bất công
thối nát.
c) Kết bài:
Học sinh tự nêu.