Giải Pháp Hoàn Thiện Và Đổi Mới Công Tác Quản Lý Chi Nsnn Cho Sự Nghiệp Gdpt Ở Thành Phố Hà Nội

Chuyên de thnc t¾p tot nghi¾p

LU¾N VĂN TOT NGHI½P
ÐE TÀI: “Giãi pháp hoàn thi¾n và
doi mói công tác quãn lý chi NSNN
cho sn nghi¾p GDPT õ Thành pho
Hà N®i.”

-1-


Chuyên de thnc t¾p tot
nghi¾p

MUC LUC
BÃNG CHU CÁI VIET TAT........................................................................................5
DANH MUC BÃNG BIEU.............................................................................................6
LèI Me ÐAU................................................................................................7
CHƯƠNG I – NHUNG VAN ÐE CƠ BÃN VE QUÃN LÝ CHI NGÂN SÁCH
NHÀ NƯéC CHO GIÁO DUC PHO THÔNG...................................................9
1.1

M®t so khái ni¾m cơ bãn...................................................................................9

1.1.1 Ngân sách nhà nưóc và chi ngân sách nhà nưóc............................................9
1.1.2 Giáo dnc và giáo dnc pho thông..................................................................... 10
1.1.3 Vai trò cua giáo dnc pho thông trong phát trien kinh te - xã h®i.................11
1.2

Chi ngân sách nhà nưóc cho sn nghi¾p giáo dnc pho thông.......................13

1.2.1 Vai trò cua chi ngân sách nhà nưóc cho sn nghi¾p giáo dnc pho thông... 13
1.2.2 Các nguon von dau tư cho sn nghi¾p giáo dnc pho thông...........................14
1.2.2.1

Nguon von ngân sách nhà nưóc...................................................................14

1.2.2.2

Nguon thu de lai...........................................................................................15

1.2.2.3

Nguon von dóng góp cúa nhân dân.............................................................15

1.2.2.4

Nguon von ho tro phát trien chính thúc ODA.............................................15

1.2.2.5

Các nguon von dau tư khác.........................................................................15

1.2.3 Chi ngân sách nhà nưóc cho sn nghi¾p giáo dnc pho thông......................15
1.2.3.1

Chi thưòng xuyên.........................................................................................16

1.2.3.2

Chi dau tư xây dnng cơ bán.........................................................................16

1.2.3.3

Chi chương trình mcc tiêu...........................................................................16

1.3

Quãn lý chi ngân sách nhà nưóc cho sn nghi¾p giáo dnc pho thông..........17

1.3.1 Nguyên tac quãn lý chi ngân sách nhà nưóc.................................................17
1.3.2 N®i dung quãn lý chi ngân sách nhà nưóc................................................... 17
1.3.2.1

L¾p dn toán và phân bo dn toán chi ngân sách nhà nưóc cho sn nghi¾p giáo dcc
pho thông.....................................................................................................................17


1.3.2.2

Chuyên de thnc t¾p tot
nghi¾p
Chap hành dn toán chi ngân sách nhà nưóc cho sn nghi¾p giáo dcc pho thông 21

1.3.2.3

Quyet toán chi ngân sách nhà nưóc cho sn nghi¾p giáo dcc pho thông... 23
1.3.3 Nhung nhân to ãnh hưõng.......................................................................24
CHƯƠNG II –THUC TRANG TRONG CÔNG TÁC QUÃN LÝ CHI NGÂN
SÁCH NHÀ NƯéC CHO SU NGHI½P GIÁO DUC PHO THÔNG e
THÀNH PHO HÀ N®I.....................................................................................27

2.1

Khái quát ve tình hình kinh te - xã h®i cua Thành pho Hà N®i................27

2.2

Thnc trang giáo dnc pho thông õ Thành pho Hà N®i..................................27

2.2.1 Quy mô, mang lưói phát trien h¾ thong giáo dnc pho thông õ Thành pho Hà
N®i 28
2.2.2 Chat lưong giáo dnc pho thông õ Thành pho Hà N®i.............................................29
2.2.3 Юi ngũ giáo viên pho thông õ Thành pho Hà N®i................................................32
2.3

Thnc trang công tác quãn lý chi ngân sách nhà nưóc............................ 33

2.3.1 Ðau tư ngân sách nhà nưóc cho sn nghi¾p giáo dnc pho thông õ Thành pho
Hà N®i........................................................................................................................33
2.3.1.1

Nguon ngân sách nhà nưóc..........................................................................35

2.3.1.2

Nguon ngoài ngân sách...............................................................................40

2.3.2 Thnc trang quãn lý chi ngân sách nhà nưóc.................................................41
2.3.2.1

L¾p dn toán và phân bo dn toán chi ngân sách nhà nưóc..........................41

2.3.2.2

Chap hành dn toán chi ngân sách nhà nưóc...............................................44

2.3.2.3

Quyet toán chi ngân sách nhà nưóc............................................................46

2.4

Ðánh giá thnc trang công tác quãn lý chi ngân sách nhà nưóc.............47

2.4.1 Thành tnu................................................................................................. 47
2.4.2 Nguyên nhân ton tai........................................................................................48
CHƯƠNG III – GIÃI PHÁP HOÀN THI½N VÀ ÐOI MéI CÔNG TÁC
QUÃN LÝ CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯéC CHO GIÁO DUC PHO THÔNG
e THÀNH PHO HÀ N®I..................................................................................50
3.1

Mnc tiêu, phương hưóng phát trien sn nghi¾p giáo dnc pho thông

50

3.1.1 Mnc tiêu, phương hưóng phát trien cua Ðãng và Nhà nưóc...................50


Chuyên de thnc t¾p tot
nghi¾p
3.1.2 Mnc tiêu, phương hưóng phát trien cua Thành pho Hà N®i.................52

3.2

Giãi pháp.............................................................................................................56

3.2.1 Hoàn thi¾n khuôn kho pháp lý......................................................................56
3.2.2 Hoàn thi¾n, doi mói công tác l¾p và phân bo dn toán chi ngân sách nhà
nưóc cho sn nghi¾p giáo dnc pho thông õ Thành pho Hà N®i...................57
3.2.2.1

Công tác l¾p dn toán chi ngân sách nhà nưóc cho sn nghi¾p giáo dcc pho thông.....
57

3.2.2.2

Công tác phân bo dn toán chi ngân sách nhà nưóc cho sn nghi¾p giáo dcc pho
thông

59

3.2.3 Ðoi mói, hoàn thi¾n công tác cap phát, thanh toán và kiem soát chi ngân
sách nhà nưóc cho sn nghi¾p giáo dnc pho thông õ Thành pho Hà N®i...60
3.2.4 Hoàn thi¾n, doi mói công tác quyet toán chi ngân sách nhà nưóc cho sn
nghi¾p giáo dnc pho thông õ Thành pho Hà N®i........................................62
3.2.5 Tăng cưòng vi¾c huy d®ng các nguon von ngoài ngân sách nhà nưóc de
phát trien sn nghi¾p giáo dnc pho thông trên d%a bàn Thành pho Hà N®i.........63
3.2.6 M®t so giãi pháp khác.................................................................................... 64
KET LU¾N....................................................................................................................66
DANH MUC TÀI LI½U THAM KHÃO...................................................................67

BÃNG CHU CÁI VIET TAT
CNH - HÐH: Công nghi¾p hóa – Hi¾n dai hóa
GD - ÐT: Giáo dnc – Ðào tao
GDPT: Giáo dnc pho thông
HÐND: H®i dong nhân dân
KT - XH: Kinh te - xã h®i
NSNN: Ngân sách nhà nưóc
THCS: Trung hoc cơ só
THPT: Trung hoc pho thông
UBND: Úy ban nhân dân


DANH MUC BÃNG BIEU


Báng 1.1–H¾ thong GDPT ó Vi¾t Nam11
Báng 1.2–Quy trình soan l¾p dn toán chi NSNN theo khuôn kho MTEF19
Báng 1.3–Ðieu chính dn toán chi NSNN theo khuôn kho MTEF19
Báng 2.1–Quy mô GDPT Hà N®i qua các năm28
Báng 2.2–Chat lưong GDPT trên d%a bàn Thành pho Hà N®i29
Báng 2.3–Tý l¾ hoc sinh/lóp, hoc sinh/giáo viên cúa GDPT ó Hà N®i31
Báng 2.4–So lưong giáo viên GDPT ó Thành pho Hà N®i32
Báng 2.5–Tý l¾ giáo viên/lóp cúa GDPT ó Hà N®i33
Báng 2.6–Chi thưòng xuyên cho GD - ÐT ó Thành pho Hà N®i36
Báng 2.7–Ð%nh múc phân bo chi thưòng xuyên cho GDPT ó Hà N®i36
Báng 2.8–Chi dau tư xây dnng cơ bán GD - ÐT ó Thành pho Hà N®i37
Báng 2.9–Tý trong phân bo chi dau tư phát trien cho sn nghi¾p GDPT ó Thành37
pho Hà N®i
Báng 2.10–Dn toán chi chương trình mnc tiêu quoc gia cho sn nghi¾p GD - ÐT38
Báng 2.11–Dn toán chi chương trình mnc tiêu cho sn nghi¾p GD - ÐT ó Thành pho38

Hà N®i
Báng 2.12–Tong hop kinh phí NSNN cho sn nghi¾p GD - ÐT Hà N®i39
Báng 2.13–Nguon von vi¾n tro cúa các to chúc quoc te cho GDPT ó Hà N®i41
Báng 2.14–Chi tiêu cơ só cho sn nghi¾p GDPT theo tùng loai qua các năm43
Báng 2.15–Mô hình quán lý ngân sách GDPT cúa Thành pho Hà N®i45
Báng 3.1–Mnc tiêu phát trien GDPT theo tùng b¾c hoc50
Báng 3.2–Mnc tiêu ke hoach phát trien GDPT Hà N®i 200852
Báng 3.3–Các ưu tiên, chien lưoc và hoat d®ng cúa GDPT ó Thành pho Hà N®i54
trong giai doan 2007 – 2010
Báng 3.4–Mô hình khuôn kho chi tiêu trung han MTEF59


LèI Me ÐAU
Con ngưòi là von quý nhat cúa xã h®i. Con ngưòi sáng tao ra xã h®i, làm
cho xã h®i phát trien den nhung dính cao cúa nen văn minh, sn phon vinh.
Trong quá trình dó, con ngưòi cũng tn hoàn thi¾n mình, tró thành con ngưòi
có trí tu¾ cao và cách song văn minh. Nguon lnc con ngưòi là nhân to quyet
d%nh doi vói sn phát trien cúa moi quoc gia, dong thòi nó cũng là mnc tiêu cúa
sn phát trien dó. é Vi¾t Nam, khi các nguon lnc tài chính và v¾t chat khác còn
han hep thì nguon lnc con ngưòi là nguon lnc quý báu nhat de phát trien dat
nưóc.
Nói den nguon lnc con ngưòi chính là de c¾p den súc manh trí tu¾ và
trình d® cúa ho. Song trí tu¾ và trình d® cúa con ngưòi không phái tn nhiên
mà có, nó là ket quá cúa sn giáo dnc, dào tao và tn rèn luy¾n lâu dài. Vì v¾y,
có the nói GD - ÐT là moi quan tâm hàng dau cúa moi quoc gia, nham tao ra
m®t nguon nhân lnc có trí tu¾ cao, có tay nghe thành thao, có pham chat tot
dep, dáp úng ó múc cao nhat nhung yêu cau cúa xã h®i. Trong dó GDPT
chính là nen táng cơ bán de phát trien KT - XH dat nưóc.
Gan 20 năm doi mói và hoat d®ng, h¾ thong GDPT ó Thành pho Hà N®i
dã có nhieu bưóc phát trien vưot b¾c cá ve quy mô cũng như n®i dung, hình

thúc và chat lưong giáo dnc. Tuy nhiên, trong thòi gian qua h¾ thong GDPT ó
Thành pho Hà N®i cũng g¾p m®t so khó khăn nhat d%nh trong vi¾c thnc
hi¾n các nhi¾m vn mà Ðáng, Nhà nưóc cũng như Thành pho giao phó. Do
dó de dám báo cho h¾ thong GDPT phát trien công bang thì công tác quán lý
NSNN dành cho sn nghi¾p GDPT ó Thành pho Hà N®i là het súc can thiet
và có ý nghĩa rat quan trong, góp phan khac phnc nhung khó khăn và ton
tai trong giai doan hi¾n nay.


Vói sn nh¾n thúc ve tam quan trong cũng như nhung ton tai trong công
tác quán lý chi NSNN cho sn nghi¾p GDPT ó Thành pho Hà N®i, trong thòi
gian thnc t¾p tai Phòng Quán lý ngân sách – Só Tài chính Hà N®i, em dã
nghiên cúu và thnc hi¾n de tài: “Giãi pháp hoàn thi¾n và doi mói công tác
quãn lý chi NSNN cho sn nghi¾p GDPT õ Thành pho Hà N®i”.
Vói mnc dích là nham ket hop giua lý lu¾n và thnc tien ve nhung van de
cơ bán cúa sn nghi¾p GDPT, vai trò cũng như tam quan trong cúa GDPT doi
vói sn phát trien KT - XH dat nưóc, van de chi NSNN cho sn nghi¾p GDPT
de tù dó dưa ra dưoc nhung giái pháp, kien ngh% nham hoàn thi¾n doi mói
công tác quán lý chi NSNN cho sn nghi¾p GDPT ó Thành pho Hà N®i.
Ðoi tưong mà de tài can nghiên cúu dó là quá trình quán lý chi NSNN
cho sn nghi¾p GDPT ó Thành pho Hà N®i.
Ðe tài trình bày gom ba chương:
Chương I – Nhung van de cơ bãn ve quãn lý chi NSNN cho
GDPT.
Chương II – Thnc trang công tác quãn lý chi NSNN cho sn
nghi¾p GDPT õ Thành pho Hà N®i
Chương III – Giãi pháp hoàn thi¾n và doi mói công tác quãn
lý chi NSNN cho GDPT õ Thành pho Hà N®i.

CHƯƠNG I
NHUNG VAN ÐE CƠ BÃN VE QUÃN LÝ CHI
NGÂN SÁCH NHÀ NƯéC CHO GIÁO DUC PHO THÔNG
1.1
1.1.1

M®t so khái ni¾m cơ bãn

Ngân sách nhà nưóc và chi ngân sách nhà nưóc
NSNN là m®t pham trù kinh te l%ch sú, luôn gan lien vói sn xuat hi¾n
và phát trien cúa kinh te hàng hóa tien t¾ trong các phương thúc sán xuat cúa
nhà nưóc.
Lu¾t NSNN so 01/2002/QH11 dưoc Quoc h®i nưóc C®ng hòa xã h®i
chú nghĩa Vi¾t Nam thông qua ngày 16 tháng 12 năm 2002 quy d%nh:
“NSNN là toàn b® các khoán thu, chi cúa nhà nưóc dã dưoc cơ quan nhà
nưóc có tham quyen quyet d%nh và dưoc thnc hi¾n trong m®t năm de dám
1

báo thnc hi¾n các chúc năng, nhi¾m vc cúa nhà nưóc.”

NSNN là ke hoach tài chính cơ bán cúa quoc gia, là báng cân doi thu chi
bang tien cúa nhà nưóc, là quy tien t¾ t¾p trung, và là yeu to quan trong nhat
trong h¾ thong tài chính quoc gia.
NSNN dưoc hình thành tù:
• Moi khoán thue, phí, l¾ phí
• Các khoán thu tù moi hoat d®ng kinh te cúa nhà nưóc.
• Các khoán dóng góp tình nguy¾n cúa các cá nhân và to chúc.
• Các khoán vay cúa Chính phú.
• Các khoán vi¾n tro và các khoán thu khác theo quy d%nh cúa pháp
lu¾t.

1

Lu¾t Ngân sách nhà nưóc 2002


Chi NSNN nham duy trì và phát trien cu®c song c®ng dong trong xã h®i.
Các khoán chi NSNN bao gom:
• Chi de duy trì b® máy nhà nưóc.
• Chi cho dau tư phát trien.
• Chi cho các mnc tiêu văn hóa, xã h®i.
• Chi cho quoc phòng.
• Chi trá no nưóc ngoài
• Dn phòng
1.1.2

Giáo dnc và giáo dnc pho thông
Giáo dnc là m®t quá trình bao gom tat cá các hoat d®ng hưóng vào sn
phát trien và rèn luy¾n năng lnc như tri thúc, ky năng… và pham chat như
niem tin, dao dúc, thái d®… ó con ngưòi de có the phát trien nhân cách day
dú và có giá tr% tích cnc doi vói xã h®i.
Giáo dnc là m®t quá trình dưoc to chúc m®t cách có mnc dích, có ke
hoach nham truyen dat và lĩnh h®i nhung kinh nghi¾m xã h®i cúa loài ngưòi.
Nham dáp úng nhung mnc tiêu, quan diem ve giáo dnc cúa Chính phú
trong moi thòi kỳ l%ch sú thì moi m®t quoc gia deu có m®t h¾ thong giáo
dnc quoc dân riêng. é nưóc ta de dáp úng yêu cau ve GD - ÐT trong thòi
kỳ doi mói dat nưóc, h¾ thong giáo dnc quoc dân dưoc to chúc theo Lu¾t
giáo dnc năm 1998 quy d%nh tai dieu 6 như sau:
• Giáo dnc mam non: nhà tré, mau giáo.

• Giáo dnc pho thông: tieu hoc, trung hoc cơ só, trung hoc pho thông.
• Giáo dnc nghe nghi¾p: trung hoc chuyên nghi¾p, chuyên nghi¾p day
nghe.
• Giáo dnc dai hoc: cao dang, dai hoc.
• Giáo dnc sau dai hoc: thac sĩ, tien sĩ.

- 10 -


Như v¾y GDPT là m®t b® ph¾n cúa h¾ thong giáo dnc quoc gia. GDPT
giúp hoc sinh hình thành và phát trien nhân cách, trang b% các ky năng cơ bán
nhat ve khoa hoc, văn hóa, ngh¾ thu¾t… và tri thúc, phát trien năng lnc cá
nhân, de có the tiep tnc hoc lên nhung b¾c hoc cao hơn, hoc nghe ho¾c di vào
cu®c song lao d®ng sán xuat, xây dnng và báo v¾ To quoc.
H¾ thong GDPT ó Vi¾t Nam dưoc chia làm 3 cap như sau:
Bãng 1.1 – H¾ thong GDPT õ Vi¾t Nam
Cap hoc

оc diem
Thòi gian hoc: 5 năm,

Tieu hoc

tù lóp 1 – 5,
ó d® tuoi tù 6 – 11

Mnc tiêu
Giúp hoc sinh hình thành nhung cơ só ban
dau cho sn phát trien dúng dan và lâu dài ve
dao dúc, trí tu¾, the chat, cùng các ky năng cơ

bán de hoc sinh tiep tnc hoc lên THCS.

Thòi gian hoc: 4 năm, Giúp hoc sinh cúng co và phát trien nhung ket
THCS

tù lóp 6 – 9,

quá cúa giáo dnc tieu hoc, có trình d® hoc tiep

ó d® tuoi tù 11 – 15

lên THPT.

Thòi gian hoc: 3 năm,
THPT

tù lóp 10 – 12, ó d®
tuoi tù 15 – 18

Giúp hoc sinh cúng co và phát trien nhung ket
quá cúa THCS, hoàn thi¾n trình d® pho
thông, hưóng nghi¾p de tiep tnc hoc lên trình
d® cao hơn, ho¾c di vào cu®c song lao d®ng.

Nguon: B® GD - ÐT
1.1.3

Vai trò cua giáo dnc pho thông doi vói sn phát trien kinh te - xã h®i
Giáo dnc nói chung và GDPT nói riêng có ý nghĩa vô cùng quan trong
trong sn phát trien KT - XH. Tai các quoc gia trên the giói, sn nghi¾p giáo

dnc luôn luôn dưoc d¾t lên hàng dau, quoc gia nào có nen giáo dnc phát trien
thì quoc gia dó se có nguon nhân lnc lao d®ng doi dào và có chat lưong cao.

- 13 -


Hi¾n nay, khoa hoc ky thu¾t phát trien, xu hưóng quoc te hóa toàn cau,
vì v¾y de phát trien KT - XH thì phái phát trien sn nghi¾p giáo dnc, d¾c
bi¾t là phát trien sn nghi¾p GDPT. GDPT khi dó se giu vai trò quan trong
trong vi¾c nâng cao dân trí, dào tao nhân lnc và boi dưõng nhân tài. Ðây
chính là chìa khóa thành công de mó cánh cúa bưóc vào tương lai, tù dó nâng
cao khá năng h®i nh¾p vói khu vnc và trên toàn the giói.
Vai trò cúa GDPT doi vói sn phát trien KT - XH:
• GDPT giu v% trí quan trong trong vi¾c nâng cao dân trí, dào tao
nguon nhân lnc có trình d® cao, dáp úng yêu cau cúa xã h®i.
• GDPT không nhung cung cap nguon nhân lnc cho phát trien kinh te
mà còn có vai trò quan trong trong vi¾c tìm, tuyen chon và boi dưõng
nhân tài de phát trien khoa hoc công ngh¾.
• GDPT không chí là mnc tiêu mà còn là d®ng lnc cúa sn phát trien
KT - XH.
• GDPT có ý nghĩa quan trong trong vi¾c hình thành nhân cách cho the
h¾ tré cúa m®t dân t®c. GDPT chuyen giao các giá tr% văn hóa, các
nguyên tac úng xú, các chuan mnc cúa xã h®i và cúa con ngưòi cho
các the h¾ sau.
Ngh% quyet cúa B® Chính tr% ve cái cách giáo dnc Vi¾t Nam dã chí rõ:
“GDPT là nen táng văn hóa cúa m®t nưóc, là súc manh tương lai cúa dân
t®c. Nó d¾t cơ só vung chac cho sn phát trien toàn di¾n con ngưòi Vi¾t Nam,
dong thòi chuan b% lnc lưong lao d®ng dn tru và nguon tuyen chon de dào tao
công nhân và cán b® can thiet cho sn nghi¾p xây dnng kinh te, phát trien văn
hóa và tăng cưòng quoc phòng”.

2


2

Ngh% quyet cúa B® Chính tr%


1.2
1.2.1

Chi ngân sách nhà nưóc cho sn nghi¾p giáo dnc pho thông

Vai trò cua chi ngân sách nhà nưóc cho sn nghi¾p giáo dnc pho thông
Chi NSNN cho sn nghi¾p GDPT là m®t khoán chi mang tính chat tiêu
dùng xã h®i, không trnc tiep tao ra cúa cái v¾t chat nhưng là m®t khoán chi
mang tính tích lũy và là nhân to quyet d%nh den tăng trưóng kinh te trong
tương lai.
Vai trò cúa chi NSNN cho sn nghi¾p GDPT dưoc the hi¾n qua m®t so
n®i dung sau:
• Chi NSNN cho sn nghi¾p GDPT là m®t khoán chi quan trong cúa chi
NSNN cho GD - ÐT, có tính chat d%nh hưóng cho sn ton tai và phát
trien cúa h¾ thong giáo dnc.
• Chi NSNN cho sn nghi¾p GDPT tao dieu ki¾n ban dau de khuyen
khích sn dóng góp xây dnng, súa chua trưòng lóp cúa các cá nhân,
cơ quan, to chúc xã h®i và tang lóp nhân dân nham thnc hi¾n phương
châm: “Nhà nưóc và nhân dân cùng làm” dám báo on d%nh dòi song
giáo viên, góp phan nâng cao chat lưong giáo dnc.
• Chi NSNN cho sn nghi¾p GDPT hàng năm dã góp phan d%nh hưóng

sap xep cơ cau các cap hoc, mang lưói trưòng lóp, khuyen khích
phát trien giáo dnc ó vùng sâu, vùng xa, vùng dân t®c ít ngưòi.
Phát trien GDPT là m®t trong nhung d®ng lnc quan trong thúc day sn
nghi¾p CNH - HÐH dat nưóc, là dieu ki¾n de phát huy nguon lnc con ngưòi –
yeu to quan trong de phát trien xã h®i ben vung và là yêu cau cúa dat nưóc
trong giai doan hi¾n nay. Như v¾y, chi NSNN cho sn nghi¾p GDPT chính là
hoat d®ng dau tư cho tương lai có hi¾u quá nhat trong xã h®i.


1.2.2

Các nguon von dau tư cho sn nghi¾p giáo dnc pho thông
Quá trình giáo dnc là m®t quá trình sán xuat d¾c bi¾t de tao ra nhung
sán pham hàng hóa d¾c bi¾t. Trong dó bao gom tat cá các yeu to dau vào như
von, lao d®ng, tri thúc… dưoc ket hop hi¾u quá de tao ra nhung sán pham
song có trí lnc, the lnc, góp phan phát trien KT - XH.
Do dó nguon lnc tài chính dau tư cho giáo dnc không phái dòi hói tính
toán lo lãi ngay sau moi chu kỳ sán xuat mà dòi hói mang lai hi¾u quá trên
pham vi toàn xã h®i. Hi¾u quá này dưoc xác d%nh khi nhung sán pham cúa
giáo dnc di vào cu®c song và thúc day sn phát trien KT - XH cúa dat nưóc
m®t cách ben vung và toàn di¾n.
Nguon lnc tài chính dau tư cho giáo dnc nói chung và dau tư cho GDPT
nói riêng dưoc hình thành tù nhung nguon von sau:
1.2.2.1

Nguon von NSNN

NSNN là nguon von chú dao bao gom nguon von tù ngân sách trung
ương và ngân sách d%a phương (tính, Thành pho, qu¾n, huy¾n, xã, phưòng)
và các chương trình mnc tiêu quoc gia dưoc ưu tiên trong cơ cau von

NSNN hàng năm.
NSNN là nguon tài chính cơ bán, quan trong trong vi¾c duy trì sn on
d%nh và phát trien cúa h¾ thong giáo dnc nói chung và GDPT nói riêng theo
phương hưóng, dưòng loi, chú trương cúa Ðáng và Nhà nưóc.
Nguon von NSNN chi cho GDPT nham giái quyet nhung van de thu®c
chính sách xã h®i trong giáo dnc như quyen loi cho giáo viên, hoc sinh vùng
sâu, vùng xa, dân t®c ít ngưòi, con em nhung gia dình có hoàn cánh khó khăn,
gia dình chính sách…
Nguon NSNN chi cho GDPT còn dùng de dám báo thnc hi¾n các chương
trình mnc tiêu quoc gia ve giáo dnc: chương trình pho c¾p giáo dnc tieu hoc,


xóa mù chu, chương trình tăng cưòng cơ só v¾t chat, chương trình boi dưõng
giáo viên…
1.2.2.2

Nguon thu de lai

Ðây là nguon thu dóng vai trò quan trong doi vói NSNN de phát trien h¾
thong GDPT công l¾p.
Nguon thu de lai bao gom: nguon thu tù hoc phí chiem 60 – 70% tong so
nguon thu bên ngoài NSNN và các nguon thu khác.
1.2.2.3

Nguon von dóng góp cúa nhân dân

Chú trương xã h®i hóa cúa Ðáng và Nhà nưóc trong lĩnh vnc giáo dnc dã
huy d®ng dưoc sn tham gia dóng góp cúa toàn xã h®i. Vi¾c dóng góp này tao
dieu ki¾n de xã h®i cơ só ha tang trưòng lóp ó các cap hoc cúa h¾ thong
GDPT như: tieu hoc, THCS, THPT.

Xã h®i hóa GDPT tao dieu ki¾n da dang hóa các loai hình hoat d®ng
giáo dnc, phương thúc hoat d®ng, góp phan nâng cao chat lưong giáo dnc.
1.2.2.4

Nguon von ho tro phát trien chính thúc ODA

Ðây là nguon von dau tư có tính chat quan trong cho phát trien GDPT,
do các to chúc quoc te, Chính phú các nưóc dau tư, vi¾n tro phát trien không
hoàn lai, ho¾c các khoán von vay cúa nưóc ngoài cho GDPT.
1.2.2.5

Các nguon von dau tư khác

Các nguon von khác như von tù hoat d®ng d%ch vn, nghiên cúu khoa
hoc, các quy hoc bong phát trien cho GDPT tai m®t so doanh nghi¾p…
1.2.3 Chi ngân sách nhà nưóc cho sn nghi¾p giáo dnc pho thông
Chi NSNN cho GDPT là m®t quá trình phân phoi, sú dnng quy NSNN
theo hình thúc không hoàn trá trnc tiep, nham duy trì sn on d%nh và phát trien
sn nghi¾p giáo dnc theo d%nh hưóng cúa Ðáng và Nhà nưóc.


Chi NSNN cho GDPT bao gom nhung n®i dung sau:
1.2.3.1

Chi thưòng xuyên:

• Chi cho con ngưòi: lương, phn cap lương, chi phúc loi t¾p the, chi báo hiem
xã h®i, báo hiem y te, kinh phí công doàn theo che d® hi¾n hành… cho giáo
viên, cán b® nhân viên; chi hoc bong và tro cap cho hoc sinh…
• Chi quán lý hành chính: chi công tác phí, h®i ngh%, thông tin truyen thông,

chi trá tien di¾n, tien nưóc, v¾ sinh, di¾n thoai…
• Chi cho hoat d®ng chuyên môn: chi mua tài li¾u, thiet b% thnc hành, thí
nghi¾m phnc vn hoc t¾p giáng day, chi dào tao boi dưõng giáo viên…
• Chi mua sam, súa chua, nâng cap cơ só v¾t chat trưòng lóp, phòng hoc, tài
sán co d%nh phnc vn vi¾c day hoc…
• Chi khác: chi tiep khách, chi ký ni¾m các ngày le lón và các khoán chi
khác.
1.2.3.2

Chi dau tư xây dnng cơ bán

Chi dau tư xây dnng cơ bán bao gom các khoán chi tu súa, nâng cap, xây
dnng mói trưòng lóp phnc vn công tác day và hoc.
1.2.3.3

Chi chương trình mcc tiêu

Ðó là các khoán chi nham thnc hi¾n các chương trình mnc tiêu GDPT,
giái quyet nhung ton tai trong h¾ thong GDPT de nâng cao chat lưong giáo
dnc.
Ví dn:
• Chương trình pho c¾p tieu hoc, THCS, xóa mù chu, phòng hoc không
dú dieu ki¾n…
• Chương trình tăng cưòng cơ só v¾t chat cho GDPT
• Chương trình boi dưõng giáo viên
…


1.3Quãn lý chi ngân sách nhà nưóc cho sn nghi¾p giáo dnc pho thông
1.3.1

Nguyên tac quãn lý chi ngân sách nhà nưóc

Vi¾c quán lý dieu hành chi NSNN cho sn nghi¾p GDPT cúa các cơ quan
tài chính dưoc thnc hi¾n theo nhung nguyên tac sau:
• Nguyên tac t¾p trung thong nhat
• Nguyên tac rõ ràng, trung thnc, chính xác
• Nguyên tac toàn di¾n
• Nguyên tac tiet ki¾m, hi¾u quá
• Nguyên tac công khai
• Nguyên tac quán lý theo dn toán
1.3.2

N®i dung quãn lý chi ngân sách nhà nưóc

1.3.2.1

L¾p dn toán và phân bo dn toán chi ngân sách nhà nưóc

Hoat d®ng l¾p dn toán chi NSNN bao gom các hoat d®ng tù vi¾c chuan
b% l¾p dn toán cho den vi¾c quyet d%nh phân bo, giao dn toán chi NSNN
cho các dơn v% sú dnng NSNN.
L¾p dn toán chi NSNN là giai doan bưóc dau trong chu trình quán lý chi
NSNN nói chung và chi NSNN cho GDPT nói riêng, có ý nghĩa quyet d%nh
den chat lưong, hi¾u quá cúa các khâu chap hành, ke toán và quyet toán chi
NSNN.
Báng dn toán chi NSNN cho GDPT là m®t báng tong hop chi NSNN cho
sn nghi¾p GDPT dưoc dn kien trong m®t năm, dưoc phân theo nhung tiêu
thúc nhat d%nh, khi dó các dơn v% thn hưóng ngân sách se thnc hi¾n quá trình
chap hành chap hành chi ngân sách.

Nhung căn cú l¾p dn toán chi NSNN cho GDPT hàng năm như sau:
• Chú trương, ke hoach, dưòng loi phát trien sn nghi¾p GDPT
Ðáng, Nhà nưóc và cúa tùng d%a phương.

cúa


• Tình hình thu chi NSNN cho GDPT cúa tùng quoc gia, tùng tính, Thành
pho; phan trăm phân chia các khoán thu và múc bo sung cân doi ngân sách
cap trên cho ngân sách cap dưói theo quy d%nh.
• So li¾u kiem tra ve dn toán thu chi NSNN cho GDPT cúa các B®, ban ngành
có liên quan.
• Tình hình thnc hi¾n NSNN cho GDPT các năm trưóc dó.
• Ð%nh múc chi phí tính theo hoc sinh cúa các cap hoc.
M®t so yêu cau doi vói l¾p dn toán chi NSNN cho GDPT như:
• Phái tong hop theo tùng lĩnh vnc thu, chi và theo cơ cau giua chi
thưòng, chi dau tư phát trien và chi trá no.
• Phái l¾p theo dúng n®i dung, bieu mau, thòi han và phái the hi¾n day dú theo
dúng quy d%nh cúa pháp lu¾t.
• Phái kèm theo báo cáo thuyet minh rõ cơ só, căn cú tính toán.
Hi¾n nay vi¾c l¾p dn toán chi NSNN cho sn nghi¾p GDPT chú yeu
dưoc áp dnng theo m®t trong hai phương pháp sau:
• Phương pháp truyen thong: dn toán chi NSNN cho GDPT se dưoc l¾p hàng
năm theo hình thúc phân bo tù trên xuong.
• Phương pháp l¾p dn toán theo khuôn kho tài chính trung han MTEF: dn
toán chi NSNN dưoc l¾p gom hai phan: ngân sách cơ bán (chi thưòng
xuyên, chi dau tư phát trien) và ngân sách phát trien de tài tro cho các mnc
tiêu ưu tiên.

Bãng 1.2 – Quy trình soan l¾p dn toán chi NSNN
theo khuôn kho MTEF
Ngân
sách

Năm dau
xây dnng
ngân
sách
Năm
tiep
theo

Năm
tiep
theo

Dn toán năm n+1
Dn toán năm n+2
Dn toán năm n+3

Dn toán năm n+2
Dn toán năm n+3
Dn toán năm n+4
Ngân
sách năm n+1

Dn toán năm n+3
Dn toán năm n+4
Dn toán năm n+5

Ngân
sách năm n+2
Nguon: B® Tài chính

Khi có nhung thay doi trong chính sách làm ánh hưóng den dn toán ngân
sách, thì se dieu chính dn toán như sau:
ãng 1.3 – Ðieu chinh dn toán chi NSNN theo khuôn kho MTEF
Ngân sách năm n

Dn toán năm n+1

Dn toán năm n+2

Dn toán năm n+3

Thay doi thông so và chính sách

Ngân sách năm n+1

Dn toán năm n+2

Dn toán năm n+3

Dn toán năm n+4

Nguon: B® Tài chính


Quá trình l¾p dn toán chi NSNN cho sn nghi¾p GDPT dưoc thnc hi¾n
như sau:

• Dna vào dn toán sơ b® thu chi NSNN ke hoach de xác d%nh múc chi dn kien
phân bo cho GDPT, tù dó hưóng dan các dơn v% tien hành l¾p dn toán ngân
sách.
• Căn cú vào chí tiêu dưoc giao cho sn nghi¾p GDPT và nhung chí dao, hưóng
dan cúa cơ quan cap trên de l¾p dn toán chi cho dơn v% mình, sau dó trình
lên cơ quan cap trên de chò xét duy¾t.
• Dna vào dn toán chi dã dưoc xét duy¾t, cơ quan tài chính xem xét, dieu
chính lai cho phù hop, tù dó phân bo múc chi theo dn toán cho các dơn v%
giáo dnc.
Theo Lu¾t NSNN thì vi¾c phân bo, giao dn toán chi NSNN cho sn
nghi¾p GDPT dưoc thnc hi¾n như sau:
• Dna trên quyet d%nh cúa Thú tưóng Chính phú giao nhi¾m vn thu, chi NSNN
cho Thành pho, các Só Tài chính có trách nhi¾m giúp UBND trình HÐND
quyet d%nh dn toán chi ngân sách, phương án phân bo ngân sách và múc
bo sung tù ngân sách cap tính, Thành pho cho ngân sách cap dưói.
UBND các tính, Thành pho có trách nhi¾m báo cáo B® Ke hoach và dau tư dn
toán ngân sách và ket quá phân bo dn toán ngân sách dã dưoc HÐND quyet
d%nh.
• Sau dó các Só tài chính trình UBND quyet d%nh nhi¾m vn thu, chi ngân
sách cho tùng cơ quan, dơn v% trnc thu®c; nhi¾m vn thu, chi và tý l¾ phan
trăm phân chia các khoán thu giua ngân sách trung ương vói ngân sách d%a
phương.
• Khi có quyet d%nh cúa UBND tính, Thành pho thì UBND các cap qu¾n,
huy¾n trình HÐND cùng cap quyet d%nh dn toán chi ngân sách d%a
phương và phương án phân bo dn toán ngân sách cap mình. Lúc dó, các dơn
- 23 -


v% dn toán phái to chúc phân bo và giao dn toán chi ngân sách cho tùng dơn v
% trnc thu®c.

1.3.2.2

Chap hành dn toán chi ngân sách nhà nưóc

Chap hành dn toán chi NSNN là khâu thú hai cúa chu trình quán lý chi
NSNN, nham thnc hi¾n tot và có hi¾u quá dn toán chi ngân sách dưoc giao.
Chap hành dn toán chi NSNN cho GDPT dưoc the hi¾n qua nhung n®i
dung như:
-

Cap phát kinh phí ngân sách:

• Các trưòng tieu hoc, THCS do các qu¾n, huy¾n, th% xã quán lý: Só Tài
chính cap phát cho các qu¾n, huy¾n, th% xã thông qua phòng Tài chính, tù
dó se cap phát tói các trưòng, ho¾c cap qua phòng Giáo dnc de cap lai cho các
trưòng.
• Các trưòng THPT trnc thu®c tính, Thành pho quán lý: Só Tài chính cap phát
trnc tiep cho các dơn v% thn hưóng ngân sách, ho¾c cap qua Só GD - ÐT de
cap lai cho các dơn v% thn hưóng ngân sách.
Các khoán cap phát kinh phí NSNN cho sn nghi¾p GDPT phái dám báo
các nguyên tac sau:
✓ Chi thưòng xuyên: lương, phn cap lương, tro cap xã h®i… phái
dưoc thanh toán theo d%nh múc hàng tháng.
✓ Chi dau tư phát trien: xây dnng cơ bán, chi mua sam, súa chua lón
tài sán co d%nh… phái dưoc thanh toán theo tien d®, khoi lưong
thnc hi¾n công vi¾c.
Các phương thúc cap phát kinh phí NSNN cho sn nghi¾p GDPT dưoc
thnc hi¾n thông qua:
✓ Cap phát bang han múc kinh phí: các dơn v% giáo dnc sú dnng
ngân sách chí dưoc chi trong m®t khoán thòi gian nhat d%nh theo

Mnc lnc ngân sách, dưoc cơ quan tài chính phân bo ho¾c dưoc cơ


quan cap trên phân bo theo úy quyen cúa cơ quan tài chính trên cơ
só dã dưoc phê duy¾t trong quyet toán chi NSNN cho sn nghi¾p
GDPT.
✓ Cap phát theo dn toán: các dơn v% giáo dnc sú dnng ngân sách
dưoc hoàn toàn chú d®ng thnc hi¾n chi tiêu trong pham v% dn
toán thnc hi¾n dã thông báo dau năm.
✓ Cap phát bang l¾nh chi tien: cơ quan tài chính l¾p và yêu cau cơ
quan quán lý ngân sách xuat quy de chi trnc tiep cho dơn v% giáo
dnc thn hưóng ngân sách.
✓ Cap phát theo hình thúc ghi thu – ghi chi: cơ quan tài chính thnc
hi¾n l¾nh thu m®t khoán thu phát sinh tai dơn v% ho¾c m®t dn
án công trình phnc vn cho sn nghi¾p GDPT vào nguon thu ngân
sách, dong thòi ra l¾nh chi m®t so tien dúng bang so vùa thu cho
dơn v% ho¾c dn án, công trình dó.
✓ Cap phát theo hình thúc khoán chi: hàng năm nhà nưóc giao cho
các dơn v% giáo dnc m®t khoán tien co d%nh de chi tiêu nham
thnc hi¾n các hoat d®ng dưoc giao. Tù dó dơn v% se chú d®ng sú
dnng khoán tien dó m®t cách tiet ki¾m và hi¾u quá.
-

Công tác ke toán, kiem soát:

Công tác ke toán có ý nghĩa rat quan trong doi vói vi¾c quán lý chi
NSNN trong các dơn v% sú dnng ngân sách, do dó can phái dám báo so li¾u
ke toán dưoc c¾p nh¾t m®t cách chính xác và thưòng xuyên theo niên d®.
Công tác kiem tra, kiem soát có v% trí quan trong trong quá trình chap
hành NSNN dưoc thnc hi¾n bói cơ quan tài chính và Kho bac nhà nưóc.

✓

Cơ quan tài chính:

• Có trách nhi¾m tham tra vi¾c phân bo dn toán ngân sách cho các
dơn v% thn hưóng.