phong xa 12 NC

KIỂM TRA BÀI CŨ
Cho biết cấu tạo của các hạt nhân sau:
Hạt nhân Hêli, có 4 nuclôn, gồm
2 prôtôn và 2 nơtrôn, mang điện
tích +2e
Hạt nhân Oxi, có 16 nuclôn,
gồm 8 prôtôn và 8 nơtrôn,
mang điện tích +8e
Hạt nhân Urani, có 235 nuclôn,
gồm 92 prôtôn và 143 nơtrôn,
mang điện tích +92e
U
O
He
235
92
16
8
4
2

Năm 1896, khi nghiên cứu các hợp chất phát lân quang,
Năm 1896, khi nghiên cứu các hợp chất phát lân quang,
nhà bác học Becquerel đã tình cờ phát hiện thấy rằng,
nhà bác học Becquerel đã tình cờ phát hiện thấy rằng,
miếng urani sunfat đã phát ra một loại bức xạ không
miếng urani sunfat đã phát ra một loại bức xạ không
nhìn thấy, nhưng có tác dụng mạnh lên các tấm kính ảnh
nhìn thấy, nhưng có tác dụng mạnh lên các tấm kính ảnh
bọc kỹ trong giấy đen dầy đặt phía dưới. Ông gọi hiện

bọc kỹ trong giấy đen dầy đặt phía dưới. Ông gọi hiện
tượng này
tượng này
là
là
sự phóng xạ
sự phóng xạ
,
,
urani là
urani là


chất phóng xạ,
chất phóng xạ,
bức xạ
bức xạ
phát ra gọi là
phát ra gọi là
tia phóng xạ
tia phóng xạ
.
.
Năm 1898, Pierre Curie và
Năm 1898, Pierre Curie và
Marie Curie đã tìm ra hai chất phóng xạ mới là poloni và
Marie Curie đã tìm ra hai chất phóng xạ mới là poloni và
radi. Radi có tính phóng xạ cao hơn nhiều so với urani và
radi. Radi có tính phóng xạ cao hơn nhiều so với urani và
poloni.

poloni.

Ngày nay , tia phóng xạ phát ra từ các chất phóng xạ
Ngày nay , tia phóng xạ phát ra từ các chất phóng xạ
được ứùng dụng nhiều trong y học. Phóng xạ từ đồng vò
được ứùng dụng nhiều trong y học. Phóng xạ từ đồng vò
của iod giúp xác đònh khả năng làm việc của tuyến giáp.
của iod giúp xác đònh khả năng làm việc của tuyến giáp.
Đồng vò của chất phóng xạ coban nếu dùng với liều lượng
Đồng vò của chất phóng xạ coban nếu dùng với liều lượng
thích hợp giúp chữa bệnh ung thư mà không gây hại đến
thích hợp giúp chữa bệnh ung thư mà không gây hại đến
tế bào lành. Chất phóng xạ cũng được dùng trong nghiên
tế bào lành. Chất phóng xạ cũng được dùng trong nghiên
cứu về biến đổi di truyền
cứu về biến đổi di truyền
Tuy nhiên nếu liều lượng tia phóng xạ chiếu vào cơ thể quá
mức cho phép thì có thể gây iơn hóa các phân tử trong tế bào
làm đứt gãy liên kết trong các gien, các nhiễm sắc thể, làm sai
lệch cấu trúc và tổn thương đến chức năng của tế bào.
Các hiệu ứng cấp do tia phóng xạ gây ra: Khi tồn thân nhận một
liều cao trong một thời gian ngắn sẽ làm ảnh hưởng đến hệ mạch
máu, hệ tiêu hóa, hệ thần kinh trung ương. Các ảnh hưởng trên đều
có chung một số triệu chứng như: buồn nơn, ói mửa, mệt mỏi, sốt,
thay đổi về máu và những thay đổi khác.


PHOÙNG XA
PHOÙNG XA
Ï

Ï
CÁC NHÀ VẬT LÝ ĐI TIÊN PHONG
NGHIÊN CỨU HIỆN TƯNG PHÓNG XẠ
Becquerel
(1852-1908)
Nhà vật lý người
Pháp giải Nobel
năm 1903
Pierre Curie
(1859-1906)
Nhà vật lý người
Pháp giải Nobel
năm 1903
Marie Curie
(1867-1934)
Nhà vật lý người
Pháp giải Nobel
năm 1903 và
hóa học năm 1911
1. Hiện tượng phóng xạ
a. Khái niệm:
Là hiện tượng một hạt nhân không
Là hiện tượng một hạt nhân không
bền vững
bền vững
tự phát phân rã,
tự phát phân rã,
phát ra tia
phát ra tia
phóng xạ và biến thành hạt nhân khác

phóng xạ và biến thành hạt nhân khác



b)
b)
Đặc điểm của hiện tượng phóng xạ
Đặc điểm của hiện tượng phóng xạ
:
:



Là quá trình biến đổi từ hạt nhân này sang hạt
Là quá trình biến đổi từ hạt nhân này sang hạt
nhân khác.
nhân khác.

Là quá trình tự điều khiển, do nguyên nhân
Là quá trình tự điều khiển, do nguyên nhân
bên trong gây ra, không chòu tác động từ bên
bên trong gây ra, không chòu tác động từ bên
ngoài (nhiệt độ, áp suất…)
ngoài (nhiệt độ, áp suất…)

Hạt nhân phóng xạ gọi là hạt nhân mẹ, hạt
Hạt nhân phóng xạ gọi là hạt nhân mẹ, hạt
nhân tạo thành gọi là hạt nhân con
nhân tạo thành gọi là hạt nhân con
2. Các tia phóng xạ

a. Các loại tia phóng xạ
- có 3 loại tia phóng xạ
+ Tia anpha: ký hiệu (α)
+ Tia bêta: ký hiệu (β)
+ Tia gamma: ký hiệu (γ)
Tương ứng với các tia phóng xạ ta có các
hiện tượng phóng xạ:
+ Phóng xạ α
+ Phóng xạ β
+ Phóng xạ γ
Tia phóng xạ không nhìn thấy được
nhưng có tác dụng lí hoá như ion
hoá chất khí, làm đen kính ảnh . . .
ĐẶC ĐIỂM CỦA CÁC TIA PHÓNG
ĐẶC ĐIỂM CỦA CÁC TIA PHÓNG
XẠ
XẠ
α
α
γ
β
−
β
+
+
−
Các tia phóng xạ khi
đi qua điện trường
Khả năng đâm xuyên
của các tia phóng xạ

Tờ bìa dầy 1 mm
γ
Lá nhôm dầy
vài mm
Tấm bê tông dầy
vài mét
β
Chất
phóng xạ