Bài 42
THẤU KÍNH HỘI TỤ
A. ĐẶT VẤN ĐỀ
Bạn Kiên
: Cậu dùng loại kính gì hứng ánh sáng Mặt Trời mà lại đốt cháy
được miếng giấy trên sân như vậy ?
Bạn Long
: Anh tớ bảo đó là thấu kính hội tụ
Bạn Kiên :
Thấu kính hội tụ là gì nhỉ ?
B. NỘI DUNG BÀI HỌC
I.
ĐẶC ĐIỂM CỦA THẤU KÍNH HỘI TỤ
1. Thí nghiệm
1. Thí nghiệm
Hình 42.2
Nhận xét:
Chùm tia khúc xạ ra khỏi thấu kính có đặc điểm gì mà được gọi
là thấu kính hội tụ.
Chùm tia khúc xạ hội tụ tại một điểm .
Hãy chỉ ra tia tới, tia ló, trong thí nghiệm ở hình 42.2
Tia sáng đi tới thấu kính gọi là tia tới
Tia khúc xạ ra khỏi thấu kính gọi là tia ló
Tia sáng đi tới thấu kính gọi là tia tới
Tia khúc xạ ra khỏi thấu kính gọi là tia ló
Từ hình vẽ , hãy xác định tia tới và tia ló
SI : tia tới
IK : tia ló
I S
K
O
2. Hình dạng của thấu kính hội tụ
Quan sát các hình dưới đây
Cho biết chất liệu làm thấu kính, so sánh độ dày phần rìa so với
phần giữa của thấu kính hội tụ.
Thấu kính làm bằng vật liệu trong suốt.
Phần rìa mỏng hơn phần giữa.
Tiết diện của thấu kính cho bởi hình a.
Ký hiệu thấu kính hội tụ cho bởi hình b.
a)
b)
II.
TRỤC CHÍNH, QUANG TÂM, TIÊU ĐiỂM, TIÊU CỰ CỦA TKHT
Quan sát hình vẽ sau
Hãy nêu khái niệm các ký hiệu được chỉ ra trên hình vẽ
1. Trục chính
Trục chính là đường thẳng chứa tia sáng tới vuông góc với mặt TKHT và
cho tia ló truyền thẳng không đổi hướng.
2. Quang tâm O
Trục chính của TKHT đi qua một điểm trong TKHT mà mọi tia sáng tới
điểm này đều truyền thẳng không đổi hướng. Điểm O gọi là quang tâm của
thấu kính hội tụ
Trục chính
Quang tâm
F
O
F
Tiêu cự f
Tiêu điểm
3. Tiêu điểm
Một chùm tia tới song song trục chính của TKHT, sau khi qua thấu kính
chùm tia ló hội tụ tại một điểm F trên trục chính. Điểm F được gọi là tiêu
điểm của thấu kính hội tụ.
Mỗi TKHT có 2 tiêu điểm F và F đối xứng nhau và cách đều quang tâm
4. Tiêu cự
Khoảng cách từ quang tâm đến hai tiêu điểm được gọi là tiêu cự của
thấu kính hội tụ, ký hiệu là f. OF=OF=f
III. VẬN DỤNG
Vẽ tia ló cho bởi các tia tới 1, 2, 3 qua TKHT trong hình vẽ sau
S