Kế hoạch phát triển THCS

kế HOạCH PHáT TRIểN GIáO DụC thcs
Mục tiêu của bài :
- Ngời học hiểu biết đợc nội dung, cấu trúc, các bớc lập kế hoạch năm học trờng THCS.
- Ngời học có kỹ năng sử dụng phơng pháp cơ bản trong lập kế hoạch năm học trờng
THCS để đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục THCS.
- Ngời học có quyết tâm, kiên trì trong thực hiện công tác lập kế hoạch năm học trờng THCS.
Thời lợng: 5 tiết
Học liệu/ phơng tiện: Máy tính, máy chiếu projector, giấy Ao, bút dạ, bìa màu, kéo,
băng dinh
Phơng pháp thực hiện
Bỏo cỏo viờn thuyt trỡnh ngn, tr giỳp hc viờn (HV) lm bi tp v chớnh xỏc húa cỏc
kin thc. Hc viờn lm bi tp v tho lun, s dng kinh nghim so sỏnh, phõn tớch lớ lun
v thc tin v rỳt ra nhng vic cn tin hnh trong lập kế hoạch chiến lợc trờng THCS
Yêu cầu đối với học viên
HV cn tỡm c v chun b sn cỏc ti liu ó c nờu trong phn Các thông tin phục
vụ bài học trc khi bi hc c tin hnh trờn lp.
Nội dung:
1. Lập kế hoạch năm học trờng THCS
Báo cáo viên thuyết trình ngắn, trợ giúp học viên thảo luận về mục đích, căn cứ, nguyên
tắc, cấu trúc và nội dung của kế hoạch năm học của trờng THCS và một số phơng pháp khoa
học áp dụng trong việc lập kế hoạch năm học
Ngời học thảo luận nhóm, sử dụng hiểu biết và kinh nghiệm có sẵn để tham gia thảo luận
nhằm nâng cao hiểu biết và kĩ năng lập kế hoạch năm học của trờng THCS.
Các hoạt động.
Hoạt động 1:
Xin ông (bà) cho biết ý nghĩa, mục đích và vai trò của kế hoạch năm học của trờng THCS
Lu ý hoạt động này nhằm giúp ông (bà) có cái nhìn bao quát về toàn bộ công việc của
mình để có thể thấy rõ đợc mục đích, vai trò của lập kế hoạch năm học của trờng THCS trong
giai đoạn hiện nay.
Trên cơ sở thảo luận của học viên, báo cáo viên khái quát về vị trí, vai trò và mục
đích của công tác kế hoạch nói chung và việc lập kế hoạch năm học nhà trờng.

Hoạt động 2:
Xin ông (bà) cho biết nội dung cơ bản của kế hoạch năm học của trờng THCS.
Lu ý hoạt động này nhằm giúp ông (bà) có cái nhìn bao quát cấu trúc nội dung của một
bản kế hoạch năm học trờng THCS.
1
Gợi ý : Học viên tiến hành cácnhiệm vụ cụ thể sau :
- Làm việc cá nhân, học viên tự nghiên cứu thông tin trong tài liệu.
- Thảo luận nhóm về cáu trúc nội dung của bản kế hoạch năm học
- Đại diện các nhóm trình bày một trong các nội dung trên, các nhóm khác nhận xét bổ sung.
Giảng viên nhận xét và tổng kết về Kế hoạch năm học
Thông tin cơ bản cho hoạt động 2
(1). Kế hoạch năm học là gì?
Đây là kế hoạch tổng hợp tất cả các hoạt động trong năm học của toàn trờng. Nó đóng
vai trò chủ đạo, chi phối các hoạt động của trờng và là cơ sở để xây dựng các kế hoạch khác ở
trờng học, nên phải tập trung trí và lực để xây dựng.
(2). Cấu trúc nội dung của một bản kế hoạch năm học
Theo nguyên tắc cấu trúc nội dung phải tơng xứng với nhiệm vụ công tác, cho nên khó có một
mẫu cấu trúc chung dùng cho tất cả các trờng. Tuy nhiên, trong mức độ nào đó, các nhiệm vụ công tác
lớn của các trờng cũng có rất nhiều công việc trùng nhau mà chỉ khác nhau trong chi tiết. Do vậy, giải
pháp tốt cho vấn đề này là coi những cấu trúc nêu ra là những mẫu tham khảo.
Với ý nghĩa nh vậy, cấu trúc nội dung một bản kế hoạch thông thờng có thể gồm các
phần sau:
Căn cứ để lập kế hoạch năm học mới.
Đặc điểm tình hình của nhà trờng.
Phơng hớng, nhiệm vụ, mục tiêu, chỉ tiêu, biện pháp trong các mặt công tác kỳ kế hoạch.
Chơng trình công tác cho bản kế hoạch.
2. Tìm hiểu về thực trạng công tác lập kế hoạch năm học ở các trờng THCS.
Hoạt động 3:
Xin ông (bà) cho biết những thuận lợi, khó khăn, bất cập và nguyên nhân của những
khó khăn trong công tác lập kế hoạch ở các trờng THCS ông (bà) đang công tác hiện nay

Lu ý hoạt động này nhằm giúp ông (bà) có cái nhìn bao quát về công tác kế hoạch của
trờng THCS , từ đó khẳng định những điều đã làm đợc và những khó khăn, bất cập và nguyên
nhân .
Báo cáo viên tổ chức cho các nhóm thực hiện đồng thời tìm hiểu về thực trạng của bốn
vấn đề nêu trong phần cấu trúc nội dung của bản kế hoạch năm học. Các nhóm thảo luận để
làm rõ đợc thực trạng của vấn đề.
Câu hỏi gợi ý :
1. Các trờng đã tập hợp và khai tác đầy đủ, kịp thời các căn cứ cho việc lập kế hoạch
năm học cha. Hãy thống kê những căn cứ đợc sử dụng cho việc xây dựng kế hoạch năm học ở
các trờng THCS hiện nay ở địa phơng ông (bà) đang công tác.
2
2. Hãy nêu những mặt mạnh, yếu, thuận lợi, khó khăn hay (mạnh, yếu, cơ hôi, thách
thức) chủ yếu ở các trờng THCS ở vùng, địa phơng ông (bà) đang công tác hiện nay. Ông (bà)
có kỹ năng gì trong việc phân tích đặc điểm tình hình để làm tốt công tác lập kế hoạch.
3. Trong bản kế hoạch năm học, thờng xác định hệ thống mục tiêu, chỉ tiêu và biện pháp
thực hiện các mục tiêu, chỉ tiêu đó nh thế nào. Ông (bà) có kĩ năng và phơng pháp nào trong
quá trình thực hiện những vấn đề đó ?
4. Một bản kế hoạch năm học thờng có những chơng trình công tác trọng tâm nào ? Kinh
nghiệm trình bày một bản kế hoạch năm học và các chơng trình công tác cho bản kế hoạch.
Học viên tiến hành thực hiện các nhiệm vụ sau :
Nhiệm vụ 1: Làm việc cá nhân, học viên tự nghiên cứu thông tin trong tài liệu.
Nhiệm vụ 2: Thảo luận nhóm về từng vấn đề đợc phân công hoặc tập trung vào một số vấn đề
thiết thực nh :
- Những cơ sở pháp lý.
- Các mục tiêu, chỉ tiêu cần thực hiện.
- Các điều kiện nội lực của trờng.
- Các điều kiện ngoại lực.
Nhiệm vụ 3: Đại diện các nhóm trình bày một trong các nội dung trên, các nhóm khác nhận xét
bổ sung.
Giảng viên nhận xét và tổng kết.

Thông tin cơ bản cho hoạt động 3.
(1). Những cơ sở pháp lý cho lập kế hoạch năm học.
Cơ sở pháp lý để xây dựng kế hoạch trong giáo dục là các loại chỉ thị từ các cấp lãnh đạo và
quản lý nh: Các Nghị quyết từ các cấp Đảng (Trung ơng và địa phơng); Các chỉ thị từ Chính phủ đến
các cấp chính quyền; Các chỉ thị năm học của ngành dọc từ Bộ Giáo dục và Đào tạo đến các cơ quan
quản lý giáo dục và đào tạo khác. Ngoài ra, một căn cứ quan trọng của trờng THCS là nghị quyết Đại
hội Chi bộ, và nghị quyết Hội nghị cán bộ công chức nhà trờng.
(2). Các mục tiêu, chỉ tiêu cần thực hiện
Các mục tiêu có thể do đơn vị xây dựng và cũng có thể đợc giao từ cấp quản lý cấp trên.
Mục tiêu đợc lợng hoá bằng các chỉ tiêu (chẳng hạn nh chỉ tiêu đào tạo, chỉ tiêu tuyển sinh, chỉ
tiêu biên chế, chỉ tiêu về xây dựng cơ sở vật chất..., các mục tiêu, chỉ tiêu có thể xác định bằng
nhiều công cụ toán học khác nhau)
(3). Các điều kiện nội lực của trờng
Nh đã đề cập ở trên, khi xây dựng kế hoạch ta phải phân tích những mặt mạnh, mặt yếu
của nhà trờng về các mặt nh:
- Đội ngũ cán bộ, giáo viên, cán bộ quản lý.
3
- Cơ sở vật chất và thiết bị: Phòng học, phòng học bộ môn; Khối phục vụ học tập (nhà
tập đa năng, th viện, phòng thiết bị giáo dục, phòng hoạt động Đoàn - Đội,...) Khối hành chính
quản trị; khu sân chơi bãi tập....
- Các thành tích về giáo dục và đào tạo, nghiên cứu khoa học của nhà trờng và các kết
quả thực hiện kế hoạch của năm học trớc...
(4). Các điều kiện ngoại lực
Khi xem xét vấn đề này, phải xét đến các yếu tố ngoại lực ảnh hởng đến sự phát triển
của nhà trờng, đến việc thực hiện kế hoạch. Các yếu tố này có thể là những cơ hội nhng cũng có
thể là những thách thức, những nguy cơ cho sự phát triển và thực hiện kế hoạch của nhà trờng.
Các yếu tố đó là:
- Sự quan tâm của xã hội, các chủ trơng và chính sách về giáo dục.
- Sự phát triển của kinh tế - xã hội.
- Nhu cầu của xã hội, của phát triển kinh tế đối với giáo dục.

- Sự phát triển dân số.
- Mặt bằng dân trí, truyền thống văn hoá.
- Các ảnh hởng tiêu cực của môi trờng tác động vào giáo dục.
- Các cạnh tranh hiện hữu và tiềm ẩn đối với nhà trờng.
3. Tiến trình lập và tổ chức thực hiện kế hoạch kế hoạch năm học trong trờng THCS.
Lập kế hoạch và tổ chức thực hiện kế hoạch là một quá trình xuyên suốt trong thời gian của
năm học. Việc tổ chức lập kế hoạch là khâu quan trọng và khởi đầu của quá trình quản lý cần huy
động nhiều lực lợng cùng tham gia và cần đợc tiến hành theo một tiến trình hợp lý khoa học.
Hoạt động 4:
Xin ông (bà) cho biết những khâu / giai đoạn cần thiết trong công tác lập kế hoạch ở
các trờng THCS nơi ông (bà) đang công tác.
Lu ý hoạt động này nhằm giúp ông (bà) hệ thống hoá lại các hoạt động đã từng tiến
hành trong quá trình lập kế hoạch đồng thời có điều kiện chia sẻ kinh nghiệm và tiến tới thống
nhất đợc một tiến trình khoa học, hợp lý.
Nhiệm vụ 1: Làm việc cá nhân, học viên tự nghiên cứu thông tin về tiến trình lập kế hoạch trong tài liệu.
Nhiệm vụ 2: Thảo luận nhóm về các bớc tiến hành lập kế hoạch theo gợi ý các vấn đề sau:
- Bớc xây dựng kế hoạch.
- Bớc tổ chức thực hiện kế hoạch.
- Bớc chỉ đạo thực hiện kế hoạch.
- Bớc kiểm tra, đánh giá kế hoạch.
Nhiệm vụ 3: Đại diện các nhóm trình bày một trong các nội dung trên, các nhóm khác nhận xét
bổ sung.
4
Giáo viên nhận xét và tổng kết về tiêu chí và nội dung cơ bản của từng bớc trong quá
trình lập kế hoạch và tổ chức thực hiện kế hoạch năm học của trờng THCS và những điều cần lu
ý trong từng bớc thực hiện.
Thông tin cơ bản cho hoạt động 4.
Ta có thể mô tả tiến trình kế hoạch hoá gồm 4 bớc sau:
(1). Xây dựng kế hoạch
Xây dựng kế hoạch bao gồm các giai đoạn: Tiền kế hoạch, xây dựng kế hoạch sơ bộ,

xây dựng kế hoạch chính thức.
a). Tiền kế hoạch (giai đoạn chuẩn bị ): giai đoạn xác định nhu cầu và thu thập thông tin và dự
báo, chẩn đoán:
b) Xây dựng kế hoạch sơ bộ là giai đoạn xác định tạm thời về những mục tiêu và chỉ tiêu
cần thực hiện cùng các điều kiện thực hiện.:
c) Xây dựng kế hoạch chính thức:
Trên cơ sở của kế hoạch sơ bộ, tiến hành xây dựng kế hoạch chính thức. Có thể chọn
một trong các phơng án tổng hợp các phơng án đã nêu ra ở bớc xây dựng kế hoạch sơ bộ.
(2). Tổ chức thực hiện kế hoạch:
Tổ chức thực hiện kế hoạch đó chính là giai đoạn hiện thực hoá những ý tởng đã đợc nêu
trong kế hoạch để đa nhà trờng từng bớc đi lên. Các công việc cơ bản của phần này bao gồm:
- Truyền đạt, giải thích nhiệm vụ cho các bộ phận, các cá nhân thực hiện kế hoạch;
Phân công thực hiện, bố trí sắp xếp các bộ phận và các cá nhân cho đúng ngời đúng việc, qui
định chức năng quyền hạn cho từng bộ phận.
- Phân bổ kinh phí và các điều kiện vật chất cho việc thực hiện kế hoạch.
- Xác lập cơ chế phối hợp giữa các bộ phận và các thành viên; Thiết lập mối quan hệ
quản lý, cơ chế thông tin.
- Lập chơng trình hoạt động, tức là kế hoạch cụ thể cho việc thực hiện các việc đã nêu
trong kế hoạch. ở đây có thể sử dụng các sơ đồ Gant, PERT để vạch kế hoạch thực hiện.
- Ra các quyết định thực hiện kế hoạch
(3). Chỉ đạo thực hiện kế hoạch:
Chỉ đạo thực hiện kế hoạch trong trờng THCS là một hoạt động thờng xuyên, liên tục và
đợc tiến hành trong suốt cả năm học.
Nội dung của việc chỉ đạo bao gồm:
- Chỉ huy, ra các quyết định làm cho hoạt động của nhà trờng diễn ra thuận lợi theo
đúng chơng trình và đạt đợc mục tiêu mong muốn.
- Động viên, khích lệ mọi ngời khi họ gặp khó khăn, cần thiết có sự khen thởng bằng vật
chất.
- Theo dõi và giám sát; Điều chỉnh sửa chữa.
5