ngu van 8 ca nam _ thủy _ BG

Giáo án ngữ văn 8 - Nguyễn Thị Thuỷ - Trờng THCS An Thợng - Yên Thế - Bắc Giang
bnNgày giảng : 25 / 8 / 2008
Tuần : 1 Tiết : 1-2 Bài 1
văn bản: TÔI ĐI HọC
(thanh tịnh)
a. mục tiêu cần đạt .
Giúp Hs : - cảm nhận đợc tâm trạng hồi hộp , cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật ''tôi'' ở buổi tựu
trờng đầu tiên trong đời .
- Thấy đợc ngòi bút văn xuôi giàu chất thơ , gợi d vị trữ tình man mác của Thanh Tịnh.
- Rèn kĩ năng đọc diễn cảm văn bản hồi ức - biểu cảm .
* Tích hợp: TV bài cấp độ khái quát của từ, cổng trờng mở ra
* Trọng tâm: Cẩm nhận đợc tâm trạng hồi hộp cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật tôi ở buổi đầu
tựu trờng
b. chuẩn bị .
G: Giáo án , tranh minh họa .
H: ôn lại kiến thức về kiểu văn bản nhật dụng đã học ở lớp 7 .
C. Tiến trình bài dạy .
ND cần đạt Hoạt động GV
Của HS
HĐ1Khởi động (5')
k iểm tra bài cũ .
Giới thiệu bài
HĐ2: Đọc hiểu văn bản
I. Đọc , chú thích .
1.Đọc
Trong các văn bản đã học ở lớp 7 dới đây , văn bản
nào là kiểu văn bản nhật dụng ?
(A). Cổng trờng mở ra .
B. Cuộc chia tay của những con búp bê .
C. Sống chết mặc bay .
D. Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu .

'' Tôi đi học '' là văn bản nhật dụng đầu tiên chúng ta
học ở lớp 8 . Nội dung của văn bản đã diễn tả những
kỉ niệm mơn man , bâng khuâng của nhân
vật '' tôi'' trong ngày đầu tiên đến trờng . Chúng ta
cùng tìm hiểu bài .
: Hớng dẫn h/s đọc , chú thích , bố cục .
G nêu yêu cầu đọc , giọng chậm , hơi buồn , lắng
sâu ; chú ý giọng nói của nhân vật '' tôi '' , ngời mẹ và
ông đốc .
G đọc mẫu . Gọi h/s đọc tiếp 3-4 h/s đọc
? Yêu cầu h/s nhận xét cách đọc của bạn ?
? Đọc thầm chú thích ? Nêu ngắn gọn về tác giả
Thanh Tịnh ?
? Cho h/s hỏi - đáp chú thích , lu ý chú thích 2, 6, 7 . ?
- 1911-1988 , quê ở Huế . Từ năm 1933 vào nghề dạy
học và bắt đầu viết văn , làm thơ ....
? Câu chuyện đợc kể theo trình tự bố cục ntn ?
? Truyện đợc kể theo ngôi thứ mấy ? Tác dụng của
Trả
Lời
nghe
đọc
Nhận
xét
hỏi
đáp
1
Giáo án ngữ văn 8 - Nguyễn Thị Thuỷ - Trờng THCS An Thợng - Yên Thế - Bắc Giang
1. Tác giả :
( 1911-1988) ở Huế .

2. Văn bản :
In trong tập ''Quê mẹ ''
1941
II. đ ọc- hiểu văn bản.
1. Diễn biến tâm trạng và cảm
giác nhân vật ''tôi'' trong buổi
tựu trờng .
a, Khơi nguồn kỉ niệm .
Từ hiện tại =>
quá khứ . Đó là những cảm
giác trong sáng nảy nở trong
lòng .
b. Trên con đờng cùng mẹ tới
trờng
- Cảm thấy trang trọng , đứng
đắn
ngôi kể ?
Câu chuyện đợc kể theo trình tự thời gian của buổi
tựu trờng (theo dòng hồi tởng của nhân vật '' tôi'')
Truyện đợc kể theo ngôi thứ I . Ngôi kể này giúp cho
ngời kể chuyện dễ dàng bộc lộ cảm xúc , tình cảm
của mình một cách chân thực nhất .
? Đọc thầm '' Từ đầu ... tng bừng rộn rã '' . Nỗi nhớ về
buổi tựu trờng của tác giả đợc khơi nguồn từ thời
điểm nào ? Quang cảnh ra sao ?
- Thời điểm gợi nhớ : cuối thu (hàng năm ) - ngày
khai trờng .
- Cảnh thiên nhiên : lá rụng nhiều , mây bàng bạc .
- Cảnh sinh hoạt : mấy em bé rụt rè cùng mẹ đến tr-
ờng .

? Kỉ niệm về buổi tựu trờng đợc diễn tả theo trình tự
nào ? Tìm những từ ngữ diễn tả tâm trạng nhân vật ''
tôi'' ? Phân tích giá trị biểu cảm của những từ ngữ ấy ?
- Diễn tả theo trình tự thời gian : từ hiện tại mà nhớ về
quá khứ .
- Các từ láy diễn tả tâm trạng , cảm xúc : nao nức ,
mơn man , tng bừng , rộn rã => Đó là những
cảm giác trong sáng nảy nở trong lòng Góp
phần rút ngắn khoảng cách thời gian giữa quá khứ và
hiện tại . Chuyện đã xảy ra từ bao năm rồi mà dờng
nh vừa mới xảy ra hôm qua .
? Hãy tìm những hình ảnh , chi tiết chứng tỏ tâm
trạng ( nhân vật ''tôi'' trên con đờng cùng mẹ tới tr-
ờng) hồi hộp , cảm giác ngỡ ngàng của nhân vật ''tôi''
khi cùng mẹ đi trên đờng tới trờng ?
- Con đờng này tôi đã quen đi lại lắm lần .... Cảnh vật
chung quanh tôi đều thay đổi .
- Cảm thấy trang trọng và đứng đắn với bộ quần áo ,
với mấy quyển vở mới trên tay .
- Cẩn thận nâng niu mấy quyển vở muốn thử sức
muốn khẳng định mình khi xin mẹ đợc cầm bút , -th-
ớc nh các bạn khác .
Lần đầu tiên đợc đến trờng , đợc tiếp xúc với một thế
giới hoàn toàn khác lạ không chỉ nô đùa , rong chơi,
thả diều ngoài đồng nữa , cho nên ''tôi'' cảm thấy tất
cả dờng nh trang trọng và đứng đắn . Tôi muốn thử
Trả
Lời
Trả
Lời

Trả
Lời
Tìm
Từ
Láy
Tìm
Hình
ảnh
Chi
Tiết
2
Giáo án ngữ văn 8 - Nguyễn Thị Thuỷ - Trờng THCS An Thợng - Yên Thế - Bắc Giang
- Vừa muốn thử sức và khẳng
định mình
- Tâm trạng háo hức, hăm hở
trên đờng tới trờng
HĐ 3 Luyện tập (10')
Củng cố:
HDHT:
sức và khẳng định mình trong việc cầm bút , thớc và 2
quyển vở => Đó chính là tâm trạng và cảm giác
rất tự nhiên của một đứa bé lần đầu tiên đợc đến trờng
. Tất cả những cử chỉ ấy giúp ta hình dung t thế ngộ
nghĩnh , đáng yêu của chú bé .
? Em có nhận xét gì về sự thay đổi trong tâm trạng
nhân vật ''tôi'' khi cùng mẹ đi trên đờng ?
- Đó là đấu hiệu đổi khác trong tình cảm và nhận thức
của cậu bé ngày đầu tới trờng, cậu bé tự cảm thấy
mình lớn lên, nhận thức về sự nghiêm túc trong học
hành

=> Chốt lại chuyển ý sang tiết 2
-HD H/S luyện tập
? Khi nhớ lại ý nghĩ "Chỉ có ngời thạo mới cầm nổi
bút thớc....." Hãy phát hiện và phân tích ý nghĩa của
biện pháp NT đợc sử dụng trong đoạn văn trên?
DK: Nghệ thuật so sánh, kỉ niệm cao siêu, đề cao sự
học của con ngời
GV khái quát gợi mở
Đọc kĩ, tót tắt, trả lời tiết các câu còn lại
Kết
Luận
Nhận
xét
nghe
luyện
tập
trả
lời
về
nhà
Ngày giảng : 26 / 8 2008
Tuần : 1 Tiết : 1-2 Bài 1
văn bản: TÔI ĐI HọC
(thanh tịnh)
a. mục tiêu cần đạt .
Giúp Hs : - cảm nhận đợc tâm trạng hồi hộp , cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật ''tôi'' ở buổi tựu
trờng đầu tiên trong đời .
- Thấy đợc ngòi bút văn xuôi giàu chất thơ , gợi d vị trữ tình man mác của Thanh Tịnh.
- Rèn kĩ năng đọc diễn cảm văn bản hồi ức - biểu cảm .
* Tích hợp: TV bài cấp độ khái quát của từ, cổng trờng mở ra

* Trọng tâm: Cẩm nhận đợc tâm trạng hồi hộp cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật tôi ở buổi đầu
tựu trờng
b. chuẩn bị .
G: Giáo án , tranh minh họa .
H: ôn lại kiến thức về kiểu văn bản nhật dụng đã học ở lớp 7 .
3
Giáo án ngữ văn 8 - Nguyễn Thị Thuỷ - Trờng THCS An Thợng - Yên Thế - Bắc Giang
C. Tiến trình bài dạy .
ND cần đạt Hoạt động GV
Của HS
HĐ1Khởi động (5')
k iểm tra bài cũ .
Giới thiệu bài
HĐ2: Đọc hiểu văn bản
c. Tâm trạng và cảm giác của
''tôi''khi đến trờng và khi
nghe ông đốc gọi tên và phải
rời bàn tay mẹ bớc vào lớp.
Bỡ ngỡ , lo sợ vẩn vơ , hồi hộp
lo lắng , lúng túng sợ sệt .
d. Tâm trạng và cảm giác của
nhân vật ''tôi'' khi ngồi vào chỗ
của mình và đón nhận giờ học
đầu tiên .
2. Thái độ , cử chỉ của ngời lớn
đối với các em .
- Các bậc phụ huynh .
- Ông đốc .
H: Khơi nguồn cảm xúc của tác giả?
- Tìm chi tiết về sự thay đổi của nhân vật tôi trên đờng

cùng mẹ tới trờng?
- căn cứ vào nội dung còn lại để giới thiệu bài
? Hãy tìm những chi tiết chứng tỏ tâm trạng và cảm
giác của nhân vật ''tôi'' khi đến trờng nghe ông đốc
gọi tên ... ? Hãy phân tích ?
- Sân trờng hôm nay dày đặc ngời . Ai cũng quần áo
sạch sẽ ...
- Ngôi trờng vừa xinh xắn vừa oai nghiêm khác th-
ờng ... lòng tôi đâm ra lo sợ vẩn vơ .
- Nghe gọi đến tên tôi giật mình và lúng túng
tâm trạng hồi hộp , lo lắng .
- Khi nghe ông đốc gọi đến tên thì bất giác dúi đầu
vào lòng mẹ khóc nức nở => tâm trạng lúng túng ,
sợ sệt khi phải rời xa bàn tay dịu dàng của mẹ . G: Từ
tâm trạng háo hức , hăm hở trên đờng tới trờng
chuyển sang tâm trạng lo sợ vẩn vơ , rồi bỡ ngỡ, ngập
ngừng , đây là sự chuyển biến tâm lí rất phù hợp của
một đứa trẻ lần đầu tiên đợc đến trờng .
? Vì sao khi nghe ông đốc gọi tên h/s nhân vật ''tôi''
lại bất giác dúi đầu vào lòng mẹ nức nở khóc ? Em có
cảm thấy chú bé này là ngời yếu đuối hay không ?
( Hs thảo luận theo nhóm )
? Gọi h/s đọc nhẩm đoạn cuối cùng . Hãy phân tích
tâm trạng và cảm giác của ''tôi'' khi bớc vào chỗ ngồi
lạ lùng ntn ?
Hs tự do thảo luận theo nhóm . Cử đại diện trònh
bày .
- Thật ra thì chẳng có gì đáng khóc cả . Chúng ta có
thể thông cảm vì đó chỉ là cảm giác nhất thời của một
đứa bé nhút nhát ít khi đợc tiếp xúc với đám đông mà

thôi khi phải rời tay mẹ , cậu bé cảm thấy hụt hẫng lo
sợ cho nên việc dúi đầu vào lòng mẹ khóc nức nở là
một tất yếu sẽ xảy ra .
- Bớc vào lớp tôi nhìn bao quát xung quanh thấy cái gì
cũng mới lạ và hay hay . Nhìn chỗ ngồi của mình thật
kĩ rồi tự lạm nhận đó là chỗ của riêng mình sau đó
Trả
Lời
nghe
đọc
Nhận
xét
hỏi
đáp
Trả
Lời
Thảo
Luận
Trả
Lời
4
Giáo án ngữ văn 8 - Nguyễn Thị Thuỷ - Trờng THCS An Thợng - Yên Thế - Bắc Giang
- Thầy giáo trẻ .
Câu hỏi thảo luận nhóm :
N1: Tại sao ở phần cuối truyện
tác giả đa hình ảnh '' con chim
liệng ... bay cao '' có ý nghĩa gì
?
N2: Dòng chữ '' Tôi đi học ''
kết thúc truyện có ý nghĩa gì

nhìn ngời bạn mới cha quen mà đã thấy quyến luyến
=> Tất cả đó là sự biến đổi rất tự nhiên trong tâm
lí nhân vật . Có thể chỗ ngồi kia , ngời bạn mới ấy sẽ
là nơi mà mình gắn bó , gần gũi trong suốt cả năm
học .
? Em có cảm nhận gì về thái độ cử chỉ của những ngời
lớn ( ông đốc, thầy giáo đón nhận học trò mới , các
bậc phụ huynh ) đối với các em bé lần đầu đi học ?
- Các phụ huynh đều chuẩn bị chu đáo cho con em
trong buổi tựu trờng đầu tiên , đều trân trọng tham dự
buổi lễ này . Có lẽ các vị cũng đang lo lắng hồi hộp
cùng con em mình .
- Ông đốc là hình ảnh ngời thầy , ngời lãnh đạo nhà
trờng rất từ tốn , hiền hậu bao dung đối với h/s.
- Thầy giáo trẻ với gơng mặt tơi
G: Những h/ả về ngời lớn cho thấy trách nhiệm , tấm
lòng của nhà trờng , gia đình đối với các em h/s . Đây
thực sự là những dấu ấn tốt đẹp , những kỉ niệm trong
sáng , ấm áp không thể phai nhoà trong kí ức tuổi
thơ , giúp các em tự tin , vững vàng hơn . Đó còn là
môi trờng giáo dục ấm áp , nơi nuôi dỡng tâm hồn trí
tuệ và tình cảm của những thế hệ tơng lai của đất n-
ớc .
Hs tự do thảo lụân theo nhóm . trình bày
N1 : Hình ảnh '' một con chim non liệng đến ...'' có ý
nghĩa tợng trng sự nuối tiếc quãng đời tuổi thơ tự do
nô đùa , thả diều đã chấm dứt để bớc vào giai đoạn
mới đó là làm học sinh , đợc đến trờng , đợc học hành
, đợc làm quen với thầy cô , bạn bè sống trong một
môi trờng có sự quản lí chặt chẽ hơn .

N2 : Cách kết thúc truyện rất tự nhiên và bất ngờ .
Dòng chữ '' Tôi đi học '' nh mở ra một thế giới , một
khoảng không gian mới , một giai đoạn mới trong
cuộc đời đứa trẻ . Dòng chữ chậm chạp , nguệch
ngoạc đầu tiên trên trang giấy trắng tinh là niềm tự
hào , khao khát trong tuổi thơ của con ngời và dòng
chữ cũng thể hiện rõ chủ đề của truyện ngắn này .
G bổ sung , sửa chữa và chốt lại vấn đề đã nêu
cời đón h/s vào lớp cũng là một ngời vui tính thơng
yêu h/s .
? Hãy tìm và phân tích những h/ả so sánh đợc nhà văn
sử dụng trong truyện ngắn này
'' Tôi quên thế nào đợc ........''
Trả
Lời
Tìm
Từ
Láy
Tìm
Hình
ảnh
Chi
Tiết
Kết
Luận
Nhận
xét
5
Giáo án ngữ văn 8 - Nguyễn Thị Thuỷ - Trờng THCS An Thợng - Yên Thế - Bắc Giang
Hoạt động 3 : tổng kết ghi nh

a. Đặc sắc nghệ thuật :
+ Truyện ngắn đợc bố cục theo
dòng hồi tởng , cảm nghĩ của
nhân vật ''tôi'' theo trình tự thời
gian của buổi tựu trờng .
+ Sự kết hợp hài hoà giữa kể ,
miêu tả với bộc lộ cảm xúc ,
tâm trạng .
b. Sức cuốn hút của tác phẩm
- Tình huống truyện '' buổi đầu
tiên đi học '' có dấu ấn sâu đậm
, chứa đựng cảm xúc thiết tha.
- Sự quan tâm chăm sóc trìu
mến yêu thơng của những ngời
lớn đối với các em h/s trong
buổi đầu tiên đi học .
- Hình ảnh thiên nhiên , ngôi
trờng và các h/ả so sánh giàu
sức gợi cảm của tác giả .
Hoạt động 4 : Hớng dẫn luyện
tập
H ớng dẫn về nhà .
'' ý nghĩ ấy thoáng qua .........''
'' Họ nh con chim con ..........''
Đây là những so sánh giàu h/ả , giàu sức gợi
cảm ddợc gắn với những cảnh sắc thiên nhiên tơi sáng
; trữ tình . Những so sánh này góp phần diễn tả cụ
thể , rõ ràng những cảm giác , ý nghĩ của nhân vật
''tôi'' trong buổi đầu tien đi học , góp phần tạo nên
chất thơ mang mác và cảm giác nhẹ nhàng êm dịu cho

truyện ngắn .
? Nhận xét về đặc sắc nghệ thuật và sức cuốn hút của
tác phẩm ?
Hs đọc ghi nhớ .
Gọi h/s đọc ghi nhớ SGK / 9
Hs thảo luận làm theo nhóm . ? Yêu cầu h/s làm bài
tập 1 ( Nhóm 1 )
? Viết bài văn ngắn ghi lại ấn tợng của em trong buổi
khai giảng lần đầu tiên ? ( Nhóm 2 )
Yêu cầu : Có thể nêu cảm nghĩ về một đoạn văn hoặc
cả bài .
- Cảm xúc chân thực , thiết tha .
- Nên chọn những chi tiết sâu sắc , ấn tợng nhất .
- Học bài theo nội dung phần ghi nhớ .
- Soạn bài : '' Trong lòng mẹ ''
- Đoc trớc bài Tiếng Việt : Cấp độ khái quát của
nghĩa từ ngữ .
nghe
tìm
phân
tích
Nhận
xét
luyện
tập
trả
lời
về
nhà
Ngày giảng : 26 / 8 / 2008 tiếng việt

Tuần : 1 Tiết : 3 cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ
A. mục tiêu.Giúp h/s : - Hiểu rõ cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ và mối quan hệ về
cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ - Thông qua bài học , rèn luyện t duy trong việc nhận thức
mối quan hệ giữa cái chung và cái riêng , về phạm vi nghĩa rộng và hẹp .
* Trọng tâm: Phần 1
* Tích hợp: V: Tôi đi học, TLV : Tính thống nhất của chủ đề văn bản
6
Giáo án ngữ văn 8 - Nguyễn Thị Thuỷ - Trờng THCS An Thợng - Yên Thế - Bắc Giang
B. chuẩn bị .
G: Giáo án , bảng phụ .
H: Đact và xem phần tìm hoi bài .
C . Tiến trình bài dạy:
ND cần đạt tg Hoạt động GV
cuahs
Hoạt động 1 :
I. Kiểm tra bài cũ .
1I. Giới thiệu bài:
Hoạt động 2:
II/ Bài học:
I. Từ ngữ nghĩa rộng , từ
ngữ nghĩa hẹp .
a. ví dụ
b. Nhận xét
-Từ '' động vật '' là từ có
nghĩa rộng .
- Từ '' voi , hơu , tu hú ,
sáo '' là từ có nghĩa hẹp
- Nghĩa của 1 từ ngữ có
thể rộng hơn hoặc hẹp
hơn nghĩa của từ ngữ

khác
+ Nghĩa rộng:

5'
20'
ở lớp 7 các em đã học về từ đồng nghĩa và từ trái
nghĩa . Em hãy nhắc lại một số ví dụ về từ đồng
nghĩa , từ trái nghĩa ?
ở lớp 8 , chúng ta sẽ nói về mối quan hệ khác về
nghĩa của từ ngữ , đó là mối quan hệ bao hàm , hay
nói một cách khác đó là phạm vi khái quát của nghĩa
từ ngữ . Nghĩa của từ có tính chất khái quát nhng
trong một ngôn ngữ , phạm vi khái quát nghĩa của từ
không giống nhau . Có những từ có phạm vi khái quát
rộng , có những từ có phạm vi khái quát hẹp hơn .
Chúng ta sẽ tìm hoi bài học hôm nay để rõ hơn .
G treo bảng phụ ghi sẵn sơ đồ trong SGK / 10 .
? Nghĩa của từ động vật rộng hơn hay hẹp hơn nghĩa
của từ thú , chim , cá . Tại sao ?
- Nghĩa của từ động vật rộng hơn nghĩa của từ '' thú ,
chim , cá '' . Vì phạm vi nghĩa của từ động vật bao
hàm nghĩa của ba từ '' thú , chim , cá '' .
? Nghĩa của từ thú rộng hay hẹp hơn nghĩa của từ '' voi
, hơu '' . Từ chim rộng hay hẹp hơn nghĩa của từ '' tu
hú , sáo ''. Từ cá rộng hay hẹp hơn nghĩa của từ '' cá rô
, cá thu '' . Vì sao ?
- Các từ '' thú , chim , cá '' có phạm vi nghĩa rộng hơn
các từ '' voi , hơu , tu hú , sáo ....'' . Vì các từ '' thú ,
chim , cá '' có phạm vi nghĩa bao hàm nghĩa của các từ
.....

? Các từ '' thú , chim , cá '' rộng hơn nghĩa của những
từ nào ? Đồng thời hẹp hơn nghĩa của những từ nào ?
- Các từ '' thú , chim , cá '' có phạm vi nghĩa rộng hơn
các từ '' voi , hơu , tu hú '' và có phạm vi nghĩa hẹp hơn
từ ''động vật ''.
? Vậy em hiểu thế nào là một từ ngữ có nghĩa rộng và
nghĩa hẹp ?
- Một từ ngữ có nghĩa rộng khi phạm vi nghĩa của nó
bao hàm phạm vi nghĩa của một số từ ngữ khác .
- Một từ có nghĩa hẹp khi phạm vi nghĩa đợc bao hàm
trong phạm vi nghĩa của một từ ngữ khác .
? Một từ ngữ có thể vừa có nghĩa rộng , vừa có nghĩa
Trả
Lời
Nghe
Hs
quan
sát
sơ
đồ .
trả
lời
Trả
Lời
Trả
Lời
7
Giáo án ngữ văn 8 - Nguyễn Thị Thuỷ - Trờng THCS An Thợng - Yên Thế - Bắc Giang
+ Nghĩa hẹp:
=> Tính tơng đối của

nghĩa rộng & hẹp
c. Ghi nhớ:
Hoạt động 3 :
Hớng dẫn h/s luyện tập
- Bài tập 1
- Bài tập 2:
Bài tập 3 : Chia hai
nhóm . Nhóm nào nhanh ,
chính xác ( 3 từ trở lên )
nhóm đó thắng .
Bài tập 4 : Loại bỏ những
từ không thuộc phạm vi
nghĩa của mỗi nhóm từ
ngữ :
Bài tập 5 :
IV. H ớng dẫn về nhà :
19'
1'
hẹp đợc không ? Tại sao ?
- Một từ ngữ có thể vừa có nghĩa rộng , vừa có nghĩa
hẹp vì tính chất rộng , hẹp của nghĩa từ ngữ chỉ là tơng
đối.
? Gọi hs đọc ghi nhớ SGK / 10 ?
Gv hớng dẫn h/s tự làm bài 1 .
a. Y phục
Quần áo
quần dài , quần đùi áo dài , áo sơ mi
b. Vũ khí
Súng Bom
súng trờng , đại bác bom bi , ba càng

a. Chất đốt b. Nghệ thuật
c. Thức ăn e. Đánh .
d. Nhìn
a, Xe cộ : xe đạp ; xe máy ; ô tô .
b, Kim loại : sắt ; đồng ; chì ; thiếc .
c, Hoa quả : cam ; chanh ; chuối ; mít .
d, Họ hàng : chú ; dì ; cô ; bác .
e, Mang : xách ; khiêng ; gánh .
a, thuốc lào . c, bút điện .
b, thủ quỹ . d, hoa tai .
ba động từ thuộc một phạm vi nghĩa : khóc , nức nở ,
sụt sùi .
khóc : nghĩa rộng nức nở , sụt sùi: nghĩa hẹp
Học thuộc phần ghi nhớ
Chuẩn bị bài : Trờng từ vựng
Hs
đọc
ghi
nhớ .
Làm
Bài
Tập
Cá
Nhân
Nhóm
Cá
Nhân
về
nhà
Ngày giảng : 30 / 8 / 2008

Tuần : 1 Tiết : 4 Tập làm văn
8
Giáo án ngữ văn 8 - Nguyễn Thị Thuỷ - Trờng THCS An Thợng - Yên Thế - Bắc Giang
tính thống nhất về chủ đề của văn bản
A. mục tiêu.
Giúp h/s : - Nắm đợc chủ đề của văn bản , tính thống nhất về chủ đề của văn bản .
- Biết viết một văn bản đảm bảo tính thống nhất về chủ đề ; biết xác định , lựa chọn , sắp xếp
các phần trong văn bản nhằm nêu bật ý kiến , cảm xúc của mình .
* Trọng tâm: Khái niệm chủ đề, tính thống nhất của chủ đề
* Tích hợp: V: "Tôi đi học"
B. chuẩn bị .
G: Giáo án , bảng phụ .
H: Tìm hiểu trớc phần tìm hiểu bài .
C. Tiến trình bài dạy :
ND cần đạt tg Hoạt động GV
Của hs
Hoạt động 1
k iểm tra bài cũ
1. Giới thiệu bài :
Hoạt động 2:
Hình thành kiến thức mới
I/ Bài học:
I. Chủ đề của văn bản .
a. VD
b. Nhận xét
=> Chủ đề của văn bản là
những vấn đề chủ chốt đợc
tác giả nêu lên , đặt ra trong
văn bản .
c. Ghi nhớ

II. Tính thống nhất về chủ
đề của văn bản .
a. VD
5'
20'
- Sự chuẩn bị của HS
Chúng ta đã đợc tìm hiểu rất nhiều văn bản . Vậy
chủ đề trong văn bản là gì ? Tại sao trong văn bản
phải đảm bảo tính thống nhất về chủ đề . Để trả lời
cho những câu hỏi ấy chúng ta cùng tìm hiểu bài học
G yêu cầu h/s đọc thầm văn bản
'' Tôi đi học '' của Thanh Tịnh .
? Trong văn bản tác giả nhớ lại những kỉ niệm sâu
sắc nào trong thời thơ ấu của mình ? Sự hồi tởng ấy
gợi lên những ấn tợng gì trong lòng tác giả ?
Tác giả nhớ lại kỉ niệm về buổi đầu tiên đi học . Sự
hồi tởng ấy gợi lên cảm giác bâng khuâng , xao
xuyến không thể nào quên về tâm trạng náo nức , bỡ
ngỡ của nhân vật '' tôi'' trong buổi tựu trờng .
? Hãy nêu lên chủ đề của văn bản ?
Chủ đề của văn bản : Những kỉ niệm sâu sắc về buổi
tựu trờng đầu tiên .
? Vậy em hiểu chủ đề của văn bản là gì ?
Chủ đề của văn bản là những vấn đề chủ chốt đợc tác
giả nêu lên , đặt ra trong văn bản .
? Gọi h/s đọc ghi nhớ 1 ?
? Để tái hiện những kỉ niệm về ngày đầu tiên đi học ,
tác giả đã đặt "nhan đề" của văn bản và sử dụng từ
ngữ câu ntn ? (Giấy trong)
- Nhan đề '' Tôi đi học '' giúp chúng ta hiểu ngay nội

dung của văn bản nói về chuyện đi học .
nghe
Hs
đọc
thầm
văn
bản .
đọc
ghi
nhớ .
đọc
9
Giáo án ngữ văn 8 - Nguyễn Thị Thuỷ - Trờng THCS An Thợng - Yên Thế - Bắc Giang
b. Nhận xét
Văn bản có tính thống nhất
về chủ đề khi chỉ nói tới chủ
đề đã xác định , không xa rời
hay lạc sang chủ đề khác .
c. Ghi nhớ
Hoạt động 3 : Hớng dẫn học
sinh luyện tập .
+ Các câu đều nhắc đến những kỉ niệm của buổi tựu
trờng đầu tiên trong đời .
- Hôm nay tôi đi học .
- Hằng năm cứ vào cuối thu .... lòng tôi lại nao nức
những kỉ niệm mơn man của buổi tựu trờng .
- Hai quyển vở mới đang ở trên tay tôi đã bắt đầu
thấy nặng .
- Tôi bặm tay ghì thật chặt , nhng một quyển vở
cũng xệch ra và chênh đầu chúi xuống .

? Tìm các từ ngữ , các chi tiết nêu bật cảm giác mới
lạ xen lẫn bỡ ngỡ của nhân vật '' tôi '' khi cùng mẹ đi
đến trờng , khi cùng các bạn vào lớp ?
*. Khi cùng mẹ tới trờng :
Con đờng quen đi lại lắm lần nay thấy lạ , cảnh vật
xung quanh đều thay đổi thấy mình trang trọng và
đứng dắn trong bộ quần áo mới , cố làm ra vẻ nh một
học trò thực sự '' tay bặm ghì hai quyển sách , đòi mẹ
cầm bút thớc ''.
* Khi quan sát ngôi trờng : cao ráo sạch sẽ hơn các
nhà trong làng , xinh xắn , oai nghiêm , sân rộng...
đâm ra lo sợ vẩn vơ . Nghe trống thúc thấy chơ vơ ,
toàn thân run run , đợc mọi ngời nhìn thì tỏ ra lúng
túng , nghe gọi tên mình thì giật mình, lúng túng .
* Khi xếp hàng vào lớp ; thấy nặng nề , dúi đầu vào
lòng mẹ khóc nức nở .
* Trong lớp học : cảm thấy xa mẹ nhớ nhà .
G: Tất cả các chi tiết trên đều tập trung khắc họa tâm
trạng của nhân vật '' tôi '' trong buổi tựu trờng đầu
tiên .
? Vậy tính thống nhất về chủ đề thể hiện ở những
phơng diện nào trong văn bản ?
? Làm thế nào để có thể viết một văn bản đảm bảo
tính thống nhất về chủ đề ?
Để viết đợc một văn ... cần xác định rõ chủ đề của
văn bản . Chủ đề của văn bản đợc thể hiện trong đề
bài , đề mục , trong quan hệ giữa các phần của văn
bản và ở các từ ngữ then chốt lặp đi lặp lại . Gọi h/s
đọc phần ghi nhớ
? Văn bản trên viết về vấn đề gì ? Các đoạn văn đã

trình bày vấn đề theo thứ tự nào ? Theo em có thể
Tìm
Tìm
Nghe
đọc
ghi
10
Giáo án ngữ văn 8 - Nguyễn Thị Thuỷ - Trờng THCS An Thợng - Yên Thế - Bắc Giang
Đọc yêu cầu bài tập 1.
Bài 2 .
Bài 3.
20' thay đổi trật tự sắp xếp này đợc không ? Vì sao ?
- Văn bản nói về cây cọ ở vùng sông Thao quê hơng
của tác giả.
- Thứ tự trình bày : miêu tả hình dáng cây cọ , sự gắn
bó của cây cọ với tuổi thơ tác giả , tác dụng của cây
cọ , tình cảm gắn bó của cây cọ với ngời dân sông
Thao.
- Khó thay đổi đợc trật tự sắp xếp vì các ý này đã
rành mạch , liên tục .
? Nêu chủ đề của văn bản trên ?
Chủ đề : Vẻ đẹp và ý nghĩa của rừng cọ quê tôi .
? chủ đề ấy đợc thể hiện trong toàn văn bản . Hãy
chứng minh ?
- Chủ đề đợc thể hiện qua nhan đề của văn bản , các
ý miêu tả hình dáng , sự gắn bó của cây cọ với tuổi
thơ tác giả , tác dụng của cây cọ và tình cảm giữa
cây với ngời .
? Tìm các từ ngữ , các câu tiêu biểu thể hiện chủ đề
của đề của văn bản ?

Các từ ngữ lặp lại nhiều lần : rừng cọ , lá cọ và các
chi tiết miêu tả về :
+ hình dáng của cây cọ .
+ sự gắn bó của cây cọ với tác giả .
+ công dụng của cây cọ đối với đời sống .
Hs thảo luận nhóm và cử đại diện trình bày .
Căn cứ vào chủ đề của văn bản thì ý b và d làm cho
bài lạc đề vì nó không phục vụ cho việc chứng minh
luận điểm '' Văn chơng làm cho tình yêu quê h-
ơng .... ''
Đại diện nhóm trình bày .
- Có những ý lạc chủ đề : c, g .
- Có những ý hợp với chủ đề nhng do cách diễn đạt
cha tốt nên thiếu sự tập trung vào chủ đề: b,e .
a, Cứ mùa thu về , mỗi lần thấy các em nhỏ ... xốn xang .
b, Cảm thấy con đờng '' thờng đi lại lắm lần '' tự
nhiên cũng thấy lạ , cảnh vật đều thay đổi .
c, Muốn thử sức mình bằng việc tự mang sách vở nh
một cậu học trò thực sự .
d, Cảm thấy ngôi trờng vốn qua lại nhiều lần cũng
có nhièu biến đổi .
e, Lớp học và những ngời bạn mới trở nên gần gũi ,
nhớ .
Nhóm
4em
Nhóm
4em
11
Giáo án ngữ văn 8 - Nguyễn Thị Thuỷ - Trờng THCS An Thợng - Yên Thế - Bắc Giang
IV. H ớng dẫn về nhà .

1'
thân thơng.
- Học thuộc phần ghi nhớ .
- Chuẩn bị bài : '' Bố cục của văn bản ''.
về
nhà
Ngày giảng : 1/ 9 / 08
Tuần : 2 Tiết : 5 - 6 bài 2
văn bản trong lòng mẹ
( trích : những ngày thơ ấu )
nguyên hồng
a. mục tiêu :
Giúp h/s : - Hiểu đợc tình cảnh đắng thơng và nỗi đau tinh thần của nhân vật chú bé Hồng ,
cảm nhận đợc tình yêu thơng mãnh liệt của chú đối với mẹ .
- Hiểu đợc những đặc sắc của thể văn hồi kí qua cách viết của nhà văn Nguyên Hồng ; lối tự
truyện chân thành , truyền cảm , thấm đợm chất trữ tình.
- Rèn kĩ năng phân tích nhân vật , phân tích cách kể chuyện .
* Trọng tâm: Phần 1
* Tích hợp: Trờng từ vựng, bố cục văn bản
b. chuẩn bị .
G: Giáo án , tập truyện '' Những ngày thơ ấu '' và chân dung nhà văn Nguyên Hồng , bảng
phụ .
H: Soạn bài .
C. Tiến trình bài dạy :
ND cần đạt tg Hoạt động GV
Của hs
Hoạt động 1
1.k iểm tra bài cũ .
2. g iới thiệu bài :
5' H1: Phân tích tâm trạng và cảm giác bỡ ngỡ của nhân

vật '' tôi '' trong buổi tựu trờng đầu tiên.
H2: Nhận xét nào đúng nhất những yếu tố góp phần tạo
nên chất thơ của tác phẩm ?
A. Truyện đợc bố cục theo dòng hồi tởng , cảm nghĩ của
nhân vật '' tôi '' theo trình tự thời gian của buổi tựu trờng
.
B. Có sự kết hợp hài hoà giữa các phơng thức tạo lập
văn bản nh tự sự , miêu tả , biểu cảm .
C. Tình huống truyện chứa đựng chất thơ kết hợp với
việc sử dụng các hình ảnh so sánh giàu chất trữ tình
(D). Cả A,B,C đều đúng .
Gv cho hs quan sát chân dung nhà văm Nguyên Hồng
và cuốn hồi kí tự truyện '' Những ngày thơ ấu '' . Nguyên
Hồng là một trong những nhà văn có tuổi thơ thật cay
đắng , khốn khổ . Những kỉ niệm ấy đã đợc nhà văm
viết lại trong tập tiểu thuyết tự thuật
Trả
Lời
Quan
Sát
Nghe
12
Giáo án ngữ văn 8 - Nguyễn Thị Thuỷ - Trờng THCS An Thợng - Yên Thế - Bắc Giang
Hoạt động 2:
Đọc hiểu văn bản
I. Đọc , chú thích , bố
cục .
1. Đọc .
2. Tác giả .
1918- 1982 , quê ở Nam

Định nhng sống chủ yếu
ở Hải Phòng .
- Là nhà văn lớn của nền
văn học VN .
3. Tác phẩm :
Chơng 4 của tác phẩm .
- Bố cục
II. Đọc - hiểu văn bản .
1. Nhân vật bà cô
( qua cái nhìn và tâm
trạng của bé Hồng ).

20'
22'
'' Những ngày thơ ấu '' . Kỉ niệm ấy về ngời mẹ đáng th-
ơng qua cuộc trò chuyện với bà cô và cuộc gặp gỡ bất
ngờ là một trong những chơng truyện cảm động nhất .
GV nêu yêu cầu đọc : giọng chậm , tình cảm , chú ý các
từ ngữ hình ảnh thể hiện cảm xúc của nhân vật '' tôi '' .
- Các từ ngữ , h/ả , lời nói của bà cô đọc với giọng đay
đả , bộc lộ sắc thái châm biếm , cay nghiệt .
? Gv đọc mẫu , gọi 3-4 h/s đọc tiếp ?
? Dựa trên phần soạn bài hãy nói vắn tắt về nhà văn
Nguyên Hồng ?
- Nguyên Hồng là một trong những nhà văn lớn của nền
văn học VN hiện đại . Ông là tác giả của nhiều cuốn
tiểu thuyết nổi tiếng : '' Cửa biển '', Bỉ vỏ , tập thơ trời
xanh , Sông núi quê hơng ......
- Thời thơ ấu trải nhiều cay đắng đẫ trở thành nguồn
cảm hứng cho tác giả viết cuốn hồi kí tự truyện cảm

động '' Những ngày thơ ấu '' 1938-1940 . Tác phẩm gồm
9 chơng , mỗi chơng kể về một kỉ niệm sâu sắc . Đoạn
trích thuộc chơng 4 của tác phẩm .
- Hs tự hỏi - đáp chú thích dựa vào SGK / 19 .
? Gv cho h/s hỏi đáp chú thích theo 2 nhóm :
6,8,12,13,14,17 ?
? đoạn trích '' Trong lòng mẹ '' có thể chia làm mấy
phần ?
P1: Từ đầu ... ngời ta hỏi đến chứ : Cuộc đối thoại giữa
ngời cô và chú bé Hồng ý nghĩ , cảm xúc của bé Hồng
về ngời mẹ .
P2: Còn lại : Cuộc gặp gỡ giữa hai mẹ con bé Hồng .
? Chú bé Hồng đợc sinh ra trong hoàn cảnh gia đình ntn
?
- Bố chết , cha đoạn tang , mẹ phải đi làm ăn xa và cũng
chẳng khá giả gì , đã lâu rồi chú bé không đợc gặp mẹ .
Bình: Rõ ràng hoàn cảnh gia đình nh vậy cho nên chú
bé Hồng sống dựa vào những ngời họ hàng thân thích
bên nội trong đó có bà cô .
? Ngay ở phần đầu truyện bà cô xuất hiện với cử chỉ '' c-
ời hỏi '' bé Hồng . Vậy cử chỉ và nội dung câu hỏi có thể
hiện đợc tình yêu thơng của bà cô với đứa cháu hay
không ?
- Ngời cô '' cời hỏi '' chứ không phải lo lắng , nghiêm
nghị hỏi lại , không phải là âu yếm hỏi lại . Lẽ thờng ,
câu hỏi đó sẽ đợc trả lời rằng có, nhất là đối với chú bé
vốn đã thiếu thốn tình yêu thơng ấp ủ . Nhng vốn nhạy
cảm , nặng tình thơng yêu và lòng kính mến mẹ chú bé
đọc
Nhận

xét
Hỏi
đáp
Trả
Lời
Nghe
Trả
Lời
13
Giáo án ngữ văn 8 - Nguyễn Thị Thuỷ - Trờng THCS An Thợng - Yên Thế - Bắc Giang
=> Đó là ngời đàn bà
lạnh lùng, độc ác , thâm
hiểm . Đó là hình ảnh
Hồng lập tức nhận ra những ý nghĩ cay độc trong giọng
nói và trên nét mặt khi cời rất kịch của ngời cô . Vì thế
chú cúi đầu không đáp .
? Em hiểu '' cời rất kịch '' có nghĩa là gì ?
- Rất kịch : giống nh đóng kịch trên sân khấu , nhập
vai , biểu diễn nghĩa là rất giả dối . Bà cô cời , hỏi ngọt
ngào , dịu dàng nhng không có ý định tốt đẹp mà đang
có dắp tâm xấu đối với ngời cháu của mình
Câu hỏi thảo luận : Bảng phụ (5')
? Sau lời từ chối của bé Hồng cuộc đối thoại tởng chừng
chấm dứt , nhng ngời cô đâu đã chịu buông tha . Vậy bà
hỏi lại bé Hồng nhữg gì ? Nét mặt và thái độ của bà
thay đổi ra sao . Hãy phân tích ?
DK: Giấy trong
*. Cô tôi hỏi luôn , giọng vẫn ngọt : hai con mắt long
lanh nhìn cháu chằm chặp . Lời nói và cử chỉ càng
chứng tỏ sự giả dối và độc ác của bà . Bà vẫn tiếp tục

đóng kịch , tiếp tục diễu cợt , lôi kéo đứa cháu đáng th-
ơng vào một trò chơi độc ác đã dàn tính sẵn .
*. Cô tôi liền vỗ vai tôi cời mà nói rằng '' Mày dại
quá ...''Rõ ràng cử chỉ ấy không chỉ lộ rõ sự giả dối ,
độc ác mà còn chuyển sang chiều hớng châm chọc ,
nhục mạ . Quả không gì cay đắng hơn khi vết thơng
lòng lại bị chính ngời cô ruột của mình săm soi , hành
hạ . Hai tiếng '' em bé '' mà cô tôi ngân dài ra .....
*. Cô tôi vẫn cứ tơi cời kể các chuyện cho tôi nghe .
Bình: Rõ ràng bà cô quả là cay nghiệt và cao tay trớc
chú bé đáng thơng và bị động .Cho đến khi chú phẫn
uất , nức nở , nớc mắt ròng ròng , rồi ''cời dài trong tiếng
khóc '' hỏi lại , ngời cô vẫn cha chịu buông tha . Tình
cảnh túng quẫn , dáng vẻ gầy guộc , rách rới của mẹ chú
bé đợc ngời cô miêu tả một cách tỉ mỉ với vẻ thích thú rõ
rệt => Đối lập với tâm trạng đau đớn , xót xa nh
bị gai cào , muối xát của đứa cháu là sự vô cảm sắc lạnh
đến ghê rợn của ngời cô.
*. Cô tôi bỗng đổi giọng , vỗ vai , nhìn vào mặt tôi
nghiêm nghị . Cử chỉ và lời nói tiếp theo của bà cô phải
chăng là sự thay đổi đấu pháp tấn công. Dờng nh đã
đánh đến miếng đòn cuối cùng bà ta muốn làm cho đứa
cháu đau khổ hơn , thê thảm hơn nữa . Khi thấy đứa
cháu đau đớn , phẫn uất đến đỉnh điểm , bà ta mới tỏ ra
ngậm ngùi , xót thơng ngời đã mất . Đến đây sự giả dối ,
thâm hiểm mà trơ trẽn của ngời cô đã phơi bày toàn bộ .
? Qua việc phân tích trên em thấy bà cô bé Hồng là ngời
Trả
Lời
Hs

thảo
luận
nhóm
4em .
Trình
Bày
Bổ
Xung
Nghe
14
Giáo án ngữ văn 8 - Nguyễn Thị Thuỷ - Trờng THCS An Thợng - Yên Thế - Bắc Giang
mang ý nghĩa tố cáo hạng
ngời sống tàn nhẫn , khô
héo cả tình máu mủ ruột
thịt trong xã hội thực dân
nửa phong kiến lúc bấy
giờ
Hoạt động3
Luyện tập
Dặn dò:
3'
nh thế nào ?
Bình: Hình ảnh bà cô gây cho ngời đọc sự khó chịu ,
căm ghét nhng cũng chính là hình ảnh tơng phản giúp
tác giả thể hiện hình ảnh ngời mẹ và tình cảm của bé
Hồng với mẹ mạnh mẽ hơn mãnh liệt hơn .
Chuyển ý kết thúc tiết 1 - Hớng dẫn HS làm bài tập
Bài tập : Theo em , nhớ lại cuộc trò chuyện với ngời cô
tức là tác giả nhớ lại điều gì ?
A. Cảnh ngộ tội nghiệp của một đứa trẻ .

B. Cảnh ngộ thơng tâm của ngời mẹ hiền từ .
C. Sự xảo quệt và độc ác của ngời cô .
(D). Gồm A và B .
- Soạn trả lời các câu còn lại
Kết
Luận
Nghe
Làm
Bài
Tập
Về
Nhà
Ngày dạy:
tiết 2
A. mục tiêu ( nh trên ) .
B. chuẩn bị .
G: Giáo án , bảng phụ . máy chiếu
H: Bài soạn , đọc tiếp văn bản .
2. Tiến trình bài dạy .
ND cần đạt tg Hoạt động GV Của
hs
Hoạt động 1
I. Kiểm tra bài cũ .
2. Giới thiệu bài .
Hoạt động 2
II/ Đọc hiểu văn bản
2, Tình yêu thơng của chú
bé Hồng đối với ngời mẹ .
* hoàn cảnh sống:
5'

30'
Giấy trong
Nhân vật bà cô hiện lên trong cuộc trò chuyện với bé
Hồng là một con ngời ntn ?
A. Là một ngời đàn bà xấu xa , xảo quyệt , thâm độc
với những '' rắp tâm tanh bẩn ''.
B. Là một ngời đại diện cho những thành kiến phi
nhân đạo , cổ hủ của XH lúc bấy giờ.
C. Là một ngời có tính cách tiêu biểu cho những phụ
nữ từ xa đến nay .
(D). Cả A và B .
? Hãy cho biết hoàn cảnh sống hiện tại của chú bé
Hồng ?
- Bố chơi bời nghiện ngập , mất sớm .
Chọn
Câu
Trả
Lời
Trả
Lời
15
Giáo án ngữ văn 8 - Nguyễn Thị Thuỷ - Trờng THCS An Thợng - Yên Thế - Bắc Giang
a. Tâm trạng của bé Hồng
khi nghe bà Cô nói về mẹ
b, Tâm trạng của bé Hồng
khi gặp mẹ .
- Tiếng gọi:
- Mẹ bỏ nhà tha hơng cầu thực , gần năm trời không có
tin tức gì ?
- Hồng phải sống với bà cô trong sự cô đơn , buồn tủi .

? Diễn biến tâm trạng của bé Hồng khi lần lợt nghe
những câu hỏi và thái độ cử chỉ của bà cô ntn?
Chia nhóm thảo luận :
N1: Khi nghe câu hỏi đầu tiên của ngời cô '' Hồng !
Mày có muốn vào Thanh Hoá ...''.
N2: Lời hỏi thứ hai của ngời cô .
N3: Khi nghe ngời cô kể về tình cảnh tội nghiệp của
mẹ mình .
Hs thảo luận theo nhóm , cử đại diện trình bày .
( Giấy trong dự kiến câu trả lời)
N1: Mới đầu nghe ngời cô hỏi , lập tức trong kí ức chú
bé sống dậy hình ảnh ngời mẹ với vẻ mặt rầu rầu và sự
hiền từ . Từ ''cúi đầu không đáp rồi cời và từ chối dứt
khoát là một phản ứng thông minh xuất phát từ sự
nhạy cảm và lòng tin yêu ngời mẹ của chú bé . Bé
Hồng đã sớm nhận ra những ý nghĩ cay độc trong
giọng nói và trên nét mặt của ngời cô mình .
N2: Trớc những câu hỏi , lời khuyên nh xát muối vào
lòng nhng lại chứa đầy sự mỉa mai , nhục mạ của ngời
cô , lòng bé Hồng càng thắt lại vì đau đớn , vì tủi nhục
, xúc động vì thơng mẹ , thơng thân khiến khoé mắt
em đã cay cay , rồi '' nớc mắt ròng ròng rớt xuống hai
bên mép , chan hoà đầm đìa ở cằm và cổ '' Nỗi đau
xót tức tởi đang dâng lên trong lòng .
N3 : Tâm trạng đau đớn , uất ức của chú bé dâng đến
cực điểm khi nghe ngời cô cứ tơi cời kể về tình cảnh
tội nghiệp của mẹ mình . Nguyên Hồng đã bộc lộ lòng
căm tức tột cùng ấy bằng các chi tiết đầy ấn tợng . Lời
văn lúc này dồn dập bằng các hình ảnh so sánh , các
động từ mạnh : '' Giá những cổ tục ...''. Những câu nói

cuối cùng bày tỏ sự ngậm ngùi của bà ta đối với ngời
anh ruột cũng chỉ là lời vuốt đuôi , giả nhân giả nghĩa
mà thôi .
Gv nêu vấn đề thảo luận : tiếng gọi thảng thốt , bối
rối : Mợ ơi ! của bé Hồng và giả thiết tác giả đặt ra
qua hình ảnh so sánh độc đáo . Em hãy thử hình dung
tâm trạng bé Hồng lúc đó ra sao và tác dụng của biện
pháp so sánh ấy ?
- Giấy trong
- Tiếng gọi '' Mợ ơi ! '' bối rối, mừng tủi , xót xa , đau
đớn , hi vọng . Chỉ là bóng của một ngời trông giống
Hs
thảo
luận
theo
nhóm
cử đại
diện
trình
bày
nhận
xét
đánh
Giá
Câu
trả
Lời
Của
nhóm
Nghe

Chốt
Câu
Trả
Lời
Thảo
Luận
16
Giáo án ngữ văn 8 - Nguyễn Thị Thuỷ - Trờng THCS An Thợng - Yên Thế - Bắc Giang
- Hình ảnh so sánh
- Cử chỉ , hành động và tâm
trạng
- Cảm giác sung sớng đến
cực điểm
+ Cảm giác ấm áp
+ Hơng thơm
=> Tất cả là hình ảnh về một
thế giới đang bừng nở , hồi
sinh, một thế giới dịu dàng
kỉ niệm và ấm áp tình mẫu tử
.
Đoạn văn đã diễn tả niềm
sung sớng vô bờ khi đợc nằm
trong lòng mẹ . Đó là những
giây phút thần tiên hạnh
phúc đẹp nhất của con ngời .
Ngời mẹ , trong lòng đứa con
trở nên vĩ đại biết bao. Đợc
sống trong lòng mẹ những
mẹ thôi nhng bé Hồng đã cất tiếng gọi vang lên giữa
đờng thể hiện niềm khao khát gặp mẹ đang cháy lên

trong tâm hồn non nớt của đứa trẻ mồ côi .
- Hình ảnh so sánh ở đây chỉ mang tính giả định nhng
lại rất độc đáo phù hợp với việc bộc lộ tâm trạng thất
vọng rồi đến tuyệt vọng của bé Hồng . Tột cùng hạnh
phúc , tột cùng đau khổ , cảm giác gần với cái chết .
Đó là phong cách văn chơng riêng của Nguyên Hồng .
Bình : Có đặt cái thất vọng cùng cực trớc khi chết khát
nh vậy mới thấy niềm vui sớng , hạnh phúc trần gian
vô hạn của đứa con đang khao khát tình mẹ , đợc gặp
mẹ và đợc nằm trong lòng mẹ .
? Cử chỉ , hành động và tâm trạng của bé Hồng khi bất
ngờ gặp đúng mẹ mình ntn ?
- Cuống cuồng đuổi theo xe mẹ , thở hồng hộc , ríu cả
chân lại , oà khóc nức nở . Giọt nớc mắt lần này khác
hẳn với lần trớc ( khi trả lời bà cô ) dỗi hờn mà hạnh
phúc, tức tởi mà mãn nguyện .
- Cảm giác sung sớng đến cực điểm của đứa con khi ở
trong lòng mẹ đợc Nguyên Hồng diễn đạt bằng những
rung động rất tinh tế , cảm nhận bằng nhiều giác
quan .
+ Cảm nhận gơng mặt mẹ , đôi mắt , nớc da , hai gò
má.
+ Cảm giác ấm áp , êm dịu mơn man khắp da thịt .
+ Hơng thơm : hơi quần áo , mùi trầu nhai : vừa lạ
lùng , vừa gần gũi .
Tất cả là hình ảnh về một thế giới đang bừng
nở , hồi sinh, một thế giới dịu dàng kỉ niệm và ấm áp
tình mẫu tử .
G bình : Chú bé Hồng bềnh trôi trong cảm giác vui s-
ớng , rạo rực, không mảy may nghĩ ngợi gì . Những lời

cay độc của ngời cô , những tủi cực vừa qua bị chìm đi
giữa dòng cảm xúc miên man ấy .
(Giấy trong )
Câu hỏi thảo luận : Có ý kiến cho rằng đoạn văn cuối
bài tả lại cảm giác trong lòng mẹ của bé Hồng là một
đoạn văn hay , một bài ca chân thành , cảm động về
tình mẫu tử thiêng liêng , bất diệt ? ý kiến của em ra
sao ?
Nghe
Tìm
Trả
Lời
KL
Nghe
Thảo
17
Giáo án ngữ văn 8 - Nguyễn Thị Thuỷ - Trờng THCS An Thợng - Yên Thế - Bắc Giang
sầu đau , phiền muộn , tủi hổ
dờng nh tan biến hết chỉ còn
lại tình mẫu tử thiêng liêng ,
bất diệt
. Hoạt động 3 :
Tổng kếtghi nhớ
1. Nghệ thuật :
2. Nội dung
III. Ghi nhớ .
IV. Luyện tập
BT : CM nhận định . IV.
H ớng dẫn về nhà .
5'

5'
1'
? Qua đoạn trích , hãy chứng minh rằng văn Nguyên
Hồng giàu chất trữ tình ?
- Chất trữ tình thấm đợm ở nội dung câu chuyện đợc
kể ở những cảm xúc xót xa , căm giận , yêu thơng lên
đến cực điểm và cách thể hiện ( giọng điệu , lời văn )
của tác giả .
+ Tình huống và nội dung câu chuyện : hoàn cảnh
đáng thơng của chú bé Hồng , câu chuyện về một ngời
mẹ âm thầm chịu đựng nhiều cay đắng .
+ Diễn biến tâm trạng của chú bé Hồng trong suốt
đoạn trích : từ nỗi đau tủi hờn vì hoàn cảnh sống thiếu
thốn tình ấp ủ đến sự phản ứng quyết liệt đối với
những lời châm chọc của bà cô và cảm giác sung sớng
khi nằm trong lòng mẹ .
+ Cách thể hiện của tác giả cũng góp phần quan trọng
tạo nên chất trữ tình của chơng hồi .
- Các hình ảnh thể hiện tâm trạng , các so sánh gây
sinh động và ấn tợng .
- Kết hợp nhuần nhuyễn giữa kể với bộc lộ cảm xúc
- Lời văn ( nhất là phần cuối chơng ) đợc viết trong
dòng cảm xúc dạt dào .
? qua phần tìm hiểu ( chơng truyện ) đoạn trích em
hiểu thế nào là hồi kí ?
Hồi kí là một thể của kí , ở đó ngời viết kể lại những
chuyện , những điều chính mình đã trải qua , đã chứng
kiến .
Hs đọc ghi nhớ .
? Có nhà nghiên cứu nhận định Nguyên Hồng là nhà

văn của phụ nữ và nhi đồng . Qua đoạn trích ''Trong
lòng mẹ '' hãy chứng minh nhận định trên ?
- Nguyên Hồng là nhà văn viết nhiều về phụ nữ và nhi
đồng . Đây là những con ngời xuất hiện nhiều trong
thế giới nhân vật của ông . Ông đã dành cho họ lòng
thơng yêu và thái độ nâng niu trân trọng .
+ Nhà văn đã kể lại một cách thấm thía những nỗi cơ
cực , tủi nhục mà ngời phụ nữ và nhi đồng phải gánh
chịu thời trớc .
+ Nhà văn trân trọng vẻ đẹp tâm hồn , đức tính cao
qúy của phụ nữ và nhi đồng .
- Học thuộc ghi nhớ .
- phân tích diễn biến tâm trạng bé Hồng trong đoạn
Luận
Trả
Lời
Nghe
Ghi
Nhan
h
Trả
Lời
đọc
Làm
Bài
Tập
18
Giáo án ngữ văn 8 - Nguyễn Thị Thuỷ - Trờng THCS An Thợng - Yên Thế - Bắc Giang
trích .
- Soạn bài mới : '' Tức nớc vỡ bờ '' .

về
nhà
Ngày giảng :
Tuần : 2 Tiết 7 tiếng việt
trờng từ vựng
a. mục tiêu.
Giúp h/s :- Hiểu đợc thế nào là trờng từ vựng , biết cách xác lập các trờng từ vựng đơn giản .
- Bớc đầu hiểu đợc mối liên quan giữa trờng từ vựng với các hiện tợng nngôn ngữ đã học nh
đồng nghĩa , trái nghĩa ,ẩn dụ , hoán dụ nhân hoá .
- Rèn luyện kĩ năng lập trờng từ vựng và sử dụng trong nói , viết .
* Trọng tâm: Khái niệm (P!)
* Tích hợp : Văn bản " Trong lòng mẹ" TLV " Bố cục của văn bản"
b. chuẩn bị .
G: Giáo án , bảng phụ .H: Trả lời câu hỏi phần tìm hiểu bài .
C. Tiến trình bài dạy .
ND cần đạt tg Hoạt động GV
Của hs
Hoạt động 1
I. Kiểm tra bài cũ .
2. g iới thiệubài .
Hoạt động 2: Hình thành
kiến thức mới
I/ Bài học
I. Thế nào là tr ờng từ
vựng .
a.Ví dụ .
b. Nhận xét
5'
25'
1. Khi nào một từ ngữ đợc coi là có nghĩa rộng ? Khi

nào một từ ngữ đợc coi là có nghĩa hẹp ? Lấy ví dụ
minh họa ?
2. từ nào có nghĩa bao hàm phạm vi nghĩa của các từ
sau đây : h/s , sinh viên , giáo viên, bác sĩ , kĩ s , luật s ,
nông dân , công nhân, nội trợ .
A. Con ngời . C. Nghề nghiệp .
B. Môn học . D. Tính cách
- Dẫn dắt từ phần KTBC : tất cả những từ h/s , sinh viên
, bác sĩ .... đều bị bao hàm trong từ nghề nghiệp .
Những từ đó đều có điểm chung về nghĩa , nằm trong
một trờng từ vựng . Vậy trờng từ vựng là gì ? chúng ta
cùng tìm hiểu bài học hôm nay.
- Hình thành cho h/s khái niệm trờng từ vựng .
G chép đoạn văn bảng phụ . Yêu cầu h/s đọc kĩ đoạn
văn trên .
? Các từ in đậm trong đoạn văn trên dùng để chỉ đối t-
ợng nào ?
- Ngời mẹ của bé Hồng .
Trả
Lời
Nghe
đọc
Trả
Lời
19
Giáo án ngữ văn 8 - Nguyễn Thị Thuỷ - Trờng THCS An Thợng - Yên Thế - Bắc Giang
- Mặt,mắt,da, gò má, dùi,
đầu, cánh tay, miệng
=> Ngời mẹ của bé Hồng -
Chỉ bộ phận cơ thể của con

ngời .
=> Trờng từ vựng là tập hợp
các từ có ít nhất một nét
chung về nghĩa .
c. Ghi nhớ .
Bài tập nhanh :
Hoạt động 3
*. L u ý .
a. một trờng từ vựng có thể
bao gồm nhiều trờng từ
vựng nhỏ hơn .
b. Một trờng từ vựng có thể
bao gồm những từ ngữ khác
biệt nhau về từ loại .
c. Một từ nhiều nghĩa có thể
thuộc nhiều trờng từ vựng
khác nhau .
? Các từ in đậm có nét chung nào về nghĩa ?
- Chỉ bộ phận cơ thể của con ngời .
? Nếu tập hợp các từ in đậm ấy thành một nhóm từ thì
chúng ta có một trờng từ vựng . Vậy theo em trờng từ
vựng là gì ?
- Trờng từ vựng là tập hợp các từ có ít nhất một nét
chung về nghĩa .
G: Cơ sở hình thành trờng từ vựng là đặc điểm chung
về nghĩa không có đặc điểm chung về nghĩa thì không
có trờng từ .....
? Gọi h/s đọc ghi nhớ / sgk ?
Hãy đặt tên trờng từ vựng cho dãy từ dới đây : nồi,
chảo, bếp , đũa nấu .

- Dụng cụ nấu nớng .
- Hớng dẫn h/s một số lu ý về trờng từ vựng .
Cho h/s chơi điền nối dãy từ phù hợp với trờng từ vựng .
? Các từ thuộc trờng từ vựng trên thuộc từ loại gì ?
- Trờng từ vựng '' mắt '' có những trờng nhỏ sau :
- Bộ phận của mắt .
- Đặc điểm của mắt .
- Cảm giác của mắt .
- Bệnh về mắt .
- Hoạt động của mắt .
G: Một trờng từ vựng có thể gồm nhiều trờng từ vựng
nhỏ hơn .
? Trong một trờng từ vựng có thể tập hợp những từ có
từ loại khác nhau đợc không ? Hs điền các dãy từ phù
hợp theo gợi ý sgk .
- Từ loại DT chỉ sự vật , ĐT chỉ hoạt động , TT chỉ tính
chất
G: Treo bảng phụ ghi sẵn VD :
Trờng mùi vị ; cay ,đắng
Ngọt Trờng âm thanh:the thé
Trờng thời tiết : rét ngọt .
? Qua VD em rút ra nhận xét gì ?
Có thể tập hợp những từ khác nhau trong một trờng từ
vựng .
Một từ nhiều nghĩa có thể thuộc nhiều trờng từ vựng
khac nhau .
G cho quan sát VD sgk trên bảng phụ .
? Hãy cho biết đoạn văn trên tác giả dùng phép nghệ
thuật gì ?
- Nhân hoá con chó Vàng của lão Hạc có suy nghĩ ,

Kết
Luận
đọc
Làm
Bài
Tập
Xem
Chú
ý
nghe
trả
lơì
quan
sát
nhận
xét
Hs
quan
sát ví
20
Giáo án ngữ văn 8 - Nguyễn Thị Thuỷ - Trờng THCS An Thợng - Yên Thế - Bắc Giang
d. Trong thơ văn , trong
cuộc sống ngời ta thờng
dùng cách chuyển trờng từ
vựng làm tăng sức gợi cảm .
* Ghi nhớ .
Hoạt động 4
II/. Luyện tập .
Bài 1 :
Bài 2 : Đặt tên trờng từ vựng

.

Bài 4 :
Bài 5 :
20'
hành động nh con ngời .
? Hãy tìm những từ chỉ suy nghĩ , hành động , cách xng
hô của con ngời ?
- Suy nghĩ của con ngời : tởng, ngỡ,
- Hành động của con ngời : mừng , chực .
- Cách xng hô : cậu .
G: Trong đoạn văn tác giả đã chuyển các từ trờng từ
vựng về ngời sang trờng từ vựng về động vật .
? Cách chuyển trờng từ vựng nh vậy có tác dụng gì -
Làm tăng thêm tính nghệ thuật của ngôn từ và khả năng
diễn đạt cho bài văn .
G chốt : - Thờng có hai bậc trờng từ vựng : là lớn và
nhỏ .
- Các trờng từ vựng khác nhau về từ loại .
- Một từ nhiều nghĩa có thể thuộc nhiều trờng từ vựng
khác nhau .
- Cách chuyển trờng từ vựng làm tăng sức gợi cảm .
L: Đọc ghi nhớ
- Hớng dẫn luyện tập
? Cho h/s làm bài tập : hình thức cá nhân ?
Trờng từ vựng '' ngời ruột thịt'' : thầy , mẹ , cô .
? Cho h/s làm bài 2 theo nhóm : chia 2 nhóm đặt tên
sau đó đọc đáp án , nhóm nào đủ đúng thì thởng ?
a. Dụng cụ đánh bắt thuỷ sản.
b. Dụng cụ để đựng .

c. Hoạt động của chân .
d. Trạng thái tâm lí .
e. Tính cách .
g. Dụng cụ để viết ( đồ dùng học tập ) .
? Đọc yêu cầu bài tập 4 ( làm cá nhân ) ?
Khứu giác : mũi , thơm , thính
Thính giác : tai, nghe, điếc, rõ
? Chia nhóm làm bài tập 5 . Mỗi nhóm làm 1 từ ?
a. Lới ( N1)
- Trờng dụng cụ đánh bắt thuỷ sản : lới , nơm , vó , câu
- Trờng các hoạt động săn bắt của con ngời : lới , bẫy,
bắn , đâm .
b. Lạnh ( N2 ) .
- Trờng thời tiết và nhiệt độ: lạnh , nóng , hanh ,ẩm ,
mát .
- Trờng tính chất của thực phẩm : lạnh ( đồ lạnh ,
nóng )
dụ
Tìm
Nghe
Ghi
đọc
cá
nhân
cá
nhân
nhóm
theo
sự
phân

công
21
Giáo án ngữ văn 8 - Nguyễn Thị Thuỷ - Trờng THCS An Thợng - Yên Thế - Bắc Giang
Bài 6 :
IV . H ớng dẫn về nhà .
1'
- Trờng tính chất tâm lí hoạch tình cảm của con ngời:
lạnh , ấm .
c. Tấn công : ( N3 ) .
- Trờng tự bảo vệ bằng sức mạnh của chính mình : tấn
công , phòng thủ , cố thủ .
- Trờng các chiến lợc , chiến thuật hoặc phơng án tác
chiến : phản công , tấn công , tổng tấn công .
? Trong đoạn thơ sau , tác giả đã chuyển các từ in đậm
từ trờng từ vựng nào sang trờng từ vựng nào ?
- Những từ in đậm đợc chuyển từ trờng quân sự sang tr-
ờng chiến sĩ .
- Học thuộc ghi nhớ .
- Làm bài tập 3, 7.
- Chuẩn bị bài mới : Từ tợng hình , từ tợng thanh .
Trả
Lời
về
nhà .
Ngày giảng : tập làm văn
Tuần : 2 Tiết : 8 bố cục của văn bản
a.mục tiêu .giúp h/s : - Nắm đợc bố cục văn bản , đặc biệt là cách sắp xếp các nội dung
trong phần thân bài .
- Biết xây dựng bố cục văn bản mạch lạc , phù hợp với đối tợng và nhận thức của ngời đọc .
* Trọng tâm: Phần 2

* Tích hợp: VH Trong lòng mẹ, TV: Trờng từ vựng
b. chuẩn bị . G: Giáo án , bảng phụ . H: Trả lời các câu hỏi phần tìm hiểu bài .
C. Tiến trình bài dạy .
ND cần đạt tg Hoạt động GV
Của hs
Hoạt động 1
I. Kiểm tra bài cũ .
2. Giới thiệu bài .
Hoạt động 2 : Hình thành
kiến thức mới
I/ Bài học:
I. Bố cục của văn bản
a. VD
5'
20'
- Chủ đề của văn bản là gì ? Một văn bản có tính thống
nhất về chủ đề phải đảm bảo những yêu cầu gì
- Kiểm tra bài tập 3 của h/s .
- Trong tiết trớc chúng ta đã đợc tìm hiểu về chủ đề của
văn bản . Vậy chủ đề của văn bản có liên quan gì đến
bố cục của văn bản . Bài học hôm nay chúng ta sẽ tìm
hiểu về mối quan hệ ấy và ôn tập lại bố cục trong văn
bản .
Hớng dẫn ôn tập lại bố cục của văn bản .
? Gọi h/s đọc văn bản '' Ngời thầy đạo cao đức trọng '' .
Trả
Lời
Nghe
22
Giáo án ngữ văn 8 - Nguyễn Thị Thuỷ - Trờng THCS An Thợng - Yên Thế - Bắc Giang

b. Nhận xét
* Bố cục
Chia làm ba phần
- Nhiệm vụ của từng phần
+P1 : Giới thiệu về Chu
Văn An .
+P2 : Công lao , uy tín , tính
cách của Chu Văn An
+P3 : Tình cảm của mọi ng-
ời đối với Chu Văn An -
Mối quan hệ :
Bố cục của văn bản gồm 3
phần : MB , TB , KB . Mở
bài có nhiệm vụ nêu ra chủ
đề của văn bản . Thân bài
có nhiệm vụ làm rõ nội
dung mà chủ đề nêu ra . Kết
bài tổng kết chủ đề của văn
bản .=> Có quan hệ chặt
chẽ với nhau để tập trung
làm rõ chủ đề của văn bản .
II. cách bố trí , sắp xếp nội
dung phần thân bài của
văn bản .
a. VD
- Phần thân trong văn bản "
Trong lòng mẹ"
? Văn bản trên có thể chia làm mấy phần ? Chỉ ra cụ thể
từng phần ?
Chia làm ba phần :

P1 : Từ đầu ... không màng danh lợi .
P2 : Tiếp ... không cho vào thăm .
P3 : Còn lại .
? Hãy cho biết nhiệm vụ của từng phần trong văn bản
trên ?
P1 : Giới thiệu về Chu Văn An .
P2 : Công lao , uy tín , tính cách của Chu Văn An .
P3 : Tình cảm của mọi ngời đối với Chu Văn An .
? Phân tích mối quan hệ giữa các phần trong văn bản
- Các phần luôn gắn bó chặt chẽ với nhau , phần trớc là
tiền đề cho phần sau , phần sau là sự nối tiếp phần trớc .
- Các phần đều tập trung làm rõ chủ đề của văn bản là
''Ngời thầy đạo cao đức trọng ''.
? Qua việc phân tích hãy cho biết bố cục của văn bản
gồm mấy phần ? Nhiệm vụ của từng phần ? Mối quan
hệ giữa các phần trong văn bản ?
Gọi h/s đọc ghi nhớ 1-2 .
: Hớng dẫn cách bố trí , sắp xếp nội dung phần thân
bài .
? Phần thân bài văn bản '' Tôi đi học '' của Thanh Tịnh
kể về những sự kiện nào ? Các sự kiện ấy đợc sắp xếp
theo thứ tự nào ?
- Phần thân bài của văn bản kể về 2 sự kiện : cảm xúc
của tác giả trong thời điểm hiện tại và hồi ức về buổi
đầu tiên đi học .
- Sự hồi tởng về buổi đầu tiên đi học đợc sắp xếp theo
trình tự thời gian , cảm xúc khi cùng mẹ trên đờng đến
trờng , cảm xúc khi đứng trong sân trờng , cảm xúc khi
rời bàn tay mẹ bớc vào lớp học và bắt đầu buổi học đầu
tiên ...

+ Cảm xúc trong thời điểm hiện tại của tác giả đợc sắp
xếp theo sự liên tởng đối lập với cảm xúc cùng về mùa
thu trong buổi tựu trờng trớc đây .
? Văn bản '' Trong lòng mẹ '' của Nguyên Hồng chủ yếu
trình bày diễn biến tâm trạng của bé Hồng . hãy chỉ ra
đọc
Nhận
xét
trả
lời
phân
tích
Hs
đọc
ghi
nhớ .
Trả
Lời
Trả
23
Giáo án ngữ văn 8 - Nguyễn Thị Thuỷ - Trờng THCS An Thợng - Yên Thế - Bắc Giang
- Phần thân bài của văn bản
''Ngời thầy đạo cao...''
- Các sự việc nói về Chu
văn an là ngời tài cao .
- Các sự việc nói về Chu
văn An là ngời đạo đức , đ-
ợc học trò kính trọng
=>* Ghi nhớ .
Hoạt động 3 :

II. Luyện tập .
Bài 1 :
Bài 2 :
diễn biến tâm trạng của cậu bé trong phần thân bài ?
- Tình thơng mẹ và thái độ căm ghét cực độ những cổ
tục đã đày đoạ mẹ của bé Hồng khi nghe bà cô cố tình
bịa chuyện nói xấu mẹ em .
- Niềm vui sớng cực độ của cậu bé Hồng khi đợc ở
trong lòng mẹ .
? Khi tả ngời , vật , con vật , phong cảnh em sẽ lần lợt
miêu tả theo trình tự nào ? Hãy kể một số trình tự thờng
gặp mà em biết ?
- Tả ngời , vật , con vật theo trình tự thời gian , theo
quan hệ tình cảm , cảm xúc , quan hệ chủ thể - bộ
phận .
- Tả phong cảnh : sắp xếp theo thứ tự không gian .
? Phần thân bài của văn bản ''Ngời thầy đạo cao...'' nêu
các sự việc để thể hiện chủ đề '' Ng thầy đạo cao đức
trọng '' .Hãy cho biết trình tự sắp xếp các sự việc ấy ?
? Qua bài tập trên hãy cho biết cách sắp xếp nội dung
phần thân bài của văn bản ?
- Nội dung phần thân bài thờng đợc sắp xếp theo thứ tự
tuỳ thuộc vào kiểu văn bản, chủ đề văn bản , ý đồ giao
tiếp của ngời viết .
- Các ý trong phần thân bài thờng sắp xếp theo trình tự
thời gian , không gian , sự phát triển của sự việc .
Gọi h/s đọc ghi nhớ .
Hớng dẫn h/s luyện tập .
? Đọc yêu cầu bài 1 . Phân tích cách trình bày các ý
trong đoạn trích .

Chia 3 nhóm , mỗi nhóm một phần .
Các nhóm lần l ợt trình bày .
N1 : a, Trình bày theo thứ tự không gian : nhìn xa- đến
gần - đến tận nơi - đi xa dần .
N2: b, Trình bày theo thứ tự thời gian : về chiều , lúc
hoàng hôn .
N3 : c, Các ý trong đoạn trích đợc sắp xếp theo cách
diễn giải : ý sau làm rõ bổ sung cho ý trớc .
- Bàn về mối quan hệ giữa sự thật lịch sử và truyền
thuyết .
- Luận chứng về lời bàn trên .
- Phát triển lời bàn và luận chứng .
? Trình bày lòng thơng mẹ của chú bé Hồng ở văn bản
'' Trong lòng mẹ '' ?
MB : Nêu khái quát tình cảm của chú bé Hồng đối với
mẹ .
Lời
Trả
Lời
Trả
Lời
Hs
đọc
ghi
nhớ .
ba
Nhóm
4em
Trả
24

Giáo án ngữ văn 8 - Nguyễn Thị Thuỷ - Trờng THCS An Thợng - Yên Thế - Bắc Giang
IV . H ớng dẫn về nhà .
TB : - Hình ảnh đáng thơng của chú bé Hồng và sự
khoa khát tình yêu thơng của mẹ .
- Sự cay nghiệt của bà cô và phản ứng quyết liệt của chú
bé Hồng trớc thái độ của bà cô khi nói về mẹ mình .
- Niềm sung sớng hạnh phúc của bé Hồng khi đợc ở
trong lòng mẹ .
- học thuộc phần ghi nhớ .
- Làm tiếp bài tập 3 .
- chuẩn bị bài mới : '' Xây dựng đoạn văn trong văn bản
'' .
Lời
về
nhà .
Ngày giảng : 9 /9/2008 bài 3
Tuần : 3 Tiết : 9
văn bản: tức nớc vỡ bờ
( trích : tắt đèn ) - ngô tất tố
a. mục tiêu .
Giúp h/s : - Qua đoạn trích thấy đợc : + Bộ mặt tàn ác bất nhân của chế độ XH đơng thời và
tình cảnh khốn khổ cùng cực của ngời nông dân trong xã hội cũ .
+ Cảm nhận đợc quy luật của hiện thực : có áp bức có đấu tranh .
+ Thấy đợc vẻ đẹp tâm hồn và sức sống tiềm tàng của ngời phụ nữ nông dân .
- Thấy đợc những nét đặc sắc trong nghệ thuật viết truyện của tác giả .
- Rèn kĩ năng phân tích nhân vật qua đối thoại , cử chỉ , hành động , qua biện pháp đối lập ,
tơng phản .
* Trọng tâm: Nắm đợc nội dung tác phẩm, đoạn trích, bớc đầu tìm hiểu gia cảnh nhà chị
Dậu ,Tìm hiểu 2 nv trong đoạn trích ( Cai lệ - Chị Dậu )
* Tích hợp : TV: Trờng từ vựng, TLV: Xây dựng đoạn văn trong văn bản

b. chuẩn bị .
G: ảnh chân dung Ngô Tất Tố , tác phẩm '' Tắt đèn '' - Giáo án .
H: Bài soạn , đọc và tóm tắt tác phẩm '' Tắt đèn '' .
C. Tiến trình bài dạy .
ND cần đạt tg Hoạt động GV
Của hs
25