Thực trạng công tác thu BHXH bắt buộc đối với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh ở BHXH huyện sóc sơn thành phố hà nội giai đoạn 2011 2015

DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ, HÌNH VẼ


MỤC LỤC


LỜI MỞ ĐẦU
BHXH là công cụ quan trọng trong hệ thống an sinh xã hội của nước ta nhằm
phục vụ lợi ích cho nhân dân lao động. Mục tiêu của BHXH trong giai đoạn hiện
nay là tiến tới mọi NLĐ ở mọi thành phần kinh tế đều được tham gia BHXH ở hai
loại hình BHXHBB và BHXHTN; bảo đảm cân đối thu chi quỹ BHXH; khắc phục
cơ bản những bất hợp lí của chính sách hiện hành và từng bước cải thiện cuộc sống
của người về hưu; nhằm góp phần ổn định xã hội trong sự phát triển bền vững.
Trong nền kinh tế thị trường hiện nay, thì khối DNNQD đang ngày càng phát triển về
số lượng doanh nghiệp và số lao động. Vì vậy, các DNNQD trở thành đối tượng chiếm
tỷ trọng lớn và là khối có tiềm năng thu tốt nhất.
Hoạt động của BHXH bao gồm rất nhiều khâu, mỗi khâu đều là một mắt xích
quan trọng trong đó công tác thu là quan trọng nhất, quyết định đến sự tồn tại và
phát triển của hệ thống BHXH. Việc thu đúng, thu đủ, thu kịp thời tạo điều kiện
cho công tác chi trả các chế độ BHXH đúng quy định, đảm bảo cuộc sống cho
người tham gia khi họ bị mất hoặc giảm nguồn thu nhập do giảm hoặc mất khả
năng lao động. Vì vậy, công tác thu nói chung và công tác thu đối với DNNQD nói
riêng được xem là nhiệm vụ quan trọng của BHXH.
Công tác thu BHXH đối với DNNQD trên địa bàn huyện Sóc Sơn trong những
năm gần đây đã đạt được một số kết quả quan trọng như: số lao động và đơn vị
SDLĐ tham gia BHXHBB tăng, số thu BHXH cũng đang ngày một tăng lên... Tuy
nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được cũng không tránh khỏi những tồn tại, hạn
chế trong công tác thu như: còn DNNQD chưa tham gia BHXH, nhiều chủ SDLĐ
vẫn cố tình lách luật, tham gia BHXH mang tính đối phó, cầm chừng, NLĐ do áp
lực về việc làm không dám đấu tranh để bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình,
tình trạng các đơn vị nợ đọng BHXH làm ảnh hưởng đến việc giải quyết chế độ cho

NLĐ. Chính vì vậyem đã chọn đề tài: “Thực trạng công tác thu BHXH bắt buộc
đối với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh ở BHXH huyện Sóc Sơn thành phố
Hà Nội giai đoạn 2011-2015”để được tìm hiểu rõ hơn về vấn đề này.
Ngoài phần lời mở đầu và kết luận đề tài gồm 2 phần:
Phần I: Những vấn đề chung về tình hình thực hiện bảo hiểm xã hội ở
BHXH huyện Sóc Sơn
I.

Khái quát đặc điểm, tình hình chung ở BHXH huyện Sóc Sơn


Tình hình thực hiện BHXH ở BHXH huyện Sóc Sơn
III.
Nhận xét và kiến nghị
Phần II: Thực trạng công tác thu BHXH bắt buộc đối với các doanh
nghiệp ngoài quốc doanh ở BHXH huyện Sóc Sơn thành phố Hà Nội giai đoạn
2011-2015
Chương 1: Lý luận chung về công tác thu BHXH
II.

Chương 2: Thực trạng công tácthu BHXH đối với DNNQD trên địa bàn huyện Sóc
Sơn, giai đoạn 2011-2015
Chương 3: Một số giải pháp, khuyến nghị nhằm hoàn thiện công tác thu BHXH đối
với DNNQD trên địa bàn huyện Sóc Sơn
Em xin gửi lời cảm ơn chân thành đến Th.S Vũ Thị Hồng Nết đã hướng dẫn
và nhiệt tình chỉ bảo để em hoàn thành bài báo cáo này.
Trong quá trình viết mặc dù rất cố gắng nhưng cũng không tránh được thiếu
sót. Em rất mong nhận được sự chỉ bảo, góp ý của các thầy cô.

NỘI DUNG
PHẦN I: NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ TÌNH HÌNH THỰC HIỆN BẢO
HIỂM XÃ HỘI Ở BẢO HIỂM XÃ HỘI HUYỆN SÓC SƠN
Khái quát đặc điểm, tình hình chung ở BHXH huyện Sóc Sơn
I.1.
Đặc điểm tình hình ở BHXH huyện Sóc Sơn
I.1.1. Sơ lược lịch sử hình thành và phát triển của BHXH huyện Sóc Sơn
I.

Huyện Sóc Sơn là huyện ngoại thành nằm ở phía Bắc Thủ đô với diện tích 313
km , dân số trên 330.000 người cơ cấu ngành nghề còn nhỏ lẻ địa bàn rộng. BHXH
huyện Sóc Sơn được thành lập theo quyết định số 01 năm 1995 của Giám đốc bảo
hiểm xã hội về việc thành lập BHXH thành phố Hà Nội và các quận huyện trực
thuộc, cơ quan bảo hiểm xã hội huyện Sóc Sơn được thành lập trực thuộc quản lí
nghiệp vụ của bảo hiểm xã hội thành phố Hà Nội..
2

Đầu tháng 12 năm 1997 cơ quan bảo hiểm xã hội Sóc Sơn chính thức hoạt
động tại trụ sở chính cho đến nay. Ngày đầu thành lập, cơ quan với 7 cán bộ công
chức thực hiện quản lí 99 đơn vị đăng kí trích nộp BHXH, hoạt động trên địa bàn
huyện với 26 xã, thị trấn. Đến nay, BHXH huyện Sóc Sơn hiện có 23 cán bộ, viên
chức, quản lý trên 660 đơn vị với trên 25.000 lao động tham gia BHXH và gần
193.000 người tham gia BHYT.
Năm 2003 là năm đầu tiên thực hiện quản lí theo mô hình tổ chức mới, triển
khai thu BHXHBB, BHYTBB và các chế độ BHXH như hiện nay. Đây cũng là
năm đầu tiên công nghệ tin học được đưa vào công tác BHXH, tạo nhiều điều kiện
thuận lợi trong quản lí cũng như thực hiện công tác BHXH, đáp ứng nhu cầu quản
lí đối tượng BHXH ngày càng tăng nhanh.
Năm 2006 đơn vị được UBND huyện tặng cờ đơn vị có phong trào thi đua
người tốt việc tốt 2006. Chi bộ đơn vị luôn đựơc xếp loại cơ sở Đảng trong sạch

vững mạnh. Công tác công đoàn được cán bộ đoàn viên công đoàn tham gia tích
cực như: tham gia những Hội thi do Liên đoàn lao động huyện phát động như hội
thi công nghệ thông tin, an toàn vệ sinh công nghiệp, đóng góp ủng hộ quỹ vì người
nghèo, ủng hộ trẻ em có hoàn cảnh khó khăn, ủng hộ quỹ xã hội, đóng góp cho
đồng bào Miền trung gặp bão...


Cuối năm 2015, về cơ bản BHXH huyện Sóc Sơn đã triển khai thành công
giao dịch hồ sơ điện tử, đạt 97% là đơn vị đứng thứ hai trên số các quận huyện của
BHXH thành phố Hà Nội về số đơn vị đăng ký giao dịch điện tử.
I.1.2.

Chức năng nhiệm vụ và hệ thống tổ chức bộ máy của BHXH huyện Sóc

Sơn
* Chức năng của BHXH huyện Sóc Sơn:
Giúp Giám đốc Bảo hiểm xã hội Thành phố tổ chức thực hiện các chính sách,
chế độ BHXH và quản lý tài chính BHXH trên địa bàn huyện. Cụ thể:
Thu BHXH, BHYT của các đối tượng bao gồm thu BHXH, BHYT bắt buộc
và tự nguyện.
Chi các chế độ BHXH, BHYT: chế độ dài hạn (hưu trí và tử tuất), chế độ ngắn
hạn (ốm đau, thai sản, dưỡng sức phục hồi sức khỏe, TNLĐ- BNN) và chi khám
chữa bệnh.
* Bảo hiểm xã hội huyện Sóc Sơn có nhiệm vụ :
Xây dựng chương trình, kế hoạch công tác năm trình Giám đốc BHXH thành
phố phê duyệt và tổ chức thực hiện.
Hướng dẫn đơn vị SDLĐ lập danh sách tham gia BHXH; đôn đốc, theo dõi
việc thu nộp BHXH của các đơn vị trên địa bàn huyện hoặc trực tiếp thu BHXH
theo phân cấp của BHXH Việt Nam và BHXHthành phố.
Tiếp nhận kinh phí, danh sách và tổ chức chi trả cho các đối tượng hưởng các

chế độ BHXH do BHXH thành phố chuyển đến theo phân cấp. Theo dõi việc thay
đổi địa chỉ, danh sách tăng, giảm đối tượng hưởng chế độ trong quá trình chi trả.
Tiếp nhận đơn thư khiếu nại, tố cáo về chế độ, chính sách BHXH để giải quyết
theo thẩm quyền hoặc báo cáo với BHXH thành phố xem xét, giải quyết.
Tổ chức ký kết hợp đồng trách nhiệm và quản lý mạng lưới chi trả BHXH ở
xã, phường, thị trấn.


Thực hiện công tác giám định chi phí khám chữa bệnh của người có sổ, thẻ
bảo hiểm xã hội tại các cơ sở khám chữa bệnh. Tiếp nhận và hướng dẫn người bệnh
trong quá trình đến khám chữa bệnh, giải quyết những vướng mắc và đảm bảo
quyền lợi cho bệnh nhân có sổ, thẻ BHXH.
Thực hiện việc thông tin, tuyên truyền, giải thích chính sách, chế độ bảo hiểm
xã hội trên địa bàn.

• Tổ chức bộ máy của BHXH huyện Sóc Sơn

Giám đốc BHXH huyện Sóc Sơn quy định nhiệm vụ cụ thể cho từng công
chức viên chức. Hệ thống tổ chức bộ máy quản lý của BHXH huyện Sóc Sơn như
sau:
Sơ đồ1: Cơ cấu tổ chức bộ máy BHXH huyện Sóc Sơn
Giám đốc

Các Phó giám đốc

Bộ phận
một cửa

Bộ phận thu
và cấp sổ

thẻ

Bộ phận
giám định
chi

Bộ phận tài
vụ

Bộ phận
chế độ
chính sách

Bộ phận
theo dõi
khám chữa
bệnh

(Nguồn: BHXH huyện Sóc Sơn)
Trong đó chức năng các phòng ban và bộ phận của cơ quan BHXH huyện Sóc
Sơn như sau:


Giám đốc.
Chịu trách nhiệm chung về mọi mặt của tổ chức.
Phụ trách trực tiếp công tác tổ chức cán bộ, kế hoạch tài chính và chính sách.
Chịu trách nhiệm ký những quyết định được hưởng chế độ theo phân cấp.
Chịu trách nhiệm toàn bộ chứng từ chi lương hưu, trợ cấp, ốm đau, thai sản.
Phó giám đốc
Chịu trách nhiệm thuBHXH, BHYT

Chịu trách nhiệm ký danh sách các đơn vị đăng ký danh sách lao động, quỹ
tiền lương trích nộp BHXH, trích nộp BHXH và tăng giảm số lao động hàng quý.
Chịu trách nhiệm ký chứng từ thanh toán trực tiếp, quyết toán quỹ 5% chăm
sóc sức khỏe ban đầu của các đơn vị có y tế cơ sở.
Chịu trách nhiệm nội vụ cơ quan.
Bộ phận thu và cấp sổ thẻ:
Bộ phận này có nhiệm vụ cấp sổ BHXH, thẻ BHYT cho các đơn vị tới đăng
ký BHXH, BHYT và có trách nhiệm thu phí BHXH, BHYT; mỗi cán bộ thu sẽ
được phân chia một số đơn vị nhất định và hoạt động trong phạm vi mình quản lý.
Cán bộ quản lý thu trực tiếp làm việc với các đơn vị SDLĐ, hướng dẫn, đôn
đốc, theo dõi kết quả đóng BHXH, BHYT, xác nhận để NLĐ được thanh toán các
chế độ ốm đau, thai sản, hướng dẫn NLĐ kê khai để cấp sổ thẻ sau đó cấp nhật vào
hồ sơ gốc.
Bộ phận tài vụ: Là những cán bộ có trách nhiệm trong việc cung cấp thông tin
cho Giám đốc về kinh tế, tổ chức hạch toán tất cả các nhiệm vụ xảy ra trong đơn vị,
những quy định của đơn vị về công tác quản lý tài chính.
Bộ phận chế độ chính sách: có nhiệm vụ giải thích những thắc mắc của đối
tượng giải quyết về các chế độ cho NLĐ là hưu trí, tử tuất, thai sản. Lưu trữ hồ sơ
của các đối tượng tham gia trong suốt quá trình làm việc và đóng BHXH của NLĐ
khi giải quyết chế độ tử tuất.


Bộ phận giám định: hoạt động tại các bệnh viện, có nhiệm vụ xác nhận sự
hợp lệ của thẻ BHYT của người đến khám trong đó yêu cầu NLĐ phải khám đúng
tuyến, giám định chi phí khám chữa bệnh.
Bộ phận theo dõi khám chữa bệnh: Theo dõi toàn bộ số thẻ có đăng ký khám
chữa bệnh tại trung tâm y tế Sóc Sơn (kể cả khám chữa bệnh nội trú và ngoại trú).

Bộ phận một cửa:
Tổ chức thực hiện chương trình, kế hoạch cải cách hành chính theo chỉ đạo,

hướng dẫn của BHXH thành phố.
Tổ chức bộ phận tiếp nhận, trả kết quả giải quyết chế độ BHXH, BHYT.
I.1.3.

Đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức và lao động của BHXH huyện Sóc

Sơn
Trong suốt những năm qua, để có thể đưa BHXH huyện Sóc Sơn trở thành
một bộ phận giúp sức cho BHXH thành phố cũng như BHXH Việt Nam thì cần có
sự cố gắng không nhỏ của đội ngũ cán bộ BHXH huyện. Hiện nay BHXH huyện
Sóc Sơn có 23 cán bộ và được thể hiện dưới bảng sau:
Bảng 1: Đội ngũ cán bộ BHXH huyện Sóc Sơn tính đến năm 2015
Tiêu chí
Giới tính
Trình độ

Số lượng (người)

Nam

6

Nữ

17

Thạc sĩ

2

Cử nhân

21
(Nguồn: BHXH huyện Sóc Sơn)
Tính đến 31/12/2015 BHXH huyện Sóc Sơn có 23 cán bộ trong đó bao gồm 1
Giám đốc và 2 Phó giám đốc, còn lại là đội ngũ cán bộ viên chức. Theo bảng trên
ta thấy số lượng cán bộ nữ lớn hơn rất nhiều so với cán bộ nam. Điều này cho thấy
cán bộ nữ về phấn đấu trong sự nghiệp sẽ hạn chế hơn nam giới sẽ ảnh hưởng đến
cơ quan BHXH. Bởi lẽ tốt nghiệp đại học, nam nữ cùng ra trường, cơ hội phấn đấu


ngang nhau. Do mất gần chục năm gắn với thiên chức làm mẹ, phụ nữ đã mất đi
nhiều cơ hội đào tạo, đề bạt. Phải đến 34, 35 tuổi mới ổn định gia đình, con cái, lúc
đó đồng nghiệp nam đã tiến một bước dài, bỏ khá xa phụ nữ. Hầu hết cán bộ đều có
trình độ đại học trở lên nên tư duy và khả năng tiếp cận công việc khá tốt, bắt kịp
sự đổi mới về văn bản pháp luật, giải quyết tốt chế độ cho người tham gia.
I.1.4. Cơ sở vật chất kỹ thuật của BHXH huyện Sóc Sơn
Được sự quan tâm của các cấp, BHXH huyện Sóc Sơn ngày càng nâng cấp về
cơ sở vật chất, trang thiết bị làm việc. Tính tới thời điểm hiện nay là khá đầy đủ, tạo
điều kiện làm việc ngày càng tốt hơn cho cán bộ công chức, viên chức trong ngành.
Trụ sở của BHXH huyện Sóc Sơn nằm ở số 9 đường Đa Phúc – thị trấn Sóc
Sơn – Hà Nội. BHXH huyện nằm trên khuôn viên có diện tích khoảng 300 m 2, có
một khu nhà hai tầng và một khu nhà để xe dành cho cán bộ công nhân viên và của
khách. Khu nhà hai tầng có 5 phòng làm việc: 1 phòng Giám đốc, 2 phòng Phó
giám đốc, 1 phòng thu và sổ thẻ, 1 phòng một cửa, kế toán và chính sách. Công
trình vệ sinh khép kín đảm bảo vệ sinh môi trường.
Mỗi phòng đều được trang bị các loại máy móc trang thiết bị văn phòng đầy
đủ như: 27 máy vi tính, kết nối internet, 20 máy in được đặt tại trụ sở cơ quan và
bệnh viện cho bộ phận giám định, 01 máy photocopy dùng chung cho toàn cơ quan.
Các phòng làm việc đều được trang bị bàn, ghế, tủ, điều hòa, điện thoại cố định các

thiết bị văn phòng khác (giấy, bút, mực, kẹp ghim…).
Tại cơ quan BHXH huyện Sóc Sơn luôn duy trì, bảo dưỡng và sửa chữa kịp
thời hệ thống mạng và thiết bị tin học phục vụ công tác chuyên môn, đảm bảo an
toàn và bí mật thông tin. Áp dụng phần mềm của BHXH Việt Nam vào các hoạt
động nghiệp vụ để nâng cao hiệu quả quản lý như: Phần mềm SMS, phần mềm
VSA…
Từ đó ta có thể thấy cơ sở vật chất kỹ thuật cũng là một yếu tố giúp BHXH
huyện Sóc Sơn hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình. Điều kiện cơ sở vật chất kỹ
thuật tốt làm cho công việc được giải quyết nhanh chóng, tạo hứng thú với cán bộ
làm việc và tạo niềm tin đối với người tham gia.
Những thuận lợi và khó khăn
I.2.1. Thuận lợi
I.2.


Thường vụ Huyện ủy – HĐND – UBND, các cấp, các ngành quan tâm tạo
điều kiện thuận lợi để BHXH hoàn thành nhiệm vụ chính trị góp phần giữ vững trật
tự an ninh và an sinh xã hội trên địa bàn huyện nói riêng và thủ đô nói chung.
BHXH huyện Sóc Sơn có đội ngũ cán bộ với trình độ cao, nắm chắc chuyên
môn nghiệp vụ, có thể giải đáp thắc mắc của đối tượng tham gia về BHXH, BHYT,
BHTN. Thêm vào đội ngũ cán bộ công nhân viên của cơ quan là những cán bộ trẻ,
khỏe, có nhiệt huyết, không ngừng học tập và đoàn kết cùng nhau hoàn thành tốt
công việc của tập thể cũng như nhiệm vụ của mỗi thành viên.
Bộ máy tổ chức ngày càng được củng cố, kiện toàn, từng bước đáp ứng được
yêu cầu thực hiện nhiệm vụ chính trị và nâng cao chất lượng công tác chuyên môn
của ngành.Công tác đào tạo và bồi dưỡng đội ngũ cán bộ luôn được đề cao, BHXH
huyện Sóc Sơn thường xuyên tổ chức tập huấn nghiệp vụ BHXH, BHYT và công
nghệ thông tin cho cán bộ quản lý, cán bộ nghiệp vụ trong ngành, tham gia các lớp
tập huấn do BHXH thành phố tổ chức. Đoàn kết nội bộ cũng ngày càng được củng
cố và nâng cao.

Trang thiết bị được trang bị đầy đủ nên đẩy mạnh được ứng dụng công nghệ
thông tin trong công tác quản lý và xét duyệt hồ sơ hưởng BHXH trong toàn ngành
tạo điều kiện thuận lợi cho công tác chi trả BHXH được nhanh chóng, chính xác,
kịp thời.
I.2.2. Khó khăn
Bên cạnh những kết quả đạt được BHXH huyện Sóc Sơn còn có một số tồn
tại sau:
Chức năng, nhiệm vụ, khối lượng công việc ngày một lớn trong khi đó biên
chế công chức có hạn, một số cán bộ đó khi nghỉ hưởng chế độ nhưng lại chưa có
nguồn bổ sung, việc tuyển dụng yêu cầu phải có bằng tốt nghiệp đại học hệ chính
quy theo quy định của BHXH Việt Nam là rất khó thực hiện trên địa bàn huyện Sóc
Sơn.
Do nhân lực một số bộ phận còn thiếu nên phải kiêm nhiệm; mới thực hiện
việc luân chuyển các vị trí làm việc trong cơ quan. Trụ sở còn chật hẹp, không đủ
vị trí đểcán bộ làm việc, không có chỗ để giao ban họp cơ quan.Từ những nguyên
nhân đó cũng là yếu tố ảnh hưởng không nhỏ đến thực hiện nhiệm vụ được giao
trong cơ quan.
Trong quá trình tổ chức thực hiện một số quy định của pháp luật BHXH,
BHYT chưa phù hợp với thực tiễn, các văn bản hướng dẫn còn chưa kịp thời hoặc


có những văn bản thay đổi liên tục gây khó khăn trong quá trình thực hiện và
hướng dẫn các đơn vị, đối tượng.
II.
Tình hình thực hiện BHXH ở BHXH huyện Sóc Sơn
II.1.
Công tác tuyên truyền, thông tin, phổ biến chính sách pháp luật BHXH
BHXH được thành lập từ năm 1995 tuy nhiên với trình độ dân trí về bảo hiểm
còn thấp, bảo hiểm chưa trở thành tập quán của người dân, học cũng chưa hiểu thật
rõ quyền lợi như thế nào khi tham gia BHXH, BHYT cũng như BHTN. Vì lẽ đó

công tác thông tin tuyên truyền về chính sách BHXH sẽ có tác dụng tốt hơn giúp
người dân hiểu đúng ý nghĩa mà BHXH mang lại. Trong những năm qua công tác
tuyên truyền của BHXH huyện Sóc Sơn luôn được chú trọng, đổi mới phương thức
và nội dung tuyên truyền sao cho phù hợp và hiệu quả cho từng địa bàn, từng đối
tượng. Trong năm 2015, BHXH huyện Sóc Sơn đã sử dụng một số biện pháp để
thực hiện tốt công tác thông tin tuyên truyền đó là:
Trên các báo: Bảo hiểm đã có ngành báo, báo tuần, tạp chí vừa quảng cáo vừa
giới thiệu về BHXH, BHYT trong đó có những bài giới thiệu về BHXH nói chung,
BHYT, phóng sự, thơ, truyện ngắn tuyên truyền về BHYT
Trên đài phát thanh, ngoài phần quảng cáo ngắn gọn cũng có các hình thức
như báo chí, tự đọc cho người nghe…
Các loại tài liệu có hình ảnh đẹp, màu sắc bắt mắt được phóng to thành pano ở
ngã ba, ngã tư đông người hoặc tại các cơ quan, UBND…
Trong năm 2015 BHXH huyện Sóc Sơn cũng đã nỗ lực tuyên truyền các điểm
mới của Luật BHXH sẽ có hiệu lực từ ngày 1/1/2016 để nguời dân nắm rõ hơn về
các điểm sửa đổi bổ sung, những điều có ích cho NLĐ
Năm qua BHXH đã cử cán bộ về tập huấn hướng dẫn cho người có trách
nhiệm kê khai BHXH tại các cơ quan, doanh nghiệp, UBND của 26 xã, thị trấn về
kê khai BHXH điện tử để đổi mới cách làm việc từ đó làm cho công tác BHXH
ngày càng gọn nhẹ, giảm bớt việc đi lại khi phải nộp hồ sơ giấy… tránh phiền hà
cho người dân khi đến cơ quan BHXH.
Trong năm 2015 số chi cho công tác thông tin tuyên truyền của huyện lên đến
112.800.000 đồng, đây là một con số không hề nhỏ nhưng bỏ ra để giúp người dân
nhận thức và tham gia tốt BHXH, BHYT, BHTN cũng không là vấn đề lớn.
II.2.
Tình hình tham gia BHXH
Do huyện là huyện ngoại thành nên đối tượng tham gia chủ yếu là cán bộ công
chức, viên chức nhà nước, đối tượng khác tương đối ít. Tình hình tham gia BHXH
của huyện Sóc Sơn được thể hiện qua bảng số liệu sau:

Bảng 2: Tình hình tham gia BHXH, BHYTBB, BHTN của huyện Sóc Sơn năm
2015
Số đơn vị sử dụng lao động
Số lao động
(đơn vị)
(người)
BHXHBB
513
25.446
BHXH
BHXHTN
555
BHYTBB
741
194.550
BHTN
504
24.534
(Nguồn: BHXH huyện Sóc Sơn)
Qua bảng trên ta thấy năm qua tình hình tham gia BHXH, BHYTBB và
BHTN của huyện Sóc Sơn khá là tốt, điều này chứng tỏ cả NLĐ và NSDLĐ đều có
ý thức tham gia các loại hình bảo hiểm để bảo vệ cho chính mình và gia đình họ.
NLĐ cũng nhận thức được tầm quan trọng của BHXH nên số người tham gia
BHXHTN cũng đạt được một con số đáng kể, nó cho thấy họ đã tự có ý thức trong
việc tự bảo vệ bản thân hơn. Đồng thời nó cũng khẳng định công tác thông tin
tuyên truyền bước đầu đã đạt hiệu quả, các hình thức tuyên truyền đã tác động sâu
đến NLĐ và NSDLĐ để họ tham gia ngày một nhiều.
II.3.

Công tác cấp sổ BHXH
II.3.1. Cấp sổ BHXH
Sổ BHXH do cơ quan BHXH Việt Nam cấp cho đối tượng tham gia bảo hiểm
để ghi nhận quá trình làm việc, có đóng BHXH, thông qua sổ BHXH để giải quyết
các chế độ cho NLĐ theo quy định của pháp luật. Tại BHXH huyện Sóc Sơn công
tác cấp sổ, chốt sổ BHXH cho NLĐ được thực hiện theo đúng quy định của BHXH
Việt Nam, đảm bảo nội dung trong sổ BHXH được in từ cơ sở dữ liệu trên máy tính
đòi hỏi phải chính xác với hồ sơ gốc và dữ liệu thu. Công tác cấp sổ theo mẫu mới
ngày càng ổn định và hạn chế được sai sót do khách quan, chủ quan, tránh được
những trường hợp cố ý làm sai với quy định. Việc cấp và chốt sổ BHXH cho NLĐ
và đối tượng tham gia BHXH được chỉ đạo thực hiện kịp thời tạo điều kiện thuận
lợi trong việc ghi nhận quá trình làm việc đóng BHXH và hưởng chế độ BHXH.
Trong năm 2015, BHXH huyện Sóc Sơn đã cấp 2.635 tờ bìa sổ BHXH cho đối
tượng tăng mới, in 7.795 tờ rời để giải quyết các chế độ BHXH, BHTN cho NLĐ.
Tuy nhiên do khối lượng công việc ngày càng nhiều, số lao động tham gia đang
ngày một tăng thêm mà số cán bộ làm việc có hạn do đó có lúc chưa đáp ứng kịp
thời công việc còn ảnh hưởng đến giải quyết chính sách cho NLĐ.
II.3.2. Cấp thẻ BHYT
Loại hình


Trong năm 2015, BHXH huyện Sóc Sơn đã thực hiện theo chỉ đạo của BHXH
Thành phố về việc cấp thẻ BHYT cho các đối tượng, do vậy ngay từ đầu năm công
tác cấp thẻ BHYT đã được toàn ngành hết sức tập trung, chú trọng, khẩn trương
triển khai thực hiện.
Năm 2015, việc cấp thẻ, đổi thẻ BHYT cho đối tượng tham gia BHXH về cơ
bản được BHXH huyện Sóc Sơn thực hiện đầy đủ, kịp thời đúng quy định. Trong
năm BHXH huyện Sóc Sơn đã thực hiện cấp mới 187.544 thẻ BHYT, cấp lại 2.011
thẻ và cấp đổi 6.984 thẻ BHYT cho các đối tượng, đảm bảo cho các đối tượng có
thẻ BHYT đi khám chữa bệnh kịp thời, đúng quy định.

II.4.
Tình hình thu nộp BHXH
Ngay từ đầu năm ban lãnh đạo BHXH huyện Sóc Sơn đã chỉ đạo đến toàn cơ
quan tập trung, chú trọng đến công tác thu với yêu cầu đẩy mạnh công tác phát
triển, mở rộng đối tượng tham gia, thu đúng, thu đủ, thu kịp thời và tích cực đốc
thu một cách kiên quyết… Trên cơ sở đó mà kết quả thu trong năm 2015 tính đến
31/12/2015 trên địa bàn huyện Sóc Sơn thu 460.166 triệu đồng đạt 100% so với kế
hoạch được giao năm 2014. Số nợ tham gia BHXH tại huyện Sóc Sơn năm 2015
chỉ còn 14.059triệu đồng, chiếm 2,9% số kế hoạch giảm nợ mà BHXH thành phố
giao cho và được cụ thể ở bảng số liệu sau:
Bảng 3: Kết quả thu năm 2015 của BHXH huyện Sóc Sơn
Loại hình

Số đơn vị
(đơn vị)
513
741
504
-

Số người
Số tiền
(người)
(triệu đồng)
Bảo hiểm xã hội
26.001
286.074
Bảo hiểm y tế
194.550
153.330

Bảo hiểm thất nghiệp
24.534
20.762
Thu lãi phạt chậm đóng
1.166
Tổng số tiền nợ
14.059
(Nguồn: BHXH huyện Sóc Sơn)
Nhìn chung, có thể thấy năm 2015 tình hình thu nộp BHXH, BHYT, BHTN
của huyện Sóc Sơn khá là đầy đủ, số người tham gia tăng lên đáng kể. Số tiền thu
được mặc dù khá là lớn nhưng số tiền nợ đọng vẫn còn tồn tại do nhiều doanh
nghiệp gặp khó khăn trong sản xuất kinh doanh và tiêu thụ sản phẩm nên dẫn đến
tình trạng nợ đọng. Thêm vào đó việc trích nộp tiền đóng BHXH không đúng thời
gian quy định, còn một số đơn vị do năng lực chuyên môn, nghiệp vụ yếu kém dẫn
đến nộp chậm. Điều này sẽ làm khó khăn cho công tác thu của cơ quan BHXH, nộp
tiền của BHXH huyện Sóc Sơn về BHXH thành phố chậm.


II.5.

Công tác xét duyệt hồ sơ, giải quyết chính sách, chế độ đối với ngừi lao

động
Năm 2015 là năm BHXH huyện Sóc Sơn tiếp tục thực hiện đẩy mạnh cải cách
thủ tục hành chính giảm phiền hà cho các đơn vị và đối tượng tham gia, đối tượng
thụ hưởng. Tính đến cuối năm 2015, về cơ bản BHXH huyện Sóc Sơn đã triển khai
thành công giao dịch hồ sơ điện tử, đạt 97% là đơn vị đứng thứ hai trên số các quận
huyện của BHXH thành phố Hà Nội về số đơn vị đăng ký giao dịch điện tử. Số hồ
sơ trong năm đã tiếp nhận và giải quyết tổng số là 17.693 hồ sơ trong đó hồ sơ mới
tiếp nhận là 16.954 hồ sơ. Trong năm đã giải quyết 17.018 hồ sơ, còn tồn 675 hồ sơ

đang giải quyết chuyển sang năm sau, trong đó 567 hồ sơ chưa đến hạn và 108 hồ
sơ đã quá hạn chưa kịp giải quyết do năm 2015 chờ hướng dẫn phát hành thẻ
BHYT theo quy định của Luật BHYT mới, ngoài ra hồ sơ giải quyết chế độ chính
sách của BHXH huyện gửi BHXH thành phố nhưng chưa chuyển về kịp.
Nhìn chung, công tác thẩm định, xét duyệt hồ sơ và giải quyết chế độ chính
sách được giải quyết theo đúng quy trình.Quản lý tăng giảm chặt chẽ đối tượng,
đảm bảo quyền lợi cho người tham gia và thụ hưởng chế độ.
II.6.
Công tác chi trả các chế độ BHXH cho người lao động
II.6.1. Công tác chi trả chế độ ốm đau, thai sản
Ốm đau là một hiện tượng phổ biến của tất cả mọi người và việc sinh nở nuôi
con là quy luật tất yếu của phụ nữ. Trong thời gian này NLĐ mất một thời gian để
nuôi con và chăm con. Vì vậy để bù đắp thu nhập cho NLĐ, BHXH đã thực hiện 2
chế độ này để đảm bảo quyền lợi cho NLĐ. Trong năm qua BHXH huyện Sóc Sơn
đã thực hiện tốt 2 chế độ này. Cụ thể:


Bảng 4: Chi trả cho chế độ ốm đau và thai sản trên địa bàn
huyện Sóc Sơn năm 2015
Chế độ

Số lượt người

Số tiền
(triệu đồng)

Ốm đau

9.188

2.569

Thai sản

2.112

28.269

364

2.112

11.664

32.950

DSPHSK sau ốm đau, thai sản
Tổng

(Nguồn: BHXH huyện Sóc Sơn)
Từ bảng số liệu trên ta có thể thấy, số lượt người hưởng chế độ ốm đau và thai
sản cũng như DSPHSK sau 2 chế độ này là khá nhiều, dẫn đến số chi cho hai chế
độ này cũng không hề nhỏ. Sở dĩ có chuyện này là do số người tham gia BHXH
ngày càng tăng, mặt khác trên địa bàn huyện Sóc Sơn lại xuất hiện nhiều đơn vị,
doanh nghiệp mới thành lập, thu hút lực lượng lao động tham gia. Tuy nhiên điều
kiện làm việc ngày càng nhiều yếu tố độc hại, nhiều nguy cơ làm cho NLĐ mắc
phải rủi ro ốm đau. Đặc biệt là số chi cho chế độ thai sản bởi vì trợ cấp cho chế độ
này là hưởng 100% tiền lương bình quân của 6 tháng liền kề trước nghỉ, đó quả thật
là số chi không nhỏ. Hơn nữa số tiền này được lấy từ quỹ BHXH nên càng làm
tăng sức ép cho quỹ hơn nữa.

II.6.2. Công tác chi trả chế độ TNLĐ –BNN, hưu trí và tử tuất
Ba chế độ còn lại trong 5 chế độ của BHXH là TNLĐ – BNN, hưu trí và tử
tuất. Đây là 3 chế độ chiếm phần chi trả khá lớn trong hệ thống BHXH. Ba chế độ
này được chi trả từ hai nguồn là NSNN và quỹ BHXH, được thể hiện cụ thể qua
bảng sau:


Bảng 5: Chi trả cho chế độ hưu trí và trợ cấp BHXH trên địa bàn
huyện Sóc Sơn năm 2015
Do NSNN đảm bảo
Số người
Số tiền
(người)
(triệu đồng)
237
145
37.672
140.421
7.915
4.223
45.824
144.789

Do quỹ BHXH đảm bảo
Chế độ
Số người
Số tiền
(người)
(triệu đồng)
TNLĐ-BNN

981
875
Hưu trí
60.389
286.331
Tử tuất
3.331
6.415
Tổng
64.701
293.621
(Nguồn: BHXH huyện Sóc Sơn)
Từ bảng trên ta thấy chi trả cho 3 chế độ dài hạn là khá lớn cả về số tiền lẫn số
người.Đặc biệt là chế độ TNLĐ – BNN số người hưởng trợ cấp khá là nhiều, đây là
một con số đáng báo động vì nó phản ánh việc bảo hộ lao động cho NLĐ ở các
doanh nghiệp là chưa tốt, để xảy ra nhiều rủi ro. Số thân nhân của NLĐ hưởng trợ
cấp từ NSNN ở chế độ tử tuất vẫn lớn hơn hưởng từ quỹ BHXH là do chủ yếu lao
động này là số lao động hưởng lương hưu từ trước năm 1995 và vẫn do NSNN đảm
bảo. Số người hưởng từ NSNN có xu hướng ít đi so với số người hưởng từ quỹ
BHXH ở chế độ hưu trí và TNLĐ - BNN, giảm sức ép cho NSNN nhưng lại tăng
sức ép cho quỹ BHXH, nó cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến khả
năng vỡ quỹ trong thời gian tới. Việc chi trả quỹ BHXH tăng lên đi đôi với mức
hưởng tăng lên của các đối tượng làm cho đời sống của NLĐ tăng lên theo, đảm
bảo cuộc sống của người dân, đảm bảo mục đích của BHXH. Tuy nhiên để đảm
bảo công tác chi trả được thực hiện tốt thì BHXH huyện Sóc Sơn cần phối hợp chặt
chẽ với ngân hàng, thực hiện đúng kế hoạch rút tiền mặt và chuyển tiền an toàn tới
nơi chi trả, đảm bảo không xảy ra mất mát. Hơn hết BHXH huyện Sóc Sơn cũng
cần phối hợp với BHXH Thành phố và BHXH Việt Nam tìm biện pháp tăng nguồn
thu cho quỹ để quyền lợi của người tham gia ngày càng được nâng cao.
II.7.

Công tác quản lý và sử dụng quỹ BHXH
Công tác quản lý và sử dụng quỹ BHXH huyện Sóc Sơn dưới sự quản lý trực
tiếp của BHXH thành phố Hà Nội nên công tác này luôn được cán bộ kế toán nỗ
lực hết mình làm tốt nhiệm vụ được giao.
Như công tác thẩm định thanh toán chi quản lý bộ máy được thực hiện chặt
chẽ, chi phúc lợi tập thể, mua sắm tài sản cố định, chi đầu tư xây dựng cơ bản sửa
chữa lớn được thực hiện đúng đối tượng, định mức và đảm bảo thủ tục hồ sơ thực
hiện tiếp nhận, kiểm soát và quản lý nguồn thu, chi đúng quy định, tổ chức mua


II.10.

sắm các trang thiết bị phục vụ công tác cho các đơn vị đúng dự toán, thanh quyết
toán và quản lý các nguồn thu kinh phí.
Tuy nhiên việc quản lý tài chính vẫn còn tồn tại một số vấn đề lien quan đến
nghiệp vụ thu BHXH. Tình trạng nợ BHXH vẫn diễn ra tại đơn vị, ảnh hưởng
không nhỏ đến thực hiện chế độ BHXH nói chung.
II.8.
Công tác quản lý lưu trữ hồ sơ về BHXH
Việc quản lý và lưu trữ hồ sơ được đánh giá là công việc hết sức quan trọng,
do đó trong quá trình hoạt động và thực hiện nhiệm vụ BHXH huyện đã rất chú
trọng công tác quản lý và lưu trữ hồ sơ. Cụ thể:
Hướng dẫn, tư vấn các vấn đề liên quan đến thủ tục hồ sơ, chế độ chính
sách.Kiểm tra và tiếp nhận các loại hồ sơ liên quan đến việc tham gia và hưởng chế
độ BHXH, BHYT của BHXH các xã, thị trấn, tổ chức cá nhân tham gia BHXH.
Chuyển hồ sơ tiếp nhận và nhận lại kết quả giải quyết từ các phòng nghiệp vụ
liên quan để trả lại cho các xã, thị trấn, tổ chức, cá nhân tham gia BHXH.
Đồng thời BHXH thành phố đã trực tiếp hướng dẫn các phòng nghiệp vụ liên
quan về cách thức lập, quản lý, lưu trữ hồ sơ, tài liệu.
Phân loại, xác định giá trị hồ sơ, tài liệu phục vụ cho công tác quản lý, thống

kê, tra cứu.
Lập kế hoạch xây dựng, nâng cấp và duy tu, bảo dưỡng, mua sắm các thiết bị,
phương tiện phục vụ cho công tác lưu trữ.
II.9.
Công tác thanh tra, kiểm tra tình hình thực hiện chính sách chế độ
BHXH và việc xử lý các hành vi vi phạm pháp luật về BHXH
Kiểm tra giữ một vai trò quan trọng nhằm xem xét đánh giá các hoạt động của
cơ quan BHXH từ đó có sự tác động thích hợp để cơ quan BHXH hoạt động đúng
hưởng, đạt được mục tiêu, kế hoạch của BHXH thành phố đặt ra để kịp thời phát
hiện sai lệch, sai sót trong quá trình thực hiện chế độ chính sách BHXH, BHYT tại
các đợn vị.
Năm 2015 BHXH huyện Sóc Sơn được BHXH thành phố giao kiểm tra 19
đơn vị trong đó có 10 đơn vị SDLĐ và 9 đại lý thu, chi trả. Với sự phấn đấu nỗ lực
quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ trên mọi phương diện được giao, BHXH huyện Sóc
Sơn đã thực hiện kiểm tra 17 đơn vị SDLĐ còn nợ tiền hoặc có dấu hiệu trục lợi
chế độ BHXH. Hoàn thiện kiểm tra một đại lý chi trả không có vấn đề gì xảy ra, để
chuyển giao công tác chi trả từ đại lý xã sang hệ thống bưu điện.
Giải quyết khiếu nại tố cáo về BHXH


BHXH huyện Sóc Sơn luôn làm việc theo phương châm tiếp nhận đến đâu,
giải quyết đến đó, tránh tình trạng ứ đọng, tồn đọng đơn từ đồng thời bố trí cán bộ
tiếp nhận đơn thư, khiếu nại và chủ động phối hợp giải quyết dứt điểm các trường
hợp có đơn thu khiếu nại, tố cáo. Trong năm 2015, BHXH huyện Sóc Sơn đã tiếp
nhận khá nhiều đơn thư về giải quyết chế độ chính sách, kiểm tra hàng trăm đơn vị
lao động, BHXH huyện Sóc Sơn luôn coi trọng công tác tiếp dân, giải quyết khiếu
nại về BHXH. Các cán bộ được phân công phụ trách giải quyết thắc mắc của người
dân chủ yếu là nắm bắt rõ về điều luật BHXH và các văn bản pháp lý có liên quan.
Qua hơn 20 năm hoạt động BHXH huyện đã trả lời rất nhiều đơn thư chủ yếu là hỏi
về các chế độ chính sách và giải quyết một vài đơn thư khiếu nại, tố cáo, các cán bộ

nhiệt tình giải đáp thắc mắc của người dân khi có yêu cầu.
III.
Nhận xét và kiến nghị
III.1.
Nhận xét
III.1.1. Những kết quả đạt được
Trong năm 2015, được sự quan tâm của các phòng nghiệp vụ, BHXH thành
phố Hà Nội, Huyện ủy, HĐND, UBND huyện, BHXH huyện Sóc Sơn đã hoàn
thành tốt nhiệm vụ năm 2015, chỉ tiêu kế hoạch thành phố giao và thực hiện nhiệm
vụ chính trị trên địa bàn huyện đạt kế hoạch trên 100%, tỷ lệ nợ đọng giảm xuống
dưới 3% theo kế hoạch, đảm bảo tốt nhất quyền lợi cho NLĐ.
BHXH huyện Sóc Sơn không ngừng mở rộng đối tượng tham gia BHXH,
BHYT.Giải quyết kịp thời đúng chế độ, chính sách cho NLĐ và các đối tượng tham
gia BHXH, BHYT.
Công tác thu nộp BHXH không ngừng được đẩy mạnh, năm 2015 hoàn thành
tốt chỉ tiêu BHXH Thành phố giao cho. Điều này thể hiện sự cố gắng nỗ lực của
cán bộ trong việc đôn đốc thu và tăng thêm đối tượng tham gia.
Trong năm 2015 không có vấn đề gì nổi cộm về giải quyết đơn thư khiếu nại
mà chủ yếu là do các đối tượng chưa hiểu một cách đầy đủ và chính xác về những
thay đổi của chế độ chính sách.
Xây dựng đội ngũ cán bộ nắm vững chuyên môn nghiệp vụ, có đạo đức nghề
nghiệp, hết lòng phục vụ người dân, không ngừng học hỏi nâng cao kỹ năng tay
nghề.
Công nghệ thông tin không ngừng được cơ quan nâng cao hiệu quả, chất
lượng các mặt chuyên môn, nghiệp vụ. Áp dụng các tiến bộ khoa học về phần mềm
tin học được đáp ứng một cách đồng bộ, thống nhất, tạo điều kiện giải quyết nghiệp
vụ hàng ngày một cách chính xác kịp thời, đáp ừng tốt nhất quyền lợi cho đối


tượng, điển hình năm 2015 vừa qua BHXH huyện Sóc Sơn đã áp dụng thành công

phần mềm BHXH điện tử, giải quyết được nhiều việc trong đơn vị.
Ngoài ra, với phương châm làm việc nghiêm túc, thưởng phạt nghiêm minh,
cùng những chế độ ưu ái với cán bộ có thành tích tốt trong công việc đã tạo động
lực làm việc cho cán bộ và làm cho cán bộ có tinh thần trách nhiệm với công việc
của mình hơn.
Từ đó có thể thấy BHXH huyện Sóc Sơn đã đạt được những thành tích đáng
kể trong hoạt động BHXH, là một bộ phận giúp sức cho BHXH Thành phố cũng
như BHXH Việt Nam.
III.1.2. Những mặt hạn chế
Công tác triển khai thực hiện chính sách BHXH, BHYT ở cơ sở và khu vực
ngoài quốc doanh còn gặp nhiều khó khăn. Trong đó việc triển khai BHXHTN còn
nhiều hạn chế. Hầu hết những người tham gia tại BHXH huyện là những người đã
tham gia BHXHBB nhưng chưa đủ thời gian hưởng chế độ. Một vấn đề nữa là do
việc triển khai vấn đề BHXHTN chưa hiệu quả nên số lao động không thuộc đối
tượng tham gia BHXHBB tham gia BHXHTN còn thấp.
Về công tác chi trả thì tình trạng ký thay, nhận hộ không có giấy ủy quyền
hoặc ủy quyền chưa đúng quy định vẫn đang diễn ra khá phổ biến.
Về công tác giám định, khám chữa bệnh BHYT do đội ngũ giám định còn
thiếu và yếu nên gặp nhiều khó khăn trong chuyên môn.
Công tác tuyên truyền thông tin và phổ biến chính sách, chế độ pháp luật về
BHXH còn hạn chế. Nguyên nhân là do điều kiện thực tế ở huyện và kinh phí cho
công tác tuyên truyền chưa cao.
Mặc dù số tiền nợ đọng BHXH không quá lớn nhưng tỷ lệ đó vẫn là lớn trong
các khối đơn vị SDLĐ vẫn rất lớn. Nguyên nhân là do mức lãi chậm nộp BHXH
quá thấp nên hiệu quả thu nộp chưa được như mong muốn.
Mức phạt các hành vi vi phạm BHXH còn chưa cao, chưa đủ sức răn đe chưa
làm cho các đơn vị vi phạm thức tỉnh, khiến cho các đơn vị vẫn có xu hướng chiếm
dụng tiền nộp BHXH để tiến hành hoạt động sản xuất kinh doanh, vì nếu không
phát hiện thì họ cũng không sao, nếu bị phạt cũng vẫn chỉ ở mức độ nhẹ, chưa đủ
sức nặng răn đe.

Kiến nghị
III.2.1. Kiến nghị với BHXH thành phố Hà Nội
BHXH thành phố Hà Nội bổ sung thêm biên chế các bộ phận nghiệp vụ còn
quá thiếu như giám định BHYT, một cửa…đặc biệt nên có chức danh làm công tác
văn thư lưu trữ cho BHXH các quận, huyện.
BHXH thành phố Hà Nội mở lớp bồi dưỡng nghiệp vụ thường xuyên nhằm
nâng cao hiểu biết, trình độ cán bộ ngành BHXH, có kế hoạch nâng cấp mở rộng
trụ sở cơ quan để đáp ứng diện tích cho cán bộ làm việc và khách đến giao dịch.
Để BHXH huyện chủ động trong kế hoạch chi trả lương hưu và trợ cấp BHXH
hang tháng đề nghị BHXH thành phố cấp kinh phí theo dự toán chi hàng năm đã
được duyệt nâng mức lệ phí chi cho phù hợp với với việc chi trả trên các địa bàn.
Công tác thu – chi phải được đơn vị đặc biệt quan tâm, theo đó BHXH Thành
phố cần phối hợp tốt với chính quyền địa phương để đảm bảo rằng BHXH huyện
chi đúng kỳ, đủ số lượng, không để xảy ra thiếu hụt và mất mát. Các trường hợp
đối tượng chết đi, di chuyển hoặc hết tuổi hưởng chế độ đều được cắt giảm kịp thời.
III.2.2. Kiến nghị với Huyện ủy, HĐND, UBND huyện Sóc Sơn
Phối hợp với Liên đoàn lao động, công đoàn cơ sử, cơ quan báo chí, các
phương tiện thông tin đại chúng mở rộng các hình thức tuyên truyền về BHXH,
BHYT nhấn mạnh cho người dân thấy rõ tầm quan trọng của BHXH, BHYT nhằm
nâng cao nhận thức và trách nhiệm của NLĐ và NSDLĐ trong việc tham gia bảo
hiểm.
Đề nghị các xã, thị trấn phối hợp chặt chẽ với BHXH huyện thực hiện tốt công
tác chi trả lương hưu và trợ cấp BHXH đảm bảo an toàn đến tay đối tượng thụ
hưởng an toàn, đúng quy định.
Để việc chi trả trợ cấp BHXH ngắn hạn được kịp thời, đảm bảo quyền lợi cho
NLĐ, đề nghị các Bộ ngành nghiên cứa trình Quốc hội xem xét sửa đổi: thu 20%
vào quỹ BHXH mà không để lại 2% chi trợ cấp ngắn hạn tại đơn vị SDLĐ. Bởi vì,
trên thực tế các đơn vị SDLĐ có số lao động ít, kinh phí 2% để lại không nhiều nên

không đủ để thanh toán chế độ ngắn hạn cho NLĐ, trong khi chờ hết quý để thanh
toán với cơ quan BHXH và cấp bù kinh phí, đơn vị SDLĐ không có nguồn để tạm
ứng trả cho NLĐ dẫn đén nợ NLĐ, ảnh hưởng đến quyền lợi của người tham gia.
III.2.


PHẦN II: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC THU BHXH BẮT BUỘC ĐỐI VỚI
CÁC DOANH NGHIỆP NGOÀI QUỐC DOANH Ở BHXH HUYỆN SÓC
SƠN THÀNH PHỐ HÀ NỘI GIAI ĐOẠN 2011 - 2015
CHƯƠNG I: LÝ LUẬN CHUNG VỀ CÔNG TÁC THU BẢO HIỂM XÃ HỘI
Lý luận chung về BHXH
1.1.1. Khái niệm về BHXH
Trong cuộc sống có rất nhiều rủi ro xảy ra mà con người không thể phòng
tránh được, để khắc phục được hậu quả của nó thì mỗi cá nhân có thể dự phòng ở
những mức độ khác nhau tùy thuộc vào điều kiện và hoàn cảnh của từng người.
Tuy vậy dù cá nhân có chủ động và dự phòng những rủi ro khi xảy ra thì cũng
không thể đáp ứng mọi rủi ro xảy ra trong cuộc sống. Vì vậy cần có biện pháp khắc
phục tổng thể và lâu dài mang tính cộng đồng nên cần có dự phòng của cộng đồng.
Và trong tất cả các biện pháp phòng chống và khắc phục rủi ro thì bảo hiểm là biện
pháp mang lại hiệu quả cao nhất.
Theo khái niệm chung của ILO về an sinh xã hội (trong công ước 102, 1952)
cũng được sử dụng trong lĩnh vực BHXH: BHXH hiểu khái quát là sự bảo vệ của
xã hội đối với các thành viên của mình thông qua các biện pháp công cộng,
nhằm chống lại các khó khăn về kinh tế, xã hội do bị ngừng hoặc giảm thu
nhập, gây ra bởi ốm đau, thai sản, TNLĐ, thất nghiệp, thương tật, tuổi già và
chết; đồng thời đảm bảo chăm sóc y tế và trợ cấp cho các gia đình đông con.
Khi chưa có Luật BHXH, khái niệm BHXH được tiếp cận dưới những góc độ
khác nhau như là:
Dướigóc độ pháp luật: BHXH là một chế độ pháp định bảo vệ NLĐ, sử dụng
tiền đóng góp của NLĐ và NSDLĐ, NLĐ và được sự tài trợ, bảo hộ của Nhà nước,

nhằm trợ cấp vật chất cho người được bảo hiểm và gia đình trong trường hợp bị
giảm hoặc mất thu nhập bình thường do ốm đau, TNLĐ, thai sản, hết tuổi lao động
theo quy định của pháp luật (hưu) hoặc chết.
Dưới góc độ tài chính: BHXH là một quỹ tài chính tập trung được hình thành
từ sự đóng góp của các bên tham gia và có sự hỗ trợ của Nhà nước.
Dưới góc độ chính sách xã hội: BHXH là một chính sách xã hội nhằm đảm
bảo đời sống vật chất cho NLĐ khi họ không may gặp phải các “rủi ro xã hội”,
nhằm góp phần đảm bảo an toàn xã hội.
1.1.


Cho đến khi có Luật số 71/2006/QH11 của Quốc hội tức là Luật Bảo hiểm Xã
hội thì BHXH khái quát là: BHXH là sự đảm bảo thay thế hoặc bù đắp một phần
thu nhập của NLĐ khi họ bị mất hoặc giảm thu nhập do ốm đau, thai sản, TNLĐ BNN, thất nghiệp, hết tuổi lao động hoặc chết trên cơ sở đóng vào quỹ BHXH.
Theo giáo trình BHXH của trường Đại học lao động-xã hội (2012): BHXH là
sự bảo đảm thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập cho NLĐ và gia đình họ từ
quỹ BHXH do các bên tham gia đóng góp, khi NLĐ tham gia BHXH bị giảm
hoặc mất thu nhập từ lao động do các sự kiện bảo hiểm xảy ra, nhằm đảm bảo
ổn định đời sống gia đình NLĐ và đảm bảo an sinh xã hội.
1.1.2. Vai trò của BHXH
1.1.2.1. Đối với người lao động và gia đình họ
Thứ nhất, BHXH có vai trò ổn định thu nhập cho NLĐ và gia đình họ khi gặp
khó khăn trong cuộc sống làm giảm hoặc mất thu nhập. Vì vậy, BHXH có vai trò
rất lớn đối với NLĐ, đó là điều kiện cho NLĐ được cộng đồng tương trợ khi ốm
đau, tai nạn, thai sản… Đồng thời BHXH cũng là cơ hội để mỗi người thực hiện
trách nhiệm tương trợ cho những khó khăn cho những thành viên khác. Từ đó
những rủi ro trong lao động sản xuất(tai nạn, thất nghiệp…) và trong đời sống
NLĐ(ốm đau, tuổi già…) được khống chế, khắc phục hậu quả ở mức độ cần thiết.
Thứ hai, tham gia BHXH còn giúp NLĐ nâng cao hiệu quả trong chi tiêu cá
nhân, giúp họ tiết kiệm những khoản nhỏ đều đặn để có nguồn dự phòng cần thiết

chi dùng khi già cả, mất sức lao động… góp phần ổn định cuộc sống cho bản thân
và gia đình họ.
Thứ ba, BHXH không chỉ là nguồn hỗ trợ vật chất mà còn là nguồn động viên
tinh thần to lớn đối với mỗi các nhân khi gặp rủi ro, làm họ ổn định về tâm lý, giảm
bớt lo lắng khi ốm đau, tai nạn, tuổi già…NLĐ khi tham gia BHXH được đảm bảo
về thu nhập ổn định ở mức độ cần thiết nên thường có tâm lý yên tâm, tự tin hơn
trong cuộc sống. Cũng nhờ có BHXH, cuộc sống cuả những thành viên trong gia
đình NLĐ, đặc biệt là trẻ em, những người tàn tật… cũng được đảm bảo an toàn.
1.1.1.2. Đối với tổ chức sử dụng lao động
Thứ nhất, BHXH giúp các tổ chức SDLĐ và các doanh nghiệp ổn định hoạt
động thông qua việc phân phối các chi phí cho NLĐ một cách hợp lý. Nếu không
có BHXH khi NLĐ ốm đau, tai nạn sẽ không có nguồn thu nhập, không có chi phí
thuốc men… đời sống bị ảnh hưởng thì quan hệ lao động, chất lượng, hiệu quả lao
động trong doanh nghiệp sẽ bị ảnh hưởng theo. BHXH góp phần làm cho lực lượng


lao động trong mỗi đơn vị ổn định, sản xuất kinh doanh được hoạt động liên tục,
hiệu quả, các bên của quan hệ lao động cũng gắn bó với nhau hơn.
Thứ hai, BHXH tạo điều kiện cho NSDLĐ có trách nhiệm với NLĐ, không
chỉ khi trực tiếp SDLĐ mà còn trong suốt cuộc đời của NLĐ, cho đến khi già yếu.
BHXH làm cho quan hệ lao động có tính nhân văn sâu sắc, nâng cao trách nhiệm
xã hội của doanh nghiệp.
1.1.2.3. Đối với xã hội
Thứ nhất, tăng cường mối quan hệ giữa Nhà nước, NSDLĐ và NLĐ, mối
quan hệ ràng buộc, chặt chẽ, chia sẻ trách nhiệm, chia sẻ rủi ro chỉ có được trong
quan hệ của BHXH. Tuy nhiên mối quan hệ mối quan hệ này thể hiện trên giác độ
khác nhau. NLĐ tham gia BHXH với vai trò bảo vệ quyền lợi cho chính mình đồng
thời phải có trách nhiệm đối với cộng đồng và xã hội.NSDLĐ tham gia BHXH là
để tăng cường tình đoàn kết và cùng chia sẻ rủi ro cho NLĐ nhưng đồng thời cũng
bảo vệ, ổn định cuộc sống cho các thành viên trong xã hội. Mối quan hệ này thể

hiện tính nhân sinh, nhân văn sâu sắc của BHXH.
Thứ hai, BHXH thể hiện chủ nghĩa nhân đạo cao đẹp, BHXH tạo cho những
người bất hạnh có thêm những điều kiện, những lực đẩy cần thiết để khắc phục
những biến cố xã hội, hoà nhập vào cộng đồng, kích thích tính tích cực của xã hội
trong mỗi con người giúp họ hướng tới những chuẩn mực của chân-thiện-mỹ nhờ
đó có thể chống lại tư tưởng “Đèn nhà ai nhà ấy rạng”. BHXH là yếu tố tạo nên sự
hoà đồng mọi người, không phân biệt chính kiến, tôn giáo chủng tộc, vị thế xã hội
đồng thời giúp mọi người hướng tới một xã hội nhân ái, cuộc sống công bằng, bình
yên.
Thứ ba, BHXH thể hiện truyền thống đoàn kết, giúp đỡ lẫn nhau tương thân
tương ái của cộng đồng, sự đoàn kết, giúp đỡ lẫn nhau trong cộng đồng là nhân tố
quan trọng cộng đồng, giúp đỡ những người bất hạnh là nhằm hoàn thiện những giá
trị nhân bản của con người, tạo điều kiện cho một xã hội phát triển lành mạnh và
bền vững.
Thứ tư, BHXH góp phần thực hiện bình đẳng xã hội: trên giác độ xã hội,
BHXH là một công cụ để nâng cao điều kiện sống cho NLĐ. Trên giác độ kinh tế,
BHXH là một công cụ phân phối lại thu nhập giữa các thành viên trong cộng đồng.
Nhờ sự điều tiết này NLĐ được thực hiện bình đẳng không phân biệt các tầng lớp
trong xã hội.
1.2. Lý luận chung về công tác thu BHXH và thu BHXH của DNNQD