Ảnh hưởng của biến động tỷ giá đối với nền kinh tế và biện pháp phòng ngừa rủi ro tỷ giá

''
~I,·.

"
,
'
BO
GIAO
DlJC VA' DAO
T~O

'

~

'

~

~

,

TRu'
-

NGUYEN VAN D~I

A.NH HuaNG evA BmN DONG Tv GIA
"' , ~

"' ' "
,
DOl VOl NEN KINH TE VA BI~N PHAP
'PHONG NGUA RUI RO TY GIA

Chuyen nganh: Ngan hang
Ma s6: 5.02.09
A

w

~

~

LUAN
. VAN THAC
. SI KINH TE

NGuai Hu'dNG nlN KHoA Hoc: Ts. TRAN Huv HoANG

TP. H6 CHi MINH- NAM 2004

BQ GIAO Dl,JC VA 8AO TAO
TRLJdNG DH KINH TE TP.HCM

I

THUVI:¢N

LOICAMDOAN

Toi xin cam doan day Ia cong trlnh nghien ctfu ciia rieng toi. Cac s61i<$u, ke't
qua neu trong lu~n van la trung thl!c va chua tung du'<;lc ai cong b6 trong bfft ky cong
trlnh nfw khac.

Tac gia

NGUYEN VAN D~I


CAC TUVIETTAT

CCTM:

Can din thu'dng m~i

CCTT:

Can can thanh toan

CPI:

Chi

GDP:

Thu nh~p qu6c n()i

NHNN:

N gan hang Nha nude

NHTM:

Ngan hang thu'cJng m~i

NHTW:

N gan hang Trung u'dng

REER:

Ty gia hit$u qua thlfc te'

TCTD:

T6 chuc tin dvng

TGHB:

Ty gia hfJi doai

XHCN:

Xa H()i Chu Nghia

XNK:

Xua't nh~p khffu

s6 gia tieu dung


MUCLUC
.
.
Trang
'

?

;::

LOIMOBAU ............................................................................................................ .
?

""A~?,

K,

Chu'dng 1: CO SO L Y LU;;.N VB TY GIA HOI f>OAI.. ................................................ 1
"t so"'kh a1
". mttm
. " li"en quan d"'
". va' TGHn
en h"''
01 doat
.u ................................... .. 1

1•1, M Q
1.1.1, H6i doai va TGHB ............................................................................... 1
1.1.2, Ph an lo~i TGHB ................................................................................... 2
1.1.3, Stf hlnh thanh va phat tri~n cac che' d() ty gia tren the' gidi.. ................ 3
1.1.3.1, Che' d() ban vi vang ...................................................................... 3
1.1.3.2, Che' d() nhi€u tY gia ...................................................................... 4
1.1.3.3, Ht; th6ng Bretton Woods 1946-1971 .......................................... .4
1.1.3 .4, Ht; th6ng h~u Bretton Woods ...................................................... 5
1.2, Cac nhan t6 anh hu'dng de'n TGHB ............................................................... 5
1.2.1, Can can thanh to an qu6c te" .................................................................. 6
1.2.1.1, Tai khoan vang lai ....................................................................... 6
1.2.1.2, Tai khoan v6n .............................................................................. 6
1.2.1.3, Tai khoan dl! trii' chinh thuc ......................................................... 7
1.2.2, Sue mua cua d6ng ti€n va chinh sach vi mo cua n€n kinh te' ............... 7
1.2.2.1, Sue mua cua d6ng ti€n ................................................................. 7
1.2.2.2, Tac d()ng cua l~m phat.. ............................................................... 8
1.2.2.3, Tac d()ng cua lai sua't ................................................................... 9
1.2.2.4, Chinh sach ngo~i h6i ................................................................. 10
"t so"' ch"1nh sac
" h v1- mo"' gtan
. " t'"'
1•2•2 •5, MQ
1ep ........................................... .. 11
1.2.3, Ye'u t6 ky VQng ................................................................................... 11


1.3, A.nh hu'CJng CUa bie'n dQng ty ghi do'i vdi n~n kinh te' va nhfi'ng bi~n phap Cd
. . ru1 ro .................................................................................... . 12
b an p h'ong ngua
?

?•

R hh•<~J:
? t?y gta
., d"'"
A" nen
.::.
ki· nht"'
131
. . , .l"\.n
uvng CUa
01 Vvl
e ......................................... . 13

1.3.1.1, A.nh hu'CJng cua ty gia de'n XNK .................................................. 13
1.3.1.2, A.nh hu'CJng cua ty gia de'n can din thanh toan quo'c te' .............. 15
1.3.1.3, A.nh hu'CJng cua ty gia de'n thu nh~p binh quan .......................... 16
N hh•<~J:
? t?y g1a
., d"'
, . ........................... . 17
1314
. . . , .l"\.n
uvng cua
en d.::.au tu' n •<~A
uvC ngoa1

1.3.2, Nhii'ng bi~n phap cd band~ phong ngua rui ro do bie'n d9ng ty gia .. 18
1.3.2.1, Ch<;>n che' d9 ty gia ..................................................................... 18

1.3.2.2, Ch<;>n d6ng ti~n thanh tmin ......................................................... 19
(

1.3.2.3, Xac dinh ty gia thich h1.3.2.4, Dlf bao bie'n d9ng ty gia ............................................................. 19
1.3.2.5, Phong ngua rui ro thong qua cac cong Cl;l phai sinh tren

thi

tru'Cing tai chinh ....................................................................................... 20

1.4, Kinh nghi~m rut ra tu cac nttdc trong phong ngua rui ro v~ ty gia ............. 20
1.4.1, Cu9c khung hoang tai chinh C1 Me-hy-co 1994 .................................. 20
1.4.1.1, Tom tiit di~n bie'n ...................................................................... 20
1.4.1.2, Nguyen nhan cua CUQC khung hoang ......................................... 21
1.4.2, Cu9c khung hoang tai chinh C1 chau .A ................................................ 22
1.4.2.1, Tom tiit di€n bie'n ...................................................................... 22
1.4.2.2, MQt so' nguyen nhan cua CUQC khung hoang .............................. 23
1.4.3, Bai h<;>c kinh nghi~m cho Vi~t N am ................................................... 24
?(,.!

,.tA?

',.t,

'1

A

CHU'dNG 2: DIEN BIEN CHE E>Q TY GIA HOI E>OAI CUA V~T NAM ..................... 27

2.1, ThCii ky tru'dc 1989 ...................................................................................... 27


,{!
h'mh va. . cac
, h tin
, h ................................................. . 28
" so,.., ty? gt. a, d'ten
2 . 1. 1, M <;>t

, n<;>t
". b"Q ....................................................................... . 28
2 . 1.2, T y gta k"'
et to an
?

• ,

2.1.3, Ty ghi cda Nha mtoc va thi tnt<"Jng tlf do ............................................ 29
2.1.4, M()t s6 dijc di€'rn chlnh cda chlnh sach ty gia trong thoi ky nay ........ 30
~ h h·~:z.
? c h"'d"
. , d"'
~ ki n h t"'
2 . 1.5, n.n
uung cua
e Q ty? gta
en nen
e .................................. .. 31

2.2, Thoi ky tu 1989 de'n 1992 ........................................................................... 32
2.2.1, Di~n bie'n v~ ty gia ............................................................................. 32
2.2.2, Ty gia trong rn6i quan h~ voi cac ye'u t6 trong n~n kinh te' ............... 36
2.2.3, M()t s6 dijc di€'rn chinh cda ty gia va chinh sach qmln ly ngo~i
h6i trong thCJi ky nay .................................................................................. 42

2.3, Thoi ky tu 1993 de'n 1998 ........................................................................... 43
, Ch?U
231
. . , C ac

1... 1 h
, h va'ct•X
., ................................. . 43
uvng, Cmn
sac
ten b''-'
ten t?y gta

tf•~rl

2.3 .2, Ty gia trong rn6i quan h~ vOi cac ye'u t6 trong n~n kinh te' ............... .46
? ty? gta
. , trong th:>.'
. . .......................... . 49
" so"'d~~c d',:,
3 3 , M Qt
2 ..
tern ch'm h cua

ut k'y nay

2.4, Thoi ky tu 1999 de'n nay ............................................................................. 50
, Ch?U
2 .4 . 1, C ac

1... 1 h
, h va' d'ten
X
b'ten
,._, t?y gta
• , ................................ .. 50
uvng, Cmn
sac

i-... ~rl

u

2.4.2, Ty gia_ trong rn6i quan h~ voi cac ye'u t6 trong n~n kinh te' ................ 53
"t so,.., d~~c d'tern
,{!
? t?y gta
. , trong th:>.'
. . ......................... .. 57
2 ..
4 3, M Q
ch'm h cua
ut k'y nay
CHU'ONG 3:

MOT so B:reN PHAP PHONG NGO'A RlJI RO TY GIA......................... 59

3.1, Lu'a chon TGHE> ........................................................................................ ,59
3.1.1, Quan di~rn v€ ch<;>n TGHE> ................................................................. 59
3.1.2, Quan di€'rn khi di~u hanh ty gia .......................................................... 60
3.1.3, Xac dinh che' d() TGHE> phu hkinh te'Vi~t Narn .......................................................................................... 62

j


3.1.3.1, M(>t s6 d~c di€m chfnh khi thlfc hi~n ty ghi tha n6i hmln to~m .. 62
- 1tu d'tern
,/!
? ch,.,
. , th?a nm h oan
' toan
' ................ . 64
cua
e d"9 ty? g1a
3. 1.3 .2 , Nhung
,[!.

3.1.3.3, Thlfc tr~ng cua Vi~t Nam d6i voi ch€ d(> ty ghi tha n6i
c6 quan ly ............................................................................................ 64
3.1.3.4, K€t lu~n cho va'n d~ h!a chQn ch€ d9 TGH£> ............................. 66
3.2, Nang cao vai tro cua NHTW trong vi~c di~u hanh ty ghi .......................... 67
3.2.1, Mvc tit~u cua NHTW trong vi~c di~u hanh ty gia .............................. 67
3.2.2, Vai tro cua NHTW tren thi tru'ong ngo~i t~ Lien ngan hang .............. 68

3.2.3, Thlfc hi~n S\1' bi€n d(>ng cua ty gia ...................................................... 69
3 .2.3 .1, Dt! bao dl;1'a vao bie'n d(>ng cua Hii sufft ...................................... 70
3.2.3.2, Dt! bao dt!a vao I~m phat.. ......................................................... 71
3.2.3.3, Dt! bao dl;1'a vao y€u to' ijch sti' va kinh nghi~m .......................... 71
3.2.4, NHTW httong ty gia v~ vung c61Qi ................................................... 72
3.2.5, Khilc phvc m(>t s6 y€u kern hi~n nay ................................................. 73
3.3, Phong ngua rui ro thong qua cac cong Ct;l phai sinh tren thi tru'ong
tai chinh ........................................................................................................ 74
3.3.1, Phong ngua qua thi trttong ky

h~n

(Forward Market) ........................ 75

3.3.2, Phong ngua qua thi trttong tttong lai (Future) .................................... 76
3.3.3, Phong ngua qua thi tfu'ong quy~n chQn (Option) ................................ 77
3.3.4, Phong ngua qua thi trttong hoan d6i (Swap) ...................................... 78
3.3.5, M9t s6 phttong phap phong ngua khac ............................................... 79

KETLU~N ................................. ·..................................................................................... .
'

"

?

TAl LieU THAM KHAO .................................................................................................. ..
PHlJLl)C

'

?

~

LOIMODAU
Trong n~n kinh te' thi tntCfng hi~n nay, giao hill thttdng m;,ti va d~u tu' giii'a cac
nude tren toan the' gidi ngay cang phat tri€n. C;.tnh tranh thttdng m;,ti ngay cang gay
g~t, St! tac d(>ng, anh hu'dng qua l;.ti giii'a cac nu'dc 1a di~u khong !!tanh khoi. Vi~t

Nam Ia m9t nude dang tren da h9i kinh te' qu6c te'. St! lt!a chQn m9t chinh sach ty gia
ho'i doai phii hqp c6 y nghia he't sue quan trQng trong qua trlnh h9i nh~p kinh te' toan
c~u. Xac dinh dttqc m9t che' d9 ty ghi ho'i doai thich hqp n6 se g6p ph~n vao vi~c

xay dt!ng Va cfing co' cac

ffi\IC

tieu Vl mo cua n~n kinh te' nhu' thuc dffy St! tang

tru'dng, ki~m che' dttqc l;.tm phat, kich thich vi~c xua't nh~p khffu hang h6a, nang cao
nang lt!c c;,tnh tranh, 6n dinh can can thanh toan, tang ngudn dt! tru ngo;,ti t~. E>~c
bi~t 1ft h;.tn

che' va tranh dttqc nhfi'ng cd s6c do st! bie'n dt)ng ty gia gay ra.

Vi~t Nam qua mt)t thCfi gian dai xay d\l'Ilg va phat tri€n kinh te', st! d6i mdi
n~n kinh te' tii' ke' ho;,tch h6a t~p trung, quan lieu bao ca'p sang n~n kinh te' thi trttong

dinh httdng Xa Ht)i Chu Nghia. Tii' mt)t n~n kinh te' dong sang n~n kinh te' md. Do
v~y bttdc d~u g~p ra't nhi~u kh6 khan. Trong st! d6i mdi d6, che' dt) ty gia ho'i dmii

khong phiH la ye'u t6 ngo;,ti 1~. Sau mt)t thC1i gian dai, Vi~t Nam sti' dvng che' dt)

tY

gia ho'i doai co' dinh, de'n nay, Vi~t Nam da tnH qua nhi~u thCfi ky thay d6i che' dt) ty
gia va phttdng each di~u hanh cho phii hqp vdi tlnh hlnh phat tri€n kinh te' da't nude.
Nhttng vdi ba't ky mt)t che' d9 ty gia ho'i doai nao chang nua, n6 viin luon t6n t;.ti
nhii'ng m~t u'u di€m ciing nhu' st! h;,tn che' ctia n6. Tht!c te' cho chung ta tha'y Ia cac
cu(>c khting hoang tai chinh ti~n t~ tren the' gidi xua't phat tii' mt)t che' d9 ty gia ho'i
doai khong phii hqp vdi n~n kinh te' da't nude ciing nhu' khong c6 nhung bi~n phap
phong ngii'a hii'u

hi~u

do n6 gay ra. E>6 ciing chinh Ia ly do rna

lu~n

van dttqc mang


ten "ANH mJONG cuA BIEN DQNG IT GIA H6I DOAI DENNEN KINH

rn vitT NAM

VA NOONG BltN PHAP PHONG NGUA RUI RO IT GIA ".

voi ten g<;>i tren,

d6 Uti nhhm ml;lC dich nghien CUu ban cha't cua ty ghi ho1

doai va Sl! anh hu'C1ng cua n6 de'n n6n kinh te'. Nghien CUu thl!c tr~ng cua Vi~t Nam
va kinh nghi~m cua cac nu'oc tren the' gioi trong vi~c phong ngua rui ro bie'n d()ng tY
gia. Til' d6 dua ra giai phap cho vi~c ll!a ch<;>n che' d() ty gia ciing nhu each phong
ngua rui ro do ty gia gay ra. D6 tai chi t~p trung vao vi~c giai quye't m()t s6 cac ba't
c~p hi~n

nay trong che' d() ty gia h6i doai hi~n nay Vi~t Nam dang sii' d1;1ng va hu'ong

n6 de'n m()t che' d() ty gia hoan thi~n hdn. D6ng thC1i dua ra cac bi~n phap(hong ngua
hfi'u hi~u nha't.
La m()t d6 tai mang tinh thl!c ti~n cao, tac gia da dung nhi6u phudng phap
trong vi~c nghien cll'u, bao g6m di6u tra th6ng ke, thu th~p va xti' ly thong tin,
phudng phap phan tich t6ng hphap khac. Trong qua trlnh thlfc hi~n, d~ phl;lC Vl;l t6t cho tinh thl!c te' cua d6 tai, tac
gia ngoai nhii'ng tai li~u mang tinh cd sC1ly lu~n, con c6 nhii'ng tai li~u til' thl!c te' cua
da't nu'oc va the' gioi thong qua cac phu'dng ti~n nhu' bao chi, s61i~u th6ng ke, ngan
hang, dij.c bi~t Ia thong tin tren
Trong thC1i gian thl!c

m~ng

hi~n lu~n

may tinh.
van, tac gia xin chan thanh cam dn Sl! giup do

nhi~t tinh cua tie'n si Trffn Huy Hoang, la giao vien huong dfin d6 tai nay; ba Vo

Kim Thu, tru'C1ng phong kinh doanh ngo~i h6i ngan hang Nong nghi~p Vi~t Nam; va
m()t s6 d6ng nghi~p khac.


CHu'ONGI:
?

,

~

,...

?

,

,...,

,

CO SO LY LU~N VE TY GIA HOI DOAI
1.1, M()t s6 khai ni~m lien quan de'n h6i doai va ty gia h6i doai:
Khi mo'i quan h~ kinh te' khong chi con n~m trong Hinh dia cua timg quo'c gia
rna n6 da m6 r()ng sang cac m.tdc khac, vi~c trao d6i hang h6a qua l~i I~n nhau se
du
(1

m(}t vai thuong Vl) rna luon tie'p di6n Va phat tri~n

ngay khong ngung. Nhu v~y lam the' nao d~ ti€n t~ cua m()t nude th~ hi~n gia tq cua
n6 khi vuti€n cua nude minh va n6 c6 gia

tri Ia bao nhieu. Bay chlnh Ht vffn d€

nay sinh ra cac

khai ni~m v€ ho'i doai va TGHB.

1.1.1, Ho'i doai va ty gia h6i doai:
- Ho'i doai (Exchange rate): Ho'i doai Ia sl)' chuy~n d6i tu m()t d6ng ti€n nay sang
m()t d6ng ti€n khac.
Vi dv khi m()t cong ty cua Vi~t N am xufft khffu hang h6a sang thj truong Nh~t
Ban va hQ se thu I~i dud6ng Yen Nh~t khong dusang d6ng Vi~t Nam. V~y vi~c chuy~n d6i nay g<;>i Ia ho'i doai.
m

Ty gia h6i doai hay ty gia ngo~i h6i (Exchange rate): TGHB Ia gia d6i hay gia

mua ban m()t don vi ti€n t~ nude nay ra so' don vj ti€n t~ nude khac. Ch~ng h~n nhu ty
gia giua d6ng USD va VNB, ty gia giua GBP va VNB, ...
Nhu v~y, TGHB bi~u thj mo'i quan h~ giii'a nhii'ng do'ng ti€n vdi nhau. Mo'i
quan h~ nay th~ hi~n gia ca, sue m~nh cua d6ng ti€n nay vdi cac d6ng ti€n khac. Khi
m()t d6ng ti€n nay du

- 1-


mua ctia ddng ti€n d6 cao hdn. Theo quy lu~t ghi tri, hang h6a Ia thu'O'c do gia tri ctia
ddng ti€n, va ciing chinh tu d6 n6 xac dinh du'Bang 1.1: Bang ty gia ngo~i t~ tl! do chuy~n ddi (List of foreign exchange rate)

Ngay hi~u ll!c: 01/11/2004, IUc 7 gio 45 (Effcetive Date: 04/1112004, at 7:45 AM)
Ngo(J.i t~
Foreign currency

E>dn

vi

Per

Ty gia d6ng Vi~t Nam- Rate in £>6ng
Mua- Buying
Ban - Selling
Ti~nml}.t
Ch.khoan
Transfers
(cash)
(Transfers)

USD
15,745.00
15,752.00
15,752.00

US Dollar
20.117.00
20,308.00
EUR
Euro
20,097.00
Pound Sterling
GBP
28,957.00
29,000.00
29,276.00
Japanese Yen
JPV
147.42
147.56
149.34
Swiss Franc
CHF
13,119.00
13,139.00
13,264.00
Canadian Dollar
CAD
12,67.00
12,987.00
13,136.00
11,841.00
11,898.00
Australian Dollar
AUD

11,829.00
Singapore Dollar
SGD
9,405.00
9,420.00
9,509.00
Hokong Dollar
HKD
2,013.00
2,016.00
2,035.00
Thai Land Bath
THB
361.00
375.00
388.00
(Ngu6n: Ngan hang Ngoq_i thUdng Vi?t Nam, chi nhanh Tp.HCM)

1.1.2, Phan Io~i ty gia ho'i doai: TGH£> du'
+ TGHE> tha ndi hoan toan: La TGHE> du'
cd s(l

quan h~ Cung-c~u

ctia ti€n t~. Cung-c~u ti€n t~ se ph1,1 thu()c vao ra't nhi€u ye'u t6 kinh te', chinh sach
ti~n t~, ... nhu': slf tang tntC1ng hay suy thoai ctia n€n kinh te'; slf thay ddi gia ca; Uii

sua't; l~m phat; ...hay do slf dt! doan trong tu'dng lai rna ty gia c6 th~ thay ddi tiiy thu()c

vao cac ben tham gia se quye't dinh.

+ TGHE> tha ndi c6 ki~m soat: la TGHE> tha n6i c6 slf ki~m soat ctia nha nu'O'c (Ngan
hang Trung u'dng - NHTW). Nh~m mvc dich kinh te', giam thi~u rtii ro, Nha nu'O'c chti
d()ng can thi~p vao ty ghi, hu'O'ng n6 di (tang hay giam) theo y chti quan ctia minh.

-2-


+ TGHf> c6 dinh: La

h~ th6ng ty ghi dtt<;1c chinh phd ban hanh dtja tren cd sCJ ghi tri

cua d6ng ti€n nu'oc minh va du'<;1c c6 dinh (cam ke't) trong m()t thC1i gian dai voi d6ng
ti€n cac nttoc khac. Theo Bretton Woods, thi m6i Chlnh phu cam doan se duy tri m()t
TGHf> c6 dinh cho ti€n t~ ctia minh khi trao ddi voi d6ng dola ho~c vang.

+ TGHB trong vung mvc tieu da dtt<;1c thoa thu~n: Bay la h~ th6ng ty gia dtt<;1c thoa
thu~n tru'oc voi nhau cho nhii'ng nu'oc, nhii'ng c()ng d6ng, nhii'ng lien minh kinh te' rna

do d6 h~ thefng ty gia trong khu VljC nay du'
C\}

th€ ca v€

gia tri ciing nhtt bien d() dao d()ng. H~ th6ng ti€n t~ chau Au la m()t die'n hinh.
1.1.3, Sr! hinh thanh va phat triin cac che' d() ty ghi tren the' giO'i:
Qua nhi€u giai do~n phat tri€n khac nhau, h~ thO'ng TGHf> tren the' gioi c6
nhi€u thay d6i, nhttng ban cha't cua n6 v~n mang m()t hinh thai

sd

khai ban d~u.

Chung ta c6 th€ phan chia slj phat tri€n ctia h~ th6ng ty gia tren the' gioi thanh nhii'ng
giai do~n chti ye'u sau day:
1.1.3.1, Che' d() ban vi vang:
Ban vi ti€n t~ la cai tieu chu~n chung rna m6i nttoc ch<;>n lam cd sCJ cho ddn vi
ti€n t~ cua nttoc minh. Che' d() ban vi vang sd khai Ia ngu'C1i ta dung vang d€ due thanh
d6ng ti€n theo m()t hinh dang va tr<;>ng lu'<;1ng nha't dinh, d6ng ti€n nay du'<;1c phep htu
hanh nhtt Ia d6ng ti€n chinh thuc, h<;1p phap va c6 hi~u ltjc giai trai vo h~n. f>~c di€m
cd ban ctia nola gia tri tren b€ m~t d6ng ti€n tttdng dttdng voi gia tri kim lo~i.
Nhtt v~y TGHf> hay gia tri d6ng ti€n giii'a cac nttoc dtt<;1c tinh tren cd sCJ gia tq
cua d6ng ti€n kim lo~i ctia m6i nttoc phat hanh ra.
Hlnh thuc phat tri€n cua che' d() ban vi vang la m()t qua trinh phat tri€n lau dai,
v€ sau, do nhu c~u phat tri€n ciing nhu' chi phi qua IOn trong vi~c due vang, ti€n gia'y
ra dC1i nhttng v~n dtja tren cd sCJ t6ng sef vang nha't dinh. Trong giai do~n nay t1j do

-3-


hoa thttdng m~i quo'c te' phat tri~n ra't m~nh, vi~c trao d6i mua ban hang h6a giii'a cac
nttoc tren the' gioi ngay cang gia tang. Vi v~y, yeu c~u thanh toan ngay cang dtttrQng de'n. Luc nay cac nttoc khi phat hanh ti€n se can cu vao t6ng so' vang, ti gia ho'i
doai ciing dtfa tren cd so nay d~ hlnh thanh.
1.1.3.2, Che' df) nhi@u ty gia:
Tii' 1929 de'n 1944: Tntoc m('>t tlnh tr~ng ba't 6n v€ chu trttdng tieu chuffn vang
cua m('>t so' quo'c gia m~nh tren the' gidi do so'lttkhong du'

CUQC

chie'n thu'dng m~i xay

ra gay gAt, trong d6 cac quo'c gia co' gAng tim each lam ma't gia ddng ti€n cua mlnh
nhhm t~o u'U the' cho vi~c xua't kh~u hang h6a ddng thoi h~n che' vi~c nh~p kh~u. Do
v~y gia

tri thtfc te' cua ddng ti€n ngay cang bi ma't di

so voi gia

tri ban d~u cua n6.

TGHB cua cac nu'oc luc nay khong con co' dinh nhtt da cam ke't trttoc day nii'a rna n6
da du'
y chi chu quan c6 l<Ji cho n€n kinh te' nttoc nha. M('>t so'

thi khong th~ ki~m soat du'
CUQC

chie'n pha gia ddng ti€n va

chinh sach bao h('> m~u dich cua cac nu'oc da lam cho n€n kinh te' tren toan c~u ngay
m('>t suy thoai tr~m trQng hdn.
1.1.3.3, H~ tho'ng Bretton Woods: 1946-1971
Trttoc tlnh tr~ng h6n lo~n cua h~ tho'ng ty gia cua cac nttoc ciing nhtt tieu

chu~n vang ngay cang bi pha vcr, de'n nam 1946, h~ tho'ng ty gia Bretton Woods ra

doi. H~ tho'ng nay bu('>c cac chinh phil cac nttoc cam ke't duy trl m('>t TGHB co' dinh
ho~c glm giii' ti€n t~ cua mlnh khi trao d6i voi ddng dola ho~c vang. Theo d6 ti€n

dola My ciing du'
-4-


140DM/ounce. Tren cd sCi d6 TGHB giii'a cac d6ng ti€n ciing du'
DMIUSD = 35/140 = 0,25 hay 1USD = 4DM.
Nhu' v~y theo h~ tho'ng ty gia Bretton Woods, cac TGHB du'tntC1ng quo'c te'. St! can thi~p nay du'ne'u tren thi tru'C1ng tha'y c6 xua't hi~n st! ma't din bAng v€ cung cfiu. V oi mt;tc dich Ia
d€ ba't cu IUc nao thi tru'C1ng vfin giii' du'Tuy nhien cam ke't nay khong hoan toan chifc chifn, bCii TGHB khong chi pht;t
thu(>c vao cac ye'u to' n6i tren rna n6 con pht;t thu(>c vao h~ tho'ng chinh

tri

ctia m6i

nu'oc, chinh sach ti€n t~ hoiJ_c mt;tc tieu phat tri€n kinh te'. V oi nhii'ng nguyen nhan d6,
h~ tho'ng TGHB co' dinh Bretton Woods

bi st;tp d6 cung voi st! pha vC1 ctia tieu chuffn

vang da t6n t~i tru'oc d6.

1.1.3.4, H~ tho'ng hi)u Bretton Woods: til 1971 de'n nay:
Trong m(>t khoang thC1i gian 25 nam, h~ th6ng Bretton Woods t6n ·t~i va da n6
lt!c d€ duy tri m(>t h~ th6ng TGHB

c6 dinh, nhu'ng ye'u t6 thi tru'C1ng vfin la cai quye't

dinh. Vi~c dinh gia d6ng ti€n cua m6i nu'oc theo vang khong mang y nghia quye't dinh
nii'a, rna d6ng ti€n ngay cang pht;t thu(>c vao kh6i htxu!t ra, pht;t thu(>c vao st! phat tri€n kinh te' ctia m6i nu'oc ciing nhu' chinh sach ti€n t~.
Tit d6 TGHB tren the' gioi c6 th€ n6i la da quay v€ voi h~ tho'ng TGHB tha n6i hoan
to~tn.

1.2, Cac nhan to' anh htidng de'n TGHD:
Tuy theo each tie'p c~n v€ TGHB rna chung ta c6 th€ hi€u theo hai each khac
nhau khi n6i v€ cac nhan t6 anh hu'Cing de'n ty gia.

- 5-


1.2.1, Theo can can thanh toan quo'c te':
Trong quan h~ kinh te' quo'c te', ngu'CJi ta luon d€ c~p de'n CCTT ciia m()t nude
do'i vdi cac nude khac.

d day du'
dan ell' nude ngoai. Trong CCTT quo'c te', 3 thanh phffn sau day dtt1.2.1.1, Tai khmin vang lai: Ia m()t tai khoan do lu'CJng Srf. trao d6i hang h6a dich Vl;l
cua m6i quo'c gia. N6 bao gdm:
-Can can m~u dich: la phffn con l~i gifi'a xua't nh~p khffu cua m()t nude
- Can can dich Vl;l: la cac khoan chi tra cho ti€n Hii, l

ngoai; CaC khoan thu chi tU du lich Va CaC dich Vl;l khac.
- Cac khoan chuy€n giao don phttdng: bao gdm cac khoan nhtt vi~n trki€u ho'i, ...
Tai khoan vang lai la tai khoan quan trQng nha't trong CCTT quo'c te'. Khi tai
khoan vang lai m~nh hay ye'u cling se anh httdng de'n TGHE>. Ne'u tai khoan vang lai
lien tl;lC am thl Srf. mfft gia CUa ddng nQi t~ la IDQt di€u khong tranh khoi. Vl khi d6
quo'c gia cffn ti€n ngo~i t~ d€ thanh toan,

tu d6 t~o cho cffu ngo~i t~ tang nhanh. Theo

quan h~ cung-cffu ngo~i ho'i thl ke't qua la gia

tri ddng n()i t~ giam (ma't gia). Ngtt
l~i, khi tai khoan vang lai luon th~ng dtt, c6 nghia la nhu c~u ddng ngo~i t~ khong con

cao nhtt tru'dc day th~m chi con giam nfi'a. Bay cling la m()t nhan to' d€ cho ty gia
giam xuo'ng (ddng n()i t~ tang gia)
1.2.1.2, Tai khmin vo'n: Tai khoan vo'n chinh la srf. dich chuy€n vo'n gifi'a cac quo'c
gia vdi nhau, n6 bao gdm:
Ngudn vo'n di vay nude ngoai
Ngudn vo'n d~u tttnu'dc ngoai
Ngu6n vo'n cho nude ngoai vay

-6-


Ngu6n vo'n d~u tu'ra nu'oc ngo~H
Tai khoan vo'n c6 m9t gia tri nha't dinh de'n CCTT quo'c te'. Tuy theo m6i quo'c
gia rna slJ anh hu'dng it hay nhit~u ctia n6 de'n TGHE>. E>o'i vOi m9t so' quo'c gia, khi

nhu c~u ngo~i t~ khong phiii la ca'p thie't, dl! trii' quo'c gia m~nh thi can din vo'n c6
tham hvt hay khong h~u nhu' khong quan tr<;mg. Vi trong tu'dng lai can can vo'n se trd
l~i can b~ng. Nhttng do'i vOi nhii'ng quo'c gia c6 luqng dl! trii' ngo~i t~ ye'u thi m9t slJ

thay d6i nho trong can can vo'n cling anh hu'dng de'n ty gia.
1.2.1.3, Tai khoan dlf trii' ehinh thue:
Bay Ia ngu6n dlJ trii' chinh thuc ctia m9t qu6c gia dung vao m9t so' tntong hqp
d~c bi~t

trong n~n kinh te'. Thong thuong, tai khoan dlJ trii' chinh thuc se khong anh

hu'dng nha't thoi d6i voi TGHE>. Nhttng sue m~nh ctia m6i qu6c gia ph~n nao d6 duqc
th6 hi~n C1 tai khoan dlJ trii' chinh thuc. Ch~ng h~n nhu' My Ia m9t quo'c gia c6 khoan
dl! trii' qu6c gia ra't IOn, nhttng ben c~nh d6 th~m hvt m~u d!ch ctia

My thu9c vao so' 1

the' giOi. Nhttng do'i voi nhii'ng nu'oc ye'u hay nhii'ng nuoc dang phat tri6n thi dlf trii'
chinh thuc la di~u quan tn;mg n6i len sue m~nh, kha nang tai chinh cling nhu' buc
tu'ong thep cho d6ng ti~n ctia m6i quo'c gia.
1.2.2. Sue mua eiia dilng ti~n va ehfnh saeh vi mo eiia n~n kinh te':
1.2.2.1, Sue mua eiia dilng ti~n:
Cd sC1 d~u tien d6 hinh thanh nen TGHE> chinh la sue mua ctia d6ng ti~n. Tuc

la theo quy lu~t ghi tri, d6ng ti~n dung lam thuoc do gia

tri

ctia hang h6a. nhu'ng

nguqc l~i hang h6a cling phan anh gia tri ctia d6ng ti~n thong qua sue mua ctia n6.
Ne'u trong m9t Hinh th6, hay n6i dung hdn khi dung chung m9t d6ng ti~n thi d6ng ti~n
d6 luon phan anh dung gia

tri

ctia n6 giii'a cac vung. Trong truong hqp c6 slJ chenh

-7-


l~ch nhau giua CaC khu Vf/.C thl Se xay ra Sf/. di€u ph6i, Sf/. djch chuy€n hang h6a Va ke't

qua la roue gia

du<;~c

quan blnh giua cac khu vrf.c.

Cai rna chung ta quan tam

(J

day la sue mua cua cac d6ng ti€n khac nhau. Vi

d1..1 nhu 1USD se mua du<;~c 1 s6Iu<;~ng hang h6a khac nhau so vdi 1VNB; hay ciing 1
lu<;~ng hang h6a gi6ng nhau, nhttng c~n 1

s6 ti€n VNB

ho~c USD khac nhau d€ mua.

Ch£ng h~n: 1kg thit bo = 60.000VNB, 1kg thit bo = 5 USD. Tu d6, ddn gian ta tinh
du<;~c:

1USD = 60.000VNB/5 = 12.000VNB
Nhttng d€ tinh du<;~c di€u nay, chung ta khong chi ddn thu~n m<)t lQai hang h6a

rna c~n phai drf.a vao r6 hang h6a du<;~c xac djnh cho m<)t n€n kinh te'. Tu d6 ta d~
dang tinh du<;~c ty gia giua cac d6ng ti€n vdi nhau.
Tren cd sd can bling sue mua giua d6ng ban t~ va d6ng ngo~i t~, ta c6 each
tinh sau:
Sue mua 1 d6ng ngo~i t~
?

Muc gh\ ca trong nude

• ,

T y gta = ----------------------------------- = -------------------------------

Sue mua 1 d6ng ban tc$

Muc gia ca ngoai nude

Nhu v~y, vdi each nhln tren thl TGHE> giua cac d6ng ti€n vdi nhau ph1..1 thu<)c
vao sue mua cua d6ng ti€n d6 d6i vdi cac lo~i hang h6a tren thi truong.

1.2.2.2, Tac d()ng ciia l~m phat: L~m phat la ye'u t6 anh hudng trrf.c tie'p de'n ty gia.
Ta bie't rling sue mua cua d6ng ti€n ban tc$ va d6ng ti€n ngo~i tc$ du<;~c bi€u thi thong

qua chi s6I~m phat. Khi l~m phat phat cao thl sue mua cua d6ng ti€n se giam, d6ng
ti€n ma't gia. Ta xet m6i quan he$ cua ty gia so vdi l~m phat cua 2 qu6c gia:
Chi s6I~m p hat trong nude
Ty gia t~i thOi di€m t = Ty gia t~i th<'1i di€m (t-1) x --------------------------------Chi s6I~m phat ngoai nude

- 8-


Nhtt v~y, ty ghi ph1,1 th9c vao chi s6I~m phat cua 2 qu6c gia. Ne'u I~m phat
trong nttoc tang va l~m phat nttoc ngoai giam thl ti gia se tang. Ngttphat nttoc ngoai tang con

I~m

phat trong nttoc giam thl ty gia se giam. Con trong

trttong hphai xem xet muc d9 tang hay giam cua n6.
Bay gio ta xet mQt vi d1,1 anh httdng cua l~m phat de'n ty gia: gia sii' khi d6ng
USD cua My c6 chi s6I~m phat cao, USD ma't gia. Trong khi d6, My c6 m6i quan h~
m~u dich voi Nh~t va ltlc nay ty I~ l~m phat cua Nh~t khong thay d6i. Ke't qua Ia:

Ngttoi My mua hang cua Nh~t nhi€u hdn (vl dttngttoi Nh~t it sit d1,1ng hang cua My do gia di{t hdn trttoc. Tu d6 xay ra slf bie'n dQng
trong quan h~ cung c~u ngo~i h6i. C1,1 th€ la

(J

My, cung d6ng Yen giam, c~u d6ng

Yen tang t~o sue ep cho gia tri cua d6ng Yen Nh~t.
Nhtt v~y, I~m phat la ye'u t6 anh httdng trl,l'c tie'p va ra't nh~y cam de'n ty gia.
1.2.2.3, Tac d()ng ciia Hii sua't:

Uli sua't cfing Ia m9t trong nhii'ng cong c1,1 vi mo dung d€ di€u chinh TGHE>
dttnhii'ng d6ng c61ien quan de'n vi~c d~u ttt cua hQ, vl Hii sua't cfing chinh Ia muc sinh Ioi
cua d~u tu'. Khi thi trttong tai chinh ho~t d9ng m~nh me, vi~c d~u tu' du'thj. tru'ong chung khoan gifi'a cac nu'oc, tu d6 n6 se tac d9ng de'n cung-c~u cua cac
d6ng ti€n. Ke't qua lam cho ty gia tha y d6i.
Ta xet vi d1,1 sau: Gia sit My tuyen b6 nang Hii sua't d6ng USD len con trong ltlc
d6 H'ii sua't d6ng bang Anh khong thay d6i. Khi· d6ng USD tang Hii sua't, nghia Ia
USD ha'p dfin hdn trttoc do Hii sua't cao hdn, tu d6 lam tang c~u USD tren thi trttong

-9-


va ciing d6ng thC1i giam cung USD. Con d6i vdi d6ng GBP thl cfiu se giam va cung se
tang vl nguC1i ta se d6i GBP d6Ia'y USD.
Khi d6ng USD tang Hii sufft (cac y€u t6 khac khong dGi) I~p tuc ty gia giii'a
GBP va USD thay d6i theo. Trong tntC1ng h<;1p nay d6ng USD len gia (hay d6ng GBP

ma't gia). Cv th6 muc thay d6i Ia bao nhieu con phl;l thu()c vao S\1' thay dGi cua Hii
sua't.
Trong y€u t6 Hii sua't, chung ta phai tinh d€n y€u t6 Hii sua't th-gc. Vl v~y Hii
sua't thlfc mdi chinh Ia cai rna nha dfiu tu' quan tam.
Lai sua't th-gc = Lai sua't danh nghia- ty 11$I~m phat
Ntu Iai sua't th-gc cao thl se thu hut dfiu tu nude ngoai. Cac nha dfiu tu nude

ngoai se d6i Ia'y d6ng ban t«$ d6 dfiu tu,

tu d6 tac d()ng d€n quan hi$ cung c~u tren thi

truC1ng tien tl$.

1.2.2.4, Chinh sach ngo~i ho'i:
Tuy theo tung qu6c gia, tuy thu()c vao mvc tieu ciing nhu thC1i di6m cv th6 rna
chinh sach ngo~i h6i c6 th6 dieu chinh cho phu h<;Jp. Nhung mvc tieu cu6i cung vfin Ia
lam sao cho d6ng tien trong nude 6n dinh, m~nh len, thu hut dfiu tu nude ngoai d6ng
thC1i kich thich xua't khffu hang h6a, giam nh~p khffu.
Chinh sach ngo~i hO"i thuC1ng th6 hil$n (J nhii'ng di6m sau:
- Chinh sach hO"i doai: tuy thu()c vao tung thC1i ky, giai do~n rna vi~c thi{t chijt hay
ndi long
khuy€n

sa dvng ngo~i tl$ trong m6i qu6c gia. Tu d6 n6 se anh hudng d€n ty gia. N€u
khich vil$c sa dvng ngo~i t«$ thl nhu cfiu ngo~i t«$ se tang len lam cho ty gia

tang. Ngu<;jc l~i, n€u h~n ch€ vil$c sti' dvng ngo~i t«$ thl t:Y gia se giam.

- D-g trii' ngo~i tl$: vil$c d-g tri1 ngo~i t«$ nhieu hay it ciing anh hudng d€n TGHB, vl
day Ia niem tin, Iii cd sd dam bao cho d6ng tien cua m6i qu6c gia.

- 10-


- Chinh sach ty gia: tuy vao

ffil:IC

tieu

Cl:l

th€' rna Chinh phil dung nhi€u bi~n phap

tfl!c tie'p hay gian tie'p tac d<)ng de'n ty gia. Ch~ng h~n nhu' muo'n dffy m~nh xua:'t
khffu, Chinh phil tang ty gia len (ma't gia d6ng n<)i t~). Hay muo'n thu hut d~u ttt nude
ngoai thi 6n djnh ty gia, ho~c giam ty gia xuo'ng.
- Thi tntong ngo~i ho'i: NHTW se di€u tie't ty gia thong qua vi~c mua ban, dt! trii'
ngo~i ho'i do'i vdi cac ngan hang thttdng m~i. Muo'n ty gia xuo'ng, NHTW se tung m<)t

htt~. Ngu'ho~c tang ty 1~ dlf trii' bift bu<)c do'i vdi ngo~i t~.

1.2.2.5, M()t sff chinh sach vi mo gian tie'p:
Trong cac chinh sach vi mo dung d€' tac d<)ng hay di€u tie't ty gia con c6 nhii'ng
chinh sach nhu' thue' XNK b~ng each ap d~t nhii'ng rao can v€ thue' nh~p khffu, qmln
ly b~ng h~n ng~ch. Chinh sach thu hut vo'n d~u tu' thong qua vi~c ttu diii cho cac cong
ty nude ngoai nhtt thue' l
1.2.3, Ye'u to'ky vqng (hay ye'u to' tam ly):

Ky

v<_>ng la ye'u to' ra't nguy hi€'m anh httdng de'n TGHE>. Vi trong thl!c te',

nhii'ng thong tin lien quan de'n TGHE> khong h~n khi nao ciing dung rna thttong c6
nhii'ng tin d6n tha't thi~t lam anh httdng n~ng n€ do'i vdi ty gia. Tuy nhien do'i vdi cac

nha d~u tu' h<.> ra't nh~y ben vdi cac thong tin c6 lien quan de'n cac ho~t d<)ng kinh te'
cila m6i quo'c gia. Ta c6 the' xem m<)t phan ll'ng di€'n hinh tac d<)ng de'n ty gia.

Khi m<)t n€n kinh te' c6 da'u hi~u tri tr~ thi ky v<_>ng v€ d6ng ti€n d6 trong tu'dng
lai se ye'u, d6ng ti€n se ma't gia.

Dt! bao v€ thay dcSi Hii sua't

- 11 -


D\1' bao v€ lt;tm phat gia tang
M()t s6 d\1' bao v€ chu ky thanh toan nnhtt: nhii'ng nha d~u ttt nfim bfit thong tin v€ cac khoan nphai tra voi m()t s6lttV~Y, nha d~U tlt tim each d€ kie'm loi thong qua S\1' bie'n d()ng CUa ty gia trong tltdng

lai, tli d6 lam anh httdng de'n cung-c~u ngot;ti t~ tren thi tntong.
Cac tin d6n v€ thay d6i chinh sach quan ly ngot;ti h6i, pha gia d6ng ti€n, ...
S1,1' pha san cua cac t~p doan tai chinh Ion.

Cac nha d~u cd ti€n t~ c6 th€ lam thay d6i gia tri ddng ti€n cua m()t s6 qu6c
gia.
Ngoai ra, trong ye'u t6 ky VQng, nguoi ta khong th€ khong tin vao cac tin ddn
nhlf d6i ti€n, tung ti€n moi ra thi trttong voi s6 ltttang trttdng cua GDP), s\1' ba't 6n v€ chinh tri, ... Thong thttong d6i vOi nhii'ng thong tin
nay thi ngay l~p tuc se c6 anh httdng de'n thi trttong ti€n t~: du v€ ddng n()i t~ se
ghlm mt;tnh, thay vao d6 c~u v€ nhii'ng lot;ti hang h6a c6 gia

tri (vang, ba't d()ng san, ...)

va nhii'ng ngot;ti t~ mt;tnh gia tang nhanh chong. Ke't qua la ddng n()i t~ mfft gia so voi
ddng ngot;ti t~. Ngttcac nha d~u ttt: hi~p djnh thttdng mt;ti dttquy€n d~y tri€n VQng; Stf kham pha, phat hi~n tai nguyen thien nhien (d~U mo,
khming san,...); Stf dQt pha trong khoa hQC ky

thu~t;

... V oi nhii'ng thong tin nay n6 se

lam cho cac nha d~u ttt yen dim hdn v€ ddng ti€n nttoc d6 va cling la cd h()i d€ d~u

ttt. Nhtt v~y n6 se lam tang gia trj cua ddng n()i t~ va ty gia cling thay d6i.
1.3, linh htidng ciia biln d(}ng

ty gia dffi vm n~n kinh tl va nhii'ng bi~n phap cd

ban d@' phong ng-Ua riii ro:

- 12-


1.3.1, A.nh hlidng ty gia do'i vO'i n~n kinh te':
TGHE> khong don thu~n la sl;l bi€u di~n git1 ca ctia d6ng ti€n mtoc nay voi
d6ng ti€n mtoc khac, rna n6 con th€ hi~n rn(>t sue rn~nh ctia rn(>t qu6c gia. M(>t sl;l
thay d6i ctia n6 d€u anh hu'dng de'n v~n rn~nh ctia n€n kinh te'. TGHE> c6 th€ thay d6i
theo hu'ong chti quan ctia rn(>t nuoc, nhttng c6 IUc n6 cbiu anh hu'dng

tu ben ngoai.

Ngtt<;1c l~i khi ty gia thay d6i n6 cfing kern theo ra't nhi€u ye'u t6 khac ctia n€n kinh te'
thay d6i.
Trong thl;lc te', khong it cac cu(>c khung hoang kinh te' bfit ngu6n ti't tai chinh
ti€n t~, trong d6 c6 sl;l thay d6i khong Iuong tru'oc ctia TGHE>. Sl;l thay d6i

cy gia theo

chi€u httong c6 h:Ji cho n€n kinh te' ra't it gij.p trong thl;lc te', vi n6 Ia ye'u t6 ti€rn ffn,
con hfiu he't la theo chi€u hu'ong c6 h~i cho n€n kinh te'. Trong rn(>t s6 cu(>c khting
hoang, cac qu6c gia cfing nhu Ngan hang the' gioi, Quy ti€n t~ the' giOi da chi hang
chl}c ty do la nh~rn giii' gia d6ng ti€n, nhttng nhi€u hie phiii b6 tay.
Sau day Ia rn(>t s6 anh hu'dng ctia TGHE> de'n n€n kinh te' qu6c dan:
1.3.1.1, A.nh hlidng ciia ty gia ho'i doai de'n xua't nh{lp kh~u:
Trong di€u ki~n hi~n nay, hang h6a dtt<;1c trao d6i r(>ng rai giii'a cac qu6c gia,
va'n d€ lttu thong di€u tie't hang h6a xay ra rn(>t each d~ dang va nhanh chong. Sl;l thay
the' qua l~i Ian nhau giii'a cac chting lo~i hang h6a, cac rnij.t hang, cac nhan hi~u hay
cac nha san xua't giii'a cac nu'oc la di€u hi€n nhien. Vi v~y khi c6 rn(>t sl;l thay d6i v€
gia ca hang h6a trong nu'oc se l~p tuc anh hu'dng de'n vi~c tieu thl} ciia n6 trong thj
tru'ong n(>i dja cfing nhu' nu'oc ngoai.
Ta xet vi dl} sau day: Trttoc day gia 1GBP=1,3USD, nay d6ng GBP len gia,
1GBP=1,35USD. Nhu'v~y n6 se anh httdng de'n hang h6a XNK:

- 13-


- Ta ciing gia sll' i'J mtoc Anh, tntoc day 1 ta'n thep Hi 400£, nay ghi vfrn khong d6i.
Ciing trong thoi gian nay, i'J My 1 ta'n thep ghi 520$ (tu'dng du'dng 400£ = 520/1.3)
(gia sll' 2lo~i thep c6 cha't lu'can b~ng nhau. Trong tht.Jc te' c6 st.J chenh ll$ch, nhu'ng st.J chenh ll$ch nay chi dii Ion

cho cac nha kinh doanh kie'm IOi va n6 se keo v~ m()t muc gia quan binh sau d6.
- Khi i'J Anh, 1£ = 1.35$ thi gia 1 ta'n thep vfrn la 400£. Nhu'ng khi ta tinh ra ti~n USD
thi 1 ta'n thep se Hi 400£

X

1,35 = 540$. Con (j My ltlc nay gia thep vfrn khong d6i.

Nhu' v~y gia thep i'J Anh cao hdn i'J My. Ke't qua la:
+

T~i

nu'oc Anh: do gia thep trong nu'oc cao hdn i'J nu'oc ngoai (My), ngu'oi dan Anh

se mua hang nh~p khffu ciia My va h~n che' sll' dl;lng hang trong nu'oc. Nhu' v~y n6 da
t~o di~u kit$n cho nh~p khffu (tu My) tran vao nu'oc Anh.

+Con t~i My, khi ty gia thay d6i, hang ngo~i nh~p (nu'oc Anh) se d~t hdn hang n()i
dia. Do v~y, ngu'oi My se thien v~ sll' dl;lng hang trong nu'oc va h~n che' sii' dl;lng hang

nuoc ngoai. Ke't qua la hang nh~p khffu tu Anh ra't kh6 xam nh~p vao My.
Nhu' v~y anh hu'i'Jng trt.Jc tie'p ciia ty gia de'n XNK khi d6ng ti~n len gia la:
- Xua't khffu giam do gia hang h6a xua't ra nu'oc ngoai tinh theo d6ng ngo~i tl$ dAt hdn
truoc day.
- Nh~p khffu tang do gia hang h6a nu'oc ngoai re hdn tru'oc day.
Con trong tntong hdem tieu thl;l i'J nu'oc ngoai se d~ dang hdn. Do ciing voi muc gia n()i tc$ ban dffu gi6ng
nhau nhu'ng khi tinh ra d6ng ngo~i tl$ se nho hdn ban dffu. Trong tru'ong hn6 se kich thich xua't khffu. B6i voi hang nh~p khffu thi khi nay gia cua hang ngo~i

nh~p se d~t hdn so voi ban dffu khi tinh ra d6ng n()i tl$, tru'ong h
hang nh~p khffu.

- 14-


Vdi l~p lu~n nhu' v~y, m6i khi ty ghi thay d6i n6 se anh hu'dng de"n vi~c XNK
hang h6a. Nhu'ng C1 day, khong chi hi6u ddn thu~n Ia muO'n tang xua't khffu, hc,1n cht
nh~p khffu la chung ta cu vi~c pha gia ddng n9i t~. Cai quan tn;mg la phai tim ra cho

dtt<;jc m9t

cy

gia thich h<;1p gqi la ty gia hi~u qua thlfc te" (Real Effective Exchange

Rate- REER) vua nhhm ldch thich XNK, thu hut d~u tu', ki~m cht lc,1m phat, ... chung
ta se ban v~ va'n d~ nay trong chu'dng 3.
1.3.1.2, .tinb hlidng ciia ty gbi de'n can din thanh toan qu6c te':
Th~t ra rna n6i, day khong chi la Slf anh hu'dng m9t chi~u rna Ia m9t Slf tac

d()ng qua lc,1i giua

tY gia va cac ytu tO'. Nhu'ng d day ta chi d~ c~p m9t hudng la anh

httdng cua ty gia dtn cac ytu tO' khac.

* .tinh hlibng de'n tai khoan vang lai: Tai khoan vang lai, nhu' da trinh bay d tren, n6
bao gdm can can m~u dich, can can dich vv va chuy6n giao ddn phu'dng.

Khi ty gia thay d6i, n6 l~p tuc anh hu'dng de"n can can m~u dich do c6 Slf thay
d6i v~ XNK hang h6a. Thong thu'CJng khi ddng ti~n trong nu'oc mc,1nh len se lam cho
can can m~u dich bi tham hl.}t.
Khi ty gia thay d6i thi can din dich vv cling thay d6i theo vi c6 sl! thay d6i ghi
ca voi tru'oc day, n6 anh hu'dng de"n cac hoc,!t d9ng dich vv, du ijch, ..
Rieng vi~c chi tra cac cac khoan ti~n Iai va l<;1i tuc nu'oc ngoai c6 thay d6i
nhttng thay d6i ra't ch~m. Slf thay d6i nay se anh hu'C1ng v~ lau v~ dai, chu ytu la do
cac nha d~u tu' chqn llfa cd h()i cho mlnh.

* Anh hlibng de'n tai khoan v6n: Khi ty gia thay d6i tai khoan vO'n cling thay d6i
theo. Vi tai khoan vO'n phan anh cac khoan d~u tu' giua cac quO'c gia vdi nhau. Chi c~n
c6 slf dt! bao thay d6i v~ ty gia l~p tuc cac nha d~u tu', cac chinh phu se tinh toan va
tim ra cho minh dau Ia cd h9i d~u tu' tO't nha't. Vi

- 15-

tY gia chinh Ia gia tri ddng ti~n, cling


chinh Ut muc Wi sau khi quy d6i tit d6ng ban t<$ ra ngo~i t<$. Nhu v~y n6 se t~o ra mQt
dong chay ti8n t<$ tit nu'oc nay sang ml'oc khac.
Ne'u d6ng ban t<$ cua mQt nuoc dtf kie'n se m~nh len trong thC1i gian toi, nghia
Ia d6ng ban t<$ len gia. Luc nay chinh Ia cd hQi cho cac nha dffu tu nuoc ngoai dffu tu

vao chung khoan trong nuoc d€ hu(1ng du<;lc phffn chenh l<$ch do bie'n dQng v8 ty gia.
Vi dl.}: khi cac ye'u tfi khac khong d6i, dtf kie'n trong tudng lai dGng USD se
m~nh len so voi cac d6ng ti8n khac thl cac nha dffu tu nuoc ngoai hQ se Iffy d6ng ti8n

cua hQ d€ d6i Iffy USD va dffu tu' vao My. Vi trong qua trlnh dffu tu, ngoai khoan l<;li
nhu~n rna hQ thu du'QC tit vi<$c dffu tu' thong thu'CJng ra hQ COn nh~n du'QC 1 khoan

chenh l<$ch khi Iffy d6ng USD d€ d6i Iffy d6ng ngo~i t<$ rna tru'oc d6 hQ da ban di d€
mua USD. Ke't qua la tai khoan vfin thay d6i mQt each nhanh chong.
Con ngu'<;lc l~i, ne'u d6ng ban t<$ c6 xu huong mfft gia thl khong kich thich thu
hut dffu tu tit nuoc ngoai, ke't qua Ia tai khoan vfin se giam di.

* Tai khmin dtf trii' quo'c gia:
Tai khoan dt! tru qufic gia thu'CJng phl,} thUQC vao tai khoan vang lai va tai
khoan vfin. Ne'u cac tai khoan nay thuC1ng xuyen bi tham hl.}t thl buQc Chinh phti phai
Iffy tit khoan dtf tru qufic gia ra d€ bu d~p vao cac khoan tham hl.}t (khong phai quO'c
gia nao cfing v~y, ch!ng h~n My la mQt qufic gia hang nam bi tham hvt ni,ing n8 tren
can can m~u dich, nhttng quy dt! tru Lien bang cua My hang nam vfrn tang va luon Ia
hang dffu the' gioi), lam cho khoan dtf tru ngay cang nho l~i.

1.3.1.3, Jinh huitng ciia ty gia do'i vm thu nh4}p binh quan:. Gia sti' thu nh~p blnh
quan tren dffu ngu'C1i ctia Vi<$t Nam khong thay d6i, nhttng khi ty gia thay d6i theo
hu'ong giam gia d6ng nQi t<$, ke't qua la thu nh~p blnh quan se c6 anh huC1ng:

- 16-