Phát triển dịch vụ ngân hàng điện tử trong thương mại điện tử tại việt nam
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (5.79 MB, 120 trang )
BQ GIAO DlJC VA DAO TAO
TRUONG DAI HOC KINH TE TP. HCM
"
?
NGOMINHHAI
,
~
~
'
PHAT TRIEN DICH
VU. NGAN HANG
.
f>IEN
TO' TRONG THU'ONG MAl
f>IEN
•
•
•
?
TO' TAl
. VIETNAM
.
~
~
?
~
Chuyen nganh : Kinh te' tai chinh, ngan hang
Ma sff : 60.31.12
LUAN
. VAN THAC
. SI KINH TE
NGUOI Hu'ONG DAN KHOA HOC
PGS TS Tran Hoang Ngan
a¢ GIAO Dt,tC VA 8AO T~O
iRlJbNG f)J'I KIN!i TE TP.HCM
--
THtfVI~N
~
,;
...,
~~ --AM. al'\ )Tf. HO CHI MINH- NAM 2006
I
'
\
LOICAMDOAN
Toi xin cam doan lu~n van th~c si kinh te' : "Phat tri~n dich v1,1 ngan hang
di~n til' trong thu'ong m~i di~n til' t~i Vi~t Nam" la ke't qua cua qua trlnh hQc
t~p, nghien cli'u khoa hQc d<)c l~p, nghiem tuc. Cac s6 li~u trong lu~n van c6
ngu6n g6c ro rang, dang tin c~y va du'c;Jc xU' ly khach quan, trung thl,l'c.
TP. HCM, Thang 12 nam 2006
Tac gia
Ml)C Ll)C
Trang
. Trang ph1,1 bla
LCii cam doan
M1,1c lvc
· Danh ID\lC cac ky hi~u, chft vie'ttAt
Danh mvc cac bang, bi~u
Danh mvc cac hlnh ve, d6 thi
Mdd~u
~
'-
?
A
'-
'
Chuang 1 : VJ TRI, VAI TRO CUA NGAN HANG VA DJCH VlJ
NGAN HANG BI~N TU TRONG THUdNG MAl BI~N TU
1.1. Nhii'ng khai ni~m : ........................................................................................ 1
1.1.1 Thu'ong ml;].i di~n til' : ............................................................................. 1
1.1.2 Ngan hang di~n tir': ............................................................................... 2
1.1.2.1 Khai ni~m ngan hang di~n tit: ....................................................... 2
K
' • d
~
',t/
1. 1.2.2 B on
gtai
oqn phat
tnen
cua ngan h'ang d'lyn tll~ : ........................ . 3
~
•,t/ cua thtfong ml;].I' d'H(n ttY toan cau h'Iyn nay: .......................... .. 4
1.2 . Su'. ph at
tnen
1.3. Vi tri, vai tro cil.a h~ th6ng ngan hang trong thu'ong ml;].i di~n tir': ............... 5
1.3.1 Ngan hang la nha cung d(p hl;l t~ng thanh toan trong TMDT: .............. 5
?
?
A
?
A
'
A
)<
A
1.3.1.1 T6ng quan v~ h~ th6ng thanh toan di~n tir' : ................................. 5
1.3.1.2 Thanh toan B2C- Doanh nghi~p va ca nhan: ............................... 6
1.3.1.3 Thanh toan B2B - Doanh nghi~p voi doanh nghi~p: ..................... 9
1.3.1.4 H~ th6ng tai chinh TMDT: ............................................................ 11
1.3.1.5 Thi tntong thu ca'p giao dich ch(tng tu: ......................................... 13
1.3.1.6 H~ th6ng quan ly ri1i ro va tlnh trqng nq: ..................................... 13
1.3.2 Ngan hang Ia chu th~ tham gia kinh doanh dich v1,1 trong TMDT: ...... 15
1.3.2.1 Thi tntong ci1a dich v1,1 ngan hang di~n til': .................................. 16
1.3.2.1.1 Thi tntong B2C: ..................................................................... 16
1.3.2.1.2 Thi trttong B2B: ..................................................................... 17
1.3.2.2 Xay dt;tng chi nhanh trt;(c tuye'n- Xu httdng chinh cua phat tri~n
ngan hang di~n tii': ............................................................................................. 17
1.3.2.3 Internet la ti~n d~ cho tie'n trinh xay dt;t'ng va phat tri€n nhfi'ng san
,;, d'JCh V\1 ngan
" h'ang mot
~· : ........................................................................ . 19
ph am,
1.3.2.3.1 Cung ca'p dich V\1 ngan hang qua nhfi'ng kenh phan phO'i mdi: 19
1.3.2.3.2 Phat tri~n cac dich vv ngan hang mdi: ................................... 20
1.4 Dich vv bao m~t, chfi' ky di~n tii' va chung chi sO', cong ngh~ bao m~t: ..... 21
1.4.1 S\t phat tri~n cua cong ngh~ va h~ dng thanh toan: ........................... 21
1.4.1.1 Cong ngh~ bao m~t: .................................................................... 21
1.4.1.2 Chfi' ky di~n tii' va ca'p phat chli'ng nh~n di~n til' (CA): ................. 21
1.4.1.3 Bao hi~m cho giao dich di~n tii' : ................................................... 22
1.4.1.4. Phat tri~n h~ t~ng cong ngh~, ph~n cling phvc vv cho bao m~t: . 23
Ke't lu~n chuang 1 : ................................................................................... 24
Chuang 2: slj PHAT TRIEN cuA THVdNG MAI BieN TV
v A DlCH VTJ NGAN HANG E>It:N TV T AI vreT NAM
2.1 St;t pha t tri€n cua TMBT t~i Vi~t N am : ..................................................... 25
2.1.1 St;t' phat tri€n cua TMBT, cac chi sO' v~ phat tri~n TMBT cua Vi~t Nam:
2.1.2 Phat tri~n h~ t~ng thanh toan (C6ng thanh toan VN portal): .............. 27
2.2. St;t phat tri€n cila dich V\1 NHBT t~i Vi~t Nam: ......................................... 28
2.2.1 T6ng quan v~ st;t' phat tri~n NHBT t~i Vi~t Nam: ............................... 28
2.2.2 Gidi thi~u m()t sO' dich V\1 NHBT t~i Vi~t Nam: ................................. 28
2.2.2.1 Ngan hang Internet (Internet banking) : ...................................... 28
2.2.2.2 Ngan hang
t~i
nha (Home-banking): ............................................ 29
2.2.2.3 Ngan hang qua
di~n tho~i
2.2.2.4 Ngan hang qua
m~ng
(Phone-banking): ............................... 30
di d()ng (Mobile-banking): ......................... 31
2.2.2.5 Kiosk ngan hang: .......................................................................... 31
2.3 St;t' phat tri~n co sd h~ t~ng ky thu~t, cong ngh~ ngan hang va xay dt;t'ng khung
phap ly qmln ly
ho~t
d()ng giao dich
2.3.1 L() trinh hi~n
d~i
di~n
til' t~i
Vi~t
Nam: .............................. 32
hoa cong ngh~ ngan hang: ....................................... 32
2.3.2 Lu~t giao dich di~n tii' va van ban hu'dng dtin: .................................... 34
2.4. Phan tich tlnh hlnh ho~t d()ng cl'1a cac ngan hang thuong m~i Vi~t Nam tren
dia ban TP. H6 Chi Minh: ................................................................................ 38
2.4.1 Phan tich tlnh hlnh ho~t d9ng : ............................................................ 38
2.4.2 Phan tich cac san ph£m dich Vl;t ngan h~mg ......................................... 41
2.5 Phan tich moi tntong kinh doanh, thi tntong ciia djch Vl;t ngan hang di~n tii'
qua khao sat thl}'c te' tren dja ban TP. H6 Chi Minh: ........................................ 41
2.5.1 Thi tntong dich Vl;t khach hang ca nhan (B2C): .................................. 41
2.5 .2 Thi tntong dich Vl;t khach hang doanh nghi~p (B2B) : ........................ 43
2.6. Thu~n 1qi va kh6 khan ciia djch Vl;t ngan hang di~n tii' t~i Vi~t Nam: ....... 46
2.7. Thoi cd va thach thuc ciia phat triSn dich Vl;t ngan hang di~n t1t: ............... 50
Ke't lu~n chu'dng II : ..................................................................................... 54
?
"'
,
K
"'
,
Chu'dng 3 : GIAI PHAP PHAT TRIEN DlCH Vl) NGAN HANG
EHeN TV TRONG THu'dNG MAl BieN TV TAI VIeTNAM
3.1 Cac kie'n nghi d d(p vi mo : ......................................................................... 55
3.1.1 Nguyen t~c phat triSn dich vl} ngan hang: ......................................... 55
3.1.2 Yeu c~u phat triSn djch V\1 ngan hang: .............................................. 55
3.1.3. M\IC tieu t6ng quat: ........................................................................... 55
3.1.4. LQ trlnh phat triSn dich Vl;t ngan hang: .............................................. 56
•K
A' Q uoc
K
hA'
ngh'l d""'
01 Vvl
Ql, Ch/Inh ph?u : ........................................... . 58
3 . 1.5 K 1en
A' ngan
A h'ang nh'a nuvC
,,.A : ............................................ . 58
. K ng h'l d""'
01 Vvl
3 . 1.6 K1en
3.2. Cac giai phap chie'n lu'qc : .......................................................................... 60
3 .2.1 Nh6m cac giai phap xay dl}'ng xa hQi di~n tii' (E-society ), n€n kinh te'
di~n tii' (E-economy): ........................................................................................ 60
3.2.2 Xay dl}'ng chfnh phii di~n tii' (e-government): ..................................... 60
3.2.3 Nh6m cac giai phap phat triSn h~ t~ng CNTT, s6hoa, bao m~t: ........ 60
3.2.4 Giai phap Cl;t thS phat triSn TMDT t~i Vi~t Nam: .............................. 61
3.2.5 Roan thi~n Lu~t giao djch di~n til', xay dl}'ng cac van ban dttdi lu~t nh~m
• d"lC h d"H~n t;~
' cuQc song
K
u vao
: ...................................................... . 62
du'a L u~"t g1ao
3.3. Nh6m cac giai phap q1 thS cho cac NHTM Vi~t Nam: ............................ 63
3.3.1 Xac dinh mo hlnh phat triSn dich V\1 NHDT cho cac ngan hang Vi~t
Nam: .................................................................................................................. 63
3.3.1.1 E-brochure: ....................................................................................... 63
3.3.1.2 E-commerce: .................................................................................... 63
3.3.1.3 E-business: ....................................................................................... 64
A
A
3.3.1.4 E-enterprise: ..................................................................................... 65
3.3.2 Nh6m gi:H phap nh~m nang cao ngu6n vO'n cua ngan hang: ............. 65
3.3.3 Nang cao chcit htqng dich V\1 ngan hang di~n tii': ............................... 67
3.3.4 Phat tri~n san phgm moi, dich V\1 ngan hang moi tren n6n tang cong
ngh~ hi~n d~i : ................................................................................................... 68
3.3.5 DAu tu cong ngh~ ngan hang hi~n d~i, c6 tinh md h
3.3.6 Xay dlfng ngu6n nhan llfc gioi chuyen mon, nghi~p V\1 : ..................... 71
3.3.7 Cong tac tuyen truy6n quang cao, chie'n htqc kinh doanh phu h
Ke't lu~n chuang III ...................................................................................... 74
Ke't lu~n
Danh ffi\}C cong trlnh cua tac gia
Tai li~u tham khao
Phl;lll;lc
DANH MTJC CAC KY HI}tU, CHU VIET TAT
1. B2B : Business to Business : Doanh nghi~p voi doanh
nghi~p
2. B2C : Business to Consumer : Doanh nghi~p voi khach hang
3. CA (Certificate Authority) : Chung nh~n
di~n
til'
4. C2C : Consumer to Consumer : Khach hang voi khach hang
5. FDIC: Federal Deposit Insuarance Corporation: Cong ty bao hi€m ti€n
gii'i lien bang (My)
6. IT (Informatic Technology), CNTT: Cong ngh~ thong tin
7. NHE>T: Ngan hang
di~n
til'
8. NHTM: Ngan hang thuong
m~i
9. NHTMCP : N gan hang thu'ong m~i c6 ph~n
10. NHNN : Ngan hang nha mtoc
11. NPSC (National Payment System Center): Trung tam thanh toan qu6c
gta.
12. PPC (Province Payment Center): Trung tam thanh toan ca'p tinh
13. TCTD: T6 chile tin dvng
14. TMDT : Thu'ong m~i di~n til'
15. TNHH: Trach nhi~m hii'u h~n
16. TTDT :Thanh toan
di~n
til'
"
?
DANH MTJC CAC BANG
1. Bang 1.1 : S61uqng ngan h~mg My c6 m~t tren Internet
2. Bang 2.1 : Cac chi s6 xe"p h~ng v~ cong ngh~ thong tin va thu'ong m~i
di~n
til' d Vi~t Nam.
3. Bang 2.2 : Cac 1o~i hlnh dich V\1 ngan hang giai do~n 2001 - 2005 va 19
tdnh phat tri~n giai do~n 2006- 2010.
4. Bang 2.3 : S61u'qng thue bao va ngu'oi dung Internet 2000-2006
5. Bang 2.4 : E:>anh gia v~ dich V\1 ngan hang di~n til' dang sll' d\lng
6. Bang 2.5 : Ty 1~ Website phan theo nh6m san phffm, dich V\1
7. Bang 2.6: Tinh nang thu'ong m~i di~n til' cua cac website doanh nghi~p
Vi~t
Nam
8. Bang 2.7 : Tac d\lng ci1a Website d6i voi ho~t d()ng cua doanh nghi~p
9. Bang 2.8 : E>anh gia cua doanh nghi~p v~ dich V\1 ngan hang
10. Bang 2.9: Cac ngan hang da tri~n khai ling d\lng cong ngh~ moi
11. Bang 2.10 : Cac ngan hang dang tri~n khai ling d\lng cong ngh~ moi
12. Bang 3.1 : Chi tieu phat trien h~ tffng vi8n thong
13. Bang 3.2: S6 tru'ong dao t~o cong ngh~ thong tin 2002-2006
DANH Ml)C CAC
DO THJ
1. D6 thi 1.1 : B6n giai do~n phat tri~n cua ngan hang di~n til'
2. D6 thi 1.2 : Cac phu'ong ti~n thanh toan di¢n til' du'qc sti' dvng t~i chau Au
nam 2000
3. D6 thi 1.3 : Khach hang cua dich vv ngan hang di~n til' t~i chau Au nam
2004.
4. D6 thi 1.4 : S6lu'qng ngu'C1i sti' d\mg dich vv iTV banking 2001-2005
5. D6 thi 3.1 Dung lu'qng ke'"t nO'i Internet
DANH Ml)C CAC HINH
1. Hlnh 1.1 : H~ thO'ng thanh toan di~n til' phvc vv cho thu'ong m~i di~n til'
2. Hlnh 1.2 : So d6 thanh toan qua h~ thO'ng Paypal
3. Hlnh 1.3 : Mo hlnh thanh to an qua Identrus
4. Hlnh 1.4 :Vi td ciia ngan hang di~n tii' trong n~n kinh t€ di~n til'
5. Hlnh 2.1 : H~ th6ng thanh toan di~n til' lien ngan hang
?
~
MODAU
1. Dijt va'n d~ :
Sl}' ki<$n Vi<$t Nam gia nh~p WTO va Thu'qng vi~n My thong qua quy che'
thu'ong m~i binh thu'ong vlnh vi~n voi Vi~t Nam danh dffu bu'oc thanh cong
vu'qt b~c trong n6 Il}'c hQi nh~p cua n~n kinh te' Vi~t N am voi the' gioi. Nhu' con
tau bttoc ra bi~n Ion, chung ta bttoc vao mQt san choi Ion hon, hila h(fn nhi~u
co hQi nhu'ng cfing phai d6i d~u nhi~u riii ro, thach thuc. B.;ic bi~t, trong llnh
vl}'c ngan hang, voi cam ke't md cua thi tru'ong dich
Vt}
ngan hang vao nam
2010 Ia mQt thach thuc ra't IOn cho h<$ thO'ng cac NHTM Vi~t Nam moi chuy€n
d6i tu co che' t~p trung quan lieu bao ca'p sang co che' thi tru'ong trong mQt thoi
gian khoilg Iau. Khi se phai d6i d~u voi nhfi'ng t~p doan tai chlnh da qu6c gia
voi ti~m Il}'c tai chlnh kh6ng I6, ky thu~t, cong ngh<$ hi<$n d~i va kinh nghi<$m
d~n
day hang tram nam.
Chfnh vi v~y, d€ bllt kip tie'n tdnh d6, nhi~u ngan hang trong nu'oc dang dffy
m~nh vi<$c d~u tu' ky thu~t, cong ngh~, tin h9c hoa nhAm d6n d~u cong ngh~,
tri€n khai cac dich vv ngan hang tien tie'n, hi<$n d~i nham ngan ch.;tn nguy co
thua tren san nha, gifi' vfi'ng thi tru'ong trong nu'oc, hu'ong tdi thi tru'ong nu'oc
ngoai, d~t mvc tieu phat tri€n b~n vfi'ng. Nhi~u ngan hang da bttoc d~u tri€n
khai nhfi'ng dich vv ngan hang di~n tu nhu'ng do non tre v~ kinh nghi~m, ngu6n
v6n h~n hyp ... nen vi<$c ling d\mg cac dich
thi~n,
V\l
nay con chu'a da d~ng, hoan
chua thu hut du'qc khach hang.
V oi mong mu6n hQc t~p kinh nghi<$m xay dl}'ng h<$ thO'ng NHBT tien tie'n
tren the' gioi, tim hi€u nhfi'ng kh6 khan, vu'ong mifc rna cac NHTM Vi<$t Nam
dang g.;tp phai, tu d6 d~ ra du'qc nhfi'ng giai phap thl}'c sl}' thie't thl}'c, c6 tfnh kha
thi d€ giup cac NHTM Vi~t Nam hoan thi~n h<$ thO'ng dich
tri€n nhfi'ng dich
V\l
V\l
NHBT, phat
dl}'a tren n~n tang cong ngh<$ hi~n d~i nhAm thu hut khach
hang, t~o nang h.fc c~nh tranh, tung buoc hi~n d~i hoa trong xu the' h()i nh~p
ciia thoi d~i.
2. Ph~,tm vi nghien cull:
Djch V\1 NHE>T chi thv'c slf phat triSn khi TME>T phat triSn vl NHE>T khong
chi la "xuong s6ng" (cung ca"p h~ t~ng thanh toan) cho mQi ho~t d()ng cua
TME>T va ngay ban than cac ngan hang cling chinh Ia m()t chu thS tham gia
vao TME>T khi cung ca"p cac san ph~m dich
tntong m~ng Internet. Do
Vl;l
ngan hang cua mlnh tren moi
a Vi~t Nam, TME>T chua phat triSn, nen d~ tai cling
nghien cuu, phan tich nhii'ng h~n che', nhii'ng trd ng~i cua h~ t~ng cong ngh~,
h~ t~ng vi~n thong, cling nhu nhii'ng anh hudng cua moi truong TME>T con nho
be toi slf phat triSn cua dich
Vl;l
NHE>T t~i Vi~t Nam.
Ben c~nh d6, d~ tai phan tich sv phat triSn dich v1;1 NHE>T tren the' gioi,
phan tich thvc tr~ng phat triSn dich v1;1 NHE>T t~i Vi~t Nam, tu d6 d~ ra nhii'ng
mo hlnh phat triSn djch
Vl;l
NHE>T phu hqp voi ngu6n llfc va tlnh hlnh thlfc te'
cua h~ th6ng NHTM Vi~t N am.
3. Phtidng phap nghien cull:
Phuong phap chuyen gia : thong qua vi~c tie'p xuc, trao d6i voi cac chuyen
gia trong linh vvc tai chinh, ngan hang.
Phuong phap th6ng ke, phan tich : Thu th~p va xu ly thong tin tu khao sat
thlfc te', thong qua bang khao sat va xU' ly s61i~u voi ph~n m~m SPSS.
4. Ke't ca'll ciia lll~n van:
Ca"u true lu~n van g6m 3 chuong :
Chuong 1 :Vi tri, vai tro cua ngan hang va dich V\1 NHE>T trong TME>T.
Chuong 2 : Slf phat triSn cua TME>T va dich V\1 NHE>T t~i Vi~t Nam
Chuong 3 : Giai phap phat triSn djch
V\1
NHE>T trong TME>T t~i Vi~t Nam
1
,
'
?
"
'
'
Chlidng 1 : Vl TRI, VAl TRO CUA NGAN HANG VA DJCH VTJ
NGAN HANG DitN TU TRONG TRUONG M~I DitN TU
1.1. Nhii'ng khai ni~m :
1.1.1 Thlldng m{li diin tit:
Thuong me;ti di~n ti't da ra dC1i til' lau va v§n dang phat tri~n vuqt b~c. C6 ra't
nhi~u dlnh nghia v~ TME>T va m6i djnh nghia nay d~u c6 nhii'ng gia trj nha't djnh.
Theo tai li~u dao te;to v~ TME>T ciia Microsoft (Fundamentals of E-business), c6
m()t vai djnh nghia sau :
* Ecommerce is doing business electronically by bringing together buyers
and sellers. It integrates data, electronic communication and security services to
facilitate business applications. (TMDT la kinh doanh tren moi tntong di~n tit
nhdm ke't ndi nguoi ban va nguoi mua, N6 tfch hr;Jp duli~u, lien lqc di~n tit va dtch
v~ bdo mcJt dl tqo thucJn lr;Ji cho cong vi~c kinh doanh).
* Ecommerce is a dynamic set of technologies, applications and business
process that link enterprises, consumers and communities through electronics
transactions and the electronic exchanges of goods, services and information.
(TMDT la m9t tcJp hf/p cong ngh~, ang d~ng va quy trznh kinh doanh nhdm lien ke't
. t6 chfic, khach hang Va CQng dJng thong qua nhung giao djch di~n tit Va Sl! trao
ddi hang hod, dtch v~ va thong tin).
* Theo cong ty TNHH E>~u tu va phat tri~n ph~n m~m me;tngVi~t Nam ciia
So ke' hoe;tch va d~u tu Ha N()i, djnh nghia : TMDT la hznh thai hoqt d9ng thudng
mt;~i bdng phudng phdp di~n tit, la vi~c trao dtli thong tin thudng mqi thong qua
cong ngh~ di~n tit n6i chung.
* T6m le;ti, TME>T c6 th~ duqc djnh nghia voi m()t djnh nghia ttfong do'i
toan di~n la : Electronic Commerce refers to all forms of transactions relating to
commercial activities including both organizations and individuals, that are based
upon the processing and transmission of digitized data, including text, sound and
visual images. (TMDT bao g6m tdt cd cdc dr;mg cua giao dtch thUdng mqi cua cd
ca nhan va ttl chac dt!a tren qua trznh xit ly va chuyln giao du li~u stf hod, bao
g6m cavan ban, am thanh hoijc hznh dnh).
2
Cac lo~i giao djch du'<Jc thtfc hi~n trong TM.E>T du'<;1c chia lam 3 lo~i :
• Giiia doanh
nghi~p
v8i khach hang (Business to consumer - B2C):
Giao djch nay thu'C1ng du'<;1c th~ hi~n d cac Website ban le nhu' www.buy.com,
www.amazon.com
• Giiia doanh
nghi~p
v8i doanh
nghi~p
(Business to business -
B2B): Giao dich nay thu'C1ng ft du'
phan phO'i, ngu'C1i san xua't...) nhu'ng chinh la phffn ch1m cua tang bang TM.E>T.
Giao djch B2B chie'm tdi 80% t6ng giao djch TM.E>T toan cffu.
• Giiia khach hang voi khach hang (Consumer to consumer C2C): Giao djch nay thu'C1ng du'
1.1.2 Ngan hang tli?n til:
1.1.2.1 Khai ni~m ngan hang di~n tii:
- Djch Vl,l ngan hang di~n ttl' du'
thtfc hi~n cac giao djch thanh toan, tai chinh dtfa tren cac tai khoan htu ky t~i
ngan hang d6, dang ky sii' d1,1ng cac djch v1,1 mdi 1•
- Djch v1,1 ngan hang di~n ttl' la m()t h~ thO'ng phffn m~m vi tinh cho phep
khach hang Om hi~u hay mua djch v1,1 ngan hang thong qua vi~c nO'i m~ng may vi
tinh cua m1nh vdi ngan hang 2 •
- Cac khai ni~m tren d~u djnh nghia ngan hang di~n ttl' thong qua cac
djch v1,1 cung ca'p hol}c qua kenh phan phO'i di~n ttl'. .E>jnh nghia nay c6 th~ dung d
tll'ng thdi di~m nhu'ng khong th~ khai quat he't du'<;1c ca qua tdnh ljch sii' phat tri~n
cfing nhu' tu'dng lai phat tri~n cua ngan hang di~n ttl'. Do v~y. ne'u coi ngan hang
cfing nhu' m()t thanh phffn cua n~n kinh te' di~n ttl', m()t djnh nghia t6ng quat nha't
v~ ngan hang di~n ttl' c6 th~ du'
qua tr'inh xii ly va chuyln giao dil li~u sff hoa nhlim cung ctfp san phdm djch v~
ngan hang.
1
tu
tu,
Tntdng E>uc Bao, Ngan hang dic$n va cac phu'dng tic$n giao dich dic$n
Tl).p chi tin h9c ngan hang, s6
4 (58), 7/2003.
2
How the Internet redefines banking, Tl).p chi the Australian Banker, tuygn t~p 133, s6 3, 6/1999.
3
1.1.2.2 Bon giai dor;tn phat triln cua ngan himg di~n tit:
D6 thf 1.1 : Bo'n giai do~,tn phat tri~n cua ngan hang di~n tu
K~
My
tu ngan hang d~u tien cung ca'p dich v1.,1 ngan hang qua m~ng d~u tien t~i
vao nam 1989 - ngan hang W ellFargo.
Tu d6
de'n nay c6 ra't nhi~u tim toi,
thii' nghic$m, thanh cong cling nhu' tha't b~i tren con du'ong xay dl,l'ng m{)t he$ thO'ng
ngan hang dic$n til' hoan hao, ph1.,1c v1.,1 tO't nha't cho khach hang. T6ng ke't nhung
mo hinh d6, nhin chung, he$ thO'ng ngan hang dic$n til' du'c:;Jc phat tri~n qua nhung
giai do~n sau day:
*Brochure-ware: La hinh thai don gian nha't cua ngan hang dic$n til'. H~u he't
cac ngan hang khi moi bilt d~u xay dlfng ngan hang dic$n til' la thlfc hic$n theo mo
hinh nay. Vic$c d~u tien chinh Ia xay dlfng m{)t website chua nhung thong tin v~
ngan hang, v~ san ph~m len tren m~ng nhdm quang cao, gioi thic$u, chi diin, lien
l~c ... , thlfc cha't (J day chi la m{)t kenh quang cao moi ngoai nhfi'ng kenh thong tin
truy~n thO'ng nhu' bao chf, truy~n hinh ... mQi giao djch CUa ngan hang v§n thlfc
hi~n qua he$ thO'ng phan phO'i truy~n thO'ng, d6 la cac chi nhanh ngan hang.
* E-commerce: Trong hinh thai thu'ong
m~i
dic$n til', ngan hang sii' d1.,1ng
Internet nhu' m{)t kenh phan phO'i moi cho nhfi'ng dich
thong tin tai khoan,
nh~n
Vl,l truy~n
thO'ng nhu' xem
thong tin giao djch chung khoan ... Internet (J day chi ·
dong vai tro nhu' m{)t dich v1.,1 c{)ng them vao d~ t~o slf thu~n lc:;Ji them cho khach
hang. H~u he't cac ngan hang vua va nho dang (J hinh thai nay.
4
* E-business: Trong hinh thai nay, cac xU' ly Cd ban cua ngan hang ca
phia
khach hang (front-end) va phia ngu'oi quan ly (back-end) d~u du'
Internet va each kenh phan phO'i khac. Giai do~n nay du'<;1c phan bi~t bdi Slf gia
tang V~ san ph~m Va chuc nang cua ngan hang voi Slf phan bi~t san ph~m theo
nhu c~u va quan h~ cua khach hang d6i voi ngan hang. Hdn the' nfi'a, slf ph6i h<;1p,
chia se dfi' li~u gifi'a h<)i sd ngan hang va cac kenh phan phO'i nhu' chi nhanh,
m~ng Internet, m~ng khong day ... giup cho vi~c xU' ly yeu c~u va pht,Ic Vl,l khach
hang du'<;1c nhanh chong va chinh xac hdn. Internet va khoa h9c cong ngh~ da
tang slf lien ke't, chia se thong tin gifi'a ngan hang, dO'i tac, khach hang, cd quan
quan ly ... M<)t vai ngan hang tien tie'n tren the' gioi da xay dlfng du'
nay va hu'ong toi xay dl,l'ng du'<;1c m<)t ngan hang di~n til' hoan chinh.
* E-bank (E-enterprise): Chinh Ia mo hinh ly tu'dng cua m<)t ngan hang trlfc
tuye'n trong n~n kinh te' di~n til', m<)t slf thay d6i hoan toan trong mo hinh kinh
doanh va phong each quan ly. Nhfi'ng ngan hang nay se t~n dt,Ing sue m~nh thl,l'c
sf! cua m~ng toan c~u nh~m cung ca'p toan b<) cac giai phap tai chinh cho khach
hang voi cha't lu'<;1ng tO't nhfft. Tu nhfi'ng bu'oc ban d~u la cung ca'p cac san ph~m
va dich Vl,l hi~n hfi'u thong qua nhi~u kenh rieng bi~t, ngan hang c6 th~ sti' dt,Ing
nhi~u kenh lien l~c nay nh~m cung cffp nhi~u giai phap khac nhau cho tung d6i
tu'
1.2. St! phat triin ciia thtidng m~i di~n til' toan cdu hi~n nay:
Vai tro cua m~ng Internet dO'i voi n~n kinh te' the' gioi hi~n nay thl,l'c slf khong
th~ nao phu nh~n. M6i ngay, sO' ngu'oi sti' dt,Ing Internet tang len khong ngung va
rfft nhi~u ung dt,Ing cua m~ng toan c~u du'<;1c con ngu'oi kham pha. Toi ngay
15/10/06, sO' ngu'oi sti' dt,Ing Internet tren the' giOi da d~t 1,076,203,987 tren dan sO'
the' gioi la 6,499,697 ,060, chie'm 16.6% dan sO' the' giOi va d~t tO'c d<) tang tru'dng
toi 198.1% 3 • Tu ffil,IC dich ban d~u la trao d6i thong tin, chia se tai nguyen, m~ng
Internet ngay nay da trd thanh xu'dng s6ng cho m9i ho~t d<)ng cua con ngu'oi nhu'
kinh doanh - thu'dng m~i di~n til' (e-commerce ), quan ly hanh chinh - chinh phu
di~n til' (e-government, h9c t~p. nghien cU'u (e-learning) ... va hi~n nay la n~n
kinh te' di~n til' (Internet Economy) voi ta't ca IDQi ho~t d<)ng cua n~n kinh te' du'<;1c
xay dlfng tren m<)t n~n tang moi - h~ thO'ng m~ng toan c~u.
3
/>
5
Giao djch doanh nghi~p voi ca nhan (B2C) da dc,.t du'<;IC nhil'ng bu'oc tie'n Vu'<;lt
b~c, doanh thu tu TMDT B2B toan c§u nam 2000 dc,.t 59,7 ty USD (tang 89% so
voi nam 1999 dc,.t 30.1 ty USD), con s6 nay dc,.t toi 426.1 ty USD vao nam 2004
va dc,.t 510,2 ty USD vao cu6i nam 2005. Theo nghien cll'u ciia Verdict Research,
khach hang mua le tc,.i chau Anh da chi tieu 8.2 tri~u bang Anh (14.8 tri~u USD)
d~ mua hang tren mc,.ng. Dlf bao trong nam nam toi, lu'<;lng khach hang se tang tu
100 ngan ngu'oi len toi 174 ngan ngu'oi, du'a doanh thu TMDT tc,.i chau Au dc,.t toi
khoang 263 tri~u EURO vao nam 2011. d My, nam 2005, doanh thuban Ie dc,.t
tai 81 tri~u USD va dlf kie'n dc,.t 95 tri~u USD nam 2006 (Jupiter Research) va
khoang 4,6 tri~u USD tc,.i Canada...
Nhttng th~t ra giao djch doanh nghi~p va ca nhan moi chi la ph§n chlm ctia
tang bang TMDT, doanh thu TMDT doanh nghi~p va doanh nghi~p tren toan c§u
dc,.t 2.7 nghln ty USD vao nam 2004 va tang xa'p xi 3.1 nghln ty USD vao cuO'i
nam 2005 4 • Nhil'ng sO'li~u tren cho tha'y tO'c dQ phat tri~n ctia n€n kinh te' di~n til'
toan c§u Ia ra't nhanh chong ca v€ quy mo va cha't lu'<;lng. Trong tu'clng lai khong
xa, khi Internet va vi~n thong len loi toi tung nha, m<;>i hoc,.t d(>ng ctia con ngu'oi
se it nhi€u du'<;lc "s6 hoa ", va kinh te' di~n til' se phat tri~n Ian toa tren phc,.m vi
toan cau.
'
}1,
1.3. Vi tri, vai tro ctia h~ tho'ng ngan hang trong thttdng m~i di~n tu :
1.3.1 Nglin hang lil nha cung ci{p h{l tang thanh toan trong TMBT:
13.1.1 Tdng quan vi h~ th(J'ng thanh todn di~n tit:
Thanh toan di~n til' du'<;lc hi~u nhu' la vi~c ung dvng nhung cong ngh~ moi, d~c
bi~t la cong ngh~ Internet vao nhil'ng phu'clng ti~n thanh toan truy€n th6ng ho~c
xay dlfng nhung h~ th6ng moi nh~m phvc V\1 cho nhung nhu c§u thanh toan (giao
djch truy€n thO'ng tru'oc day va giao djch qua mc,.ng sau nay). Thanh toan di~n til'
du'<;lc ra doi da chung to du'<;lc u'u the' ctia mlnh khi tie't ki~m du'<;lc thoi gian, chi
phi, giam thi~u rtii ro va cong vi~c hanh chinh so voi nhung phu'clng ti~n truy€n
th6ng. Tuy nhien, vi~c xay dlfng m(>t h~ thO'ng thanh toan di~n til' vll'a d~ dang sti'
dvng vll'a dc,.t du'<;lc chu£n chung nha't cho m<;>i yeu c§u da g~p phai ra't nhi€u kh6
khan, th~m chi tha't bc,.i. Xet v€ t6ng th~, h~ thO'ng thanh to an di~n til' g6m hai
thanh ph§n chinh, d6 la thanh toan doanh nghi~p voi ca nhan B2C (Business to
Comsumer) va thanh toan giua cac doanh
4
www.emarketer.com
nghi~p
B2B (Business to Business).
t--~--....---.,
r-·---~--,
c~ r.;ng •n~~:: twen
.-,
f----il:hf.ch hing B2B
Th! 111.rlmg it;)
L_j
Hinh 1.1 : H~ th6ng thanh toan
6
1.3.1.2 Thanh toan B2C- Doanh nghi~p va ca nhan:
Slf phat tri~n ctia TMBT khong th~ nao khong ga'n voi slf phat tri8n h~ tho'ng
thanh tmin di~n tii' va se khong co slf thinh vu'qng cua TMBT ne'u nhu' khong co
m9t ccJ sd h~ t~ng thanh toan nhanh chong, an toan va co chuffn chung tho'ng
nha't. Nhu'ng nhfi'ng kinh nghi~m thlfc te' da chung minh m9t so' di8m khac bi~t,
trong khi thu'cJng m~i di~n til', k8 ca B2C va B2B, da tang tru'dng nhanh chong so
vdi dl! dmin ban d~u. H~ th6ng thanh toan dlfa tren m~ng Internet da phiii vu'qt
qua nhi~u tha't b~i va suy thoai. Ra't nhi~u h~ th6ng da du'qc du'a vao thii' nghi~m
va r6i tha't b~i. Vi dl) nhu' ti~n ky thu~t s6 (digital cash), du'qc coi la khdi ngu6n
cua ti~n di~n tii' (e-cash) sau nay, du'qc sii' dvng d~u tien t~i Amstecdam sau do
du'qc tri~n khai t~i thung lUng Silicon vao thang 8/1997, sau khi d~t du'qc m()t so'
U'ng dvng tu'cJng d6i, cu6i cung phai thanh ly vao thang 911998. M()t vi dv khac:
Ngttoi d§n d~u thi tru'ong ti~n di~n tii' - Cybercash da phai thay dcSi chie'n lu'qc
kinh doanh va nhfi'ng nha lanh d~o chti ch6t nhi~u l~n. va da tung hi lo~i khoi
danh sach niem ye't tren san giao dich NASDAQ vao d~u nam 2001. Hay m()t
cong ty d~u tu' m~o hi8m cua Phap: Cyber-com da thuye't phl)C du'QC ph~n ldn
nhfi'ng ngan hang Phap voi quan di8m ke't hqp cong ngh~ Internet va the thong
minh, tuy nhien, da hi pha san vao d~u nam 2001.
H~ tho'ng thanh toan nho (Micro-payment) du'qc tri~n khai vao nhfi'ng nhfi'ng
th~p nien 90 thich hqp cho vi~c thanh toan ctia hang hoa vo hlnh va co ghi tri
tha'p nhu' thong tin, giai tri trlfc tuye'n, bang dTa nh~c. ve xem phim... cfing d~t
dttqc m()t vai thanh cong nhu'ng v§n chu'a d~t du'qc thi ph~n nhu' mong mu6n.
M()t co' ga'ng khac nh~m xay dl)'ng m()t h~ th6ng chu~n chung va ung dvng
r()ng cfing da d~t du'qc m()t vai thanh cong. JEPI (Joint Electric Payment
Initiative) du'qc h~u thu§n ldn bdi CommerceNet va WorldWideWeb da hi bo rcJi
bdi slf thie'u quan tam ctia nhfi'ng doanh nghi~p kinh doanh tren m~ng. H~ tho'ng
SET (Secure Electronic Transaction) du'qc tai trQ bdi hai t6 chuc khcSng 16 la Visa
va MasterCard, cfing nhu' hai ong trum cong ngh~ la IBM va Microsoft, Ia m()t h~
th6ng rna hoa phuc t~p. sii' dvng cong ngh~ PKI (Public Key Infrastructure), da
g~p phai nhfi'ng va'n d~ khi khong du'qc S\f cha'p nh~n ctia cac thu'cJng gia, ngu'oi
tieu dung cuo'i cung va cac ngan hang, do Slf phuc t~p Va it du'QC Slf chffp nh~n cua
khach hang.
M~c du c6 ra't nhi~u co' ga'ng nh~m thay the', h~ tho'ng thanh toan the va h~
th6ng m~ng thanh toan ctia chung hi~n t~i v§n dang Ia cong cv chinh cho thanh
7
tmin B2C, dtt<1c sit d~ng tren 95% cac giao djch. Tuy nhien, rit nhi~u ca nhiln va
td chuc nh~n ra rAng thanh toan dt!a tren the khong phiii Ia phttdng thuo'c trj bach
~nh cho tit cii cac giao djch TMI>T. Chi phi hdi cao do'i vdi cac nha ban leva
khong dtt<1c dng h(> bdi cac ngan hang do st1 gia tang nii ro cda tranh chip va lira
do'i khi the khong dtt<1c ki~m tra tft1c ti6p. Cac nha phat hanh the hang diu dang
xuc ti6n tri~n khai the thong minh, k6t h<;~p gifi'a nhfi'ng ti~n feb cda the va cda
~ng ngiln hang di~n tit (m(>t con chip thong minh dtt<1c giln tren the) dang hd'a
h~n m(>t ti~m nang se phu h<;~p cho mQi lo~i giao djch.
E>anh gia l~i st1 thit b~i, nguyen nhan chinh st1 thit b~i chinh Ia st1 xa r
khong sit d~ng h~ tho'ng thanh toan n6u chi rit it thttdng gia chip nh~n n6.
Thanhto4ntft;"O tuven
vr t~ll di~n ttf
Khio
Thanh1oan
2'%
NQu3n ; Datomonitor lMPAC'f Survey. 2000
Dd tbj 1.2 : Cac phtidng ti~n TIDT dtiflc sit dyng tJJi eMu Au nim 2000
M~c du da triii qua nht.Yng kinh nghi~m khong miy
t6t d~p khi xay dt!ng nhfi'ng
thl h~ diu cda vi~c thanh toan B2C, st1 phat tri~n cda h~ tho'ng thanh toan dt!a
tren m~ng di~n tit khong nht.Yng khong giiim rna da dtt<1c md r(>ng va d~t dtt<1c
m~c dich. Thanh toan B2C da thu hut nhi~u thanh vien mdi, hQ Ia nhfi'ng nha kinh
8
doanh qua m~ng, dlt
cl>ng ngh~ dang dlt
Ia:
- Dilm do (Virtual Points): e-centives.com mypoints.com. beenz.com
- Thanh toan tnfc tiep (person-to-person payment): Paypal, Billpoint.
PayDirect, eCount.com
- Giao keo do (Virtual escrow): !-Escrow Inc., Microsoft (Passport).
- The tin df!ng do (Virtual Credit Cards): American Express, AlB, NextCarcL
- Thanh toan va kilm tra hoa ddn di¢n trl (Electronic Bill-payment and
presentment): e-route, billserv.com, CechFree (Transpoint).
* Vi d\1 trliflng hcjp Paypal5 :
Trong nhii'ng phlfdng thll'c thanh toan mdi, Paypal Ia phlfdng thll'c dlt
ua
chuQng nha't va duqc phat tri~n m~nh do ung d-qng cong ngh~ Internet d~ xii' ly
nbfi'ng va'n d~ phat sinh tren thi truC1ng m~ng d~ giai quye't vi~c thanh toan ca
nhan Vdi Ca nhan. Nhii'ng nhu cau thanb toan dltQC phat sinh khi IDQi nglfCJi dffu gia
trlfC tie'p tren ID~ngva can tdi IDQt cong ngh~ thanh toan an toan, chi phi thffp di
thie't l~p giao cijch thanh toan ciia hQ. Tuy nhien, thanh cong ciia PayPal g~n li~n
vdi slf thanh cong ciia nhii'ng t6 chll'c ban hang tfl!c tuye'n va da'u gia tren m~ng
ltlnr Ebay (25% giao djch thanh toan ciia Ebay duqc thlfc
Y ahoo.Auction, uBid, Digibid ..•
hi~n
PayPal Makes Payments Easy
t;\ Pay for your purcheses with
~ a credit card, debit card,
bank account, or Pay Pal balanca,
1':\ Shop eBay or with other
\.!1 online merchants, and
select PayPal at checkout.
•
cDay
M
@) Sellers can transfer
their funds to their
bank accounts or
keep them in their
PayPal accounts .
,..§}
l{d, :
@ Send your payment
~
~
securely to sellers'
PayPal accounts,
H'mh 1.2 : Sd dd thanh toan qua h~ th6ng Paypal
5
www.paypal.com
qua Paypal),
9
Du'
hdn 160 ngan giao dich hang ngay voi t6ng gia tri giao dich g§n 8 tri~u USD m()t
ngay. Cong ngh~ thanh toan cua Paypal d1;1'a tren S\1' phat tri~n cua cong ngh~ moi
(sil' dvng h~ tho'ng thu' di~n til' d~ thong bao va xac nh~n thanh toan, quan ly tai
khoan) voi nhfi'ng h~ tho'ng truy€n tho'ng (h~ tho'ng tai khoan ngan hang va the
thanh toan cho nhfi'ng giao dich chuy~n ti€n), thu nh~p cua Paypalla tit phi dich
V1} cac giao dich gifi'a cac tai khoan rna Paypal qmln ly ( cac khach hang va nha
cung ca'p dich vv). Hinh thlic d6 giup PayPal giam thi~u nhfi'ng phi t6n d~ thie't
l~p m~ng thanh toan tr1;1'c tuye'n phlic t~p va phu h
lo~i ngo~i t~ va dang c6 ke' ho~ch dang ky niem ye't tren san NASDAQ.
1.3.1.3 Thanh toan B2B- Doanh nghifp vfii doanh nghifp:
S1;1' nang d()ng cua n€n tai chinh di~n til' (e-finance) la S\1' thay d6i nh~n thlic tit
phan h6i sang chu d()ng cua cong ngh~ ngan hang. Nhi€u cong ngh~ moi da ra
doi khi co' gAng ling dvng cong ngh~ Internet vao h~ t§ng thanh toan hi~n hii'u.
Hai h~ tho'ng du'
Identrus du'
Authorities) cho cac t~p doan thu'dng m~i kinh doanh tren m~ng t~i hdn 133 nu'oc.
Identrus xay d1;1'ng m()t h~ tho'ng toan c§u v€ h~ t§ng chling nh~n, d1;1'a tren PKI,
. xay d1;1'ng h~ tho'ng thanh toan va giao dich B2B cho ta'p ca cac doanh nghi~p sil'
dvng h~ t§ng nay. M~ng thanh toan Identrus du'
h~ tho'ng thli b~c, h~ t§ng Identrus d1;1'a tren m()t cd sd cac quy lu~t, khe' u'oc va h~
th6ng thu tvc chu§:n nh~m qmln ly rui ro va chling nh~n s1;1' tin c~y cho cac t6 chlic
va cac giao dich kinh doanh tren m~ng.
Vao thang 12 nam 2000, 4 ngan hang chinh ABN AMRO Bank, Bank of
America, Deutsche Bank va Hypo Vereinsbank da cha'p nh~n sil' d1;1ng Identrus
va xay d1;1'ng nhfi'ng ling dvng d1;1'a tren h~ tren thanh toan B2C cua Identrus.
6
www.identrust.com
10
ldentrus, LLC
~&cnh~n
chung chi
xacnh&n/
chCtng ~hi
-
H~ th6n~ xac nh~n chik
Ngan ha~ 1
ehi. thOn(:.l tin tin dt,Jn~
----Ft. .
tlk; thai (reat-tirne)
ICA] -~------ _- -IRM]
~-YIIMIIJ~··
•----------~~·~----6-a-•----=-•-un
u
"!M"'"J-Uif....
J
Thon9 iin phan h~i
------~-I....___NM_'_s_an_x_um_l-~
.._N_g_Lri:r_ik_in_h_do_a_nh-" ...
ffinh 1.3 : M6 hmh thanh tmin qua Identrus
SWIFTNet7
H~
tho'ng SWIFT (Society for Worldwide Interbank Financial
Telecommunications) bao g6m hdn 7000 td chuc tai chinh cua tren 190 mtdc Ia
xudng so'ng ciia h~ tho'ng thanh tmin giua cac td chuc tren the' gioi hi~n nay. Vao
thang 12 nam 2000, nhfi'ng nha quan trj m~ng SWIFT quye't djnh xay dlfng m~ng
SWIFT dlfa tren h~ tho'ng m~ng IP (Internet Protocol Base Network): SWIFTNet,
nhhm drta m~ng SWIFT trd thanh xrtdng so'ng ciia h~ clng thanh toan m~ng trtfc
tuye"n toan cfru. d chau Au, SWIFT da lien ke"t vdi vdi h~ tho'ng ngan hang ttung
tldng xay dlfng h~ tho'ng thanh toan thoi gian thlfc, phl}-c VI}- nhrt m()t m~ng trao
ddi thong tin cho cac giao djch s6 lu'<;'ng Ion tren toan chau Au. Vai tro ciia
SWIFINet ngay ding drt<;'c md r()ng va trd thanh m()t trung tam trao ddi thong tin
phvc VI}- cho thanh toan bu t:rU va thanh toan chung til' (Global Stt·aight Through
Processing) va thanh toan quo'c te' (CLS Bank) tren ph~m vi toan the' gidi.
M~ng SWIFINet se ke't h<;'p chu~n IP vdi kha nang bao mi}.t to't, hi~u suilt cao,
giao di~n ung dl}-ng chinh ciia SWIFT hi~n nay SWIFT- FIN da ke't h<;'p vdi
SWIF1Net vao nam 2004 va da cung c!p them cac djch VI}- nhu cung c!p thong
tin, h~ tfrng bao mi].t, thanh toan ... va nhi~u djch VI}- khac.
Vao thang 9/2000, ldentrus da oong b6 m(>t chie'n lu'<;'c ke't h<;'p cung
SWIFINet, chuftn IPse giup cho nhung thanh vien ciia SWIFT va ngrtoi sit dl}-ng
7
www.swift.com
11
c6 du'<;lc nhfi'ng giao di~n don gian hon va hi~u qua. Tham VQng cua SWIFTNet la
trd thanh Sf! llfa ChQn hang d~U cho h"- t~ng thanh tmin the" h~ moi dlfa tren cong
ngh~
Internet.
M~c du h~ thO'ng thanh tmin, chuy~n ti~n du'<;lc sti' d1;1ng cho giao dich cua cac
tt5 chuc tai chinh da du'<;lc xay drfng tren h~ thO'ng di~n til' tu nhii'ng nam 70, tuy
nhit~n cong ngh~ Internet da tht5i m()t Iu6ng sinh khi moi vao h~ thO'ng cii, chuy€n
thanh m()t h"- t~ng thanh tmin mo, thie"t l~p lien ke't trrfc tie'p gifi'a khach hang,
nguoi ban, cac nha trung gian va nhfi'ng nha cung d(p cong ngh~. M"-ng Internet
da xmi bo nhfi'ng khoang each v~t ly, xay drfng nhfi'ng tieu chu~n moi va voi cong
ngh~ bao m~t, chung chi sO' va the thong minh, h';! t~ng thanh tmin hi~n nay du
kha nang cung c{p m()t mo hlnh thanh tmin linh ho"-t, an toan va xay drfng tren
m()t m"-ng cong c()ng toan c~u.
1.3.1.4 H~ thffng tcli chinh TMDT:
.E>u'<;lc t"-o ra d€ ph1;1c cho qua trlnh htu thong hang hoa, h~ th6ng thanh toan
thu'ong m"-i drfa tren sf! htu chuy€n phuc t"-P cua m()t h~ thO'ng chung tu ... phuc
t"-P· H~ thO'ng thanh toan ct5 di€n dt;t'a tren chung tu da lam cho viec thanh toan
tro nen ch~m ch"-p, chi phi cao va d~ sai sot. Lien Hi~p QuO'c da u'oc tinh r~ng,
hang nam c6 khoang 460 tri~u USD du'<;lc sti' d1;1ng d€ xti' ly chung tu trong thu'ong
m"-i quO'c te'.
Trong m()t vai nam qua, r{t nhi~u thanh vien cU. a h~ thO'ng thu'ong m"-i quO'c te'
da cO' gAng lam don gian vi~c thanh toan nay va chuy€n d6i tu h~ thO'ng gi{y t0
sang h~ th6ng chung tu sO', cling voi st;t' phat tri€n cua thu'ong m"-i di~n til', cong
ngh~
Internet da t"-o ra nhfi'ng hlnh thuc va dich Vl;l thanh toan moi.
Bolero8:
Bolero International Ltd . .E>u'<;lc thanh l~p vao thang 8/1998 nhu' m9t cong ty c6
ph~n cua SWIFT va Throught Transport Group (TT Group), ph1;1c V\1 cho cong
vi~c h~u c~n va v~n chuy€n (voi khoang 10.000 thanh vien va la khach hang).
Vao mua thu 2000, Bolero du'<;lc d~u tu' them 50 tri~u USD
tu
m"-o hi€m Ppax Partner.
Bolero xay dlfng m()t n~n tang cho vi~c chuy€n giao chung
t~p doan d~u tu'
tu di~n til' trong
thu'ong m"-i va dfi' li~u m()t each an toan qua m"-ng Internet. H~ thO'ng da du'<;lc
du'a vao sti' dl;lng vao thang 10 nam 1999' sti' dl;lng cong ngh~ tuy~n tin cU. a
SWIFT va du'<;lc dl}t ten 1"-i la Bolero.net.
8
/>
12
Bolero ho~t d()ng nhu' m()t ben thu ba d()c l~p nhAm bao dam vi~c chuy€n giao
va nh~n thong tin m()t each bao m~t theo suO't day chuy~n thu'ong m~i tu xU' ly va
quan ly don hang cho toi trao d6i chung tu va thanh toan. Bolero.net cung ca'p
m()t ca'u true chuin chung cho ta't ca cac ben tham gia vao thu'ong m~i quO'c te'
(nha xua't khiu, nha nh~p khiu, d~i ly hang tau, nha v~n chuy€n, hai quan va
ngan hang quO'c te'), lqi the' cua Bolero chinh Ia slf ke't hqp giii'a cong ngh~
Internet va khung phap ly. Sau nhi~u nam tu' va'n Bolero.net da xua't ban m()t
cuO'n Quy tifc chung danh cho mQi khach hang, t~o slf nha't quan va chinh xac
cho mQi dich vv rna Bolero cung ca'p. Khach hang, vi d1,1 nhu' Sanwa va Ottot
Versand da u'oc toan rAng, xU' ly chung tu thu'ong m~i qua m~ng Bolero se giup
giam thoi gian xU' ly chung tutu 15 ngay xuO'ng con khoang 2 ngay va giam chi
phi xuO'ng tu 30 de'n 50%.
Hi~n nay, Bolero dang ho~t d()ng dlfa tren m~ng SWIFT, va dlf dinh se la
ngu'oi d~u tien tham gia m~ng SWIFTNet. D€ phat huy vai tro cua cong ngh~
Internet, Bolero da va dang phat tri€n BoleroXML, mQt t~p hqp cac tieu chuffn
ky thu~t d€ mo ta ca'u true va n()i dung cua ban di~n ttl' thay the' cho cac chung tu
thanh toan thu'ong m~i hi~n hfi'u nhu' hoa don, v~n don, hO'i phie'u... Hon 30 cong ty
trong d6 c6 Sun Microsystems AMS, Mercator, Neon, China System, Midas
Kapiti va Surecomp ... da trCJ thanh dO'i tac cua Bolero.net va trong tu'ong lai,
chung tu di~n ttl' c6 le se dong vai tro chinh trong h~ thO'ng thanh toan thu'ong m~i
hi~n
nay.
TradeCart9 :
Du'qc thanh l~p nam 1997, d~u tu' bCJi quy d~u tu' m~o hi€m Warburg Pincus
(g~n 70 tri~u USD) va du'a vao ho~t d()ng vao nam 2000, TradeCart du'qc xay
dlfng trlfc tuye'n nhAm thay the' cho h~ thO'ng thanh toan bAng L/C qua ngan hang
hi~n nay, ho~t d()ng nhu' m()t ben thu ba nhAm dam bao m()t khung chung nh~n
tin c~y cho tie'n trinh thu'ong lu'qng, giao dich va thanh toan trlfc tuye'n qua m~ng.
TradeCart ra doi nhAm giai quye't tlnh tr~ng tifc c6 chai trong giao dich thanh
toan quO'c te': thie'u m()t h~ thO'ng chi phi tha'p va hi~u qua cho nhii'ng giao dich
xuyen quO'c gia. Tradecart cung ca'p nhii'ng cong ngh~ va dich vv nhAm tlf d()ng
hoa ao hoa (vitualize) mQi giao dich thanh toan trong ph~m vi m()t nu'oc va quO'c
te'.
9
http://www. tradecart.com/privacypolicy .html
13
Tn,1 sd tc:].i New York va van phong tc:].i San Francisco, Seatle, Chicago, Hong
Kong, Taipei, Seoul va London ... Tradecart xti' ly khmlng 10 tri~u USD giao dich
chi trong hon m<)t nam tu 1011999 toi thang 112001.
S6 htqng khach hang da tang
tll' 130 toi gftn 600 cong ty. TradeCart hi~n nay da lien ke't voi Coface, Marsh,
MasterCard va Thomas Cooks, Cap Gemini Ernst & Young... d~ phat tri~n dich
Vl,l Va tang kha nang C(].nh tranh tren thi tru'C1ng.
Ngoai TradeCart, con c6 cac cong ty khac cfing cung ca'p dich v1,1 thanh toan
quffc te' qua mc:].ng nhu' CCEWeb, Actrade, Financial Oxigen, Qiva, Clear-Cross
va Xign Corp...
1.3.1.5 Tht tntong thri ctfp giao djch chring ttl:
Ca hai cong ty, m<)t
o NewYork (ITFex) va m<)t d London (LTPtrade) Ia hai
thi tru'C1ng danh cho cac doanh
nghi~p
(B2B), du'qc thanh
l~p
nam 2000, xay dl,l'ng
m<)t thi tru'C1ng thu ca'p dl,l'a tren m(].ng Internet d~ giao dich cac chung tu trong
thanh toan qu6c te' nhu' hoa don, chung tll' cha'p nh~n thanh toan cua ngan hang
ho~c
bao lanh chuyen chd.
Hi~n nay, kh6i lu'qng giao dich tren thi tru'C1ng nay cfing dc:].t toi sff lu'qng 75
tri~u USD vao nam 2000, va Celent Comunication u'oc lu'qng r~ng, thi tru'C1ng
giao dich chung tu di~n til' se chie'm khoang 20% toan b9 gia tri giao dich tren thi
tru'C1ng va dc:].t khoang 700 tri~u USD de'n cu6i nam 2005, tuy nhien, sl,l' phat tri~n
ciia thi tru'C1ng nay se khong b~ng sl,l' phat tri~n ciia thi tru'C1ng giao dich cac chung
tll' khac, vi dl,l nhu' trai phie'u va c6 phie'u.
Hoi som d~ n6 v~ tu'ong lai ciia thi tru'C1ng nay, tuy nhien, hi~n nay
LPTtrade.net da c6 629 thanh vien tll' 125 t6 chile tai chinh thu<)c 29 nu'oc, ngoai
ra ITFex cfing ph1,1c v1,1 cho 400 khach hang g6m ngan hang thu'ong m(].i, nha xua't
va nh~p khffu, trong tu'ong lai, hai thi tru'C1ng nay se phat tri~n theo sl,l' phat tri~n
chung ciia thi tru'C1ng B2B tren toan c~u.
1.3.1.6 H? thdng quan
ly rui ro va !lnh tr()ng nr;J:
Quan ly rtii ro la m<)t va'n d~ quan trQng ciia ta't ca cac t6 chile tai chinh, mQi
t6 chuc d~u c6 nhfi'ng b9 ph~n quan ly rtii ro va danh gia tlnh trc:].ng tai chinh
rieng, tuy nhien, hQ cfing dl,l'a vao nhfi'ng dich v1,1 chuyen nghi~p chuyen cung ca'p
thong tin tin dl,lng va danh gia xe'p h(].ng tinh trc:].ng tai chinh, bao hi~m nh~m lam
giam riii ro trong thu'ong mc:].i. Nhfi'ng nha cung ca'p dich v1,1 n6i tie'ng hi~n nay la
Dun & Bradstreet, Coface va Equifax.
