GIÁO ÁN BÀI TẠI HOÀNG HẠC LÂU TỐNG MẠNH HẠO NHIÊN ĐI QUẢNG LĂNG

Trường THPT Nguyễn Thượng Hiền

Giáo án Ngữ Văn 10

Tiết
: 44
Ngày soạn: 08/01/2018
Ngày dạy : 10/01/2018
TẠI LẦU HOÀNG HẠC TIỄN MẠNH HẠO NHIÊN ĐI QUẢNG LĂNG
(HOÀNG HẠC LÂU TỐNG MẠNH HẠO NHIÊN CHI QUẢNG LĂNG)
- Lý Bạch
A. MỤC TIÊU BÀI HỌC
1. Kiến thức:
 Tình bạn chân thành trong sáng của Lý Bạch đối với Mạnh Hạo Nhiên, nhận
thức được tình bạn cao quí đáng được trân trọng.
 Đặc điểm phong cách ngôn ngữ thơ Lý Bạch: Ngôn ngữ trong sáng, giản dị,
hàm súc cô đọng.
 Thấy được đặc sắc nghệ thuật của bài thơ: Ý tại ngôn ngoại thể hiện qua ngôn
ngữ thơ hàm súc, bút pháp tả cảnh ngụ tình.
2. Kỹ năng:
 Rèn luyện kỹ năng phân tích thơ trữ tình theo đặc trưng thể loại.
 Rèn luyện kỹ năng cảm nhận và đọc tác phẩm thơ Đường.
3. Thái độ:
 Giáo dục tình bạn chân thành trong sáng
 Tích hợp:
o Các bài thơ Đường khác
o Các biện pháp tu từ ẩn dụ
B. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH
1. Giáo viên:
 Tham khảo SGK, soạn giáo án
 Phương pháp: Gợi mở, lấy học sinh làm trung tâm

2. Học sinh: Tham khảo, soạn bài theo câu hỏi sách giáo khoa
C. HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC
1. Ổn định lớp: Kiểm tra sỉ số
2. Kiểm tra bài cũ:
▪ Đọc thuộc bài thơ Độc Tiểu Thanh Kí của Nguyễn Du?
▪ Nêu cảm nhận và ý nghĩa của em về bài thơ này?
3. Giới thiệu bài mới:
▪ Thơ Lí Bạch thường nói nhiều đến tình bạn bè tha thiết đậm sâu. Nào là
tiễn xá nhân họ Trương đi Giang Đông, tiễn sơn nhân họ Dương về núi
Tung, tiễn khách về đất Ngô.
Trần Văn Thiên –Tiết 44 – Tại Lầu Hoàng Hạc tiễn Mạnh Hạo Nhiên đi Quảng Lăng – Lí Bạch
1


Trường THPT Nguyễn Thượng Hiền

Giáo án Ngữ Văn 10

▪ Nhưng người đọc vẫn không quên bài thơ “Tại Lầu Hoàng Hạc tiễn
Mạnh Hạo Nhiên đi Quãng Lăng”.
 Bài giảng:
HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN
VÀ HỌC SINH
Hoạt động 1: Tìm hiểu chung về
tác giả tác phẩm?
GV: - Nêu vài nét về tác giả Lí
Bạch?
HS: - Trả lời

KIẾN THỨC CƠ BẢN HỌC SINH CẦN

NẮM
I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Tác giả:
- Lý Bạch (701 - 762) là nhà thơ lãng mạng nổi
tiếng của thơ đường (Trung Quốc) được mệnh
danh là “Thi tiên”.
- Nội dung thơ: Khát vọng giải phóng cá tính
vươn tới lý tưởng cao cả, bất bình với thực tại
tầm thường, tình bạn, thơ, thiên nhiên, uống
rượu.
- Phong cách thơ: Bay bổng, hồn nhiên, giản dị.
GV: -Em biết gì về Mạnh Hạo - Mạnh Hạo Nhiên (689 – 740) là nhà thơ nổi
Nhiên?
tiếng của văn học Đường, ông hơn Lí Bạch 12
HS: - Trả lời
tuổi nhưng họ là đôi văn chương rất thân thiết.
2: Tác Phẩm
GV: -Bài thơ sáng tác theo thể thơ - Bài thơ sáng tác theo thể thơ: Thất ngôn tứ
gì?
tuyệt Đường luật.
HS: Trả lời
Hoạt động 2: Hướng dẫn học sinh II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
đọc – hiểu văn bản.
1. Đọc
HS đọc: Chậm, diễn cảm.
2. Tìm hiểu văn bản
a. Hai câu đầu:
Thao tác 1: Phân tích hai câu đầu
Cố nhân Tây từ Hoàng Hạc Lâu
GV: - Qua hai câu đầu cho ta thấy Yên hoa tam nguyệt há Dương Châu

tác giả tiễn bạn trong thời gian, (Bạn từ lầu Hoàng Hạc lên đường
không gian như thế nào, gọi bạn là Giữa mùa hoa khói châu Dương xuôi dòng)
gì?
- Thời gian: Tháng 3 mùa hoa khói: Mùa xuân,
HS: - Trả lời
những làn khói vươn vấn.
→Khung cảnh đẹp, thơ mộng.
- Không gian: lầu Hoàng Hạc
→Thắng cảnh đẹp
Trần Văn Thiên –Tiết 44 – Tại Lầu Hoàng Hạc tiễn Mạnh Hạo Nhiên đi Quảng Lăng – Lí Bạch
2


Trường THPT Nguyễn Thượng Hiền

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN
VÀ HỌC SINH

Giáo án Ngữ Văn 10

KIẾN THỨC CƠ BẢN HỌC SINH CẦN
NẮM
- Cách gọi bạn: “Cố nhân” →Bạn tri âm gắng
bó thân thiết.

GV: -Những yếu tố trên gợi khung → Bức tranh hoa lệ với hình đẹp và không khí
cảnh, cảm xúc gì?
gợi cảm
HS: Trả lời
►Tình cảm thân thiết gắng bó

Thao tác 2: Phân tích hai câu cuối
b. Hai câu cuối:
- Cô phàm viễn viễn ảnh bích không tiên
( Bóng buồm đã khuất bầu không)
GV: -Theo em từ nào trong phần
phiên âm mà dịch thơ chưa làm rõ
ý?
HS: - Trả lời

+ “Cô phàm”: Cảnh buồn lẻ loi cô độc
→ Người ở lại cảm nhận được nổi buồn của
người ra đi
→ Người đưa tiễn dõi mắt theo bóng con
thuyền chở bạn đi xa đã khuất vào bầu không
gian mênh mông.
GV: - Câu thơ có ý nghĩa gì?
 Nỗi lòng quyến luyến nhớ thương của người
HS: - Trả lời
ở lại với gnười ra đi

Tình bạn tri âm , tri kỷ
Duy kiến trường giang thiên tế lưu
GV: Tác giả thấy gì sau “Bóng buồm (Trông theo chỉ thấy dòng sông bên trời)
đã khuất bầu không”?
→ Chỉ duy nhất thấy dòng sông Trường Giang
HS: - Trả lời
chảy ngược lê trời
→ Bút pháp lãng mạn bay bổng của nhà thơ gợi
lại truyền thuyết “Hạc vàng bay vút trới xanh”
GV có thể liên hệ và Giáo dục cho

học sinh về tình bạn như Nguyễn
Khuyến – Dương Khuê, Sở Bá Nha
– Chung Tử Kì.
Hoạt động 3: Hướng dẫn cho học
3. Tổng kết
sinh đi đến tổng kết bài học
GV: - Qua bài thơ, em rút ra được ý ♦Ý nghĩa:
nghĩa gì?
- Bài thơ ca ngợi tình bạn chân thành, sâu sắc.
HS: - Trả lời
- Tình bạn thể hiện trong không gian, thời gian,
địa điểm đầy ý nghĩa, một cái nhìn theo không
nguôi thương nhớ. Tất cả gợi lên tình bạn thắm
Trần Văn Thiên –Tiết 44 – Tại Lầu Hoàng Hạc tiễn Mạnh Hạo Nhiên đi Quảng Lăng – Lí Bạch
3


Trường THPT Nguyễn Thượng Hiền

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN
VÀ HỌC SINH

Giáo án Ngữ Văn 10

KIẾN THỨC CƠ BẢN HỌC SINH CẦN
NẮM
thiết tri kỹ, tri âm.

GV: - Em hãy nêu giá trị nghệ thuật
của bài thơ là gì?. Từ đó, các em hãy

suy ra đặc trưng nghệ thuật của thơ
Đường?
HS: - Trả lời

♦Nghệ thuật:
- Hình ảnh chọn lọc, ngôn ngữ thơ gợi cảm,
giọng thơ trầm lắng, kết hợp giữa các yếu tố trữ
tình, tự sự và miêu tả.
- Ý tại ngôn ngoại: Ý ở ngoài lời
- Ngôn ngữ hàm súc, cô đọng, ý ít lời nhiều.
- Nghệ thuật tả cảnh ngụ tình độc đáo.

HS đọc ghi nhớ trong SGK

♦Ghi nhớ: SGK/144

Hoạt động 4: Củng cố bài học và
hướng dẫn học sinh tự học
- GV chốt lại những nội dung kiến
thức đã học
- Nội dung và nghệ thuật bài thơ

III. CỦNG CỐ VÀ HƯỚNG DẪN TỰ HỌC
♦ Củng cố:
▪Nội dung: Bài thơ ca ngợi tình tri âm, tri kỷ
▪Nghệ thuật: Bút pháp tả cảnh ngụ tình, ngôn
ngữ hàm súc, cô đọng.
♦Hướng dẫn tự học:
▪Học thuộc phiên âm, dịch thơ
▪Nắm chắc nội dung bài học: Tình bạn chân

thành, trong sáng của Lí Bạch đối với Mạnh
Hạo Nhiên.
▪ Viết một đoạn văn ngắn nêu vị trí và ý
nghĩa của em về tình bạn trong cuộc sống ngày
nay.
▪ Chuẩn bị bài mới: Hoàng Hạc Lâu và Khe
Chim Kêu theo câu hỏi gợi ý trong SGK/160164

E. RÚT KINH NGHIỆM
………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
Trần Văn Thiên –Tiết 44 – Tại Lầu Hoàng Hạc tiễn Mạnh Hạo Nhiên đi Quảng Lăng – Lí Bạch
4


Trường THPT Nguyễn Thượng Hiền

Giáo án Ngữ Văn 10

…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………..

Trần Văn Thiên –Tiết 44 – Tại Lầu Hoàng Hạc tiễn Mạnh Hạo Nhiên đi Quảng Lăng – Lí Bạch
5